Mỗi khi nói đến những yếu kém của khu vực kinh tế nhà
nước, người ta thường quên vai trò của các bộ, ngành
được giao làm đại diện chủ sở hữu các doanh nghiệp nhà
nước. Giả thử các nơi này chỉ cần làm đúng chức trách
được giao, tuân thủ nghiêm khắc các quy định sẵn có, các
tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng không đến nỗi lâm
vào tình trạng nợ nần chồng chất như bây giờ.
Lấy ví dụ, theo Thông tư 242/2009 hướng dẫn thi hành quy chế
quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà
nước đầu tư vào doanh nghiệp, các tập đoàn, tổng công ty
nhà nước… không được tự ý vay vốn làm cho hệ số nợ
phải trả trên vốn điều lệ vượt quá ba lần mà phải báo
cáo đại diện chủ sở hữu nhà nước xem xét quyết định.
Thế nhưng, theo báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội về
tình hình tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh của 91
tập đoàn, tổng công ty nhà nước năm 2011, có đến 30 tập
đoàn, tổng công ty có tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ
sở hữu lớn hơn 3 lần, trong đó có 8 tập đoàn, tổng công ty
trên 10 lần! Chẳng hạn, Tổng công ty đầu tư phát triển
Đường cao tốc vay nợ đến 56,47 lần so với vốn, Tổng công
ty Xây dựng công trình giao thông 1 - 21,85 lần, Tổng công ty
Hàng hải Việt Nam - 15,07 lần! Báo cáo không nói là một khi
tỷ lệ này vượt ba lần như quy định, các bộ, ngành làm
đại diện chủ sở hữu có nhắc nhở gì các tập đoàn, tổng
công ty hay không, họ quyết định cho vay vượt mức như thế
nào và có báo cho Bộ Tài chính theo quy định hay không.
Để tránh nợ nần chồng chất, Thông tư 242 quy định công ty
nào không được phép huy động vốn vượt mức ba lần như nói
ở trên nhưng liên tục hai năm liền có hệ số nợ phải trả
vượt vốn điều lệ ba lần thì phải có kế hoạch cơ cấu
lại nguồn vốn như điều chỉnh vốn điều lệ, chuyển
nhượng các khoản đầu tư tài chính, đa dạng hóa sở hữu
các đơn vị thành viên, thu hồi vốn đầu tư vào các lĩnh
vực ngoài ngành kinh doanh chính hoặc kém hiệu quả. Liệu đã
có tập đoàn, tổng công ty nào trong 30 đơn vị nói trên bị
yêu cầu thực hiện những biện pháp này? Bộ Tài chính thay
mặt Chính phủ báo cáo với Quốc hội nhưng liệu trước đó
đã có biện pháp yêu cầu các đơn vị thực hiện đúng theo
tinh thần Thông tư 242?
Vì sự buông lỏng này, tình hình nợ nần ở các tập đoàn,
tổng công ty đã lên đến mức báo động. Năm 2011, tổng số
nợ phải trả của tập đoàn, tổng công ty là 1.292.400 tỷ
đồng, tăng 18,9% so với năm 2010. Gần 1,3 triệu tỷ đồng,
tức là gần bằng một nửa tổng dư nợ tín dụng của toàn
nền kinh tế, chỉ ở 90 tập đoàn, tổng công ty nhà nước!
Vẫn biết nợ của các doanh nghiệp bao gồm nhiều dạng như
trái phiếu chứ không chỉ tín dụng ngân hàng nhưng với con
số và tỷ lệ lớn như thế, còn đâu tín dụng cho các thành
phần khác của nền kinh tế.
Thử nhìn vào các tập đoàn có nợ phải trả lớn như Tập
đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, nợ phải trả 286.817 tỷ
đồng; Tập đoàn Điện lực Việt Nam, nợ phải trả 275.278
tỷ đồng; Tập đoàn Công nghiệp xây dựng Việt Nam, nợ phải
trả 69.577 tỷ đồng; Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, nợ
phải trả 61.768 tỷ đồng; Tập đoàn Công nghiệp Than –
khoáng sản Việt Nam, nợ phải trả 71.112 tỷ đồng, không thể
nào hình dung nổi một đơn vị không thôi có số nợ bằng
một phần mười tổng dư nợ của toàn nền kinh tế. Cứ lấy
chi phí vay nợ thấp nhất mà tính cũng sẽ thấy rằng các đơn
vị này chạy đủ tiền để trả lãi cũng đã hết sức rồi,
còn đâu trả nợ gốc hay có lãi trừ phi được ưu đãi hết
mức.
Chúng ta còn nhớ đã có nhiều quy định khống chế mức đầu
tư ngoài ngành của doanh nghiệp nhà nước cũng như những yêu
cầu doanh nghiệp nhà nước phải thoái dần vốn ra khỏi những
nơi đã đầu tư trái ngành. Thế mà các tập đoàn, tổng công
ty nhà nước trong năm 2011 vẫn tăng đầu tư vào các lãnh vực
chứng khoán, quỹ đầu tư, bảo hiểm, ngân hàng và bất động
sản lên đến 23.744 tỷ đồng (tăng 15% so với năm 2010).
Một điểm cuối cùng cũng có thể gây bất ngờ ở nhiều
người. Theo báo cáo của Chính phủ gởi Quốc hội, năm 2011,
thuế thu nhập doanh nghiệp mà các tập đoàn, tổng công ty nộp
cho nhà nước là 47.710 tỷ đồng (tổng số thuế thu nhập doanh
nghiệp của khu vực doanh nghiệp nhà nước mà Bộ Tài chính
công bố trong cân đối thu chi ngân sách năm 2011 là 56.265 tỷ
đồng). So với tổng thu thuế thu nhập doanh nghiệp của tất
cả mọi thành phần là 184.481 tỷ đồng, thì các tập đoàn,
tổng công ty chỉ chiếm 25,8%. Tín dụng, đất đai, chính sách
ưu đãi, nhiều nguồn lực khác, cái nào các doanh nghiệp nhà
nước cũng chiếm tỷ lệ cao nhưng nộp thuế thì chỉ chiếm
một phần tư – có lẽ câu hỏi về hiệu quả đã có câu
trả lời.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121201/nguyen-van-phu-buong-long-va-chen-lan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét