<center><img src="https://danluan.org/files/u23/russia_lenin_statue.jpg"
width="500" alt="russia_lenin_statue.jpg" /></center>
Các bạn hỏi tôi về chuyện vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin
làm tôi rất khó trả lời. Đầu tiên là kiến thức tôi hạn
hẹp, sau đó tôi không phải là nhà nghiên cứu chuyên sâu về
chủ nghĩa Mác-Lênin, trong phạm vi một bài ngắn thì khó trả
lời cho gãy gọn vấn đề. Tôi sẽ cố gắng đáp ứng câu
hỏi của các bạn, nhưng xin nhắc đây chỉ là ý kiến khái
quát nhất, và cũng chỉ tham khảo thôi.
Các bạn đều đã biết, chủ nghĩa Mác-Lênin gồm 3 bộ phận
cấu thành (khỏi phải nhắc lại 3 bộ phận đó là gì). Phần
triết học Mác-Lênin đã được ông I.V. Stalin tóm tắt trong
bài Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch
sử, công bố lần đầu trong quyển Lịch sử Đảng cộng sản
(b) Liên Xô, xuất bản năm 1938. Sau này các nhà nghiên cứu
triết học các nước XHCN có phê bình là ông chưa nói hết
vấn đề. Tuy nhiên, phải khẳng định rằng ông đã khái quát
toàn bộ quan điểm quan trọng nhất của triết học Mác-Lênin
trong một bài viết, tương đối dễ hiểu. Các bạn nên đọc
tác phẩm này để nắm triết học Mác-Lênin từ một trong
những người đã sáng tạo ra nó (Bản dịch quyển Lịch sử
Đảng cộng sản (b) Liên Xô đã được xuất bản nhiều lần
ở Việt Nam, hoặc có thể tìm trong Stalin toàn tập, bản tiếng
Việt). Khi đã đọc triết học Mác-Lênin rồi thì sẽ đến
vấn đề vận dụng triết học này vào cuộc sống. Triết học
Mác-Lênin, cũng như các triết học khác, chỉ có tính định
hướng. Bản thân triết học không tác động gì vào đời
sống, nhưng các chính sách "suy diễn" ra từ triết học thì tác
động đến chính sách, và đến lượt mình, các chính sách cụ
thể tác động vào đời sống. Tôi lấy ví dụ, trong tác phẩm
nói trên Stalin nói: Vì mâu thuẫn tồn tại khách quan nên không
thể che dấu mâu thuẫn mà phải làm rõ nó ra, đấu tranh để
giải quyết mâu thuẫn. Từ nhận định này, Stalin cho rằng
công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội càng phát triển thì
cuộc đấu tranh giai cấp càng gay gắt. Tiến thêm một bước,
Stalin kết luận: "Phải đuổi ra khỏi đảng những đảng viên
chân chính nhưng muốn hòa hoãn với các đảng viên lừng
chừng". Trong chính sách cụ thể, Stalin đã đàn áp khốc liệt
những người không đồng ý với ông. Cuộc thanh trừng năm
1937-1938 ở Liên Xô là kết quả của việc "vận dụng" triết
học Mác-Lênin vào đời sống chính trị, xã hội ở Liên Xô
thời đó. Vào thời kỳ "băng tan" do N.X.Khơrutsop khởi xướng,
quan điểm trên của Stalin được coi là sai lẩm. Nhưng dù sao
thì chúng ta vẫn phải thấy lý luận của Stalin là một cách
hiểu và vận dụng triết học Mác-Lênin trong thực tiễn.
Sang đến Trung Quốc, ông Mao còn "vận dụng và phát triển"
triết học Mác-Lênin ở mức "ghê hồn" bằng việc "đấu tố"
địa chủ trong xã hội, "đấu đầu óc tư, phê phán xét lại"
trong nội bộ đảng. Trong tác phẩm lý luận Bàn về mâu
thuẫn, chính Mao Trạch Đông dạy bảo các đảng viên: Phải
phân biệt rõ mâu thuẫn đối kháng và không đối kháng, mâu
thuẫn trong nội bộ nhân dân, mâu thuẫn địch ta...Nhưng trong
thực tiễn, chính sách dùng Hồng vệ binh "đấu tố" một loạt
đảng viên cao cấp, trung cấp và cả đảng viên thường và
dân thường đã cho chúng ta thấy thật ra lý luận chẳng đáng
giá một xu. Để bảo vệ vị trí tối cao, người đứng đầu
của đảng cộng sản không quan tâm gì đến "lý luận", ai cũng
có thể thành "lực lượng thù địch", phải giải quyết bằng
phương pháp giải quyết mâu thuẫn Địch - Ta.
Do hoàn cảnh lịch sử, một phần quan trọng cùa phương pháp
giải quyết mâu thuẫn theo chủ nghĩa Mác-Lênin từ Trung Quốc
nhập vào Việt Nam. Khỏi phải dẫn chứng cuộc cải cách
ruộng đất, đấu tố địa chủ, đấu tranh với nhóm nhân
văn-giai phẩm...các bạn đều biết hậu quả thế nào. Cho
đến thời điểm này, các cuộc "đấu tố" vẫn không dừng
lại. Các vụ án xử lý người bất đồng chính kiến, người
đấu tranh cho dân chủ...trong thởi gian gần đây chứng minh cho
nhận định trên. Đến đây có bạn sẽ hỏi: Vậy thì triết
học chủ nghĩa Mác-Lênin sai hay là vận dụng sai? Theo tôi thì
cả hai, triết học Mác-Lênin có chỗ sai và vận dụng càng sai.
Triết học Mác-Lênin xem mâu thuẫn giữa hai mặt đối lập là
động lực của sự phát triển. Sự vật luôn phát triển, vận
động là tuyệt đối, đứng im là tương đối...Bây giờ chúng
ta thử nhìn nhận bằng cách nhìn khác. Chẳng hạn nhìn thế
giới theo cách nhìn của Kinh Dịch. Theo Kinh Dịch thì thế giới
có hai mặt Âm và Dương. Các quá trình sẽ tuân theo quá trình:
Sinh, Thành, Suy, Hủy. Âm cũng vậy mà Dương cũng vậy. Khi Âm
tăng trưởng thì Dương suy giảm và ngược lai. Cái quan trọng
đối với người nghiên cứu là trong quá trình phải xem xét
cân bằng âm, dương. Xét theo Kinh Dịch thì tăng trưởng và suy
hủy là quá trình tự thân, không phải cuộc đấu tranh âm
dương là động lực phát triển. Cũng còn những bộ môn khác
giải thích về sự phát triển của thế giới, ở đây tôi lưu
ý các bạn là không nên bó hẹp tầm nhìn của mình trong khuôn
khổ triết học Mác-Lênin. Cũng như bộ môn suy luận có lý
khác, nếu chỗ nào triết học Mác-Lênin tỏ ra không phù hợp
với thực tiễn thì nên...vứt bỏ đi, như các nhà khoa học và
hoạt động xã hội Đông Âu đã làm. Tôi không dẫn chứng
nhiều việc vận dụng sai, vì chính các nhà lý luận Mác-Lênin
đã làm điều này nhiều năm qua. Ngày nay có một số người
tách Mác và Lênin riêng ra, thậm chí còn tách riêng Mác với
Lênin, Stalin, Mao...Đấy là kiểu nghiên cứu 'chẻ sợi tóc làm
tư", không có giá trị gì về học thuật, theo tôi thì không
nên quan tâm đến các nhà nghiên cứu kiểu ấy làm gì cho mất
thì giờ.
Bộ phận cấu thành thứ hai của chủ nghĩa Mác-Lênin là kinh
tế chính trị. Quan điểm cơ bản, cốt lõi của Mác là việc
giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư. Để xóa bỏ hoàn
toàn, triệt để việc bóc lột, Mác đề nghị công hữu hóa
toàn bộ tư liệu sản xuất. Tất cả các nước XHCN đều vận
dụng lý luận này của Mác bằng cách quốc hữu hóa tư liệu
sản xuất, tổ chức làm ăn tập thể, nhà nước nắm lấy nhà
máy, công xưởng, trong nông nghiệp thì tổ chức hợp tác xã,
nông trường quốc doanh...Chính sách kinh tế kiểu này đã làm
các nước XHCN thua kém các nước tư bản trong đời sống kinh
tế và ngày càng thua kém nặng nề. Vì sao vậy? Để hiểu vấn
đề cần phải trả lời câu hỏi: Động lực phát triển kinh
tế là gì? Đã có nhiều bộ môn nghiên cứu, trả lời câu
hỏi này, và câu trả lời rất khác nhau. Theo thuyết "trọng
thương" thì thương nghiệp là động lực chính phát triển kinh
tế. Thuyết "trọng nông" lại cho rằng nông nghiệp mới là
động lực. Có thuyết cho động lực phát triển là khoa học,
theo thuyết này thì cần phát triển nhanh các trường đại
học. Có thuyết bảo rằng dân số quyết định sự phát triển
kinh tế, theo thuyết này nước nào đông dân thì số lượng lao
động nhiều và sẽ là nước giầu. Có thuyết quy về vị trí
địa lý thuận lợi...Mác nghiên cứu các thuyết đó, ông cho
rằng các yếu tố trên đều đóng góp phần mình vào việc
phát triển kinh tế nhưng không phải là yếu tố quyết định.
Theo Mác, quy luật giá trị thặng dư là động lực phát triển
kinh tế của chủ nghĩa tư bản. Ông xem quy luật giá trị
thặng dư là quy luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản.
Quy luật này dựa trên nền tảng chế độ tư hữu. Nhìn lại
lịch sử chúng ta thấy: Từ buổi bình minh của loài người
đến trước thời điểm cách mạng tư sản, kinh tế phát
triển không có gì đột biến. Sau cách mạng tư sản, kinh tế
nhân loại phát triển vượt bậc. Người ta tính rằng số
lượng sản phẩm do chủ nghĩa tư bản làm ra gấp rất nhiều
lần số lượng sản phẩm thời trước đó. Cách mạng tư sản
đã đem lại cuộc cách mạng kỹ thuật, chuyển từ lao động
thủ công sang lao động cơ khí, nhờ đó loài người mới tạo
ra nhiều sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Đầu thế
kỷ XX, cách mạng XHCN nổ ra ở Nga và sạu đó là nhiều nước
khác. Các nước XHCN áp dụng lý luận của Mác xóa bỏ quyền
tư hữu, cũng có nghĩa là xóa bỏ nền tảng động lực phát
triển kinh tế trong đời sống xã hội. Theo suy luận đơn
thuần, bỏ một động lực này thì phải thay bằng động lực
khác, kinh tế mới phát triển được. Nhưng các nhà lãnh đạo
ở các nước XHCN không tìm ra động lực nào để thay thế
động lực đã mất đi. Vào những năm 80 của thế kỷ XX, Trung
Quốc và Việt Nam tiến hành khoán hộ, thực chất là trả một
phần quyền tư hữu cho nông dân. Ở Việt Nam đề ra chính sách
"ba lợi ích", vẫn là việc trả bớt quyền tư hữu cho người
lao động. Chính sách nói trên đã giúp kinh tế có hướng tăng
trưởng. Nhưng không nên trông chờ vào chính sách nửa vời
đó, chúng chỉ cho kết quả nửa vời. Có thể nói vắn tắt
thế này: Chính sách trao trả một phần quyền tư hữu cho
người lao động đã chỉ cho chúng ta thấy cái sai rất cơ bản
của Mác trong vấn đề kinh tế: Xóa bỏ chế độ tư hữu là
hoàn toàn sai lầm. Nếu sai lầm gốc ấy không được sửa thì
dù có "vận dụng sáng tạo" đến đâu đi nữa thì cũng vẫn
hỏng. Muốn sửa đổi chủ nghĩa Mác-Lênin thì phải sửa từ
gốc, từ những khái niệm cơ bản nhất. Nhưng như thế thì
rất mất thời gian, không bằng bỏ luôn cái chủ nghĩa này đi
mà làm lại từ đầu. Tong thực tiến khoa học đã có tiền
lệ về việc thay học thuyết này bằng học thuyết khác, có
gạn lọc lấy những cái hay của học thuyết bị bỏ đi để
làm giầu cho học thuyết mới. Ví dụ như có thời ở Liên Xô
đề cao học thuyết Mít-su-rin, ý tưởng cơ bản là "mọi sự
vật có ảnh hưởng qua lại với nhau, do đó người ta có thể
thông qua môi trường xung quanh để cải tạo giống". Học
thuyết Mor-gan Men-đen lại cho rằng giống cây trồng được
quyết định bởi các gien trong tế bào, yếu tố ngoại cảnh
có tác động nhưng không phải là quyết định. Các nhà lãnh
đạo Liên Xô phủ định học thuyết Mor-gan Men-đen, kết quả
dẫn đến là toàn bộ nền nông nghiệp Liên Xô bị lạc hậu
so với các nước tiên tiến. Người ta đã đổ lỗi cho ông
Lư-sen-cô, người đứng đầu ngành nông nghiệp Liên Xô thời
đó, nhưng thật ra Lư-sen-cô làm khác đi sao được, khi Ủy ban
Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô đã ra nghị quyết bác bỏ
học thuyết Mor-gan Men-đen. Đến lúc các nhà lãnh đạo nhận
thức ra vấn đề, công nhận học thuyết Mor-gan Men-đen thì
nông nghiệp Liên Xô đã phải trả giá đắt. Ngày nay, thế
giới công nhận học thuyết Mor-gan Men-đen, nhưng vẫn tiếp thu
nhiều phương pháp cải tạo giống của Mit-su-rin, cái gì hay
thì vẫn có chỗ dùng.
Ngày nay dư luận xã hội đang đặt lại vấn đề dân chủ.
Thế dân chủ là gì? Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời đơn
giản: Dân chủ là để người dân mở miệng ra nói. Ông Lênin
thì giải đáp câu hỏi về dân chủ trong tác phẩm lý luận
Nhà nước và cách mạng. Căn cứ vào kinh nghiệm của Công xã
Pari, ông kết luận dân chủ vô sản cao hơn dân chủ tư sản
một triệu lần. Yếu tố cơ bản để khẳng định "triệu
lần hơn" thể hiện ở 2 điều: một là, người lãnh đạo cao
nhất của công xã hạ lương của mình xuống ngang một công
nhân thường; hai là, bất cứ người lãnh đạo nào cũng bị
cách chức ngay nếu không hoàn thành nhiệm vụ. Bây giờ nhìn
vào thực tế xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa chúng ta
không thấy ở đâu áp dụng lý luận này của Lenin. Tại Việt
Nam, trong những năm đầu hòa bình lập lại ở miền Bắc, nhà
nước có một quy định: Lương người bị lãnh đạo không
được cao hơn người lãnh đạo. Bạn hãy nhớ đây là quy
định dưới thời Hồ Chí Minh. Ở bất cứ nước XHCN nào cũng
nói ra rả: Chủ nghĩa Xã Hội dân chủ hơn chủ nghĩa Tư Bản
triệu lần, nhưng không chính quyền XHCN nào tuân theo chỉ dẫn
"cơ bản" của Lênin. Vậy chúng ta kết luận thế nào? Có hai
kết luận. Một là, tất cả các chính phủ XHCN đều vận
dụng sai lý luận của chủ nghĩa Lênin về dân chủ. Hai là,
cách hiểu về dân chủ của chủ nghĩa Lênin là sai. Nếu hạ
lương người lãnh đạo cao nhất xuống ngang công nhân thường
và ai không hoàn thành nhiệm vụ bị cách chức ngay thì như ông
Nguyễn Sinh Hùng nói, sẽ chẳng còn cán bộ làm việc nữa.
Bản chất của dân chủ không phải như thế, nhưng trong phạm
vi bài viêt ngắn này tôi chưa có diều kiện nói rõ thêm về
dân chủ, xin khất vào dịp khác. Với lại chủ nghĩa Mác-Lênin
môt khi đã sai lầm ở những điều cơ bản nhất rồi thì
không nên bàn đến việc "vận dụng đúng" làm gì, vì dù có
vận dụng đúng đi chăng nữa cũng không giải quyết được
vấn đề do thực tiễn đặt ra.
Để kết thúc bài viết này tôi xin nhắc các bạn rằng ở
Việt Nam hiện nay không chấp nhận tư do tư tưởng, các "dư
luận viên" và công an mạng luôn rình rập chờ những người
có ý kiến khác để đàn áp. Vì vậy các bạn hãy tự mình
nghiên cứu vấn đề đang quan tâm và biết cách hành động
đúng, giúp ích cho nhân dân trong thực trạng xã hội hiện nay.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130326/cau-chuyen-ve-viec-van-dung-chu-nghia-mac-lenin),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét