Ở các xã hội dân chủ, một trong những công việc khó khăn
nhất, phức tạp nhất của cơ quan truyền thông báo chí là
phản biện lại các chính sách, quyết sách của các cấp chính
quyền. Nếu một cơ quan báo chí truyền thông có truyền thống
và phẩm chất phản biện, cơ quan báo chí ấy sẽ có một
lượng độc giả- thính giả- khán giả cao, và được tin cậy,
đặc biệt là đối với tầng lớp tinh hoa.
Và, trong những xã hội dân chủ sơ khai, chính quyền cũng
đã có khi đối xử thô bạo với hệ thống báo chí truyền
thông thông qua các chính sách hạn chế sự tự do của báo chí,
chính sách thuế khóa cao đối với doanh nghiệp báo chí. Và dĩ
nhiên, báo chí truyền thông đã phản ứng lại chính quyền
bằng phản biện. Nếu phản biện không thành công, báo chí sẽ
đưa ra một biện pháp đấu tranh cao hơn là phản kháng lại
chính quyền. Bằng cách nào?
Xin nhớ rằng, hiệp hội báo chí ở các quốc gia dân chủ
là một hiệp hội độc lập với chính phủ, và họ không bao
giờ bị chính phủ nô dịch. Hiệp hội báo chí sẽ kêu gọi
các thành viên của hiệp hội, bao gồm các nhà báo và các cơ
quan báo chí, đề ra và thống nhất biện pháp phản kháng.
Biện pháp phản kháng đó chủ yếu như sau: Trong vòng 30 phút,
từ giờ nọ đến giờ kia của ngày X tháng M năm Y, các đài
phát thanh sẽ không phát thanh chương trình( tiếng lóng trong
nghề là tắt tiếng); từ giờ phút nọ đến giờ phút kia của
ngày X tháng M năm Y, các đài truyền hình sẽ không phát hình(
tiếng lóng gọi là tắt hình); các báo in số ra ngày X tháng M
năm Y sẽ không in bất cứ thông tin, hình ảnh nào trên toàn
trang nhất hoặc 1/2 trang nhất( tiếng lóng trong nghề gọi là
trắng trang); từ giờ phút này đến giờ phút kia của ngày X
tháng M năm Y,các website thông tin sẽ bôi đen giao diện.
Phản kháng của báo chí, đầu tiên, sẽ khiến người dân
sững sờ, và mọi phẫn nộ của họ đều đổ lên đầu chính
quyền. Chính quyền sợ hãi, và, chuyện gì đến sẽ đến, họ
không dám chơi xấu báo chí nữa.
Ở Việt Nam, do sự kiểm soát quá chặt chẽ của chính
quyền và hệ thống tuyên giáo, an ninh tư tưởng, khả năng
phản biện của báo chí hầu như không hiện diện. Chỉ có
rất ít cơ quan báo chí thực hiện phản biện yếu ớt về các
chính sách kinh tế, an sinh xã hội, không dám đụng đến các
vấn đề lớn như lựa chọn thể chế, trào lưu và sức sống
dân chủ, sự tàn bạo và tàn lụi của các thể chế độc tài
và độc tài toàn trị, tại sao Việt Nam không lựa chọn đa
nguyên đa đảng...
Trong làng báo Việt Nam, có rất đông nhà báo đã bị tẩy
não, nhưng vẫn có nhiều nhà báo có lương tri, giàu trăn trở
với vận mệnh của đất nước, của nhân dân. Nếu các nhà
báo Việt Nam đủ bình tĩnh và sáng suốt, các bạn hoàn toàn
có khả năng phản kháng đấy. Thực tiễn đời sống báo chí
Việt Nam cho thấy, có nhiều nhà báo có phẩm chất và năng
lực nghề nghiệp đã can đảm đoạn tuyệt với nền báo chí
nô dịch. Với những nhà báo can đảm này, miếng cơm manh áo
mà nền báo chí nô dịch mang lại không có ý nghĩa bằng sự
tự do và thanh thản của lương tâm. Với sự hỗ trợ tuyệt
vời của " thế giới phẳng", các nhà báo này đang mang
đến cho người dân Việt Nam những thực đơn hấp dẫn và có
ý nghĩa, hoàn toàn khác hẳn các món ăn thô thiển của nền
báo chí nô dịch.
Dĩ nhiên, các bạn không thể phản kháng như báo chí trong
một xã hội dân chủ mà tôi vừa nêu trên. Các bạn đồng tâm
hiệp lực phản kháng bằng cách: các bạn ngầm liên kết với
nhau để không thực hiện tin-bài-ảnh-video clip trong vòng 10
ngày của một tháng. Nếu biết rằng, thông thường các nhật
báo sử dụng đến 80% thông tin của các phóng viên trong tổng
dung lượng thông tin, các đài truyền hình sử dụng 50% chương
trình do nhà đài sản xuất, các đài phát thanh sử dụng 55%
chương trình do các bộ phận của nhà đài sản xuất, các
website thông tin sử dụng đến 35% thông tin của phóng viên của
họ, các bạn sẽ có niềm tin rằng: sự phản kháng âm thầm
và bí mật của các bạn sẽ hoàn toàn có sức nặng.
Và lúc ấy, các cơ quan báo chí sẽ lâm vào tình cảnh: cực
kỳ thiếu thốn tin bài đúng với tôn chỉ mục đích của họ.
Cơ quan báo in phải lấy nguồn vô thưởng vô phạt và vô giá
trị của Thông tấn xã Việt Nam để lấp trang, và đương
nhiên, uy tín và giá trị của tờ báo sẽ tụt giảm thảm
hại. Các đài truyền hình và phát thanh sẽ phát đi phát lại
những chương trình cũ rích, và khán giả-thính giả sẽ ngoảnh
mặt.
Tôi tin rằng, nếu các bạn nhà báo có đủ can đảm để phản
kháng, có đủ can đảm vượt qua sự sợ hãi như nhiều nhà
báo khác, các bạn đã góp phần làm nên sự thay đổi. Sự thay
đổi đó, theo tôi, sẽ giúp các bạn thoát được kiếp nhà
báo "cá chậu chim lồng" để trở thành nhà báo công dân đúng
nghĩa.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140621/tam-don-phan-bien-va-phan-khang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét