<em><strong>Sự kiện "tiệm vàng Hoàng Mai" gây chấn động xã
hội bởi cách tiếp cận và xử lý vấn đề công vụ khiến
người ta giật mình.</strong></em>
Một tiệm vàng không có giấy phép kinh doanh ngoại tệ mua của
khách vãng lai 100 USD. Giao dịch bị cơ quan công an phát hiện,
dẫn tới việc khám xét và niêm phong một số vàng và ngoại
tệ có giá trị gấp mấy ngàn lần so với tờ đô la mua bán
trái phép. Nhưng rồi vài ngày sau, việc niêm phong được dỡ
bỏ và các tài sản liên quan được trả lại cho chủ sở
hữu, vì theo cơ quan chức năng, chủ tiệm vàng đã chứng minh
được rằng đó là tài sản có được một cách hợp pháp.
Sự việc gây chấn động xã hội, không chỉ vì số tài sản
liên quan có giá trị lớn, mà vì cách tiếp cận và xử lý
vấn đề của những người thực hiện phận sự công trong vụ
này khiến người ta phải giật mình.
<center><img
src="http://imgs.vietnamnet.vn/Images/vnn/2014/04/30/16/20140430161459-hoangmai.jpg"
/></center>
<center><em>Vụ khám xét tiệm vàng Hoàng Mai bất thường, kéo
dài từ trưa 24/4 đến rạng sáng 25/4 đến nay chỉ có thể xử
lý 1 cá nhân về việc mua bán ngoại tệ trái phép.</em></center>
Tất nhiên, ai mua bán trái phép, nói chung làm điều trái pháp
luật thì phải bị xử phạt. Vấn đề đối với người
được giao chức năng chế tài, trấn áp nhân danh quyền lực
công, là xác định cho đúng tính chất, mức độ sai phạm của
hành vi được cho là trái pháp luật, để có quyết định xử
lý đúng mực, làm cho người vi phạm phải tâm phục khẩu
phục và dư luận đồng tình.
Bởi sống trong xã hội thượng tôn luật pháp, người dân
được tự do và, trên nguyên tắc, được suy đoán là làm
đúng luật. Ai muốn nói một người nào đó là đã có hành vi
không tuân thủ luật pháp thì phải chứng minh, đặc biệt là
phải chỉ rõ người ta đã làm trái luật nào, ở điểm nào
cụ thể. Người lái xe đi ngược chiều vi phạm quy định về
đi đúng chiều; nhưng ngoài vi phạm đó ra, phải bị xử lý,
người này vẫn được coi là công dân tốt trong suốt phần
còn lại của lịch sử đời mình. Không thể nhân dịp xử
phạt một người do hành vi chạy xe ngược chiều, buộc người
này phải chứng minh rằng mình đã sử dụng phương tiện đi
lại một cách hợp pháp; nếu không chứng minh được, thì
người này sẽ rơi vào tình trạng sử dụng phương tiện bất
hợp lệ và phương tiện bị tịch thu như một tang vật.
Về bản chất, vụ khám xét hành chính gây ồn ào vừa qua là
việc các đại diện công lực đột ngột ùa vào nơi chốn
riêng tư để lục soát, dẫn đến việc phơi bày một phần gia
tài tư nhân to lớn bị cho là của cải bất chính. Cách hành
xử ấy dễ khiến người dân cảm thấy đang sống trong một
không gian xã hội vận hành theo một logic ngược. Thay vì
được thừa nhận trên nguyên tắc là thành viên lương hảo
của xã hội, sống cuộc sống bình thường và được nhà
chức trách bảo hộ, người dân mặc nhiên bị suy đoán không
tuân thủ luật pháp, làm ăn trái phép và phải luôn trong tư
thế sẵn sàng để chứng minh sự lương thiện của mình, khi
được yêu cầu.
Có một điều phải nói: việc mua bán ngoại tệ, vàng miếng
trái phép tại các tiệm vàng là có thật. Người ta nghe nói
nhiều và có thể cảm nhận được sự tồn tại của cả một
thị trường ngầm sôi động. Tuy nhiên, không phải tự dưng mà
thị trường này xuất hiện. Cho đến nay, người hoạch định
chính sách đến nay vẫn đang loay hoay với bài toán dung hoà
giữa bảo đảm trật tự trong lưu thông vàng, ngoại tệ với
đáp ứng các nhu cầu chính đáng của người dân về nắm
giữ, sử dụng các loại tài sản này; trong khi đó, nhu cầu
ấy cứ xuất hiện hàng ngày và cần được đáp ứng. Chợ
đen vàng, ngoại tệ chỉ là đứa con tự nhiên của luật cung
cầu.
Suy cho cùng, biện pháp tốt nhất để đẩy lùi tình trạng giao
dịch ngầm là cạnh tranh bằng cách xây dựng mạng lưới giao
dịch chính thức thân thiện, tiện lợi và với giá cả hợp
lý.
Còn chế tài, xử phạt chỉ là đối sách, để giải quyết
vấn đề theo tình huống, không nên lạm dụng.
Nguyễn Ngọc Điện
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140502/nguyen-ngoc-dien-chuyen-giat-minh-trong-vu-giu-559-cay-vang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét