Đoan Trang - "Hà Nội, mùa đông năm 1946"

<center><img
src="http://danluan.org/files/u1/sub03/318654_10151360279058322_33097527_n.jpg"
width="403" height="355" alt="318654_10151360279058322_33097527_n.jpg"
/></center>

30-12-2012. Trời lạnh, tự nhiên nghĩ tới những câu chuyện kể
về <em>"Hà Nội, mùa đông năm 1946"</em>….

<h2>DÂN VẬN</h2>

Trong những năm kháng chiến chống Pháp, để thực hiện đại
đoàn kết dân tộc, Đảng CS nhận thức rất sớm vai trò của
dân vận. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: <em>"Lực lượng
của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém
thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành
công"</em>. Với tinh thần đó, công tác vận động tuyên
truyền của Đảng CS ngay từ thời Mặt trận Việt Minh đã
rất tốt. Trước và sau ngày khởi nghĩa cướp chính quyền
tại Hà Nội (19-8-1945), người dân nô nức tham gia Việt Minh và
mong muốn được trở thành đảng viên cộng sản. Bà Lê Thi
tức Dương Thị Thoa, con gái cố GS Dương Quảng Hàm, còn kể
lại rằng: <em>"Hồi đó hầu như ai ai cũng ghi danh xin đăng
ký vào một tổ chức nào đó của Việt Minh, như là Thanh niên
Cứu Quốc, Phụ nữ Cứu Quốc. Tới lúc nghe tin Đảng Cộng
sản phải tự giải tán, chúng tôi còn khóc nức nở"</em>.

Tháng 12-1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Người dân ở
đô thị thực hiện sơ tán về nông thôn để tránh thiệt
hại, bảo toàn lực lượng chiến đấu lâu dài. Khi đi sơ tán,
một số gia đình khá giả ở nội thành đã đem theo ô-tô
riêng. Vì không nắm vững chủ trương chính sách nên một số
đơn vị và địa phương đã tự ý trưng thu, trưng dụng xe cộ
của dân. Trước tình hình đó, ngày 17-2-1946, Cục Chính trị ra
Thông tri gửi toàn quân, trong đó nhấn mạnh phải làm theo
đúng khẩu hiệu <em>"vì dân và cùng dân kháng chiến"</em>.
Thông tri nêu rõ: <em>"Chỉ cần thiết lắm mới dùng đến
quyền hạn trưng thu, trưng dụng, trưng tập, nhưng cách dùng
quyền hạn đó sao cho khéo léo, được việc chung mà dân chúng
không bất bình", "Nghiêm trị những kẻ lợi dụng làm bậy
phá hoại công tác bảo vệ dân chúng của chúng ta"</em>.

Ngày 8-1-1947, Cục Chính trị tiếp tục ra chỉ thị về công
tác dân vận, trong đó nhấn mạnh: <em>"Cho bộ đội hành quân
tuyên truyền cổ động kháng chiến; úy lạo dân về sự tàn
phá do Pháp gây ra ở nơi đã xảy ra và nơi chưa xảy ra; công
tác giúp dân phòng máy bay; giải thích cho dân cần giữ bí mật
và đề phòng Việt gian; dạy dân học chữ quốc ngữ, tập
quân sự…".</em>

Ở đây, điều cần nói là phương tiện kỹ thuật của chúng
ta thời đó cực kỳ kém; các hình thức tuyên truyền chỉ là
mít tinh, diễn thuyết, ca kịch, bích báo, được thực hiện
bởi bộ đội hành quân hoặc các tổ nhóm văn nghệ văn công.
Nhưng hiệu quả thì lại không hề nhỏ. Công tác vận động
tuyên truyền ngày ấy, cộng với tinh thần hăng hái của một
dân tộc vừa mới giành được độc lập, thậm chí đã tạo
ra một phong trào "cả nước lên đường". Một trong những
văn nghệ sĩ tham gia vào hoạt động tuyên truyền bằng lời ca
tiếng hát thời kỳ ấy, nhạc sĩ Phạm Duy, hồi tưởng rằng:
<em>"Từ tháng 8-1945, tôi đã thấy không khí bừng bừng của
Cách Mạng kéo nhân dân cả nước ra đường. Từ đêm 19 tháng
Chạp 1946 trở đi, tôi thấy không khí rừng rực của kháng
chiến đẩy toàn thể nhân dân ra đi"</em> (trích "Hồi ký
Phạm Duy"). <em>"Ra đi" nghĩa là cả nước lên đường tranh
đấu, tham gia "cuộc phiêu lưu của một dân tộc đang thay
thịt đổi da, đang xuống đường, lên đường trong tất cả ý
nghĩa tuyệt vời của những danh từ đó".</em>

<em>Việc dân vận tuân theo chủ trương phải kết hợp chặt
chẽ với giúp đỡ dân (dạy chữ quốc ngữ, phòng máy bay).
Bộ đội được yêu cầu thực hiện tốt khẩu hiệu "Kính
trọng dân, bảo vệ dân, giúp đỡ dân"</em>.

<h2>… VÀ ĐỊCH VẬN</h2>

Bên cạnh dân vận, địch vận cũng được Đảng và Chính phủ
xem là phần quan trọng trên mặt trận chính trị, theo tinh thần
lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: <em>"Đánh mà thắng
địch là giỏi, không đánh mà thắng địch càng giỏi hơn.
Không đánh mà thắng địch là nhờ địch vận". </em>

Ngay từ Đại hội Đảng lần thứ nhất (tháng 3-1935), nghị
quyết về công tác địch vận đã cho thấy sự quan tâm và
thấu hiểu của những nhà lãnh đạo cộng sản đối với tình
cảnh của binh lính người Việt ở Đông Dương: <em>"Binh lính
là tôi tớ của quan binh; chúng nó có quyền đánh đập, giam
phạt lúc nào cũng được… Họ không có quyền tổ chức vào
các đoàn thể cách mạng, không có tự do ngôn luận, hội họp,
tham gia sinh hoạt chính trị"</em>. Từ thời điểm đó, Đảng
đã có một nhận định nhân văn và sáng suốt: Binh lính không
phải là nghịch thù của giai cấp công nông, mà là con em của
công nông và là một lực lượng cách mạng rất lớn, nếu
Đảng không tổ chức được họ, không kéo được họ về
phía mình, thì cách mạng sẽ không thể thành công.

Tinh thần này đã là kim chỉ nam cho các hoạt động địch vận
về sau trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Chẳng hạn, đối với binh lính người Việt chiến đấu trong
hàng ngũ đối phương, Đảng chủ trương huy động ở mức cao
nhất tất cả những hoạt động tuyên truyền: hô khẩu hiệu
khi chiến đấu, ném truyền đơn, viết và dán biểu ngữ, dùng
lính địch gọi hàng đồng đội v.v. Đặc biệt, phải biệt
đãi tù binh, coi đó là một nhiệm vụ của công tác chính
trị, thậm chí ra nghiêm lệnh cho bộ đội không được giết
tù binh.

Đối với hàng binh người Âu, Đảng cũng chủ trương phải
chăm sóc chu đáo, giao cho họ những việc thích hợp với năng
lực để tận dụng khả năng của họ, giác ngộ chính trị cho
họ để tạo ra một lực lượng "bộ đội ngoại quốc"
chiến đấu cho nền độc lập của Việt Nam… Với chính sách
này, trong những năm kháng chiến chống Pháp, đã có những
người châu Âu đảo ngũ sang phía Việt Minh và rồi thật sự
trở thành người bạn của Việt Nam.

<center>* * * </center>

Nhìn lại, công tác dân vận, địch vận thực sự đã góp
phần quan trọng vào thắng lợi của Việt Nam trong kháng chiến
chống Pháp. Mục tiêu "ba đoàn một tan" (đoàn kết nội
bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế, làm tan rã kẻ
thù) đã chứng tỏ là một chính sách sáng suốt, đồng thời
cũng khẳng định một bài học có tính chất chân lý: Những
nhà lãnh đạo hết lòng vì đại đoàn kết dân tộc, lấy thu
phục nhân tâm làm trọng, sẽ có được sự ủng hộ của nhân
dân trong cuộc đấu tranh với bất kỳ kẻ thù nào.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130108/doan-trang-ha-noi-mua-dong-nam-1946),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!