Hán tử họ Hàn là con cháu của Hàn Phi Tử, lưu lạc sang đất
Vệ, mang theo một bồ sách của tổ tiên. Xin vào yết kiến quan
bộ Hình nước Vệ, lúc gặp dâng bộ sách ấy lên. Thượng
thư bộ Hình nước Vệ nhận sách xem qua một lượt, gật đầu
tỏ ý hài lòng. Ngài nói:
- Pháp luật của nước Vệ nghiêm minh chẳng kém gì sách của
bậc thánh hiền khi xưa, quân pháp bất vị thân. Thêm có bộ
sách này trưng ra thiên hạ, càng cho thiên hạ thấy được pháp
luật của nước Vệ là kế thừa tinh hoa của nhân loại. Hay
lắm thay, hay lắm thay.
Quan thưởng cho Hàn 20 lạng vàng. Hàn lạy ta lui ra.
Nửa năm sau Hàn thấy sách của tổ tiên được in ấn khắp
nước Vệ, lòng lấy làm tự hào lắm. Nghĩ rằng thuật pháp
trị đã thấm nhuần trong cõi Vệ. Mới an tâm bỏ 20 lạng vàng
và vốn mang theo ra tính kế sinh nhai. Hàn mua nhà mở một hiệu
sách. Nước Vệ thái bình, thịnh trị, luật pháp nghiêm minh,
dân tình đến quan lại cứ thế chấp hành, cuộc sống như
thế ắt phải cần nhiều đến sách vở, kiến thức. Hàn chắc
mẩm làm ăn sẽ khấm khá.
Hiệu sách làm ăn tàm tạm, cuộc sống yên bình trôi qua. Đến
năm thứ 68 triều nhà Sản, đời Vệ Kính Vương, tể tướng
Bạo thì thiên hạ lắm chuyện quái lạ động trời. Trời đang
quang đãng không giọt mưa, bỗng nước lũ từ đâu dâng cuồn
cuộn cuốn trôi bao nhà cửa, người ngợm. Giữa đường cái
quan bỗng nứt ra một cái hổ, lửa bốc lên ngùn ngụt. Rồi
thầy thuốc chữa bệnh chui, làm chết người mang xác vất ra
sông. Quan quân đi tìm xác người ấy bỗng nhiên lại gặp bảy
cái xác người nữa trôi sông. Sợ cứ tìm mãi lại càng thêm
nhiều xác, cho nên quan quân triều đình thôi không tìm nữa.
Bấy giờ chỗ hiệu sách của Hàn người ta mở khu ăn chơi.
Hóa ra nước Vệ người ta ham ăn chơi hơn là đọc sách. Bởi
vì mọi việc có nhà Sản lo lắng hết, nên dân chúng chả
phải mở mang kiến thức làm gì, đầu óc còn để mà ăn chơi
thư giãn. Có một thương gia thấy hiệu sách của Hàn ở vị
thế đẹp để mở lầu xanh, bèn đến hỏi mua lại. Hàn nhất
định không bán. Thương gia ấy cười khà khà phất áo bỏ đi.
Hàng xóm nói với Hàn:
- Ông không bán cho ông ta thì cũng phải bán cho triều đình
thôi.
Hàn thấy câu lạ, mới gặng hỏi, hàng xóm nói:
- Ông ta hỏi mua của ông, có thể trả giá mười. Ông không
bán, ông ta về lập một tờ trình dự án phát triển văn hóa
du lịch địa phương, cần chỗ đất nhà ông để làm hạ
tầng. Mười đồng ấy ông ta cho quan phủ năm đồng. Quan phủ
ký duyệt, gọi ông đến đền bù cho 5 đồng là xong.
Hàn đỏ mặt quát:
- Có lẽ đâu thế. Đất của tôi, tôi không bán thì sao?
Hàng xóm cười nhạt:
- Ông không bán, người ta chủ động sáng tạo cho ông bán!
Hàn cự:
- Nước có phép nước, sao lại sáng tạo được.
Hàng xóm nói:
- Ông dòng nhà luật lại không hiểu luật, đất đai là sở
hữu toàn dân do nhà Sản thống nhất quản lý. Có nghĩa đất
của ông, nhưng dùng thế nào, cho ai dùng là quyền nhà Sản,
nhà Sản chính là quan phủ đại diện. Vậy đất của ông thì
ông được nhận tiền đền bù, có ai nhận tranh của ông đâu,
đền bù thì phải theo giá quy định của triều đình. Ông
định nhận hơn là ý muốn bẻ luật đi chăng? Đấy là sự
chủ động sáng tạo linh hoạt khi dùng luật còn gì.
Hàn nghĩ hàng xóm nói gàn, không thèm tin. Quên bẵng chuyện ấy
đi, đến một ngay công sai đến nhà thông báo mời ra họp để
nghe thông báo dự án phát triển văn hóa du lịch địa phương.
Thông báo nói rằng nếu không đến nghe phổ biến, thì thiệt
hại liên quan triều đình sẽ không chịu trách nhiệm. Hàn
nhận giấy, đến nơi dự. Thấy thương gia và quan phủ ngồi
trên bàn trải khăn đỏ, hoa tươi, có di ảnh tiên đế treo cao,
có câu khẩu ngữ nhà Sản quang vinh đời đời, rồi lại có
hai bên hông là những dòng chữ khẩu ngữ nhắc nhở mọi
người sống và làm việc theo pháp luật.
Quan phủ đứng lên giới thiệu thương gia là nhà đầu tư sẽ
mang lại phồn vinh cho địa hạt. Thương gia đứng lên giới
thiệu dự án, có cả bản đồ quy hoạch, phối cảnh, dựng
hình rất hấp dẫn. Sau đó đến phần dân chúng hỏi đáp. Hàn
giơ tay xin nói mãi không đến lượt, vì người xin nói nhiều
quá. Những người xin nói ở tận bên khu Đông, khu Nam, có
người ở tận ngoại ô làm nghề ruộng muôn đời chả biết
đến cái chốn ăn chơi xa hoa ấy, thế những dường như hôm
nay họ biết hết, hiểu hết. Họ đứng lên nói say sưa nào là
ơn quan phủ sáng suốt quan tâm đến đời sống văn hóa nhân
dân, nào là nhà đầu tư làm chốn văn hóa du lịch thế này
tạo công ăn việc làm cho con cái người dân... Hóa ra Hàn
nhầm, người dân Vệ chả đọc sách, nhưng họ nói như những
nhà chiến lược. Từ ông cựu chiến binh chưa học hết lớp
nhị, đến bà tổ trưởng dân phố cả đời không cầm một
cuốn sách... thế nhưng lời của họ thao thao, lộng lẫy, hoành
tráng về một tương lai sáng lạn sẽ đến qua dự án văn hóa
này. Rồi họ ca ngợi nhà Sản chính sách vì nhân dân, ca ngợi
quan phủ, ca ngợi thương gia. Họ đồng thanh nguyện hết lòng
hy sinh, đóng góp tình nguyện để hỗ trợ dự án phát triển,
thành công tốt đẹp.
Mấy bữa sau, người phủ quan đến thông báo cho Hàn dự án
đã được đông đảo quần chúng nhân dân nhất trí cao, vì
đem lại lợi ích chung cho mọi người. Nay báo cho Hàn biết
để lên phủ nhận tiền đền bù đất, với giá 3 đồng một
mét theo quy định pháp luật. Vì tính nhân đạo, sẽ hỗ trợ
cho mỗi mét một đồng tiền xây dựng, một đồng tiền hỗ
trợ đến nơi mới. Tổng chi là 3 đồng đền bù, 2 đồng hỗ
trợ.
Mọi sự đều minh bạch, đúng theo luật pháp hiện hành.
Hàn uất ức, về nhà thảo đơn đi khiếu nại quan trên. Quan
trên xem xét, nói rằng mọi việc đúng pháp luật, nếu muốn
xin hỗ trợ thêm thì làm đơn xin, chứ không thể giải quyết
được.
Hàn lại làm đơn khiếu nại lên cấp cao hơn, đơn đi 3 tháng
không có hồi âm. Đến hạn quan phủ và thương gia kéo đến
phá dỡ nhà Hàn.
Hàn không chịu lép, mang khẩu hiệu lên kinh đô tố cáo quan
cấu kết với con buôn cướp đất nhà mình. Hàng ngày cứ ra
vườn hoa trước dinh thự của Bạo chờ tể tướng đi qua để
kêu cứu. Ở đó chẳng riêng mình Hàn, mà nhiều người dân
khác cũng chầu chực như vậy.
Bạo ngồi trong phủ, thấy đám dân nhếch nhác trước cổng,
mới gọi quan bộ Hình đến bảo:
- Dẹp cái bọn kia đi.
Quan bộ Hình nói:
- Chúng đang chờ đơn, dẹp chúng bây giờ chưa có luật.
Bạo sai cận vệ ra đếm ngoài đó có bao dân, cận về ra đếm
về báo có hơn 6 người.
Bạo vớ bút trên bàn, viết ra cái lệnh, gọi là nghị định,
cấm tụ tập từ năm người trở lên. Đưa cho quan bộ Hình
cầm nghị định, Bạo nói:
- Làm quan nước Vệ không được cứng nhắc, phải chủ động
sáng tạo trong mọi tình huống!
Bộ hình theo lệnh tể tướng, bắt hết đám dân trong đó có
Hàn vào trại giam dành cho kẻ lang thang, gây rối. Được nửa
năm thì cho về. Hàn về nhà cửa đã thành khu lầu xanh. Gặp
hàng xóm cũ, người ấy khuyên:
- Ông lên phủ mà nhận tiền đền bù cho xong đi, kiện mãi
không ăn thua, lại thành phản động. Nước Vệ này làm gì có
luật. Người làm quan giỏi là người biết chủ động sáng
tạo. Mà đã sáng tạo thì trắng thành đen mới gọi là sáng
tạo. Chứ trắng là trắng, đen là đen thì sáng tạo gì nữa.
Ông hiểu luật mà không hiểu triết học nhà Sản thì chỉ có
tự hại mình thôi. Thà không biết luật còn hơn.
Hàn không nghe kẻ ấy nói gàn. Lại khăn gói lên kinh thành kêu
kiện, lần này Hàn viết đơn vạch rõ bộ mặt quan lại với
thương gia, gửi khắp nơi, dán cả lên tường thành, cổng
thành, ngoài chợ.
Quan bộ Hình nghe thuộc hạ báo cáo, bèn sai bắt Hàn về tội
tuyên truyền chống phá triều đình.
<h2>Lời bàn</h2>
Phàm đã ở nước Vệ, phải biết mềm dẻo, lựa thời. Những
kẻ ỷ vào học thức, cố giữ theo luật pháp đều bị bẻ
gãy. Bởi quan lại nhà Sản hành pháp theo chủ thuyết sáng
tạo. Mà sự sáng tạo của kẻ có quyền thì thế nào cũng là
đúng luật!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131119/nguoi-buon-gio-dai-ve-chi-di-chu-dong-sang-tao),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét