Xích Tử - Vi hiến trong lập hiến

<div class="boxleft300"><img src="https://danluan.org/files/u23/hatka.jpg"
/><div class="textholder">Biếm họa HatKa</div></div>

Việc sửa đổi Hiến Pháp 1992 của Việt Nam đã có những gợi
ý khởi động và chuẩn bị từ rất lâu, nay đã vào hồi
kết. Song với quan điểm, cách làm và bản dự thảo được
công bố để lấy ý kiến <em>"nhân dân"</em> như vậy,
tuyệt đối sẽ không có được một kết quả thực chất nào,
xét trong quá trình dân chủ hoá lập hiến cũng như sản phẩm
Hiến Pháp mà nó tạo ra, tạo tiền đề chính trị cho một giai
đoạn phát triển lâu dài, đúng hướng và bền vững của
đất nước. Ngay từ lúc này, cứ so sánh những kết quả tổng
hợp sẽ nhất định sẽ có qua toàn bộ các hội thảo, họp
hoặc thu thập trực tiếp kiến của <em>"nhân dân"</em>
được cò mồi và được đảng tổ chức với những kiến
nghị đã được thể hiện bằng cách khác như trên các mạng
lề trái, nhất là quan điểm và Dự thảo Hiến Pháp của nhóm
boxitvn.blogspot.com, rất dễ hình dung một kết quả cuối cùng
được chính thống hoá chỉ là trò đùa, một kiểu thủ dâm
chính trị, một kiểu hoang tưởng tạo ra động cơ chính trị
vĩnh cửu không thể hoạt động được vì nó tự triệt tiêu
năng lượng nội tại của chính nó. Từ đó, cũng dễ hình dung
một bản Hiến Pháp mới rồi chắc chắn sẽ được
<em>"Quốc Hội"</em> thông qua với những nội dung cực kỳ
bảo thủ đối với những quan điểm chính trị bảo thủ, lạc
hậu, được tích hợp vào những thiết chế, những điều
chỉnh về thể chế chính trị, về tổ chức Nhà nước, về
nền kinh tế.v.v...vừa cơ hội, hợp lý hoá cho sự đổi mới
nửa vời để tạo ra một thứ chủ nghĩa tư bản hoang dã
đội lốt chủ nghĩa xã hội thời gian qua, vừa đủ hiệu lực
để bảo vệ cho những lợi ích của các thế lực, các nhóm
xã hội đã được thâm căn hình thành từ những quan điểm và
tổ chức chính trị bảo thủ đã <em>"lỡ"</em> bị thiết
lập từ 1930 đến nay, vẫn tiếp tục được Hiến pháp mới
cưỡng chế nhân dân chấp nhận.

Nguyên nhân của kỳ vọng bi quan đó chính là do sự vi hiến
ngay trong quá trình lập hiến mà bản chất của nó là không
dân chủ, không khoa học, không văn minh trong lập hiến. Trong
trường hợp này là tu chính, sửa đổi Hiến Pháp.

Lập hiến là quyền chính trị cao nhất của nhân dân, do nhân
dân thực hiện. Trong điều kiện chưa có tổ chức nhà nước
đại diện, việc xây dựng Hiến Pháp phải do một tổ chức
lâm thời do nhân dân cử ra thông qua đại diện ưu tú của các
chính đảng, các dân tộc, các giai tầng xã hội, các tôn
giáo…Tổ chức này sẽ làm việc độc lập để soạn thảo
dự thảo Hiến Pháp và phải hoàn thành để trình tổ chức
quyền lực nhân dân (Quốc Hội) được nhân dân bầu ra sau đó
để cơ quan quyền lực này thực hiện quyền lập hiến của
mình đề trình quốc dân phúc quyết. Cách làm đó được thể
hiện trong Hiến Pháp 1946 của Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà, và
cơ bản cũng được thực hiện trong Hiến Pháp 1956, 1967 của
Việt Nam Cộng Hoà. Và đó là cách làm bình thường của văn
minh chính trị thế kỷ XX.

Trong điều kiện đã có tổ chức quyền lực nhân dân trong
một thể chế chính trị liên tục hoặc không liên tục có
thừa nhận và kế tục, việc soạn thảo hiến pháp mới hoặc
sửa đổi phải do tổ chức này thực hiện bằng cách bầu
một Hội Đồng hoặc Uỷ Ban đặc trách độc lập. Điều 147
Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam (sửa đổi) đã ghi <em>"Chỉ
Quốc Hội mới có quyền sửa đổi Hiến Pháp. Việc sửa đổi
Hiến Pháp phải được ít nhất là hai phần ba tổng số đại
biểu Quốc Hội biểu quyết tán thành."</em> nhưng không thiết
lập trình tự thủ tục thực hiện nên trong lần sửa đổi
này, việc thành lập Ban chỉ đạo tổng kết Hiến pháp 1992,
Uỷ ban dự thảo sửa đổi, Ban biên tập, Ban chỉ đạo lấy ý
kiến nhân dân rất tuỳ tiện và không thông qua hình thức bầu
cử nào trong Quốc hội; chủ yếu là cử, biểu quyết để
nghị quyết trong Uỷ ban thường vụ. Cách làm đó vi phạm
quyền của nhân dân, vi phạm nguyên tắc dân chủ và vì vậy,
nó vi hiến. Hơn nữa, nếu có thực hiện bằng những thủ tục
kỹ thuật bình thường, hợp thông lệ thì quyền của nhân dân
vẫn bị cướp đoạt do đảng đã giành và chiếm giữ độc
quyền lãnh đạo chính trị để tạo ra một <em>"quốc
hội"</em> với tuyệt đa số đại biểu là đảng viên cộng
sản, không đại diện cho toàn bộ nhân dân. Và đó chính là
sự vi hiến bản chất.

Từ lịch sử và bản chất bất hợp hiến và bất hợp pháp
như vậy, dự thảo Hiến Pháp do đảng tạo ra vẫn giữ nguyên
việc tự ý giành quyền lãnh đạo của đảng và thực hiện
quyền ấy bằng cách ngạo mạn bảo lưu Điều 4 (ngạo mạn
trong nội dung và số thứ tự của điều này trong Hiến Pháp
1992). Sự hài hước của việc sửa đổi Hiến Pháp chính là do
thái độ ngạo mạn ấy: Từ nay, ở Việt Nam, vị trí điều 4
trong Hiến Pháp có ý nghĩa thiêng liêng, thần bí, huý kỵ; nếu
đổi vị trí, thứ tự đó đi cũng là <em>"tự sát"</em>.

Cũng chính Điều 4 đó cùng với nội dung duy trì chế độ sở
hữu toàn dân về đất đai đã làm nên sự mâu thuẫn cốt lõi
trong bản chất chính trị của dự thảo Hiến pháp, cũng là
của chế độ. Đã ghi/giữ nguyên Điều 4 và chế độ sở
hữu đất đai như vậy thì làm sao còn có dân chủ, nhân
quyền, tự do được. Xét về bản chất và lịch sử, sự
xuất hiện quyền lãnh đạo của đảng trong đời sống chính
trị của đất nước cùng với chế độ sở hữu toàn dân về
đất đai là hoàn toàn bất chính, không dân chủ, không căn cứ
trên nguyên tắc quyền lực nhân dân. Chưa bao giờ nhân dân
được trực tiếp thể hiện ý kiến của mình về hai thiết
chế này và việc hợp hiến hoá nó được thực hiện bởi
một <em>"quốc hội"</em> phi dân chủ như đã nói ở trên.
Một nhóm lợi ích được bảo vệ bằng các công cụ bạo lực
áp đặt tham vọng, ý chí của mình lên số đông bất lực còn
lại là một thứ độc quyền khốn nạn nhất trong các kiểu
độc quyền.

Từ đó, không thể nào triệt tiêu được mâu thuẫn giữa nội
dung xác định bản chất, vị trí, vai trò, quyền lãnh đạo
của đảng với bản chất nhà nước <em>"của dân, do dân, vì
dân"</em> được. Do hiệu lực của Điều 4, đảng sẽ thiết
kế mô hình và lấp đầy nhân sự của mình vào mô hình đó
nhất định phải theo những mục tiêu và lợi ích của mình;
quá trình đó sẽ tạo ra hệ luỵ rất khách quan là quyền
lực thật sự của nhân dân trong việc xây dựng nhà nước
"của" mình sẽ bị hạn chế và giả hiệu. Bởi lẽ, dù
được định nghĩa mị dân với rất nhiều đồng vị ngữ và
<em>"là"</em>, đảng vẫn không là dân. Đảng và dân vẫn là
hai thực thể, hai phạm trù, hai khái niệm với nội hàm và
ngoại diên phân biệt với nhau (tuy về mặt vật chất con
người, có sự trùng lặp với nhau).

Đảng thể hiện quyền lãnh đạo của mình thông qua nhà nước
và đây là công cụ lãnh đạo chủ yếu. Nhà nước đó có
bản chất và mục tiêu chính trị là <em>"của dân, do dân, vì
dân"</em> như đã được ghi trong Hiến pháp Hoa Kỳ từ 1776 và
được điển chế thành thông lệ chính trị cho tất cả Hiến
Pháp của các quốc gia muốn cho mình là dân chủ. Với Việt Nam
hiện nay, đó cũng là nội dung thừa kế từ Hiến Pháp 1946. Cho
dẫu đó là mục tiêu thành tâm và thực chất, liệu có thể
thực hiện đến đâu khi đảng không tự xác định cho mình
bản chất ấy: đảng có phải là <em>"của dân, do dân, vì
dân"</em> không? Câu trả lời vĩnh viễn là không, xét về
logic. Bởi nếu như vậy, đảng sẽ là nhà nước; sẽ không
còn đảng nữa; và Điều 4 cũng không cần ghi vào Hiến Pháp
làm gì như tất cả các quốc gia khác. Từ đó suy ra trở lại
nhận định đã nêu ở trên: Đảng vẫn có bản chất
ngoài/đối lập/khác biệt với nhà nước và nhân dân; nhà
nước cũng đối lập với nhân dân (cho nên mới có công cụ
bạo lực cách mạng mạnh nhất thế giới); không thể là một;
nếu thống nhất là một, sẽ không có Điều 4. Một khi đã
khác biệt, đối lập mà đảng lại tự ý ghi Điều 4 vào
Hiến Pháp cho nhà nước của dân, do dân, vì dân thì đảng đã
vi hiến tiền Hiến Pháp.

Cũng từ đó, hoàn toàn cũng dễ hiểu về lý do tồn tại của
những nội dung khác trong dự thảo về quan niệm, định nghĩa,
cách thiết kế mô hình, các mối quan hệ để hiện thực hoá
các phạm trù nhân quyền, quyền công dân, dân chủ, tự
do…Tất cả đều phải khác với thông lệ quốc tế để tạm
thời phù hợp với những mâu thuẫn nói trên, vì sự rủi ro,
lỡ lầm của số phận dân tộc.

Đến đây, với một mức hiểu đơn giản nhất, một bộ phận
không nhỏ của nhân dân biết rằng, đảng được thành lập,
sống được, hoạt động và thành công được từ trong nhân
dân của các giai đoạn lịch sử và chế độ chính trị có
chút ít tự do về sở hữu (để tự lo về cái ăn), tự do
hoạt động chính trị, tự do báo chí xuất bản ngôn luận,
tôn giáo, lập hội và hội họp…, và thậm chí cả tự do sử
dụng vũ khí, thuốc nổ nữa. Đảng dạy cho đám dân mù chữ
rằng đó là những chế độ thối nát, là tự do giả hiệu;
cách mạng thành công, sẽ xây dựng chế độ mới triệu triệu
lần hơn. Khi đảng đã thắng lợi, nhảy tót lên đầu nhân
dân ngồi, qua cầu rút ván; cấm tiệt hoặc làm khác đi những
cái đã giúp đảng hình thành, tồn tại, hoạt động nói trên.
Những cái <em>"giả hiệu"</em> đó sẽ không bao giờ được
tái lập, mặc dù nó vẫn được thể hiện bằng các từ hoa
mỹ đồng âm trong dự thảo sửa đổi Hiến pháp, với cách
hiểu khác để phù hợp với Điều 4.

<strong>Xích Tử</strong>



***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130124/vi-hien-trong-lap-hien-0), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét