Này ông,
Tôi đã định không comment, nhưng chứng kiến góc nhìn hẹp
trong <a href="http://danluan.org/tin-tuc/20130227/phan-an-2013">cái note
mới</a> của ông được củng cố thêm bởi một dàn quạt lớn
quạt nhỏ, tự nhiên tôi muốn nói vài lời.
Tôi "like" note của ông bởi vì tôi thấy khá rõ chỗ ông
đứng, từ đó ông nhìn ra và quan sát đám đông, và tôi cũng
chia sẻ cảm giác khó chịu của ông nữa. Ai có đầu óc tỉnh
táo một chút vào FB của anh Kiên mấy hôm nay mà không khỏi có
cảm giác nhột nhạt, gai người vì sự tung hô nhiều phần quá
trớn trong đó. Tôi lại cũng hiểu được cái mà ông muốn nói
đến khi ông kể chuyện mắm tôm, vì chính ông kể tôi nghe
chuyện này rồi.
Thế nhưng tôi nhìn thấy ngay là ông gom hết tất cả vào một
rọ. Rằng hơn ngàn rưỡi friends mới của anh Kiên trong ba ngày
hôm nay đều rặt một đám ếch ngồi xa lông ấy cả. Rằng
nhiều người trong số họ đều toan toan tính tính, không nhỏ
thì lớn, không ít thì nhiều. Rằng đám đông thật nực
cười, thật đáng khinh bỉ, thật đáng nghi ngờ. Ông thử
dừng lại nghĩ xem, sẽ thế nào nếu đó không phải là sự
thực, hoặc chỉ một phần nhỏ của sự thực?
Tôi thấy ngay là ông không mấy thông cảm. Ông không thông cảm
cho sự tuyệt vọng, sự bất lực, sự thèm khát được có ai
đó nói hộ mình điều mình thực sự nghĩ, sự sung sướng vỡ
òa vì tìm được người đó. Anh ta có thể chưa khớp với
tiêu chuẩn anh hùng của ông, nhưng lại khớp với tiêu chuẩn
của hàng ngàn người khác. Ông không thông cảm cho cái chỗ
họ đứng, cho cái cách họ cảm và họ nghĩ, cho phản xạ rất
bản năng của họ. Tất cả chúng ta đều hướng sáng, hướng
thượng. Trên cánh đồng làng tối như hũ nút này, một tia
sáng dù nhỏ cũng đủ để hút nhiều triệu cánh côn trùng rào
rào đầy hy vọng. Có thể ông không thèm bay. Có thể ông là
hoa hướng dương đợi mặt trời lên mới thèm quay mặt. Nhưng
nếu mặt trời chưa lên và sẽ còn lâu nữa mới lên thì sao?
Ông không thể ngồi đó dè bỉu châu chấu cào cào mãi được.
Việc đó không tạo ra bất cứ giá trị mẹ gì hết.
Tôi thấy ngay là ông quá <em>cynical</em>*, như lâu nay ông vẫn
vậy. (Tôi phải dùng tiếng Anh vì không có một từ hàm đủ
tất các nghĩa mà tôi muốn trong tiếng Việt). Cách ông chống
lại và phê phán mọi thứ, nếu dừng lại ở mức độ giễu
nhại, như văn ông viết hoặc cách ông bình trên lacai.org, thì
rõ ràng rất thú vị và sắc bén. Nhưng nếu đi thêm một
bước nữa, để thắp lên một cái gì, mở ra một cái gì, xây
nên một cái gì, thì tôi chưa thấy. Nói như bạn gì vừa viết
rì viu cho sách của ông, rằng "<em>Người viết bài này không
đồng ý với GS Trần Hữu Dũng ở một điểm. GS cho rằng,
thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay khác Holden Caulfield ở chỗ
"Nhưng họ vẫn lạc quan… Ngay trong cái vẻ bất cần chua
chát của thế hệ Phan An là sự tin tưởng ở một tương lai
rạng rỡ hơn". Không đồng ý, bởi đơn giản người viết
không tìm thấy thứ ánh sáng mà ông nói trong cuốn sách này.
Mở đầu đầy giễu nhại chán chường, kết thúc vẫn
vậy.</em>"
Tôi cũng đã từng rất <em>cynical</em> khi tôi làm trang biếm
họa Toeloe, đó là lý do tôi dừng không làm nữa. Tôi nhận ra
rằng cái cười mà tôi đã tạo ra là những cái cười mếu
máo chua chát, những cái cười cay đắng khổ ải, những cái
cười đi kèm với tiếng thở dài và vị đắng ngắt trong
lòng. Nhưng – đau khổ hơn và kinh hoàng hơn – tôi nhận ra
rằng không phải tôi tạo ra những tiếng cười đó mà chính
chúng đã tạo ra tôi, rằng tôi không thể tạo ra được cái
gì ngoài chúng, và tôi không thể thoát khỏi chúng. Điều đó
đẩy tôi vào tình trạng hết sức khủng hoảng. Tôi chỉ muốn
im lặng, dù đôi khi, như một tên nghiện đang giảm dần liều,
tôi vẫn phải nguệch những cái cười cay đắng như thế.
Quay lại cái note của ông, điều làm tôi giật mình khi đọc
comments là có người nhắc đến hai chữ <em>nhà văn</em> và
<em>human</em>. Họ nhắc đến, nhưng tôi không chắc họ hiểu cho
thấu đáo tường tận. Tôi không chắc có ai trong tất cả
chúng ta ở đây hiểu cho hết được ý nghĩa của human và sứ
mệnh của nhà văn. Tôi nghĩ chúng ta đang vô tình làm giảm đi
ý nghĩa của nhiều từ quan trọng bằng cách sử dụng tùy
tiện khắp nơi, chẳng hạn như tình bạn, tình yêu hoặc là
dân chủ, tự do. Tôi tin rằng chúng ta mường tượng được
chỗ chúng ta muốn đến, nhưng cũng tin rằng để phát biểu,
để khẳng định như thể chúng ta đã đến nơi rồi là một
sai lầm.
Lý do khiến tôi ngồi đây, bỏ ra hơn tiếng đồng hồ để
viết mấy dòng này, là vì lâu lắm rồi tôi không nói chuyện
tử tế với ông. Tôi nhớ cuộc nhậu trên tầng 5 chung cư Sơn
Kỳ ba bốn năm về trước, khi ông bảo rằng "tôi với ông
kiểu gì ít nhất cũng có một thằng nổi tiếng". Hài nhỉ.
(Tự nhiên tôi nhớ đến câu "bạn bè ngồi quanh tuốt sáng
giáo gươm"). Dù đến bây giờ vẫn chưa có thằng nào đủ
nổi tiếng để cười vào mặt sự nổi tiếng, hay để làm
được những thứ quái quỷ gì mà ta muốn làm, nhưng rồi cái
ngày ấy sẽ đến, không sớm thì muộn. Vả lại, rốt cuộc
nó đến hay không cũng không quan trọng bằng việc ta sống
những ngày trước mắt đủ hồn nhiên, và còn bạn bè.
Thôi tôi lảm nhảm cũng đã dài. Đây tôi chép tặng ông đoạn
này, trích từ tiểu luận về Faulkner trong cuốn "Con đường
sáng tạo":
<blockquote>"<em>Chính trong thời gian đau ốm, chúng ta không
được phép bi quan. Cũng vậy chính trong thời đại bi thảm,
chúng ta phải chấm dứt mọi triết lý bi đát. Đó là sự đề
kháng cần thiết. Đoạn văn dưới đây không phải chỉ là
đoạn mở đầu tầm thường của một cuốn "dâm thư" bị
lên án nhiều lần ở đầu thời đại chúng ta. Nó phải
được coi là một phương châm.</em>
"<em>Thời đại chúng ta cốt yếu là một thời đại bi thảm,
bởi thế chúng ta từ chối coi nó một cách bi thảm. Cuộc
đại biến động đã xẩy ra, chúng ta đang ở giữa những đổ
nát, chúng ta bắt đầu xây dựng những nơi cư trú nhỏ bé
mới, có những hy vọng nhỏ bé mới. Đó là công việc khó
nhọc nhằn: bây giờ không có một con đường bằng phẳng nào
dẫn tới tương lai: nhưng chúng ta đi vòng quanh hay bò qua những
trở ngại. Chúng ta phải sống, thây kệ biết bao nhiêu bầu
trời đã sụp.</em>"
(Ours is essentially a tragic age, so we refuse to take it tragically. The
cataclysm has happened, we are mong the ruins, we start to build up new
little habitats, to have new little hopes. It is rather hard work: there is
now no smooth road into the future; but we go round, of scramble over the
obstacles. We've got to live, no matter how many skies have fallen.) - D.H.
Lawrence, Lady Chatterley's Lover, p.1.</blockquote>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130228/but-chi-nhan-doc-note-viet-thu-gui-ban),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét