<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/04/20/140420154833_vietnam_512x288_vtc.vn.jpg"
width="400" /></center>
<em><center>Đâu là chỗ cho các hội dân sự trong tư duy của
Đảng và chính quyền VN?</center></em>
Nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay đang rất quan ngại các phong
trào vận động cải cách xã hội ôn hòa, mà đặc biệt là
phong trào của các tổ chức dân sự, vì chính quyền sợ rằng
thiết chế chính trị - xã hội này sẽ 'tranh giành quần chúng'
và 'ảnh hưởng' của Đảng, theo một học giả gốc Việt từ
Mỹ.
Tuy nhiên, xã hội dân sự như trên thực tế phát triển ở
nhiều quốc gia và tại Việt Nam lâu nay đã chứng tỏ là rất
cần thiết đối với sự phát triển và cân bằng xã hội,
Đảng và chính quyền Cộng sản Việt Nam sẽ xử lý ra sao vấn
đề vừa muốn độc quyền, vừa cần có sự đồng thuận của
dân và các tổ chức của dân tham gia.
Hôm 20/4/2014, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia và nhà Việt Nam học
từ Đại học Maine Hoa Kỳ đã dành cho BBC một cuộc phỏng
vấn bằng bút đàm, trong đó, ngoài vấn đề xã hội dân sự,
ông bình luận kịch bản và hướng đi tới đây của Đảng và
chính quyền Việt Nam, cũng như khả năng tương tác ra sao giữa
các lực lượng chính trị xã hội được cho là cần thiết cho
một tương lai cải tổ.
Mở đầu cuộc phỏng vấn, Giáo sư Long bình luận về việc
liệu nhà cầm quyền có đang e sợ xã hội dân sự, cùng các
phong trào dân sự và dân chủ trong nước hay không. Ông cũng
nêu lý do của quan ngại này.
<em><strong>GS. Ngô Vĩnh Long</strong>:</em> Nhà cầm quyền Việt Nam
hiện nay rất quan ngại xã hội dân sự, mặc dầu phong trào
dân sự, dân chủ đang còn rất manh nha và chủ yếu chỉ mới
có sự hiện diện của một vài diễn đàn trên các mạng và
một số nhóm "ái hữu".
Lý do chính là nhà cầm quyền, ngay từ sau chiến tranh, đã
muốn độc quyền và đã tìm cách triệt tiêu xã hội dân sự
bằng cách giải tán hầu hết các tổ chức mà họ cho có thể
tụ tập quần chúng.
Độc quyền, cho dù có thật lòng muốn giúp đất nước
"tiến nhanh tiến mạnh" đi nữa, cũng dẫn đến độc đoán.
Và độc đoán đã dẫn đến những sai lầm mà hậu quả là
sự suy yếu của xã hội và của cả chính quyền.
Do đó, nhà cầm quyền lại càng sợ mất quyền nên càng
chuyên quyền để hầu mong có thể củng cố quyền lực.
<h2>'Bàn cờ chính trị'</h2>
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/01/09/140109114541_ngo_vinh_long_304x171_bbc_nocredit.jpg"
width="400" /></center>
<em><center>Người chơi chính trên bàn cờ chính trị VN lúc này
vẫn là Đảng, theo GS Ngô Vĩnh Long</center></em>
<em><strong>BBC:</strong> So với trước đây, quan ngại của chính
quyền đối với các tiến trình dân chủ hóa và đòi hỏi nhân
quyền trong nước, với tư cách là sự cạnh tranh, thậm chí là
thách thức, có điểm gì khác biệt chính?</em>
Trước đây, trong thập kỷ rất khó khăn sau năm 1975, chính
quyền còn phải dựa vào dân để bảo vệ đất nước. Cho nên
chính quyền đã phải để cho dân "phá rào", nhưng chỉ trong
các lãnh vực kinh tế thôi.
Cho đến nay, những đòi hỏi về nhân quyền và dân chủ
hoá—đừng nói gì với tư cách cạnh tranh hay thách
thức—đều đã bị đàn áp, kể cả đối với những người
có công với đất nước và có chức vụ lớn trong Đảng và
trong chính quyền.
Trái lại, đặc biệt trong thập kỷ vừa qua, cạnh tranh hay
thách thức nhau về quyền lợi phe nhóm hay cá nhân càng lớn.
Quyền lợi đã làm mất dần quyền uy, cho nên nhiều tầng
lớp—từ anh công an đến anh dân đen—đã coi thường luật
pháp và an ninh xã hội.
<em><strong>BBC:</strong> Theo Giáo sư, trên bàn cờ chính trị của
VN hiện nay, đâu là những người chơi chính, họ sẽ quyết
định tương lai của đất nước ra sao, bằng cách nào?</em>
Trên bàn cờ chính trị của Việt Nam hiện nay những người
chơi chính vẫn còn là những đảng viên và những quan chức cao
cấp.
Việc họ quyết định tương lai của đất nước ra sao và
bằng cách nào thì người ngoài chẳng thế nào biết được.
Chỉ biết là nếu họ không dựa vào quần chúng thì quyết
định như thế nào đi nữa cũng không có tương lai.
<h2>'Nhân tố quyết định'</h2>
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/04/20/140420160758_vietnam_304x171_bbc_nocredit.jpg"
width="400" /></center>
<em><center>Nhiều hội dân sự đã nhận được sự ủng hộ,
tán thành của các nhân sỹ, trí thức và cựu quan chức chính
quyền VN.</center></em>
<em><strong> BBC:</strong> Liệu xã hội dân sự có phải là một
nhân tố nặng ký làm chuyển hướng thế cờ, trận mạc, hay
sẽ phải chờ một lực lượng chính trị, xã hội nào đó
xuất hiện để cho lời giải cuối cùng?</em>
Xã hội dân sự, bất cứ ở nước nào đi nữa, cũng là nhân
tố quyết định và cuối cùng để bảo vệ sự sống còn của
chế độ và an ninh bền vững cho xã hội.
Một lực lượng chính trị, hay xã hội, xuất hiện để thay
quyền mà không có một xã hội dân sự lành mạnh thì chỉ
lại dẫn đến chuyên quyền mà thôi.
Lịch sử đã chứng minh điều này, và một số ví dụ điển
hình gần đây gồm có các trường hợp như Ai Cập, Irak và
Libya. Do đó, một chính thể, nếu muốn tồn tại vững chắc,
phải tạo điều kiện cho một xã hội dân sự được phát
triển.
<em><strong>BBC:</strong> Ông có cho rằng có một quan hệ Đảng
anh - Đảng em, nước lớn - nước bé giữa Trung Quốc và Việt
Nam và ảnh hưởng của Trung Quốc, của giới lãnh đạo cộng
sản Trung Quốc có thể mạnh đến nỗi mà VN khó thoát ra khỏi
tầm ảnh hưởng, dù là trong năm, mười năm nữa, để cải
tổ?</em>
Quan hệ nước lớn-nước bé mà lại liền núi, liền sông,
liền biển nữa thì bất cứ ở đâu (ví dụ ngay tại Bắc Mỹ
giữa Canada, Hoa Kỳ và Mexico) nước nhỏ khó có thể thoát ra
khỏi tầm ảnh hưởng của nước lớn hơn và mạnh hơn.
Vấn đề ở đây không phải là thoát ra khỏi tầm ảnh
hưởng mà là để ảnh hưởng đó chi phối đời sống xã hội
và an ninh quốc gia của mình đến mức nào.
Ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với Canada và Mexico) rất khác so
với ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Triều Tiên (Bắc
Hàn) và Myanmar (Miến Điện), một trong những lý do đã khiến
Myanmar tìm lối thoát.
Myanmar là một nước yếu, chịu đựng ảnh hưởng đơn độc
rất lâu, mà còn đang tìm được lối ra huống chi một nước
Việt Nam đã hi sinh rất nhiều cho độc lập, tự do?
Vấn đề là lãnh đạo Việt Nam có muốn "sống mà vì
nước, sống vì dân" hay không, hay sống xa hoa trên sự tủi
nhục của đất nước và lầm than của nhân dân. Cái đầu mà
lọt thì cái thân khắc thoát.
<h2>'Kịch bản tương lai'</h2>
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/04/20/140420162004_vietnam_304x171_noichinh.vn.jpg"
width="400" /></center>
<em><center>Trong mô hình quyền lực chính quyền lâu nay, Mặt
trận Tổ quốc VN được coi là một siêu tổ chức 'dân sự'
của Đảng.</center></em>
<em><strong>BBC:</strong> Theo ông đâu là kịch bản chuyển biến,
chuyển đổi có khả năng xảy ra nhất cho biến đổi chính
trị, thể chế của VN tới đây?</em>
Kịch bản chuyển biến an lành nhất và nhanh nhất cho đất
nước và dân tộc là chuyển đổi đường lối và chiến
lược trong Đảng và Nhà nước.
Tất cả những biến đổi chính trị và thay đổi thể chế
qua các phương cách khác đều có những giá rất đắt phải
trả trong tương lai, gần hay xa.
<em><strong>BBC:</strong> Cuối cùng, thời điểm xảy ra cải tổ,
thay đổi, thậm chí là cách mạng có thể là bao giờ và các
lực lượng chính trị ở VN hiện nay, kể cả Đảng CS và các
bên là đối thủ, các lực lượng chính trị - xã hội, nên có
sự chuẩn bị ra sao cho quá trình này, nếu tất cả đều muốn
có vị trí của mình trong tương lai?</em>
Muốn thay đổi, cải tổ hay cách mạng, để khỏi phải trả
những giá rất đắt (như ở Ai Cập hay Libya) thì ít ra phải
để cho một xã hội dân sự tồn tại (như ở Myanmar, mặc
dầu bị kìm kẹp và khống chế).
Hiện nay ở Việt Nam chỉ có một Đảng Cộng Sản và những
phe nhóm (lợi ích hay đối thủ) trong đó.
Các lực lượng chính trị-xã hội bên ngoài chưa có, hay chưa
có thể hoạt động cùng với nhau và cọ sát với nhau để có
thể dẫn đến hoà giải, hoà hợp.
Để chuẩn bị cho quá trình thay đổi thì ngay bây giờ phải
bắt đầu nuôi dưỡng một xã hội dân sự, qua đó các thành
phần trong xã hội có thời gian và điều kiện tranh đấu và
bảo vệ quyền lợi của họ vì lợi ích chung của dân tộc và
đất nước.
Nếu những người có quyền và tiền vẫn muốn giữ vị trí
của mình trong tương lai thì đất nước và dân tộc sẽ không
có tương lai.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140424/quoc-phuong-vi-sao-chinh-quyen-so-xa-hoi-dan-su),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét