Chuyện vàng trở thành đề tài bàn tán sôi nổi, cả ngoài xã
hội lẫn trên hội trường Quốc hội. Nhưng có một câu hỏi
chưa thấy ai, kể cả các quan chức ở Ngân hàng Nhà nước
(NHNN) trả lời: <em><strong>Vì sao cần có một thương hiệu vàng
quốc gia?</strong></em>
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình chỉ giải thích vì sao chọn
SJC làm thương hiệu vàng quốc gia ("SJC chiếm 93-95% thị
trường vàng miếng; để tránh sự nhầm lẫn và lãng phí nên
chúng tôi chọn thương hiệu này") mà không nói vì sao cần
phải có một sự chọn lựa như thế. Ông khẳng định không
hề bắt buộc người dân phải chuyển đổi từ các loại vàng
khác sang vàng SJC cũng như không hề có sự phân biệt đối xử
giữa các loại vàng này. <em>Thế thì chọn SJC làm thương hiệu
vàng của NHNN để làm gì?</em>
Nếu nói NHNN đang nỗ lực chống hiện tượng
"đô-la hóa", "vàng hóa" trong nền kinh tế thì việc có
một thương hiệu vàng quốc gia lại góp phần làm nặng thêm
tình trạng "vàng hóa" chứ đâu phải ngược lại.
Theo thông lệ quốc tế, vàng được chia làm hai loại: vàng
tiền tệ và vàng phi tiền tệ, tức là vàng hàng hóa. Vàng
tiền tệ là vàng do ngân hàng trung ương sở hữu và nắm giữ
làm tài sản dự trữ, lúc đó vàng cũng tương đương như
ngoại tệ. Ví dụ, chính phủ Mỹ nắm giữ 8.133 tấn vàng,
chiếm đến 76,6% tổng dự trữ ngoại tệ của nước này; hay
Trung Quốc có chừng 1.054 tấn vàng dự trữ, chỉ chiếm 1,8%
tổng dự trữ ngoại tệ (số liệu cuối năm 2010). Vàng phi
tiền tệ là vàng do người dân, doanh nghiệp hay thậm chí do
các ngân hàng thương mại nắm giữ cho dù mục đích là kinh
doanh hay lưu giữ giá trị.
Nếu NHNN bỏ tiền ra mua vàng đưa vào kho dự trữ
của mình thì lúc đó mới gọi là hạn chế tình trạng "vàng
hóa". Vàng đưa vào dự trữ là vàng thỏi bốn số 9, chứ
cần gì phải là vàng có thương hiệu quốc gia. Đằng này khi
quyết định chọn SJC làm thương hiệu vàng quốc gia trong khi
trong tay nắm không bao nhiêu số lượng vàng này, có nghĩa NHNN
đã "vàng hóa" trên quy mô lớn, thậm chí là rất lớn, bởi
vàng SJC trong tay người dân có khả năng biến thành vàng tiền
tệ trong một sớm một chiều. Hay nói cách khác, vàng SJC trong
dân từ chỗ là hàng hóa bình thường nay bỗng trở thành một
dạng ngoại tệ, càng làm chính sách tiền tệ khó điều hành.
Nhìn như thế mới thấy vì sao giữa vàng SJC và vàng thương
hiệu khác đang có chênh lệch lớn về giá, vì sao người dân
cứ chuyển đổi vàng phi SJC thành vàng SJC cho yên tâm bất kể
lời trấn an hay lời khuyên của quan chức không nên vội vàng
chuyển đổi.
Ở góc độ quản lý, có người giải thích, sở dĩ NHNN quyết
định có một thương hiệu vàng quốc gia là để ngăn ngừa
chuyện nhập lậu vàng, làm thất thoát ngoại tệ và gây căng
thẳng tỷ giá. Mỗi khi giá vàng trong nước cao hơn giá vàng
quốc tế, dân buôn lậu sẽ thu gom đô-la Mỹ đem ra nước
ngoài mua vàng, chuyển lậu về Việt Nam để hưởng chênh lệch
giá. Nay vàng lậu đem về lại bằng giá quốc tế (hiện giá
vàng phi SJC thấp hơn giá vàng SJC nên gần như tương đương
giá vàng thế giới) thì sẽ không còn ai buôn lậu, cầu ngoại
tệ không có thì áp lực lên tỷ giá sẽ không tồn tại.
Ở đây chúng ta thấy ngay hàng loạt lỗ hổng về quản lý. Có
gì bảo đảm vàng lậu nhập về không được chuyển thành
vàng SJC với chi phí không đáng kể dưới dạng vàng phi SJC
muốn chuyển đổi thành vàng SJC? Hiện nay quá trình này vẫn
đang diễn ra và NHNN chịu áp lực phải giúp chuyển đổi nhanh,
đi đến chỗ không còn chênh lệch giá giữa các loại vàng.
Như thế chọn SJC làm thương hiệu vàng quốc gia có giúp ổn
định tỷ giá chăng? Có ai bảo đảm tỷ giá không biến động
nhờ chính sách vàng hay nhờ Việt Nam từ chỗ nhập siêu lớn
sang xuất siêu hay do đồng đô-la Mỹ yếu đi so với nhiều
đồng tiền khác? Quan trọng hơn, một khi NHNN khẳng định
không phân biệt đối xử giữa các loại vàng thì làm sao hạn
chế được vàng nhập lậu như mong muốn.
Việc quyết định phải có một thương hiệu vàng quốc gia
đang gây ra nhiều xáo động trên thị trường, tạo ra nhiều
khe hở dễ bị lợi dụng, đồng thời tạo ra cơ chế xin cho
nên sẽ có nhiều người hưởng lợi và nhiều người, chủ
yếu là người dân thiếu thông tin bị thiệt hại.
Đáng ngạc nhiên nhất, thương hiệu vàng quốc gia là chuyện
nói miệng chứ không có cơ sở pháp lý nào cả. Nghị định
24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh
vàng hoàn toàn không có dòng nào về thương hiệu vàng quốc
gia. Nghị định này chỉ nêu nguyên tắc quản lý là "Nhà
nước độc quyền sản xuất vàng miếng" và định nghĩa rõ:
"<em>Vàng miếng là vàng được dập thành miếng, có đóng
chữ, số chỉ khối lượng, chất lượng và ký mã hiệu của
doanh nghiệp và tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam cho phép sản xuất hoặc vàng miếng do Ngân hàng Nhà
nước tổ chức sản xuất trong từng thời kỳ</em>". Rõ ràng
tinh thần của Nghị định này là sẽ tồn tại song song nhiều
thương hiệu vàng miếng chứ đâu nói gì đến một thương
hiệu vàng quốc gia!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121108/nguyen-van-phu-thuong-hieu-vang-quoc-gia-co-can-khong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét