Chia tay anh Khanh đi về ngày hôm đó trong đầu tôi suy nghĩ
nhiều về việc nên làm gì với câu chuyện và những kỷ niệm
mà tôi đã vinh dự được anh chọn là người chia sẻ sau
nhiều năm giấu kín những tâm sự về tình bạn gần gũi của
anh với John. Dự định ban đầu của tôi khi xin gặp anh Khanh
là để xin tư liệu để viết một bài báo ngắn về Đại
tướng Võ Nguyên Giáp lúc ông mới qua đời. Vì lý do nào đó
thời gian giữa lúc ông qua đời và ngày tổ chức lễ tang dài
một cách bất thường nên các báo chí phải cố gắng phi
thường để tìm ra những góc cạnh đặc biệt, chưa được
khai thác để viết bài về ông. Một bài báo về việc con trai
của cố Tổng thống Kennedy đã phải trèo đèo lội suối –
theo đúng nghĩa đen – để đến gặp vị tướng già chỉ một
tiếng chắc chắn sẽ làm vừa lòng bạn đọc Việt Nam đang
thương tiếc ông.
Đây không phải là lần duy nhất mà cuộc gặp đã được khai
thác theo hướng đó, tức là hướng lấy ta làm gốc coi việc
Kennedy Con đi Việt Nam xin gặp tướng Giáp như là một bước
chuẩn bị "quan trọng, thiết yếu" cho kế hoạch gia nhập
chính trường của anh. Mọi tư liệu tôi đọc được cũng như
nội dung cuộc trao đổi với anh Khanh đều cho thấy việc anh
John đi Việt Nam xin gặp cụ Giáp là câu chuyện về anh nhiều
hơn là về cụ. Lúc đó John mới bắt đầu tạp chí George với
mong muốn tạo ra một xuất bản phẩm phục vụ giới chính
trị gia Mỹ vừa trẻ, thông minh, sắc sảo lại vừa có duyên,
có class, có văn hóa, có hiểu biết thế giới, tóm lại vừa
là tay chơi lại vừa là chính trị gia – một mẫu hình nói
chung xa lạ với phong cách chính trị gia Mỹ nhưng lại quen
thuộc ở Anh, Pháp, Tây Âu nói chung. Việt Nam và Mỹ lúc đó
lại đang ở trong giai đoạn hồi xuân, giai đoạn trăng mật
của mối quan hệ mới nồng ấm lại, và thực tế này mở ra
nhiều cơ hội cho những người Mỹ quan tâm đến Việt Nam và
có những câu hỏi về lịch sử cần phối kiểm với góc nhìn
của người Việt Nam, một việc mà họ không thể làm trong
thời gian lạnh nhạt trước đó. Phỏng vấn cụ Giáp là một
phần trong một loạt các bài phỏng vấn mà tạp chí George
thực hiện theo kiểu đối thoại giữa các nhân vật từng là
đối thủ của nhau. Thực vậy, trong cùng số tháng 11-1998 của
tạp chí George có cả bài phỏng vấn tướng Westmoreland, từng
là Tư lệnh quân Mỹ ở Nam Việt Nam. Trong bài này tướng
Westmoreland phát biểu đại ý rằng "dù Nam Việt Nam bị mất
nhưng kỷ lục của Hoa Kỳ chưa từng thua một trận chiến nào
không hề bị phá vỡ ở Việt Nam và mỗi nhân viên quân lực
Hoa Kỳ từng phục vụ ở Việt Nam đều có thể tự hào về
sự phụng sự của mình."
Nếu không có những hiểu biết ngoại truyện này, tôi rất dễ
sa vào cái bẫy viết một bài báo cúng cụ dâng lên hương hồn
Đại tướng. Trong hoàn cảnh một đất nước tang gia bối rối
việc đánh lận con đen xoay chuyển một câu chuyện về John
thành một câu chuyện về cụ Đại tướng là rất dễ làm và
rất dễ được khen. Với những hiểu biết đã có, tôi nhận
thấy làm thế là vô duyên quá và vì thế quyết định sẽ
không viết thành bài báo mà giữ những tư liệu đó lại để
viết theo cách nhìn của riêng tôi.
Thực tình mà nói tôi cũng không biết rõ cách nhìn của riêng
tôi là cách nhìn cụ thể như thế nào. Trong vài tuần sau khi
cụ Giáp qua đời, tôi dần dần viết xuống được 5 phần hạ
truyện nói về xuất xứ, xuất thân, nhân vật, hoàn cảnh vv.
Cùng lúc đó phần thượng của truyện cũng bắt đầu thành
hình dù chỉ lơ mơ lơ mơ như mấy "sợi tơ trời." Phần
thượng này dựa trên giả thuyết rằng việc anh John Kennedy Con
đến Việt Nam năm 1993 và sau đó giữ gìn một sự quan tâm
đến Việt Nam thông qua người bạn Mỹ am hiểu Việt Nam là anh
Khanh rồi sau đó cố gắng quay lại Việt Nam để đi đến
đỉnh điểm của buổi gặp giữa anh với Đại tướng Võ
Nguyên Giáp không phải là một việc tình cờ, xốc nổi mà có
lý do nào đó chính đáng, hợp lý từ phía anh John. Nói cách
khác, có một mối duyên nào đó, một tình cảm đặc biệt nào
đó khiến anh John không thể bỏ Việt Nam ra khỏi đầu óc hay
trái tim được đã khiến anh trong những năm tháng đẹp nhất
của tuổi thanh xuân cũng là những năm tháng cuối cùng anh
sống trên đời phải gắn bó với Việt Nam, phải bận tâm,
phải yêu nó. Nếu giả thuyết này của tôi là hợp lý thì
bước tiếp theo sẽ là bóc tách những mối liên hệ nào đó
giữa anh John với Việt Nam khả dĩ có thể giải thích những
tình cảm gần gũi mà anh đã dành cho Việt Nam. Do đây chỉ là
giả thuyết mang nặng ý chí áp đặt của tôi nên tôi nhận ra
rằng trong lúc phân tích đó tôi sẽ phải gán rất nhiều ý
nghĩa biểu trưng cho nhiều điều và vì thế phần thượng sẽ
mang nhiều mầu sắc của tiểu thuyết và hư cấu.
Trong suy nghĩ mơ hồ của tôi tôi nhận thức được bản chất
của vấn đề ở đây là câu truyện tình Việt Mỹ, mỗi bên
được thể hiện qua những nhân vật cụ thể khác nhau. Anh John
Con, anh Khanh, và cả tổng thống quá cố John F Kennedy là các
biểu trưng của nước Mỹ. Cụ Giáp, anh Cường, tôi và các
bạn của tôi là những đối tác Việt. Với vai trò to nhỏ
khác nhau, mỗi nhân vật đóng góp một phần vào việc kể lại
một câu truyện có ý nghĩa về truyện tình yêu giữa hai đất
nước, có ghen tuông, giận hờn, bất đồng, thượng cẳng chân
hạ cẳng tay, có lạnh nhạt, hồi xuân, hàn gắn.
<center><center>+++</center></center>
Chuyến đi của John Kennedy Con đến Sài Gòn năm 1993 lúc anh 33
tuổi tạo ra một ấn tượng như thể anh đang lần dở lại
lịch sử của cha anh bằng cách đi lại những chuyến đi của
cha anh vào lúc mà tuổi của hai người xấp xỉ nhau. Việc anh
đến Sài Gòn đầu tiên trong chuyến đi này khẳng định suy
diễn đó. Ngày 2/10/1951, Kennedy Cha, khi đó là một Hạ nghị
sỹ 34 tuổi, đã lên đường đi một chuyến công du châu Á 7
tuần tới Ấn độ, Israel, Thái Lan, Sài Gòn, Nhật Bản. Cùng
đi với ông có em trai là Robert (Bobby) Kennedy (Thượng nghị sỹ,
sau bị ám sát chết) và em gái Patricia Kennedy. Một vài hình
ảnh chuyến đi của ba anh em có ở đây, Saigon ở khoảng 2'.
[video:http://www.youtube.com/watch?v=3lJq7L0mDzk]
Một trong những nhiệm vụ mà JFK phải làm trong chuyến đi này
là viết báo cáo cho Quốc hội về tình hình chiến tranh ở
Đông Dương. Ấn tượng về quân Pháp của Kennedy trong chuyến
đi này có lẽ không được tốt lắm và điều này có thể đã
ảnh hưởng đến cách nghĩ của ông rằng nếu thay quân Pháp
bằng quân Mỹ thì có thể thắng cuộc chiến tranh dễ dàng
hơn. Đây là quan điểm mà người ta cho rằng Kennedy đã giữ
vững cho tới không lâu trước khi ông bị ám sát.
Cho đến khi Kennedy Con ngồi trò chuyện với tướng Giáp tại
Hà Nội tháng 8/1998 thì thời điểm tháng 10-11/1951 là lúc mà
một người họ Kennedy và tướng Giáp ở gần nhau nhất. Vào
thời điểm này, tướng Giáp đang chuẩn bị binh lực cho chiến
dịch Hòa Bình sau khi vừa thắng quân Pháp ở Ninh Bình trong
một chiến thắng lớn gây ra cái chết của chính con trai tổng
tư lệnh quân đội Pháp là Đại tướng De Lattre de Tassigny.
Người ta chắc sẽ luôn nhớ cụ Giáp trong hình ảnh cụ già
yếu mệt hơn 100 tuổi và Kennedy như một Tổng thống trẻ trung
năng động do đó là những hình ảnh cuối cùng còn đọng lại
trước lúc hai người qua đời. Hai người này tuy thế về
tuổi tác chỉ cách nhau 5-6 tuổi và như thế có thể coi như là
bằng vai phải lứa, đồng thời họ chia sẻ nhiều điểm
tương đồng.
Năm 1940, lúc 29 tuổi, sau khi hoàn tất việc học hành và dạy
học ở trường Thăng Long, Võ Nguyên Giáp đi cùng Phạm Văn
Đồng qua Trung Quốc gặp Hồ Chí Minh, bắt đầu con đường
hoạt động cách mạng. Năm 1946, lúc 29 tuổi, sau khi hoàn tất
việc học hành và được giải ngũ, Kennedy thắng cử trong một
cuộc bầu cử địa phương và trở thành Hạ nghị sỹ liên
bang. Năm 1946, lúc 35 tuổi, Võ Nguyên Giáp trở thành Bộ
trưởng Quốc phòng, Tổng chỉ huy quân đội. Năm 1952, lúc 35
tuổi, Kennedy trở thành Thượng nghị sỹ của bang Massachusets
– chức vụ mà ông sẽ nắm trong 8 năm tiếp theo. Năm 1955, lúc
44 tuổi, Võ Nguyên Giáp dẫn đoàn quân chiến thắng về Hà
Nội và trở thành Phó Thủ tướng (sau là Phó chủ tịch Hội
đồng Bộ trưởng) Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chức vụ chính
quyền cao nhất mà ông nắm trong đời. Năm 1961, lúc 44 tuổi,
Kennedy lên tột đỉnh vinh quang và trở thành Tổng thống thứ
35 của Hoa Kỳ.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131123/anh-gau-pham-hoang-tu-va-dai-tuong-6),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét