Đào Tuấn - Đã làm Quan thì chớ làm hề

ăn học nghệ thuật phải chịu trách nhiệm một phần trước
tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống của một bộ phận không nhỏ.

GS Đình Quang, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin có lần
kể lại chuyện ông suýt "vỡ nồi cơm" khi dựng vở Bạch
đàn liễu. Vở diễn kể "câu chuyện nhỏ" về một chủ
tịch xã tên Quyền, muốn cậy quyền chiếm hai cây bạch đàn
của một gia đình nông dân.

Phê phán nạn tham nhũng, cửa quyền của một cán bộ loại
"khoeo chân", cẩn thận đến mức "không dùng phương pháp
tả thực mà sử dụng gián cách" với hậu trường thể hiện
một trang báo lớn với những tin tức tích cực. Rồi "thủ
pháp" bóng lão Quyền to dần, trùm lên bóng của đôi thanh
niên. Rồi dùng cầu bập bênh để ám thị một ý niệm: sở
dĩ có kẻ ngồi được trên cao là do có người cam tâm ngồi
dưới thấp…

Ấy thế mà ngay sau khi công diễn, xuất hiện liền câu vè:
Đình Quang tiến sĩ tài ba/ Dựng chuyện cây liễu chửi cha
chính quyền.
Số phận của Bạch đàn liễu bấy giờ như một thân bạch
đàn bầm dập trong bão phê phán, đùn đẩy, sửa chữa, duyệt
lên duyệt xuống.

Đúng là "hài kịch". Ngay cả khi tác giả đổi tên nhân
vật từ "Quyền", thành "Quyết", thì không ngờ lại
trùng tên một cán bộ cao cấp của… Bộ Công an.

Sáng tạo ở ta khổ thật. Đến nỗi GS Quang tự trào bằng
cái câu chèo của Tào Mạt: "Đã làm Hề thì đừng làm
Quan".

Nhắc lại câu chuyện "Bạch đàn liễu" là vì hôm qua, GS
Quang tái xuất hiện để thử trả lời câu hỏi vì sao Việt
Nam "có rất ít tác phẩm đạt đỉnh cao tương xứng với sự
nghiệp cách mạng và cuộc kháng chiến vĩ đại của dân
tộc"- câu hỏi đang được đặt ra trong một hội nghị toàn
quốc về sáng tạo văn học do Hội đồng lý luận, phê bình
văn học nghệ thuật Trung ương tổ chức.

Trong cái hội nghị đó, các văn nghệ sĩ hẳn phải dựng lông
tóc khi nghe Chủ tịch Hội đồng, PGS-TS Nguyễn Hồng Vinh lý
giải "Một số văn nghệ sĩ vẫn còn tâm lý e dè, ngại bộc
lộ chính kiến, còn thờ ơ, né tránh mặt trái của đời sống
xã hội, những biểu hiện tiêu cực của bộ máy công quyền
vì sợ bị "chụp mũ", bị "định kiến"… nghệ sĩ chưa
dám dấn thân, chưa hết mình cho đứa con tinh thần của mình
nên sáng tác của họ không phản ánh được khát vọng nhân
dân, không phải tấm gương phản chiếu hiện thực xã hội".

Còn PGS-TS Đào Duy Quát thì lên án: "Văn học nghệ thuật
phải chịu trách nhiệm một phần trước tình trạng suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và nhân dân hiện nay".

Đấy nhé, văn nghệ sĩ các vị kém, phải chịu trách nhiệm
về sự suy thoái của "bộ phận không nhỏ" là vì các vị
nhát, chưa viết đã sợ bị "chụp mũ", "định kiến".
Là vì các vị không dám dấn thân. Là vì con các vị là con
ghẻ. Là vì các vị cứ né bên này, đúng lề bên kia chứ nào
có ai cấm đoán gì.

"Ở trên trời nhìn xuống đám đông" ư? Đó là dâm thư.
Không chấp.
"Đại gia" ư? Nhạy cảm, cường điệu, nhận định chủ
quan, không có lợi cho người đọc.

Cái mà chúng tôi cần là sự dấn thân. Dấn thân giữa cái
tốt và cái tốt hơn, chứ không phải giữa cái xấu và cái
xấu xa.

Thì chính GS Đình Quang hôm qua cũng xác nhận "tính xung đột
của sân khấu" đã "khai tử" từ những năm 50 của thế
kỷ trước, với "đao phủ" là thuyết vô xung đột ở Liên
Xô cũ. Theo đó, "trong xã hội chủ nghĩa, mâu thuẫn giai cấp
đối kháng đã được giải quyết, không có xung đột thật
sự mà chỉ có mâu thuẫn giữa cái tốt và cái tốt hơn".
Tiếc là GS Quang đã không đọc nốt vế sau cái câu của anh
hề già đã nói với nhà vua "Đã làm Quan thì chớ làm hề".

<strong>Đào Tuấn</strong>


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131129/dao-tuan-da-lam-quan-thi-cho-lam-he),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét