<strong>Có lẽ không quốc gia nào mà cuộc sống của giới công
chức chứa nhiều điều nghịch lý như ở Việt Nam.</strong>
<div class="boxright320"><img
src="http://image1.xahoi.com.vn/news/2013/5/18/cong-chuc.jpg" /><div
class="textholder">Một bộ phận công chức đang tha hóa. (Ảnh minh
họa)</div></div>
Lương không đủ sống nhưng lại thuộc thành phần khá giả
của xã hội; đã vào biên chế là có thể nằm lỳ cho đến
hết đời, ngang nhiên đòi hỏi mọi chế độ phúc lợi, ngay
cả khi chẳng làm gì; là người làm thuê cho dân nhưng lại
hành xử như ông chủ có quyền ban ơn; năng lực cũng như tinh
thần trách nhiệm trước công việc phần lớn ở mức trung
bình và thấp, nhưng cực kỳ có khả năng trong việc kinh doanh
"quyền lực Nhà nước" để tư lợi …Nhưng điều nghịch
lý nhất là một nền hành chính cồng kềnh, ì ạch, dôi dư
cả triệu người như vậy lại vẫn cứ ngày một phình to?
Trong một hội nghị có đưa tin trên truyền hình và sau đó
hầu như các báo đều đưa lại, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân
Phúc nói thẳng ra rằng: "Trong bộ máy chúng ta có tới 30% số
công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu
sáng cắp ô đi, tối cắp về, không mang lại bất cứ thứ
hiệu quả công việc nào". Nói cách khác, cái số 30 % công
chức đó hoàn toàn không cần thiết, y như cái bướu trên cổ.
Với 2,8 triệu công chức, chỉ cần làm phép tình nhẩm cũng ra
ngay con số thuộc diện có cũng như không kia khoảng 800.000.
Nghĩa là mỗi 100 người dân Việt Nam, phải nuôi không một ông
(bà) vô công rồi nghề mang danh công chức! Vậy tại sao một
nền dịch vụ công chỉ cần 2 triệu người, mà phải trả
lương cho tận những gần ba triệu? Ai phải chịu trách nhiệm
về vấn đề này? Trong khi chưa thể tìm ra câu trả lời, chúng
tôi chỉ xin làm thứ công việc đơn giản hơn là giúp mọi
người hình dung một phần cái gánh nặng vật chất và tinh
thần mà cả xã hội đang phải è lưng chịu đựng để
"cõng" gần một triệu công chức dư thừa đó.
Trước hết, 800 ngàn người lớn đến mức nào? Đó là số
dân (hơn kém chút ít) của Cyprus, Bahrain, Bhutan, Qatar, Đông
Timor…Hay nó có quy mô gấp đôi dân số Luxemburg, Brunei, Malta,
Iceland…
Thứ hai, và đây là vấn đề chính, cần bao nhiêu tiền để
nuôi cái đám công chức thừa thãi ấy? Chắc chắn là không ai
có thể tính chính xác, vì có những công chức thuộc loại dư
thừa, nhưng lại hưởng mức thu nhập nhiều người mơ ước.
Hẵng chỉ tính đơn giản thế này: Mỗi người trong số đó,
vì họ là công chức, nên thuộc diện thu nhập trung bình khá
(so với mức 1000 USD trung bình) sẽ nhận của Nhà nước khoảng
60 triệu đồng (3000 USD) một năm. Nghĩa là cần số tiền lên
tới 50.000 tỷ đồng ( 2,5 tỉ USD) cho việc chi lương để ngày
ngày 800.000 người ăn mặc sang trọng chỉ để "sáng vác ô
đến cơ quan, tối vác ô về nhà" mà không làm bất cứ việc
gì. Tuy nhiên, số tiền phải bỏ ra phục vụ việc ngồi chơi
xơi nước của "một quốc gia nhỏ" ấy trên thực tế còn
lớn hơn nhiều.
Theo thông lệ thì số tiền lương cho công chức chỉ bằng hai
phần ba số tiền phải chi ra để họ có thể làm việc,
được tính vào khoản duy trì hoạt động của cơ quan Nhà
nước. Đó là tiền thuê nhà, tiền điện, tiền điện thoại,
tiền khấu hao tài sản, tiền phúc lợi, bảo hiểm y tế, bảo
hiểm xã hội, chi phí đi lại và cơ man nào những thứ tiền
khác được gọi bằng cái tên chung là văn phòng phí. Khiêm
tốn tính gộp thì con số 50.000 tỉ đó phải cộng thêm khoảng
20.000 tỉ đồng. Giờ ta thử xem 70.000 tỷ đồng nhiều đến
mức nào? Nó nhiều hơn toàn bộ số tiền thu được từ xuất
khẩu gạo năm 2012; nó bằng khoảng 5 lần số tiền phí bảo
trì đường bộ mà Bộ GTVT dự kiến thu được hằng năm từ
ô tô, xe máy với giả phải trả là hứng chịu biết bao lời
chì chiết của dư luận; nó bằng già nửa số tiền 120.000 tỉ
đồng cần để nâng cấp quốc lộ 1A lên thành đường bốn
làn xe ô tô; nó giúp cho khoảng 7 triệu dân miền núi đủ gạo
ăn trong một năm để không phá rừng. Nếu có ngần ấy số
tiền, toàn bộ các xã nghèo miền núi có trường học, có
chợ, có đường trải bê tông. Nó có thể mua được số bò
giúp cho Chương trình Lục lạc vàng duy trì liên tục 1500 buổi,
với khoảng 9000 gia đình nông dân thuộc dạng nghèo nhất
nước có cơ hội đủ cơm ăn. Nó là con số dài tới mức mà
không một nông dân bình thường nào đọc chính xác được.
Nhưng đấy mới chỉ tính về khoản vật chất, cho dù không
hề nhỏ nhưng chưa chắc đã là lớn nhất. Tai hoạ của nạn
biên chế tràn lan là nó khiến cho bộ máy hành chính công của
chúng ta thuộc loại công kềnh, kém hiệu quả và lạc hậu vào
loại nhất khu vực. Nhàn cư vi bất thiện. Vì không làm gì nên
những ông, bà công chức thừa thãi trên trở thành những "con
bệnh" của xã hội. Ta hãy xem họ làm gì mỗi ngày để tiêu
hết 8 giờ vàng ngọc? Nếu là đàn ông thì phần lớn lướt
web, chơi game oline, xem phim sex, tìm cách vào nhà nghỉ với chính
đồng nghiệp của mình. Thời gian còn lại ngồi nghĩ mưu kế
tư lợi hoặc hại người khác. Còn với thành phần nữ giới
thì shoping tối ngày, ăn uống, khoe của tối ngày, buôn dưa lê
tối ngày...
Nhiều người coi trụ sở cơ quan chẳng hơn gì cái bếp nhà
mình, tranh thủ tận dụng điện nước miễn phí để nấu
nướng. Số còn lại, nếu không làm những việc như trên, thì
làm chim bói cá, cứ thấy ở đâu có mầu mỡ là đến. Cũng
vì thừa dẫn đến lười, ích kỷ, đấu đá chèn ép nhau thay
vì thực thi công vụ. Có rất nhiều người cả một đời công
chức chỉ chuyên kiện cáo, lao vào đấu đá vì những lợi ích
cá nhân. Nhưng lương của họ thì vẫn cứ đến hẹn lại lên.
Chức của họ thì cứ đến tuổi là đến. Kèm với lương
với chức là đủ thứ tiêu chuẩn ưu đãi khác. Những công
bộc này, về nguyên tắc là những người giúp việc cho "ông
chủ" Nhân dân, nhưng trên thực tế cũng là những người quan
liêu, cửa quyền, sách nhiễu, tham lam, làm khổ "ông chủ"
vào loại nhất thế giới. Làm bất cứ việc gì thuộc phạm vi
chức phận cũng đòi lót tay. Trong bất cứ nhiệm vụ nào cũng
lồng lợi ích của mình vào. Từ lái xe, nhân viên đóng dấu,
nhân viên gác cổng…đến những người có tí chức, tí quyền
đều là những kẻ chỉ thạo ăn tiền, vòi vĩnh, hạch
sách…biến cửa Công đường thành nơi nhếch nhác, bất tín,
đáng sợ hơn cả hang hùm. Nền đạo đức xã hội xuống cấp,
có phần đóng góp không nhỏ của những thành phần được
gọi là công chức ấy.
Nhưng thiệt hại vẫn chưa dừng lại ở đó. Nạn chạy chức
chạy quyền thì ai cũng biết. Nhưng nạn chạy chọt để
được thành công chức Nhà nước còn khốc liệt hơn và cũng
bi hài hơn rất nhiều. Vì số người tham gia luôn rất đông,
diễn ra trên một diện rộng, với sự tham gia của mọi thành
phần. Nó làm hư hỏng cả người có quyền nhận và người
được nhận. Người có quyền nhận thì một khi đã lấy
tiền, đã nhúng chàm, làm sao còn dám yêu cầu cấp dưới phải
nêu cao đạo đức, kỷ cương, nhân cách-ngoại trừ đó là
một truyện hài! Người được nhận vào làm công chức thì
cậy tiền nên không cần học, không cần trau dồi chuyên môn,
coi thường kỉ cương, phép tắc. Đó là chưa kể họ phải tìm
cách ăn chặn, ăn bẩn, vơ vét bằng mọi cách để bù lại số
vốn đã bỏ ra.
Nhưng những bệnh tật trên, dù rất trầm trọng, nếu quyết
tâm ngăn ngừa, vẫn còn nhiều hy vọng chữa chạy, dù rất
tốn kém. Song có một thứ bệnh do nạn chạy công chức gây ra
rất khó chữa, thuộc loại nan y, là bệnh ỷ lại, lười
biếng và mất khả năng tự trọng. Căn bệnh thuộc loại lây
nhiễm này có thể huỷ hoại nhân cách cả một thế hệ, góp
phần làm nghèo đất nước. Người ta cần một cái bằng đại
học với bất cứ giá nào đôi khi không phải để sau đó làm
việc, cống hiến, mà để có cơ hội gia nhập cái đội quân
công chức vốn là thừa thãi kia. Với những người này, cái
điều đáng lẽ thành nỗi xấu hổ khi chả làm gì ngoài việc
"sáng vác ô đi, tối vác ô về", thì lại là mục tiêu
phấn đấu, là sự nghiệp của đời họ. Liệu có khác gì
một thứ quốc nạn?
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130530/nghich-ly-o-viet-nam-mot-quoc-gia-nho-chi-an-roi-choi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét