<blockquote><strong>Dân Luận:</strong> Chúng tôi đưa bài viết này
lên không nhằm mục đích "ném đá" Nguyễn Hà Đông, người
viết trò chơi Flappy Bird nổi tiếng. Chúng tôi muốn nhắn nhủ
tới các bạn trẻ Việt Nam hãy chú ý tới vấn đề bản
quyền trong các sáng tạo của mình, nhất là khi sáng tạo đó
được đưa ra thế giới. Nếu các bạn không thành công thì
thôi, chứ nếu thành công và nổi tiếng thì vấn đề bản
quyền luôn là vấn đề bị soi đầu tiên, sau đó là thuế :D
Ngoài việc sử dụng nhạc và hình ảnh chưa được phép, game
Flappy Bird còn bị cho là sao chép nguyên xi ý tưởng của <a
href="http://o.canada.com/technology/gaming/flappy-bird-is-the-ultimate-mobile-game-ripoff/">trò
Piou Piou</a> ra đời năm 2011. Ngược lại, Flappy Bird cũng đang
bị rất nhiều người "nhái lại" để ăn theo sự thành công
của game này.</blockquote>
<center><img
src="https://scontent-b.xx.fbcdn.net/hphotos-prn2/t1/1779918_286449738173789_381006050_n.jpg"
width="500" /></center>
Tối hôm qua, vừa đi tư vấn cho Larry Thanh về chuyện bản
quyền nhạc thì sáng nay mở mắt ra đã thấy ngay 2 vụ to uỳnh
về bản quyền phim và bản quyền game.
Trang Soha Phim của VCCorp ra thông báo tạm ngưng cung cấp dịch
vụ "do chưa đạt được thoả thuận trong việc thương thảo
hợp đồng bản quyền với một số đơn vị cung cấp nội
dung". Còn game Fapply Bird của triệu phú đô-la trẻ tuổi Nguyễn
Hà Đông bị Nintendo đòi trả 6 tỉ USD tiền bản quyền vì sử
dụng hình ảnh ống-cống-xanh trong game Mario của họ.
Thông tin số 2 ở dạng tin đồn, mình chưa kiểm chứng. Và
cũng không có nhu cầu kiểm chứng. Nhưng nếu việc này là có
thật thì cũng không có gì lạ. Vì đấy là những rắc rối
đương nhiên có trong lĩnh vực bản quyền. Nhất là khi các
doanh nghiệp Việt muốn ra biển lớn.
Có khoảng 6 file audio âm thanh được sử dụng trong game Flappy
Bird, 2 kiểu font chữ khác nhau và một số hình ảnh. Tất cả
các loại content này đều có thể bị đòi tiền nếu Nguyễn
Hà Đông không phải chủ thể quyền, hoặc chưa mua đủ quyền
sử dụng.
Xét về mặt pháp luật Việt Nam, một "bài hát" thường có 3
quyền là Quyền ghi âm, Quyền tác giả và Quyền biểu diễn.
Muốn sử dụng hợp pháp để thương mại hóa phải có đủ 3
quyền. Rồi phải tính đến cả phạm vi sử dụng và yếu tố
thời gian hợp đồng hiệu lực.
File audio trong game Flappy Bird chỉ có 2 quyền là quyền ghi âm
(tạo ra âm thanh dạng điện tử) và quyền tác giả (ký âm
tạo ra giai điệu). Quyền ghi âm sẽ được IFPI là Hiệp hội
công nghiệp ghi âm Quốc tế thay mặt chủ quyền thực hiện
cảnh báo và kiện cáo. Còn quyền tác giả sẽ được IFRRO là
Liên hiệp quốc tế các tổ chức quyền sao chép "gõ đầu".
Bản quyền về hình ảnh và font chữ thì mình chưa có kinh
nghiệm nên không rõ.
Nói chung là, đã ăn được một cục tiền thì chạy đâu cũng
chết. Bây giờ có nâng cấp game để thay font mới, chèn nhạc
có bản quyền, bỏ hình ảnh ống-cống-xanh của Nintendo thì
vẫn chết! Các chủ thể quyền đã có trong tay đầy đủ bằng
chứng cả về mặt xâm phạm quyền lẫn hành vi trục lợi bất
chính để bắt chủ game phải bồi thường (thông qua các tiết
lộ của Hà Đông với truyền thông Quốc tế như CNN, Forbes...).
Cuộc chơi bản quyền, nhất là trên môi trường Quốc tế
không đơn giản một chút nào. Tất nhiên, trong trường hợp
của Hà Đông thì "thông cảm được" vì bạn ấy không định
cố tình vi phạm nhằm tạo ra game trị giá triệu đô. Chỉ là
một thành công ngẫu nhiên không ngờ tới.
Nếu am hiểu sâu sắc về luật bản quyền, và biết chắc
Flappy Bird có thể thu về doanh thu quảng cáo 1 tỷ VNĐ mỗi
ngày, chắc Hà Đông không ngu dại gì mà tiếc vài trăm ngàn hay
vài triệu VNĐ để mua bản quyền nhạc, hình, font chữ từ khi
game chưa được phát hành. Giờ thì đã muộn, vì nếu các chủ
thể quyền "xông vào" kiện, họ không đòi vài triệu VNĐ như
việc mua bán lúc đầu, mà sẽ đòi chia sẻ doanh thu.
Nên nhớ, trên thế giới có nhiều công ty được lập ra mà
không kinh doanh gì hết. Họ chỉ mua bán bằng sáng chế và đi
kiện cáo.
Cuối năm 2012, Google mua Motorola với giá 12.5 tỷ USD. Đầu năm
2014, Google bạn lại Motorola cho Lenovo với giá gần 3 tỷ USD
nhưng giữ lại hơn 17.000 bằng sáng chế của hãng điện thoại
lừng lẫy một thời này. Tức là, Google định giá 17.000 bằng
sáng chế đó gí trị tới 9 tỷ USD.
Apple cũng có hàng trăm ngàn *nhấn mạnh là hàng trăm ngàn*
bằng sáng chế. Mọi thứ bạn nhìn thấy và không nhìn thấy
ở chiếc điện thoại iPhone bạn đang sử dụng đều được
bảo hộ quyền. Thí dụ tiêu biểu như chức năng Slide-to-unlock
và thanh-cuốn-ẩn-đi là những phát minh được bảo hộ của
Apple và giúp hãng thu về hàng trăm triệu USD chỉ từ việc đi
kiện cáo.
Câu chuyện bản quyền thì còn dài lắm, nói mãi cũng không
hết được. Mà nói nhiều quá thì không ai đọc nổi nên thôi
mình không nói nữa. Mình cho rằng bạn Nguyễn Hà Đông là hãy
cứ nên tiếp tục trốn truyền thông như mấy ngày trước,
đừng ham hố nhoi mặt ra khi chưa chuẩn bị kỹ càng lại vô
tình văng miểng.
<em>((( Nguyễn Ngọc Long Blackmoon - Blogger Truyền thông Xã hội -
Founder Truyền thông Trăng Đen - Học từ nguyên lý, Hiểu từ
gốc rễ )))</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140207/nguyen-ngoc-long-blackmoon-tai-sao-chu-so-huu-game-flappy-bird-nen-tron-truyen),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét