Hoàng Xuân - Bức ảnh bé gái bị trói: Cẩn trọng khi chia sẻ thông tin

Tấm ảnh bé gái bị trói giăng hai tay ra trong một siêu thị
nhỏ, trước ngực dán tấm giấy ghi dòng chữ "Tôi là người
ăn trộm" được đăng trên một trang web chiều 13/4 ngay lập
tức khiến hàng loạt bạn bè của tôi la thét phẫn nộ trên
trang facebook cá nhân. Tuy nhiên, chỉ sau ít phút chia sẻ cảm
xúc với bạn bè, chúng tôi đồng tình xóa status, xóa tấm
ảnh... và tìm cách tác động để trang web đầu tiên đăng
tấm ảnh tàn nhẫn đó gỡ xuống. Nhưng đã quá muộn. Tấm
ảnh đập quá mạnh vào cảm xúc những người làm cha mẹ nên
nó lan tràn nhanh như một làn sóng trên mạng xã hội.

Và rồi, hậu quả dĩ nhiên xảy ra, nó lên báo.

Mặc dù tờ báo đầu tiên đăng tải thông tin này đã "cẩn
thận" chú thích và kêu gọi người đọc xác minh tên tuổi bé
gái và siêu thị nơi xảy ra hành động trên để phê phán,
nhưng đó hoàn toàn là việc làm phản tác dụng. Tấm ảnh nhanh
chóng gây bão nơi cô bé đang đi học, như thông tin trên
báo-học sinh trong trường cứ chạy tới lớp xem mặt em. "Gia
đình tôi giờ không dám đi đâu và sợ cháu làm chuyện dại
dột" - gia đình cháu cho biết.

Chỉ vì hai quyển truyện tranh chưa kịp tính tiền mà cháu bé
và cả gia đình cháu bị sỉ nhục. May mà nhà trường, thầy
cô của cháu đã cư xử hết sức nhân văn: họ ngay lập tức
giải thích cho học sinh trong trường nguyên nhân và sự thực
của sự việc, khiến bạn bè trong trường không kỳ thị cháu.
Vô cùng cám ơn các thầy cô, và tôi cho rằng chúng ta vẫn cần
tiếp tục chúc an lành cho bé.

Ngay khi sự việc xảy ra, dư luận đã chia hai luồng. Một
luồng bất bình và lên án siêu thị nơi có hành vi trên. Luồng
ngược lại đồng tình, cho rằng có gan ăn cắp phải có gan
chịu đòn. Luồng ý kiến này còn dẫn nhiều trường hợp
người Việt Nam ăn cắp gây nhục quốc thể và kết luận
phải trừng trị nặng tay, bêu giếu cho xấu hổ khi hành vi ăn
cắp mới manh nha, như bảo vệ ở siêu thị X đã làm với bé
gái nói trên.

<strong>Vi phạm pháp luật </strong>

Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em quy định rất rõ:
mọi công dân Việt Nam dưới mười sáu tuổi đều được bảo
vệ theo luật này. Trong nhiều quyền của trẻ em như quyền đi
học, quyền được khám chữa bệnh... điều 14 về Quyền
được tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể, nhân phẩm và
danh dự nêu rõ: Trẻ em được gia đình, Nhà nước và xã hội
tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể, nhân phẩm và danh
dự.

Nếu bé S đang cầm hai quyển truyện ra quầy tính tiền mà bị
hiểu lầm là ăn trộm và bảo vệ bắt lại thì họ vẫn bị
xử phạt do đã vi phạm khoản 6 điều 7 Luật này: Nghiêm cấm
các hành vi hành hạ, ngược đãi, làm nhục trẻ em. Còn giả
thiết bé thực sự đã có hành vi ăn trộm đi chăng nữa thì
người lớn cũng không được thực hiện hành vi nọ. Khoản 9
nói quy định cụ thể trong trường hợp trẻ em vi phạm pháp
luật: nghiêm cấm áp dụng biện pháp có tính chất xúc phạm,
hạ thấp danh dự, nhân phẩm hoặc dùng nhục hình. Rõ ràng
hành vi của các nhân viên siêu thị X. đã vi phạm pháp luật.
Lẽ ra họ chỉ cần giữ bé lại trong văn phòng và báo cho gia
đình hoặc trường học của bé đến bồi thường thiệt hại
cho siêu thị, đồng thời nhắc nhở gia đình giáo dục bé là
đủ.

Hành vi vi phạm của siêu thị X sẽ bị xử lý như thế nào?
Tại điều 17 Nghị định số 91/2011/NĐ-CP của Chính phủ ban
hành ngày 17 tháng 10 năm 2011 Quy định xử phạt vi phạm hành
chính về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em quy định:
Một trong các hành vi dùng lời nói, hành động hoặc có hành vi
khác có tính chất xúc phạm, hạ thấp danh dự, nhân phẩm
đối với trẻ em vi phạm pháp luật sẽ bị phạt tiền từ
1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng, đồng thời cá nhân, tổ
chức vi phạm phải chịu mọi chi phí để khám bệnh, chữa
bệnh cho trẻ em. Ví dụ nếu bé S bị khủng hoảng tâm lý cần
được tư vấn thì những người vi phạm phải trả chi phí.
Theo Nghị định này, người ra quyết định xử phạt có thể
là Thanh tra hoặc Chánh thanh tra Sở Lao động-Thương binh-Xã
hội. Cũng cần xác định xem những nhân viên làm việc trên là
tự ý hay chấp hành quy định của chủ siêu thị. Nếu là quy
định thì chủ siêu thị phải liên đới chịu trách nhiệm.

<strong>Chia sẻ cẩn trọng</strong>

Vụ việc bé S bắt đầu từ một trang web và sau đó nhanh chóng
được chia sẻ trên các tài khoản cá nhân. Như đã nói, hầu
hết ý kiến là phẫn nộ, tuy nhiên việc chúng ta chuyền tay
nhau tấm ảnh đó vô tình đã giúp phát tán sự việc rộng
hơn, khiến nhiều người biết đến hơn, do đó có thể gây
hậu quả tâm lý nặng hơn với bé S và gia đình bé.

Ngay cả hành vi chụp tấm ảnh trên và chia sẻ trên mạng - dù
với dụng ý tốt- nhưng theo tôi đồng thời cũng là nguyên
nhân khiến sự việc bùng ra quá to. Theo tôi, trong những
trường hợp tương tự, người chứng kiến nên nhanh chóng tác
động với nơi để xảy ra sự việc để kịp thời ngừng
lại vụ việc vi phạm, hoặc báo với các cơ quan có thẩm
quyền như trường học, cơ quan công an, hội phụ nữ, ủy ban
bảo vệ bà mẹ trẻ em, UBND phường/xã sở tại. Việc chụp
ảnh là cần thiết để làm bằng chứng giúp xử lý vi phạm,
nhưng người chụp nên giữ riêng và chỉ cung cấp cho cơ quan
có thẩm quyền chứ hoàn toàn không nên phát tán rộng rãi.
Chúng ta, những người dùng mạng xã hội cũng không nên vội
vã chia sẻ tấm ảnh đó. Với những chủ thể nhạy cảm như
trẻ em tương tự vụ việc này, theo tôi thông tin càng được
giữ kín, càng ít người biết càng tốt, nhưng nhất thiết
người nắm thông tin đầu tiên cần biết cách xử lý nó đúng
đắn theo pháp luật. Báo chí cần đưa thông tin để cảnh báo
xã hội nhưng càng không nên đăng trọn tấm ảnh mà chỉ cần
mô tả để bạn đọc hiểu là được. Con cái chúng ta là trẻ
con, chúng nhạy cảm, non nớt và chưa đủ trí khôn, nếu chẳng
may chúng cư xử dại dột thì ai ân hận thay cho người lớn
chúng ta đây?

Hoàng Xuân

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140416/hoang-xuan-buc-anh-be-gai-bi-troi-can-trong-khi-chia-se-thong-tin),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét