<blockquote><strong>Xê Nho NVP:</strong> Trong khi ca sĩ nước mình
gấu ó nhau toàn ba chuyện tầm phào hay loay hoay tìm cách tạo
dựng xì-căng-đan để mau nổi tiếng, ca sĩ nước họ viết
báo để trăn trở về tương lai của âm nhạc.
Có lẽ những gì Taylor Swift miêu tả cho ngành âm nhạc nước
Mỹ cũng đúng với nước khác. "Cách đây mới chỉ một
thập niên, 100% doanh thu của ngành đến từ một thứ gì đó
mà người tiêu dùng nắm được trên tay, chủ yếu là đĩa CD.
Ngày nay, đến 21% doanh thu đến từ dịch vụ nghe nhạc trực
tuyến và đến hai phần ba doanh thu là từ các dạng nhạc kỹ
thuật số (ví dụ 40% doanh thu là nhờ dịch vụ mua và tải
nhạc về)".
Có lẽ dịch vụ nghe nhạc trực tuyến ở Việt Nam còn chiếm
tỷ lệ cao hơn thế nữa!</blockquote>
Taylor Swift là ca sĩ nổi tiếng vừa viết một bài báo gây
tiếng vang trên tờ <em>Wall Street Journal</em>. Ca sĩ viết báo là
chuyện hiếm, lại viết cho một tờ báo không phải chuyên về
âm nhạc, giải trí nhưng điều lạ hơn cả là những vấn đề
cô nêu ra đều là vấn đề lớn, là chuyện sinh tử của cả
một nền công nghiệp.
<center><img
src="http://www.thesaigontimes.vn/Uploads/Articles/117225/6fa9c_music_2.jpg"
/></center>
<center><em>Nữ ca sĩ Taylor Swift</em></center>
Với người đọc bình thường, không quan tâm lắm đến chuyện
kinh doanh ngành âm nhạc, vẫn có thể đọc được nhiều điểm
thú vị. Ví dụ, có thể nhiều người chưa biết thói quen xin
chữ ký các ca sĩ nổi tiếng hầu như đã biến mất <em>(Từ
khi iPhone với chiếc máy ảnh ở mặt trước của máy ra đời
đến nay tôi chưa được xin chữ ký lần nào cả. Với "bọn
trẻ ngày nay" vật kỷ niệm chúng muốn là ảnh tự chụp
[cùng sao])</em>.
Hay chuyện những người trong ngành giải trí ký được hợp
đồng nhờ số lượng "người theo dõi" trên Twitter <em>(Có
cô bạn của tôi là một diễn viên kể khi chọn vai cho một
bộ phim gần đây còn lại hai diễn viên so kè với nhau thì
đạo diễn phân vai chọn diễn viên có số lượng "người
theo dõi" trên Twitter cao hơn)</em>.
Từ đó Taylor Swift khái quát hóa: <em>"Tương lai các nghệ sĩ
giành được hợp đồng thu đĩa bởi vì họ có nhiều người
hâm mộ - chứ không phải ngược lại"</em>.
Một điểm khác có thể gây ngạc nhiên cho chúng ta là ý niệm
thể loại nhạc phân định rõ rệt nay đã biến mất.
<em>"Một chủ đề khác tôi thấy đang nhòe dần là việc phân
biệt thể loại nhạc. Ngày nay, không có tác phẩm nào nổi
trội bạn nghe trên radio mà đến từ chỉ một luồng ảnh
hưởng trong âm nhạc,"</em> Swift viết.
Loại bỏ các chi tiết thu hút chú ý người đọc bình thường
này, Taylor Swift viết gì trên tờ <em>Wall Street Journal</em>?
Đầu tiên cô mô tả những thay đổi chóng mặt của công
nghiệp âm nhạc. Cách đây mới chỉ một thập niên, 100% doanh
thu của ngành đến từ một thứ gì đó mà người tiêu dùng
nắm được trên tay, chủ yếu là đĩa CD. Ngày nay, đến 21%
doanh thu đến từ dịch vụ nghe nhạc trực tuyến và đến hai
phần ba doanh thu là từ các dạng nhạc kỹ thuật số (ví dụ
40% doanh thu là nhờ dịch vụ mua và tải nhạc về).
Rõ ràng với nhiều người, công nghiệp âm nhạc đang suy tàn,
doanh số bán album nhạc ngày càng giảm do nạn sao chép lậu,
nạn chia sẻ nhạc giữa các cộng đồng và sự bùng nổ dịch
vụ nghe nhạc trực tuyến. Nhiều nghệ sĩ lớn đã quyết
định tặng không cả album cho mọi người nghe hay tải về
miễn phí.
Nhưng với Taylor Swift thì không. Cô vẫn lạc quan vào tương lai
của công nghiệp âm nhạc: <em>"Theo tôi, giá trị của album
nhạc vẫn và sẽ vẫn dựa vào khối óc và con tim người nghệ
sĩ đã đổ vào tác phẩm,"</em> cô viết và nhấn mạnh:
<em>"Theo tôi âm nhạc không thể miễn phí và tôi tiên đoán
các nghệ sĩ riêng lẻ sẽ có ngày tự ấn định giá album. Tôi
hy vọng họ không tự đánh giá mình thấp hay hạ giá nghệ
thuật của họ".</em>
Ngày nay người nghe vẫn mua album nhưng mua ít đi. Họ chỉ mua
những album nào đâm thẳng vào tim họ như mũi tên, làm cho họ
cảm thấy mạnh mẽ, hay giúp họ không cảm thấy cô đơn khi
thật sự đang cô đơn… Viết những lời tâm huyết này, Taylor
Swift cho rằng quan hệ giữa người nghệ sĩ và người hâm mộ
như mọi mối quan hệ khác: có bài họ nghe cho vui, có bài họ
nghe để nhảy múa trong phút chốc rồi quên béng nhưng cũng có
những nghệ sĩ mà người ta nghe suốt đời rồi cho con cháu
nghe nữa.
Vì thế Taylor Swift cho rằng mối dây liên hệ với người hâm
mộ đối với cô là yếu tố ngạc nhiên, chứ không phải là
sốc. Cô cho rằng mỗi lần bước ra sàn diễn cô đều biết
người nghe từng nghe cô hát bài đó trên YouTube; vậy yếu tố
kết nối cô với người hâm mộ là tạo cho họ sự ngạc
nhiên thú vị hằng đêm… <em>"Giây phút này trong âm nhạc
rất lôi cuốn vì sân chơi sáng tạo mà người nghệ sĩ có
thể trải nghiệm là vô hạn… Rủi ro duy nhất là quá sợ hãi
không dám chấp nhận rủi ro,"</em> cô viết.
Dĩ nhiên vẫn có người, vẫn có báo phản đối cô. Có tờ
viết Taylor Swift không biết gì về quy luật cung cầu bởi ngày
nay người ta xem trọng sự thuận tiện chứ không phải chất
lượng âm nhạc. Vì thế giới trẻ nghe nhạc bằng các điện
thoại mà chất lượng âm thanh làm sao sánh được với các dàn
nhạc trong nhà ngày xưa; giới trẻ còn nghe nhạc qua YouTube nơi
chất lượng âm thanh càng tệ hơn nữa.
Khi Taylor Swift viết <em>"Âm nhạc là nghệ thuật và nghệ
thuật thì quan trọng và hiếm hoi"</em>, có người nói Internet
đã đánh mất sự hiếm hoi đó. Cách đây 10 năm người ta chỉ
có cái họ nắm trong tay; ngày nay mọi chuyện đều có thể
nhân bản và chia sẻ nhanh chóng qua Internet. Bởi thế nên CD
rồi DVD và cả báo in đều đi vào chỗ lụi tàn.
Dù sao đi nữa, bài viết của Taylor Swift làm dấy lên lại
cuộc tranh luận về tương lai của âm nhạc và như thế cô đã
làm tròn vai trò người viết của cô.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140709/nguyen-vu-khi-ca-si-viet-bai-cho-bao-kinh-te),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét