Hồ Anh Hải - Lạm bàn vấn đề Đảng với Điều 4 Hiến pháp

<div class="boxleft200"><img
src="http://quechoainfo.files.wordpress.com/2013/01/1277712861_luat-0203.jpg?w=211&h=300"
/></div>

Điều 4 Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 viết (tóm tắt):

1. Đảng Cộng sản Việt Nam …. là lực lượng lãnh đạo Nhà
nước và xã hội.

2. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, phục vụ nhân dân,
chịu sự giám sát của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân
dân về những quyết định của mình.

3. Các tổ chức của Đảng và đảng viên hoạt động trong
khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Hiện nay có mấy quan niệm khác nhau về Điều 4 Hiến pháp.

1) Quan niệm hạ thấp ý nghĩa, tác dụng của Điều 4. Thí dụ
ông Trần Trọng Tân nguyên Trưởng ban tư tưởng văn hóa Trung
ương Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) nói: <em>"Hiến pháp chỉ
thừa nhận Đảng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã
hội, không phải Hiến pháp cho phép Đảng được lãnh đạo
Nhà nước và xã hội ; hiểu Điều 4 của Hiến pháp như là
"giấy phép" cho Đảng là không đúng."</em> [1]. Chẳng rõ
cách giải thích này có phải là nhằm mục đích hạ nhiệt
phản ứng của những người phản đối sự áp đặt Điều 4
hay không.

Thực ra Hiến pháp là văn bản pháp luật cơ bản, lâu dài, có
hiệu lực pháp lý cao nhất của một nước. Vì pháp luật là
<em>"những quy phạm hành vi do nhà nước ban hành mà mọi người
dân buộc phải tuân theo"</em> [2], do đó <span
class="underlined-text">tất cả các điều văn được đánh số
thứ tự trong Hiến pháp đều có tính ép buộc, cưỡng
chế</span>; ai vi phạm Hiến pháp sẽ bị xử lý (Điều 123),
nghĩa là có thể bị bỏ tù. Thí dụ Điều 14 nói Hà Nội là
thủ đô nước ta đâu phải chỉ là sự thừa nhận, mà là
một quy định pháp lý, ai không tuân theo là vi hiến, tức phạm
pháp.

Như vậy Điều 4 không chỉ thừa nhận Đảng là lực lượng
lãnh đạo và cho phép ĐCSVN thực thi quyền lãnh đạo ấy mà
còn <span class="underlined-text">buộc Nhà nước và xã hội, trong
đó có nhân dân, phải phục tùng sự lãnh đạo của Đảng,
không phục tùng là vi hiến</span>. Ý nghĩa, tác dụng của
Điều 4 là thế. Dĩ nhiên ai cũng biết rằng phục tùng một
cách tự nguyện thì tốt hơn khi bị ép buộc.

2) Quan niệm phổ biến trong dư luận là đánh giá quá cao ý
nghĩa tác dụng của Điều 4, cho rằng nhất thiết phải có
Điều 4 thì mới giữ được sự lãnh đạo của ĐCSVN, bỏ
Điều 4 là xóa bỏ sự lãnh đạo ấy; từ đó bất kỳ ý
kiến nào đòi bỏ Điều 4 đều bị coi là chống Đảng. Mặt
khác, cũng vì đánh giá như vậy mà những người phản đối
sự lãnh đạo của ĐCSVN cũng nghĩ rằng chỉ cần bỏ Điều 4
thì sẽ xóa bỏ được sự lãnh đạo của Đảng.

Thực ra vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền và Hiến pháp
là hai vấn đề khác nhau. Hiến pháp không quy định về vai trò
lãnh đạo của đảng cầm quyền không có nghĩa là đảng đó
mất quyền lãnh đạo. Vai trò ấy quyết định bởi lòng dân
chứ không bởi Hiến pháp. Lịch sử đã chứng minh đây là
một chân lý không ai có thể bác bỏ.

Như ở Liên Xô, trước năm 1977, Hiến pháp không nói về vai
trò lãnh đạo nhà nước của ĐCS Liên Xô, nhưng Đảng vẫn
lãnh đạo xây dựng nước này trở thành siêu cường. Từ 1977
Hiến pháp có Điều 6 quy định ĐCS Liên Xô giữ quyền lãnh
đạo đất nước, nhưng từ đó Đảng lại suy thoái nhanh và
chỉ sau 14 năm thì Đảng tan rã, bị mất quyền lãnh đạo.
Hậu quả làm nhà nước sụp đổ, xã hội rối loạn, tài sản
công do nhân dân làm ra trong hơn 70 năm bị tầng lớp tư bản
mới chiếm đoạt. Nguyên Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Đình Lộc
nói <em>"Liên Xô sụp đổ cũng là lúc cái điều trong Hiến
pháp về sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản được khẳng
định rất mạnh"</em>; sự sụp đổ ấy <em>"có phải là diễn
biến hòa bình đâu"</em> mà <em>"là nhân dân vùng dậy lật
đổ"</em> [3]. Rõ ràng, khi đã mất lòng dân thì đặc quyền
lãnh đạo của ĐCS Liên Xô, dù có Điều 6 bảo đảm, cũng
vẫn bị mất.

Trung Quốc từ năm 1982 đến nay các điều văn Hiến pháp hoàn
toàn không có từ Đảng cộng sản, tức không có quy định về
vai trò lãnh đạo của ĐCSTQ, nhưng Đảng vẫn lãnh đạo như
cũ.

Tóm lại, trừ các nước độc tài chuyên chế ra, <span
class="underlined-text">vai trò lãnh đạo của đảng cầm quyền
trong các nước dân chủ không liên quan gì đến Hiến pháp mà
hoàn toàn quyết định bởi lòng dân, tức sự tín nhiệm của
Đảng.</span>

Sau Cách mạng tháng Tám, ĐCSVN tuy chỉ có vài nghìn đảng viên
nhưng đã được nhân dân suy tôn làm đảng lãnh đạo. Dù
chẳng viết điều đó vào Hiến pháp 1946 và 1959, thậm chí có
lúc còn tuyên bố giải thể, song Đảng vẫn giữ vững vai trò
ấy và đã lãnh đạo cực kỳ xuất sắc. Tất cả là do ĐCSVN
có đường lối đúng, đảng viên dẫn đầu hy sinh vì dân vì
nước, biết bao đảng viên đã ngã xuống. Đảng không coi lãnh
đạo đất nước là đặc quyền đặc lợi mà coi là sứ mạng
lịch sử trao cho, là nhiệm vụ nặng nề phải gánh lấy, dù
biết phải hy sinh lợi ích riêng, kể cả tính mạng. Vì thế
tất nhiên ĐCSVN giành được tín nhiệm tuyệt đối của nhân
dân. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và mấy cuộc kháng
chiến chống xâm lược là những sự thực lịch sử không thể
phủ nhận, đem lại uy tín cao cho Đảng.

Về sau, do học theo Điều 6 Hiến pháp Liên Xô mà Hiến pháp
1980 và 1992 của ta có thêm Điều 4; nhưng ĐCSVN không vì thế
mà mạnh lên, ngược lại càng suy thoái biến chất tới mức
như Nghị quyết 4 nhận định, khiến lòng tin của dân ngày
một giảm sút và tiềm ẩn nguy cơ tự tan vỡ từ bên trong [4].
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lo nghĩ: <em>"Bây giờ trong Đảng
[ĐCSVN] cũng có sự phân hoá giàu-nghèo… Mai kia Đảng này sẽ
là đảng của ai? Có giữ được bản chất là đảng cách
mạng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động, của dân
tộc không?"</em> [5]. Nỗi lo ấy rất có lý, vì khi ĐCSVN do quan
liêu, tham nhũng, đặc quyền đặc lợi mà đánh mất bản chất
cách mạng thì nước ta tất sẽ đi theo vết xe đổ của Liên
Xô.

Trên thế giới ngày nay hầu hết các nước đều do một hoặc
vài chính đảng lãnh đạo. Lịch sử Việt Nam trao cho ĐCSVN sứ
mạng lãnh đạo sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất
Tổ quốc và xây dựng nước ta trở thành một nước dân chủ
tự do, giàu mạnh văn minh. ĐCSVN đã hoàn thành sứ mạng giành
độc lập, thống nhất tổ quốc và hiện đang lãnh đạo nhân
dân xây dựng đất nước. Tuy rằng thời gian qua trong Đảng
xuất hiện tình trạng suy thoái biến chất nguy hiểm ở một
bộ phận không nhỏ đảng viên cán bộ khiến cho uy tìn của
Đảng bị giảm sút, nhưng đa số nhân dân ta vẫn ủng hộ
Đảng.

Hơn nữa, sau gần 70 năm cầm quyền, ĐCSVN đã xây dựng được
một hệ thống chính trị, tư tưởng, văn hóa, tổ chức vững
mạnh ở tất cả mọi cơ sở dân cư, tổ chức xã hội, kinh
tế, chính trị, quân đội …, nắm chặt cương vị lãnh đạo
từ cấp thấp nhất tới cao nhất trong cả nước. Các thế
lực ngoài Đảng dù mạnh đến đâu cũng không xóa bỏ nổi vai
trò lãnh đạo của ĐCSVN. Nguy cơ làm Đảng mất quyền lãnh
đạo chỉ có thể đến từ trong Đảng, Hiến pháp chẳng thể
cứu được, như bài học Liên Xô đã cho thấy.

Trưởng ban Nội chính Trung ương Đảng Nguyễn Bá Thanh mới
đây nói: <em>"Tình hình của Đảng đang lâm nguy. Nếu như không
mở được 'cuộc chiến' giành lại lòng tin của chính
đảng viên và của dân thì gay đến nơi rồi."</em> [6]

Đúng vậy, chỉ có giành lại lòng tin tuyệt đối của nhân
dân thì ĐCSVN mới giữ được vai trò lãnh đạo. Lòng tin mạnh
hơn luật pháp và không thể áp đặt, Điều 4 không làm dân
thêm tin Đảng mà còn bị một bộ phận không nhỏ đảng viên
coi là vũ khí đem lại đặc quyền đặc lợi cho họ; chớ nên
tin nó là bảo bối có thể giữ được vai trò lãnh đạo của
Đảng. Khi Đảng đã suy thoái mà còn trông chờ vào Điều 4
thì khác gì người sắp chết đuối trông chờ vào cọng rơm.

Cách duy nhất đúng là thực hiện nghiêm chỉnh Nghị quyết 4,
sao cho toàn thể đảng viên giữ được phẩm chất tiên phong,
liêm khiết, Đảng thực sự trong sạch vững mạnh. Đây là
một cuộc chiến cực kỳ gian nan, đau khổ, vì phải chiến
đấu với chính mình, với đồng chí, người thân của mình.
Nhưng cách làm này có lợi cho dân tộc và cả cho ĐCSVN, vì
thế là thượng sách.

Tác giả gửi cho Quêchoa

…………………………

<strong>Tài liệu tham khảo:</strong>

[1] http://www.congan.com.vn/?mod=detnews&catid=942&p=&id=455962).

[2] Từ điển Tiếng Việt, Hoàng Phê chủ biên, Hà Nội 1994

[3]
http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2010-08-29-cuu-bo-truong-tu-phap-ban-ve-dan-chu-va-phap-quyen

[4]
http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/102897/nhan-dien-nguy-co-tan-vo-tu-ben-trong.html

[5]
http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/479628/Phat-bieu-cua-Tong-bi-thu-tai-Hoi-nghi-trien-khai-nghi-quyet-TU-4.html

[6]
http://www.petrotimes.vn/news/vn/dam-luan-doi-thoai/khi-ong-nguyen-ba-thanh-khong-con-la-huan-luyen-vien.html

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130126/ho-anh-hai-lam-ban-van-de-dang-voi-dieu-4-hien-phap),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét