Thùy Linh - Dân quyết?

<div class="boxleft320"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX5lyqrMS3rsaDOmfeT1JIuprsgwiqU5umz4eIp2GF_Ng9_0g-E11f3C4S8eFjpkoVXZZhZ0qGF6da_JiKIJ2S7ZsfBS2zJtxo8Q2o_zWnjoslnpKTbI0ko79NyjrjRgirv3G7Mwoilcpo/s400/IMG_2230.jpg"
/></div>
Quốc hội đang bàn về việc sửa đổi Hiến pháp. Nhiều ý
kiến đề nghị để dân bàn, dân quyết việc có nên sửa
đổi cũng như nội dung sửa đổi, chứ không chỉ để Quốc
hội làm việc này. Vẫn là cách làm chung trên thế giới vì
Hiến pháp, pháp luật của bất cứ nước nào cũng lấy con
người làm trung tâm để tồn tại. Nhưng hiện tại khá nhiều
điều luật của Hiến Pháp và pháp luật Việt Nam vẫn lấy ý
muốn chủ quan của đảng cầm quyền, ý thức hệ để làm
mục đích hình thành và xây dựng các điều luật.

Vậy, câu hỏi đặt ra, dân được bàn, được quyết ở những
khía cạnh gì? Có khoanh vùng cấm địa mà người dân không
được phép bàn tới hay không? Cách thu thập ý kiến của
người dân lấy gì bảo đảm khách quan và đủ đại diện cho
nhiều ý kiến khác nhau, kể cả ý kiến trái chiều mà chính
quyền không muốn nghe? Liệu các ý kiến đề xuất, góp ý trái
chiều có bị qui kết là "thế lực thù địch", là "tuyên
truyền chống phá nhà nước" hay "có ý định lật đổ
chính quyền"?

Thực tế cho thấy, ngay việc tiếp xúc cử tri ở cơ sở cũng
đã bị hạn chế thành phần cử tri tham gia, nhất là nơi có
lãnh đạo chính quyền làm đại biểu. Những người "có vấn
đề" với chính quyền tất nhiên không bao giờ được có
mặt trong những buổi tiếp xúc như vậy, mặc dù họ chưa hề
bị tước quyền công dân. Bởi lẽ ý kiến của họ luôn
"nghịch nhĩ" với những gì chính quyền muốn nghe. Sự thật
rất khó là mật ngọt, êm tai, thuận nhĩ. Nhưng người "có
vấn đề" này liệu có được tham gia góp ý mà không bị
thành kiến?

Nhiều năm nay, kết quả các cuộc bầu cử, phiếu
thăm dò, lấy ý kiến dù bé hay lớn, ở bất cứ lĩnh vực gì,
từ Quốc hội đến các cơ quan hành chính, công quyền…không
nhận được nhiều lòng tin của mọi người. Nói như dân gian
là "nghe giang hồ đồn thổi" thì kết quả ông A, bà B, anh
C, chị D…là thế này, thế kia, nhưng khi công khai thì bao giờ
cũng là một con số đẹp – một con số để người trúng cử
hãnh diện là đang được đông đảo quần chúng tín nhiệm.
Vậy việc lấy ý kiến nhân dân về sửa đổi hiến pháp bằng
cách nào để Quốc hội có một kết quả chính xác, vừa thể
hiện nguyện vọng của người dân, vừa đủ để người dân
đặt lòng tin vào đó?Đơn cử một vấn đề bức xúc lớn
hiện nay, gây khá nhiều bất ổn xã hội bởi các cuộc khiếu
kiện kéo dài, sục sôi ở nhiều tỉnh thành cả nước, đó
chính là quan niệm về sở hữu đất đai. Các chuyên gia về
lĩnh vực này chỉ ra rằng: "Điều 17 Hiến pháp 1992 quy
định: "Đất đai, rừng núi… đều thuộc sở hữu toàn
dân". Từng công dân chỉ có quyền sử dụng. Nhưng Luật
đất đai lại quy định, người dân lại có các quyền: chuyển
nhượng, góp vốn sản xuất, kinh doanh, thế chấp, cầm cố,
thừa kế… là những quyền thuộc quyền định đoạt của
chủ sở hữu. Do vậy, người sử dụng ngộ nhận mình là
người chủ sở hữu, người quản lý lạm quyền của người
chủ sở hữu…Nội hàm của quy phạm này có hai điều không
rõ: Ai trong số ba hệ thống các cơ quan nhà nước (lập pháp,
hành pháp, tư pháp) là người đại diện của chủ sở hữu và
ai là người quản lý? Không lẽ cả ba?... Sự không rành mạch
này khiến luật pháp về đất đai trở nên rườm rà, mâu
thuẫn, chồng chéo, không ổn định. Cơ quan hành pháp phải ban
hành thêm rất nhiều văn bản dưới luật dưới dạng luật
hành chính để điều chỉnh các quan hệ thuộc phạm trù luật
dân sự như: quy định các "hệ số k" về khung giá và giá,
quy định về chuyển nhượng, góp vốn, thế chấp, cầm cố,
thừa kế, thu hồi đất có đền bù, không đền bù và loay hoay
mãi trong nhiều năm để định nghĩa thế nào là phù hợp, là
sát với giá thị trường. Pháp luật dân sự là công cụ chủ
yếu trong điều chỉnh các quan hệ về đất đai. Nhưng hiện
tại lại nặng về dùng pháp luật hành chính, pháp luật hình
sự để giải quyết - là mảnh đất màu mỡ cho tệ tham nhũng
và ngày càng khó ngăn chặn"(Vietnamnet). Điều luật này trong
Hiến pháp xuân thu nhị kỳ được bàn rất nhiều. Các chuyên
gia đều gần như thống nhất ý kiến "sở hữu toàn dân"
đã rất lạc hậu với đời sống, nhưng gần đây hội nghị
TW vẫn xác quyết lập trường không thay đổi. Nhiều người
tin, đây không phải là mong muốn của người dân. Vậy nguyện
vọng này sắp tới có được đưa ra lấy ý kiến nhân dân? Và
nguyện vọng của họ có được tôn trọng?

Một việc nữa không kém phần bức xúc, đó là quyền được
biểu tình. Trong Hiến pháp điều luật này đã có từ lâu
nhưng chưa khi nào được luật hóa để đi vào đời sống.
Mới đây, dư luận gần như phát khùng bởi bài phát biểu của
đại biểu Quốc hội Hoàng Hữu Phước khi cho rằng: "Liệu
cái gọi là quyền biểu tình ấy có lớn hơn quyền được
kiếm sống của người dân, quyền được ra đời của con cái
người dân, quyền được sử dụng công lộ của người dân,
quyền được mưu cầu hạnh phúc của người dân. Câu hỏi
được đặt ra ở đây là dự án Luật biểu tình đã tham vấn
ý kiến, nguyện vọng của cử tri, công dân là người cao
tuổi, cựu kháng chiến, cựu chiến binh, anh hùng các lực
lượng vũ trang, anh hùng lao động, tập thể nông dân, tập
thể quân đội, công an, những chiến sỹ biên phòng đang trấn
giữ biên cương của tổ quốc và hải đảo quốc gia, những
nhà tu hành chân chính hay chỉ vì một nhóm nhỏ vài chục, vài
trăm sinh viên, học sinh, những người chưa là những công dân
có thu nhập, có việc làm. Đa số công dân sẽ không ủng hộ
Luật biểu tình vì bản chất dễ bị tổn thương và dễ bị
lợi dụng gây ra biến loạn". Thậm chí đại biểu này còn
bài xích biểu tình ở mức độ thóa mạ, không tương xứng
với ghế ngồi của một dân biểu: "Việt Nam chưa phải là
siêu cường kinh tế để có thể đài thọ cho một sự ô
danh".

Trên thực tế, nhu cầu biểu tình của người dân đang mỗi
lúc cấp thiết hơn bao giờ hết. Mặc dù chính quyền vẫn đang
ngăn cản việc thực thi quyền lợi của người dân thì các
cuộc xuống đường vẫn nổ ra. Quyền lợi của các "chủ
thể của quyền lực" này đã bị biến thành vũ khí bất
lợi cho họ, khi chính quyền dùng nó để khép họ vào tội
"gây rối trật tự công cộng" và các tội khác khi cần
thiết dẹp bỏ làn sóng phản kháng. Liệu nguyện vọng của
người dân đến bao giờ được thực thi?

Chưa lấy ý kiến nhân dân về quyền phúc quyết Hiến pháp thì
đã có ý kiến của đại biểu Bùi Văn Tình (Chủ tịch UBND
tỉnh Hòa Bình) dè chừng rằng: "ban soạn thảo cần định
hướng thế nào trong việc xin ý kiến nhân dân. Bởi cần cân
nhắc tình huống các thế lực thù địch lợi dụng để chống
phá. Do vậy, nên có một điều cấm các hành vi phá hoại trong
việc xin ý kiến" (Vietnamnet).

Vậy là giữa nhân dân và chính quyền luôn có một "cái
lẫy" để phủ quyết nhau, không thể lắng nghe nhau chính do
sự "định hướng" kiểu cầm đèn chạy trước ô tô, và
quan niệm "các thế lực thù địch lợi dụng để chống
phá" từ phía chính quyền. Nếu mối quan hệ giữa nhân dân
và chính quyền luôn là sự nghi ngờ, cảnh giác, dè chừng, thù
nghịch, suy diễn…thì chỉ thổi bùng ngọn lửa đối kháng.

Ai là thế lực thù địch, kẻ đó chống phá như thế nào, ra
sao là việc của cơ quan an ninh phải làm rõ và công khai cho
người dân biết. Nếu không đưa ra được bằng chứng mà qui
kết những phản biện, sự bất bình, phẫn nộ… của người
dân về một chính quyền tham nhũng sẽ không cho một kết quả
cần thiết, chính xác để "chủ thể quyền lực là nhân
dân" (lời của Chánh án Tòa án quân sự Trung ương Trần Văn
Độ) đưa ra quyền phúc quyết về Hiến pháp.

Thế nên để có một bản Hiến pháp lâu dài, không phải cứ
ít lâu lại mang ra mổ xẻ, bàn bạc, thì cái cần thay đổi
trước, đó là tư duy của những người cầm quyền. Một tư
duy bảo thủ, lạc hậu, thực sự phản động lại sự phát
triển của đất nước thì người dân – chủ thể quyền lực
– còn mất nhiều thời gian để "ăn bánh vẽ". Nhưng khi
người dân không còn ảo tưởng về những gì chính quyền nói
thì đương nhiên sẽ nảy sinh mâu thuẫn ngay khi chưa lấy ý
kiến. Và mâu thuẫn này chưa đến hồi kết…

Và nữa, Hiến pháp sửa đổi sắp tới vẫn sẽ là Hiến pháp
dùng tạm thời gian ngắn.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121107/thuy-linh-dan-quyet), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!