Gần đây, cộng đồng mạng xôn xao việc Nghị định
71/2012/NĐ-CP bắt đầu được thực hiện ráo riết từ
10/11/2012 về việc sử dụng xe không chính chủ bị phạt một
khoản bằng tiền cả tháng lương công chức lâu năm/lần. Theo
dõi sự xôn xao, những phát ngôn của quan chức cảnh sát và
cách thực hiện quy định pháp luật này, mới thấy một
điều: Những quy định này trong thời điểm hiện nay đã cố
tình phá hoại ý thức xây dựng Nhà nước pháp quyền.
<strong>Luật để phục vụ cuộc sống hay cuộc sống phục vụ
luật?</strong>
Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lý mọi mặt
đời sống xã hội, là phương tiện thực hiện và bảo để
bảo vệ chủ quyền và an ninh trật tự của đất nước, an
ninh trật tự của cộng đồng của xã hội và quyền, lợi ích
hợp pháp của mỗi công dân. Với một nhà nước pháp quyền,
mọi tổ chức, công dân đều phải thực thi nghiêm chỉnh
những điều luật pháp đã quy định. Với những mục đích
như trên, thì pháp luật sinh ra là để phục vụ cuộc sống,
phục vụ xã hội.
Pháp luật cũng có những quy định rõ ràng về chức năng,
quyền hạn của các tổ chức, cá nhân các công dân phải thực
hiện các điều luật đúng với quy định. Để thực thi pháp
luật nghiêm minh, thì điều hết sức cần thiết là các văn
bản pháp luật phải có cơ sở để thực hiện, nói cách khác
là luật phải có thực tế, bám sát đời sống xã hội mới
mong có thể thực hiện nghiêm túc.
Người ta đã thấy phá sản những đề nghị, những dự án
luật như đo vòng ngực chị em phụ nữ khi thi bằng lái xe, quy
định xe máy đi theo ngày chẵn, lẻ theo biển số, thu phí giao
thông nhằm làm đường biên giới, hải đảo… Thậm chí, có
ông nghị còn đề nghị cả một dự án về "luật nhà
thơ". Rõ ràng, không ai có thể thực hiện những quy định
pháp luật trái khoáy và ảo tưởng, nên khi đưa ra những văn
bản pháp luật không thực tế, để rồi không thực hiện, thì
chính những tổ chức ra văn bản đó đã phá hoại ý thức tôn
trọng pháp luật của người dân.
Ở nước ta, đã có thời có nhiều quy định không có tính
pháp luật lại được thi hành tràn lan, gây bao hậu quả nghiêm
trọng trong xã hội mà nhiều khi chỉ là ý thích của một cá
nhân độc tài, thiếu hiểu biết. Thế hệ chúng tôi, nghĩ lại
không ai không giật mình khi những năm 1976-1980, công an có thể
đứng chặn đường rạch quần ống loe, cắt trọc đầu bất
cứ ai mà họ thấy… ngứa mắt hoặc cắt quai dép lê đang đi.
Người ta cũng đã có thể bắt đi tù bất cứ ai can tội
'nghe đài địch' mà đài địch là những đài nào, thì
không ai quy định, miễn là người bắt cho rằng đó là đài
địch thì đi tù. Bất cứ ai, miễn là cán bô địa phương,
cũng có thể chặn bắt người, khám xét, lục soát vì nghi ngờ
điều gì đó hoặc nhiều khi chỉ là… thích khám xét.
Thế rồi đến thời kỳ hội nhập với thế giới, xã hội
đòi hỏi phải có luật, nhà nước luôn kêu gào xây dựng nhà
nước pháp quyền, thì xuất hiện một rừng luật. Cũng thời
gian này, nhiều quy định có tính luật pháp, nhiều văn bản
luật pháp được đưa ra như để làm trò đùa vì không có giá
trị thực hiện hoặc không thể thực hiện trong thực tế.
Quyết định 1315/QĐ-TTg cấm hút thuốc nơi công cộng của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt và bắt đầu có hiệu lực từ
ngày 1-1-2010. Theo đó, người có hành vi hút thuốc nơi công
cộng sẽ bị xử lý từ nhắc nhở, cảnh cáo đến phạt tiền
50.000-100.000 đồng cho mỗi lần vi phạm. Những tưởng khi lệnh
được ban hành thì tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng sẽ
được cải thiện, tuy nhiên vẫn diễn ra tình trạng nhiều
người cứ vô tư hút thuốc ngay dưới… biển cấm hút thuốc
lá. Oái oăm thay, nhiều khi người vi phạm điều này lại chính
là cảnh sát. Cho đến nay, chưa có một thông tin nào về bất
cứ một ai bị nhắc nhở hoặc bị phạt vì quyết định này
của Thủ Tướng. Như vậy, ý thức của người dân về một
quyết định của Thủ tướng Chính phủ sẽ nhờn, và tính
nghiêm minh của luật pháp đã không được coi trọng.
<center><img
src="http://jbnguyenhuuvinh1962.files.wordpress.com/2012/11/hut-thuoc-la2.jpg?w=500"
width=500/></center>
<center><img
src="http://jbnguyenhuuvinh1962.files.wordpress.com/2012/11/camhutthuocbv.jpg?w=487&h=324"
width=500/></center>
<center><img
src="http://jbnguyenhuuvinh1962.files.wordpress.com/2012/11/conganhuthuocla.png?w=500"
width=500/></center>
<center>Quyết định 1315/QĐ-TTg cấm hút thuốc nơi công cộng có
hiệu lực từ ngày 1-1-2010</center>
Còn nhớ một lần đã rất lâu, ông Thủ tướng trước đây
đã quả quyết: "Bất cứ một chiến sĩ cảnh sát giao thông
nào mà cầm 5000 của người dân, thì sẽ bị đuổi khỏi
ngành". Thế nhưng, thực tế chắc vì sợ cầm 5.000 bị đuổi
nên cảnh sát giao thông cầm từ 50.000 trở lên cho… an toàn?
<strong>Vì sao vẫn sinh ra những luật trên trời?</strong>
Sở dĩ những văn bản pháp luật sinh ra, rồi bỏ đó nhiều khi
cứ như chuyện đùa, đưa ra cho thiên hạ bàn tán, làm trò
cuời rồi để đó không thực thi, nhưng vẫn không bỏ. Điều
này là có lý do. Thay vì làm những điều luật có tính khả thi
và minh bạch để xã hội thực thi nghiêm túc, thì nhà nước
đã đưa ra những văn bản pháp luật mù mờ, khó hiểu, ít có
giá trị thực tiễn nhưng cứ để đó. Rồi khi cần cho những
trường hợp nhà nước thích, thì cứ thế mà đưa ra áp dụng.
<div class="boxright300">
<img
src="http://jbnguyenhuuvinh1962.files.wordpress.com/2012/05/luoivetca.jpg?w=248&h=224&h=186"
/>
Người ta có cảm giác rằng, xã hội Việt Nam như một vùng
biển cạn. Trong đó hệ thống luật đã rải đầy dưới đáy,
có đủ loại lưới to, lưới nhỏ, lưới lớn lưới bé…
đủ cả, kể cả các loại lưới không được dùng vì phá
hoại môi sinh.
</div>
Người ta có cảm giác rằng, xã hội Việt Nam như một vùng
biển cạn. Trong đó hệ thống luật đã rải đầy dưới đáy,
có đủ loại lưới to, lưới nhỏ, lưới lớn lưới bé…
đủ cả, kể cả các loại lưới không được dùng vì phá
hoại môi sinh. Thế nhưng những tấm lưới đó vẫn cứ tồn
tại chờ sẵn, xã hội như bầy cá cứ vô tư bơi lội qua
lưới không hề gì. Nhưng khi ông ngư phủ nhà nước muốn bắt
một con cá nào, sẽ có sẵn loại lưới đó kéo lên. Và
đương nhiên, chú cá đó quẫy đằng trời vì lưới đã quy
định cho chú và điều cơ bản là ngư phủ muốn bắt riêng
chú mà thôi.
Những văn bản, những điều luật mù mờ, khó hiểu nhằm mục
đích ai giải thích thế nào cũng được, thích giải thích và
áp dụng cho ai cũng xong. Điều cơ bản ở chỗ là anh là ai,
để được giải thích và áp dụng các điều luật như thế
nào. Bởi giải thích và áp dụng luật như thế nào là quyền
của nhà nước.
Ví dụ như cái Nghị định 38/CP quy định "cấm tập trung
đông người nơi công cộng, muốn tập trung phải xin phép".
Tuy nhiên, ngay cả thế nào là đông người, vẫn không có một
quy định cụ thể. Sau này mới nghe quy định rằng cứ 5
người trở lên là đông. Tuy vậy, nếu có cả chục ngàn
người, tập trung ca ngợi đảng huy hoàng, nhà nước vinh quang,
hoặc chiến thắng được một trận bóng đá, thì không cần
xin phép bất cứ ai mà không hề gì. Vậy nhưng, nếu anh biểu
tình chống Trung Quốc xâm lược, thì dù chỉ đứng nhìn, cũng
có thể bị bắt ngay lập tức và đưa về đồn và đã có cái
Nghị định 38/CP đã có quy định không được tập trung đông
người nơi công cộng(!)
Vậy ra, mục đích xây dựng luật đâu phải vì xây dựng nhà
nước pháp quyền, đơn giản chỉ để phục vụ nhà nước
cầm quyền mà thôi.
<strong>Hợp lý và bất hợp lý. Tận thu?</strong>
Trở lại Nghị định 71/2012/NĐ-CP đã nói ở trên, khi đưa ra,
người dân thấy choáng về những quy định được ghi trong
đó. Phải nói thẳng thắn rằng việc sang tên đổi chủ khi mua
bán phương tiện giao thông cũng như các tài sản khác là điều
phải làm, là hợp lý. Không ai không muốn đi chiếc xe mang tên
chính mình khi bỏ tiền ra mua.
Song điều bất hợp lý ở chỗ là nhà nước đã tận thu phí
quá cao của người dân khi họ thực hiện điều này. Cứ tính
con số được đưa ra thì cả nước có 30 triệu xe máy, 600.000
xe ôtô. Và cũng ít có ai cả đời đi một chiếc xe mà không
sang nhượng, chuyển đổi một vài lần là ít. Thử tính với
mức thu phí 15% khi chuyển nhượng mua bán/lần. Cứ tính mỗi
chiếc xe máy trung bình 10.000.000 đồng, thì con số sẽ là 45
ngàn tỷ đồng. Và tương tự, số tiền thu thuế ô tô khi
chuyển nhượng tính cho mỗi chiếc ô tô trung bình là 500
triệu, con số sẽ là 45 ngàn tỷ đồng nữa. Như vậy, chỉ
riêng số thu phí một lần chuyển chủ của ô tô và xe máy,
số tiền thu được của người dân là ít nhất là 90.000 tỷ
đồng. Chắc đủ để bù cho Vinashin? Điều bất hợp lý hơn,
là khi mua lần đầu, những chiếc xe này đã phải trả một
lượng thuế cao gấp nhiều lần so với giá cả thế giới,
chứ không cần so sánh giá cả Việt Nam. Rồi cứ thế nhà
nước ngồi thu chồng lượt thuế này lên lượt thuế khác.
Với con số đầu xe kể trên, thực hiện Nghị định
71/2012/NĐ-CP nhà nước sẽ thu về số tiền phạt của 40% số
xe chưa sang tên đổi chủ là khoảng 13.400-14.400 tỷ đồng từ
người dân, đấy là chưa kể nhà nước còn định thu cả xe
đạp điện, coi chừng tiến tới sẽ thu cả tiền thuế giày
dép hay nạng gỗ thương binh thì còn lớn hơn nhiều. Con số
khá hấp dẫn. Nhưng thực hiện được cũng toát mồ hôi vì
không đơn giản cứ muốn là phạt. Bởi vì người dân ngày nay
không còn là người dân ngày xưa, nên việc thi hành cũng không
đơn giản chỉ theo ý nhà nước. Mặt khác việc chồng chéo
các văn bản pháp luật, sự luộm thuộm trong các quy định đã
tự gây khó cho việc thực hiện những điều nhà nước muốn
làm.
Chính vì thế, đến hôm nay, đã 3 ngày Nghị định có hiệu
lực, thì việc xử phạt theo ý muốn của nhà nước vẫn không
thể tiến hành.
Sau hàng loạt những kiến nghị thu phí, nâng phí và tăng phạt
các kiểu, thể hiện sự cơn khát tài chính nạo vét nguồn
tiền của người dân đã lên đến đỉnh điểm, thì cái nghị
định này cũng chỉ thể hiện rõ hơn cơn khát đến độ nào.
Song dù khát, thì việc giải khát cũng không dễ dàng thực
hiện một cách tùy tiện và duy ý chí.
Những văn bản pháp luật đưa ra, để rồi không thực hiện,
hay không thể thực hiện, ngoài việc tốn thời gian công sức
của xã hội, thì còn có một tác dụng hết sức tai hại khác,
đó là biến những quy định, những văn bản pháp luật thành
trò đùa và tập cho người dân thái độ coi thường pháp luật
mà thôi.
Đó chính là những văn bản phá hoại nhà nước pháp quyền.
Hà Nội, ngày 13/11/2012
<strong>J.B Nguyễn Hữu Vinh</strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121113/nguyen-huu-vinh-nhung-van-ban-phap-luat-pha-hoai-nha-nuoc-phap-quyen-0),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét