<h2>Cái chết của một tổng thống</h2>
Như vậy, dù là một tổng thống đầy quyền lực đến mức
có thể sửa hiến pháp để bãi bỏ qui định giới hạn thời
gian cầm quyền nhưng ông đã không thoát khỏi qui luật của
tạo hóa. Ông đã qua đời ở tuổi 58 vào hôm 5.3, sau thời gian
dài chống chọi với căn bệnh ung thư, giai đoạn cuối bị <a
href="http://www.baomoi.com/Tong-thong-Hugo-Chavez-da-bi-liet-nua-nguoi/119/10433707.epi">liệt
nửa người</a>. Ông đã trải qua 4 lần phẫu thuật vì ung thư
kể từ tháng 6.2011 đến nay. Đau yếu đến vậy nhưng ông
nhất quyết không trao chức tổng thống cho người khác lãnh
đạo đất nước. Ông là Hugo Chavez- tổng thống Venezuela trong
suốt 14 năm, kể từ năm 1998, có lẽ là trọn đời nếu ông
không bị căn bệnh quái ác này.
Cái chết của ông làm nhiều Venezuela đổ ra đường thương
khóc tương tự như <a
href="http://www.voatiengviet.com/content/khoc-nhu-mua-12-23-2011-136169678/917228.html">dân
Triều Tiên</a> đã khóc khi lãnh tụ Kim Jong Il chết. Lãnh đạo
nhiều nước gửi điện chia buồn và cử người đến dự lễ
tang ông. Trong khi đó, một số người đấu tranh cho dân chủ
lại vui mừng trước tin này, xem đó như một cơ hội cho quá
trình dân chủ hóa, tôn trọng nhân quyền ở Venezuela.
<div class="boxright320"><img
src="http://danluan.org/files/u1/sub03/chavez_funeral_supporters_cry_600.jpg"
width="600" height="423" alt="chavez_funeral_supporters_cry_600.jpg" /></div>
Tổng thống Hugo Chavez-nhân vật tự phong là cách mạng và
theo xã hội chủ nghĩa đã giành được ủng hộ của
người nghèo trong nước. Nhưng các nhà chỉ trích nói ông
không biết quản lý kinh tế và độc tài.
<h2>Thông tin về Venezuela và tổng thống Hugo Chavez</h2>
Để có cái nhìn toàn cảnh về Venezuela và tổng thống Hugo
Chavez, mời các bạn xem các bài viết tại đây:
http://vnexpress.net/gl/the-gioi/phan-tich/2013/03/vi-sao-nguoi-venezuela-yeu-men-chavez-1/
http://ttxva.org/giai-ma-hugo-chavez/
http://vi.wikipedia.org/wiki/Venezuela
http://vi.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez
http://www.tin247.com/nguoi_giau_venezuela_khong_khoc_cho_chavez-35-20130310121942366.html
Chúng ta có thể tóm tắt thông tin như sau:
Venezuela là một quốc gia ở Nam Mỹ diện tích gần 1 triệu Km2
(gấp 3 lần nước ta) với dân số 28 triệu người (thua ta 3
lần), là nước có sinh hoạt chính trị dân chủ từ năm 1958.
Đất nước này rất giàu tài nguyên thiên nhiên, có một nguồn
dự trữ dầu mỏ và khí đốt to lớn. Hiện nay, Venezuela là
một trong 10 nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới
(thứ 4). Dầu mỏ được phát hiện tại Venezuela đã mang lại
sự thịnh vượng cho nền kinh tế đất nước, thu nhập quốc
dân được nâng cao. Từ thập niên 1950 đến thập niên 1980,
Venezuela là một trong những cường quốc kinh tế tại Mỹ
Latinh. Thu nhập bình quân của nước này gia tăng nhanh chóng đã
thu hút rất nhiều lao động từ khắp nơi trên thế giới.
Tuy nhiên khi giá dầu thế giới giảm mạnh trong thập niên 1980,
nền kinh tế Venezuela đã bị một phen điêu đứng, đói nghèo
gia tăng đến mức 49% năm 1998, bất ổn xã hội và nạn tham
nhũng trầm trọng
Hugo Chavez xuất thân từ địa vị thấp kém, chịu cảnh bần
cùng, sự đau khổ, đôi khi không có bất kỳ thứ gì để ăn.
Lớn lên ông là một quân nhân có tinh thần dân tộc và hướng
đến người nghèo. Ông được truyền cảm hứng từ ý tưởng
của tướng Velasco (Tổng thống cánh tả Peru) rằng quân đội
phải hành động vì lợi ích của các tầng lớp lao động khi
giai cấp thống trị tham nhũng. Khi đất nước lâm vào nghèo
đói do khủng hoảng kinh tế và tham nhũng, ông đã thực hiện
đảo chính năm 1992 nhưng thất bại phải đi tù. Hành động
này gây tiếng vang rất lớn trong tầng lớp dân nghèo, điều
này giúp ông đắc cử tổng thống qua bầu cử năm 1998.
Nắm quyền tổng thống, ông đã lãnh đạo đất nước Venezuela
theo đường lối cánh tả với học thuyết của chủ nghĩa
Bolivar và chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21 cho châu Mỹ. Ông quốc
hữu hóa một loạt ngành kinh tế then chốt, đứng đầu là
ngành công nghiệp dầu mỏ, ngành kinh tế đóng góp nhiều nhất
cho kinh tế Venezuela, tới 1/3 GDP, 80% giá trị xuất khẩu và hơn
một nửa ngân sách nhà nước. Ngoài ra ông còn quốc hữu hóa
tài sản của các tập đoàn Cargill Inc., Gruma SAB và hãng bán
lẻ của Pháp là Casino Guichard Perrachon nhằm kiểm soát các
chuỗi sản xuất và phân phối thực phẩm. Từng bước ông
quốc hữu hóa các ngành truyền hình, báo chí, điện thoại,
năng lượng,… Ông trao các chức vụ lãnh đạo công ty nhà
nước cho các thành viên đảng cầm quyền của mình nắm giữ.
Ông thực hiện trợ cấp xã hội trên qui mô lớn, duy trì giá
xăng ở mức dưới 0,1 USD/gallon (tương đương hơn 500 VND/lít),
trợ cấp miễn phí giáo dục, y tế, nhà ở. Các chương trình
kinh tế xã hội này đã làm giảm đáng kể tỷ lệ đói nghèo,
theo số liệu của chính phủ từ mức 49% năm 1998 xuống còn
12,3% năm 2007. Bí quyết để thành công là do giá dầu đã tăng
cao khi ông nắm quyền, từ 10 USD/thùng lên 100 USD/thùng (10 lần)
nên ông có nguồn tài chính dồi dào để tài trợ cho các
chương trình trên.
Ông mạnh mẽ lên tiếng chống Mỹ và bọn nhà giàu, thiết
lập liên minh với các chính phủ cộng sản của Fidel Castro và
sau đó là Raúl Castro tại Cuba và các chính phủ xã hội của
Evo Morales tại Bolivia, Rafael Correa tại Ecuador và Daniel Ortega
tại Nicaragua, ông cũng xúc tiến quan hệ ngoại giao với những
quốc gia chống Mỹ như Belarus hay Iran thậm chí là Bắc Hàn,
kết thân với các nước Trung Quốc, Libi, Syria, Việt Nam. Ông
cung cấp dầu giá rẻ và viện trợ cho một loạt nước đồng
minh, nổi nhất trong đó là Cuba. Vì điều này ông đã tạo ra
được một đồng minh chống Mỹ xung quanh mình.
Mặc dù các chính sách của Chavez làm phật lòng nhiều người,
số người vẫn ủng hộ ông cũng không phải ít. Ông chinh
phục được trái tim của người nghèo trong nước.
Các chương trình kinh tế XHCN của ông gây ra nhiều hệ quả
nghiêm trọng cho đất nước: tỷ lệ lạm phát đã tăng 30,9%
năm 2008 và tăng 25,1% trong năm 2009, cao nhất trên toàn khu vực
châu Mỹ. Kinh tế trì trệ, tăng trưởng âm 2,9% trong năm 2009.
Đầu tư tư nhân và nước ngoài sụt giảm nghiêm trọng do lo
ngại các vụ quốc hữu hóa.
Đi đôi với tình trạng lạm phát cao nhất nhì thế giới,
đất nước này còn mất kiểm soát đối với tội phạm khiến
cho Venezuela đang có tỷ lệ tội phạm cao nhất thế giới.
Đô thị hóa nhanh và mất cân bằng nghiêm trọng trong phân bố
dân cư. Khoảng 85% dân số Venezuela sống tập trung tại các đô
thị miền bắc, nhất là thủ đô Caracas. Venezuela là một trong
những nước có tỉ lệ dân cư sống tại thành thị cao nhất
Nam Mỹ.
Hugo Chavez cũng không diệt trừ được tham nhũng. Bằng cách cho
giới quân sự quản lý bộ máy ngân sách cồng kềnh, ông Chavez
đã tạo điều kiện cho tham nhũng lan rộng ngay trong giới quân
sự. Điển hình như công ty nhà nước Fonden được thành lập
năm 2005, đến nay nó đã ngốn hết 100 tỷ USD tiền bán dầu
của Venezuela, rất nhiều tiền trong số trên bị lãng phí và
tham nhũng. Các thể chế mới không đem lại điều gì ngoài
việc đẻ ra một loạt chức sắc bất tài do ông chỉ định.
Ngoài ra Venezuela là nước bị thâm thụt trong chi tiêu công rất
cao, lên đến 12% GDP/năm tài khóa. Đồng tiền liên tục phải
phá giá làm cho cuộc sống người dân ngày càng khó khăn.
Tuy có bầu cử tự do, có nhiều đảng phái tham gia nhưng với
truyền thông khổng lồ do nhà nước nắm và các chương trình
xã hội có lợi cho dân nghèo, ông luôn đắc cử tổng thống
trong các cuộc bầu cử. Các lãnh tụ đối lập bị ông tống
giam với cáo buộc tham nhũng. Dù có nhiều cuộc biểu tình
phản đối, thậm chí đảo chính nhưng vẫn không làm lung lay
chiếc ghế quyền lực của ông. Ông đã tiếp tục vượt qua
cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012 để đắc cử nhiệm kỳ
thứ 3 liên tiếp và sẽ nắm quyền tới năm 2019, mặc dù ông
phát hiện bị bệnh ung thư phải điều trị trước đó và
sức khỏe ngày càng tồi tệ. Ông chết mà chưa kịp tuyên thệ
nhận chức nhiệm kỳ mới vì sức khỏe quá yếu, có lúc bị
tê liệt nửa người. Khi ông chết, phó tổng thổng là người
cùng đảng đã lên tổng thống và đảng ông đã quyết định
7 ngày quốc tang và ướp xác ông như những lãnh tụ: Lenin, Mao
Trạch Đông, Kim Nhật Thành,…
Trong khi các thành viên trong đảng và chính phủ (đảng ông
nắm phần lớn) bận rộn quốc tang, lên kế hoạch ướp xác,
đám đông người nghèo khóc thương và rầm rộ đi viếng thì
<a
href="http://vnexpress.net/gl/the-gioi/2013/03/nguoi-giau-venezuela-khong-khoc-cho-chavez-1/">những
người trí thức</a> của đất nước có cái nhìn khác. "Chúng
tôi không cực đoan tới mức nói rằng ông ấy không làm
được bất cứ điều gì, nhưng khi xem xét tất cả những vấn
đề trên tầm vĩ mô, anh sẽ thấy chúng tôi đang phải sống
trong một tình trạng tồi tệ", Eduardo Perez, một luật sư 44
tuổi nói. Hay Oscar-nhà kinh tế 23 tuổi nói rằng, anh coi Chavez,
vị lãnh tụ của phần đông người dân Venezuela, về mặt
chính trị, chính là người đã phân tách đất nước ra làm
nhiều mảnh.
<h2>Những bài học được rút ra</h2>
Tổng thống Chavez chết, một số tiếc thương, một số vui
mừng nhưng ít người suy nghĩ, phân tích để rút ra bài học
từ cuộc đời, từ hành động của ông dù cuộc đời ông gây
ra nhiều tranh cãi tốt-xấu. Nếu chúng ta chịu khó rút ra các
bài học từ thành công và thất bại của các chính trị gia,
chúng ta sẽ tránh được rất nhiều sai lầm, vì như Henry
Hazlitt, tác giả cuốn sách kinh tế kinh điển "hiểu kinh tế
qua một bài học" đã nói "rất nhiều sáng kiến hiện nay
được mang ra thực hiện, thực chất là lặp lại sai lầm của
quá khứ". Chúng ta thử rút ra một số bài học từ cuộc
đời ông:
<span class="underlined-text">Bài học về người hùng của dân
nghèo:</span> Hugo Chavez đã thu phục được trái tim tầng lớp
dân nghèo. Với tầng lớp dân chúng thấp cổ bé họng này,
bất cứ ai đứng ra cải thiện cuộc sống của họ dù bằng
cách nào (hợp lí hoặc ko hợp lí) đều là người hùng. Lịch
sử thời đại phong kiến cho ta nhiều người hùng như vậy,
không ít quân vương xây dựng đế chế quyền lực cho mình
bằng những cuộc khởi nghĩa với khẩu hiệu cướp của
người giàu chia cho dân nghèo, thậm chí nếu một tên cướp
nhưng hành động với khẩu hiệu đó cũng được dân nghèo xem
như người hùng. Họ đâu biết rằng con đường thoát nghèo
đó của họ sớm đi đến đường cụt như vinh quang của
những anh hùng cướp của vậy. Số phận của người nghèo
chỉ được giải phóng đúng qui luật kinh tế chứ không bao
giờ qua người hùng như vậy được. Người hùng dân tộc
phải là người hiểu biết, mang lại nền chính trị dân chủ
để phát triển kinh tế chứ không chỉ dùng quyền lực để
chia.
Điều này cũng cho thấy tại sao tư tưởng XHCN có sức hấp
dẫn ở các quốc gia nghèo, nơi có trình độ dân trí thấp.
Đáng buồn là nước ta nằm trong số đó. Qua đây lý giải
phần nào lý do vì sao nhiều người còn say mê lý tưởng của
Đảng, cho nó là tốt đẹp, chỉ người thực hiện là sai. Họ
cố đi tìm người có đạo đức để thực hiện, đâu biết
rằng CNXH đã sai về nguyên lý.
Chủ nghĩa xã hội tại sao hấp dẫn dân nghèo và là tai họa
cho dân nghèo đến thế. Bí mật nào ở đây? Bí mật là do cơ
chế vận hành đã thỏa mãn lòng tham của tất cả các bên,
hậu quả thì cả xã hội chịu và người chịu nhiều nhất là
người nghèo và vấn đề là ai cũng nghĩ mình không chịu, mình
được lợi. Ta thấy người lãnh đạo làm cho cái bánh to hơn,
dù không công bằng nhưng mọi người được miếng lớn hơn
thì khó, còn dùng sức mạnh để cố chia đều cái bánh ngày
càng nhỏ thì dễ hơn. Thật ra trong quá trình chia đó người
nghèo tưởng công bằng nhưng không, người cầm dao để cắt
chia luôn được miếng to hơn. Chỉ có điều người dân không
thấy điều này. Sự thiếu hiểu biết của con người rất nguy
hiểm, có thể lôi nhau cùng xuống địa ngục mà không biết.
<span class="underlined-text">Hugo cho ta thấy bí mật của những
tranh cãi quanh công tội của các chính trị gia theo chủ thuyết
XHCN hoặc độc tài: </span>
Tất cả những chính trị gia theo chủ thuyết CNXH đều để
lại di sản tranh cãi vì sự mâu thuẫn giữa lý tưởng, chủ
trương tốt đẹp hướng đến người nghèo, hướng đến công
bằng dân chủ với thực tế trái ngược hoàn toàn.
Từ đông sang tây: Stalin, Mao Trạch Đông, Kim Jong Il, Gaddafi,
Mubarack,… tại sao khi một nhà độc tài chết đi luôn có kẻ
khóc, người mừng? Tại sao khi một nhà độc tài tại vị luôn
có kẻ tung hô, người oán thán? Dù là một nhà độc tài khét
tiếng thế nào đi nữa, ông ta cũng không thể là kẻ hưởng
thụ một mình, ông ta phải làm lợi cho một nhóm người nào
đó trong xã hội và gây thiệt hại cho phần còn lại. Nếu
nắm hệ thống truyền thông thì tay chân phe nhóm của lãnh tụ
có thể dễ dàng cho thế giới thấy lãnh tụ của họ được
lòng dân thế nào? Nhưng đó chỉ là một nửa của sự thật.
<span class="underlined-text">Bài học về khủng hoảng và xử lý
khủng trong nền kinh tế:</span> Venezuela từng có giai đoạn là
nước có nền chính trị dân chủ, nền kinh tế tự do, phát
triển thịnh vượng. Tuy nhiên khi giá dầu giảm trong thập niên
1980 đã gây ra khủng hoảng kinh tế. Chính cuộc khủng hoảng
này đã đưa Chavez lên nắm quyền để giúp đất nước thoát
khỏi bế tắc theo hướng kinh tế XHCN. Trong nền kinh tế tư
nhân tự do (nhiều người còn gọi là nền kinh tế tư bản
chủ nghĩa) không tránh khỏi bị khủng hoảng. Nguyên nhân dẫn
đến khủng hoảng có rất nhiều nhưng chung qui lại là luật
chế tài chưa đi kịp với nền kinh tế: gian lận trong tín
dụng, đầu cơ, lạm phát, sụp đổ thị trưởng chứng khoán,
độc quyền, lũng đoạn kinh tế, vay mượn quá mức,… Khi
khủng hoảng xảy ra thì kinh tế suy thoái, xã hội rối loạn,
đói nghèo, bất công,… thậm chí là chiến tranh. Quan trọng là
việc xử lý khủng hoảng, việc này có thể đưa đến sự
phát triển, củng cố nền dân chủ hoặc đưa đến độc tài
toàn trị, kinh tế lâm vào khó khăn ngày càng không có lối
thoát.
Những năm 1997-1998 các nền kinh tế mới nổi như Hàn Quốc,
Đài Loan, Thái Lan,… lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng, nhiều
tổ hợp kinh tế lớn sụp đổ, để lại gánh nợ nần lên
đến hàng chục tỷ đôla. Điển hình như tập đoàn Deawoo Hàn
Quốc, gánh nợ lên đến 75 tỷ USD, rất nhiều trong số đó là
kết quả của việc gian lận tài chính, chủ tịch tập đoàn
là <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Kim_Woo_Choong">Kim Woo Choong</a>
bỏ trốn. Xã hội rối loạn vì kinh tế khó khăn, nghèo đói.
Tinh thần chống tư bản, chống đối nhà giàu, chống đối
bọn "bóc lột" lên rất cao. Tuy nhiên chính phủ Hàn Quốc
đã sáng suốt trong việc xử lý khủng hoảng. Một mặt chính
phủ đứng ra bảo lãnh các khoản nợ, hoặc hỗ trợ sát nhập
để các công ty tiếp tục hoạt động, một mặt hoàn thiện
chế tài luật pháp. Điều quan trọng là HQ kiên trì nền kinh
tế tư nhân. Quá trình xử lý theo hướng này tốn rất nhiều
thời gian, kết quả chậm chạp, chịu nhiều sức ép từ công
luận, tuy nhiên chính điều này mà ngày nay HQ có những thương
hiệu toàn cầu như Samsung, Huyndai, LG,… cạnh tranh sắc bén
trên trị trường quốc tế (không biết điều gì sẽ xảy ra
nếu HQ quốc hữu hóa hết các tập đoàn này rồi giao cho quan
chức điều hành?). Nền kinh tế năng động trong một nền dân
chủ ngày càng hoàn thiện.
Rõ ràng, nếu Venezuela kiên trì nền kinh tế tư nhân tự do,
với nguồn tiền dồi dào thu được từ việc bán dầu mỏ,
chính phủ cho các công ty tư nhân vay để làm ăn (hoặc chi xây
dựng đất nước theo hướng tư nhân đấu thầu), đi đôi với
việc hoàn thiện hệ thống luật pháp, có lẽ Venezuela đã
thịnh vượng.
Một hướng xử lý khủng hoảng khác hay được các nước áp
dụng đó là chính phủ tăng cường can thiệp thị trường để
nhanh chóng ổn định: quốc hữu hóa, xây dựng doanh nghiệp nhà
nước, kiểm soát giá theo lệnh hành chính, phân phối theo lệnh
chính phủ, thực hiện kinh tế kế hoạch hóa,... Cách này tất
nhiên là có kết quả nhanh chóng, làm hài lòng quần chúng trong
trạng thái khó khăn do khủng hoảng, bị kích động chống
người giàu, chống bóc lột, chống tư bản. Cách này còn
được các quan chức ưa chuộng vì được nhúng tay vào bầu
sữa ngân sách, được điều khiển nền kinh tế quốc dân
trực tiếp, tất nhiên là kèm theo nhiều lợi lộc. Tuy nhiên
cách này tất yếu đưa đến "lợi ích nhóm", hiệu quả kinh
tế ngày càng kém, nền dân chủ bị xói mòn, nạn tham nhũng
bùng phát.
Điều này xảy ra đúng qui luật kinh tế mà Hayek đã nêu trong
cuốn <a
href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_v%E1%BB%81_n%C3%B4_l%E1%BB%87">Đường
về Nô Lệ</a>, nó chỉ cho ta thấy rõ là khi nhà nước nắm
kinh tế, lên kế hoạch hóa thì quyền lực tất yếu phải ngày
càng tập trung vào tay quan chức, truyền thông tuyên truyền
phải hoạt động hết công sức, dối trá, đàn áp là tất
yếu và người dân sẽ trở thành nô lệ vì trong thể chế như
vậy chống lại chính quyền sẽ phải chết từ từ vì đói
(vụ nhà báo Nguyễn Đắc Kiên bị mất việc là một minh
họa). Xã hội ngày càng đi vào suy thoái, chuyên chế, đói
nghèo, tham nhũng, bất công.
Nước ta có bài học to lớn từ việc mất tự do kinh tế.
Thời bao cấp, tự do kinh tế của người dân gần như số 0.
Khi đó dù có lương tri người ta cũng không dám lên tiếng, vì
nhà cầm quyền chỉ cần cắt phiếu gạo hay không cấp ruộng
là nắm chắc chết đói, cả gia đình trở nên khốn khổ. Văn
nghệ sĩ, trí thức, nhà báo, nhà quay phim,... tất tần tật
đều do nhà nước bao cấp kinh tế, trong hoàn cảnh đó dù có
khuyến khích phát biểu, cũng không ai dám mở miệng nói điều
khó nghe với chính quyền. Nhiều hội đoàn sinh ra cũng chỉ
để làm cảnh vì chẳng ai có động lực để đấu tranh.
Đây là một bài học vô cùng quí báu cho VN ta hiện nay, chúng
ta đang dần thoát khỏi chuyên chế độc đảng thì gặp khủng
hoảng, hiện nay nếu để chính phủ ngày càng cang thiệp sâu
vào thị trường với mục tiêu ổn định, làm đẹp các chỉ
số tăng trưởng. Các hành vi như độc quyền nhà nước về
vàng, khống chế ngân hàng, ổn định giá cả theo mệnh lệnh
hành chính (nhân danh bình ổn giá), can thiệp thị trường
chứng khoán, tăng cường chỉ đạo của chính phủ trong nền
kinh tế, tăng cường đầu tư công để thay thế tư nhân nhằm
làm đẹp chỉ số tăng trưởng, tăng cường kiểm soát các
mặt hàng chiến lược như: xăng, dầu, điện,… Chính phủ có
xu hướng làm thay thị trường thay vì hoàn thành các thiết
chế luật pháp, hoàn thiện dân chủ để kinh tế phục hồi,
phát triển theo qui luật cạnh tranh của thị trường. Tùy theo
cách chúng ta xử lý khủng hoảng mà chúng ta thoát ra khỏi nạn
chuyên chế, đi đến dân chủ thịnh vượng hay quay lại chốn
cũ. Kinh tế thị trường là một hệ thống tự động, nó chỉ
hoạt động tốt nhất trong thể chế dân chủ, nếu chúng ta ra
sức can thiệp dù với mong muốn xã hội tốt hơn thì mọi
chuyện lại trở nên tồi tệ hơn.
<span class="underlined-text">Cuộc đời Hugo Chavez để lại cho ta
bài học đáng suy ngẫm về mối quan hệ hai loại người trong
xã hội:</span> người giàu và người nghèo. Đây là mối quan
hệ đầy sóng gió bao đời nay của nhân loại. Dù dân tộc
nào, thời đại nào, xã hội nào, người giàu và người nghèo
chưa bao giờ sống chung hòa hợp với nhau. Nguồn cơn cho mối
quan hệ sóng gió đó là sự hiểu lầm tai hại. Lớp người
nghèo đã cho rằng chính người giàu là nguyên nhân cho sự
khốn khó của họ, chính người giàu tham lam đã bóc lột họ,
làm cho họ nghèo khó. Sự hiểu lầm đó được nâng lên thành
chủ thuyết đấu tranh của "thiên tài" Karl Marx, từ đây
lịch sử nhân loại đã có một chương bi thảm với tên gọi
đấu tranh giai cấp. Kết quả làm hàng trăm triệu nhân mạng
ngã xuống trong khốn cùng oan ức nhưng lại không giải quyết
được vấn đề gì cả.
Người ta đâu biết rằng, vấn đề người giàu và người
nghèo là một vấn đề tất yếu như một đoàn tàu, luôn có
đầu máy, toa đi đầu và những toa cuối cùng. Vấn đề là
làm sao cho cả đoàn tàu chạy, dù là toa đi sau nhưng cũng tiến
lên chứ không phải làm cho các toa bằng nhau rồi chết dí một
chỗ. Thật ra trong quá trình làm giàu, người giàu bằng tài
năng của mình đã phụng sự xã hội, người tài người giỏi
xứng đáng được hưởng cuộc sống tốt hơn. Một thiên tài
Bill Gates giúp ích cho xã hội rất lớn, ông hoàn toàn xứng
đáng ở trong căn biệt thự 100 triệu đô với tiện nghi làm
cho cuộc sống thoải mái nhất. Trong nền kinh tế tự do cạnh
tranh khốc liệt, tài sản người giàu không phải là tiền hay
vàng tích trữ trong két mà nó được phân bố dưới các cơ
xưởng sản xuất, kinh doanh, mang lại công ăn việc làm cho
người lao động, mang lại sản phẩm ngày càng tốt hơn cho
người tiêu dùng. Đâu đó người giàu trục lợi xã hội, làm
tổn thương người nghèo là do sự thất bại của luật pháp,
thất bại của thể chế, trong những thể chế không dân chủ
thì vấn nạn này càng lớn. Do vậy để giải quyết vấn nạn
mâu thuẫn giữa người giàu và người nghèo trong xã hội,
không thể bằng cách đấu tranh tiêu diệt người giàu (đấu
tranh giai cấp), tuyên truyền lòng căm thù, kỳ thị người giàu
như cách Chavez, (ông là người lên án người giàu, lên án Mỹ
với lời lẽ mạnh mẽ nhất - chính điều này làm cho người
nghèo hả hê). Mà giải pháp là xây dựng thể chế dân chủ
với nền kinh tế tự do, luật pháp hoàn thiện, nghiêm minh.
<span class="underlined-text">Hugo cho ta thấy lợi ích nhóm hình
thành và phát triển như thế nào trong sinh hoạt chính
trị:</span> Cái gì làm con người có động lực để tranh giành
nhau giữ dội nhất? Đó là quyền lợi, là miếng ăn, là bổng
lộc. Nếu chính quyền không có khả năng ban phát những thứ
đó thì con người chẳng tranh giành quyền lực làm gì.
Hugo Chavez đã tạo ra một lợi ích nhóm từ việc giao cho các
thân tín điều khiển các công ty nhà nước. Rõ ràng chính sách
kinh tế XHCN tất yếu dẫn đến "lợi ích nhóm" quây quanh
chính phủ. Ở đâu có mật thì ở đó có ruồi, ở đâu có ban
phát quyền lợi thì sẽ có xu nịnh quây quanh. Nếu không nắm
quyền điều khiển các công ty quốc doanh thì Hugo Chavez cũng
chỉ là một tổng thống chấp pháp bình thường. Để có thể
duy trì được lợi ích của mình thì "nhóm lợi ích" bắt
buộc phải tiếp tục con đường của ông, phát huy di sản ông
để lại, do vậy không có gì khó hiểu khi hiện nay nhóm cầm
quyền ở đây ra sức ca ngợi ông như một anh hùng, một vị
thánh và họ đã quyết định ướp xác ông, biến ông thành
một tượng đài bất tử như bao lãnh tụ vô sản khác.
Hiện nay, các lãnh đạo cấp cao hay đề cập đến "lợi ích
nhóm" lũng đoạn, tàn phá đất nước nhưng chưa thấy việc
chỉ ra "lợi ích nhóm" nó đến từ đâu, cơ chế hoạt
động ra sao và tồn tại thế nào? Rõ ràng cái "lợi ích
nhóm" nó được sinh ra từ cái đuôi định hướng XHCN mà
nền kinh tế nước ta đang vận hành. Chính việc giao cho quan
chức có quyền điều khiển việc kinh doanh, chính việc chi tiêu
công là cái gốc của việc hình thành nên "lợi ích nhóm".
Chính việc chúng ta để các bộ quyền lực như quốc phòng,
công an đi kinh doanh, nắm các công ty, các tập đoàn kinh tế
đã tạo nên "lợi ích nhóm". Chúng ta cần dứt khoát phá
bỏ quyền điều khiển đồng tiền của quan chức, thực hiện
nền kinh tế tự do thì mới giải quyết được "lợi ích
nhóm", cách giải quyết từ giáo dục đạo đức HCM cho cán
bộ lãnh đạo là không bao giờ thành công.
(còn tiếp)
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130311/nguyen-van-thanh-hien-tuong-hugo-chavez-va-bai-hoc-cho-viet-nam-1),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét