<center>CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc</center>
<div class="rightalign"><em>Hà Nội, ngày 4 tháng 11 năm 2012</em></div>
<center><strong>ĐƠN KIẾN NGHỊ</strong></center>
<center><strong>(Đề nghị chấn chỉnh lại hoạt động bắt giam
và hỏi cung của cơ quan điều tra)</strong></center>
<span class="underlined-text">Kính gửi:</span> - CHỦ TỊCH NƯỚC
TRƯƠNG TẤN SANG- QUỐC HỘI VIỆT NAM- BỘ TRƯỞNG BỘ CÔNG AN
TRẦN ĐẠI QUANG- THỦ TRƯỞNG CƠ QUAN ĐIỀU TRA CÁC CẤP- CÁC
LUẬT SƯ VIỆT NAM
- CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ
<h2>I/ NGƯỜI KIẾN NGHỊ</h2>
Tôi là: Ngô Ngọc Trai
Luật sư thuộc Đoàn luật sư tỉnh Nam Định
<h2>II/ CĂN CỨ PHÁP LÝ THỰC HIỆN VIỆC KIẾN NGHỊ</h2>
Hiến pháp Việt Nam năm 1992 quy định: Điều 53. <em>Công dân có
quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia thảo
luận các vấn đề chung của cả nước và địa phương, kiến
nghị với cơ quan Nhà nước.</em>
Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Điều 93 quy định:
<em>Cơ quan, tổ chức và công dân có quyền đề nghị cơ quan
nhà nước có thẩm quyền xem xét việc sửa đổi, bổ sung, thay
thế, bãi bỏ hoặc đình chỉ việc thi hành văn bản quy phạm
pháp luật.</em>
<h2>III/ NỘI DUNG VẤN ĐỀ KIẾN NGHỊ</h2>
Bắt tạm giam là một biện pháp ngăn chặn được quy định
trong Bộ luật tố tụng hình sự, mục đích là nhằm ngăn
chặn bị can bị cáo tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn. Tuy
nhiên trong nhiều trường hợp việc bắt tạm giam đã biến
tướng thành một hình thức truy bức nhục hình, và thực chất
đó chính là một hình thức truy bức nhục hình.
Bộ luật tố tụng hình sự, Điều 6 quy định: Nghiêm cấm
mọi hình thức truy bức, nhục hình.
Xét điều kiện giam giữ người trong giai đoạn điều tra ở
Việt Nam hiện nay, phòng giam thì chật hẹp, điện nước sinh
hoạt thiếu, thức ăn nghèo dinh dưỡng, có hiện tượng bị
người giam giữ chung hành hạ, không được thăm gặp người
thân, không được tiếp cận với sách báo truyền hình… Với
điều kiện giam giữ như vậy con người sẽ suy kiệt về sức
khỏe, sa sút về tinh thần, lợi dụng tình trạng đó để lấy
lời khai đó chính là một hình thức truy bức nhục hình.
Một bị can tại huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa bị Cơ quan
cảnh sát điều tra công an huyện Tĩnh Gia khởi tố về tội
lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, giai đoạn đầu
điều tra khi được tại ngoại bị cáo chối tội. Sau đó cơ
quan điều tra liền ra lệnh bắt giam, kể từ đó lời khai của
bị cáo là nhận tội. Khi ra tòa bị cáo khai rằng đã bị cán
bộ điều tra cho uống rượu và dụ dỗ nếu khai nhận tội
sẽ cho về với vợ con, thế là bị cáo nhận tội. Bị cáo
cũng khai rằng trong thời tiết mùa đông rét mướt nhưng bị
những người giam giữ cùng bắt phải tắm mỗi ngày hai lần.
Do đó mà khi ra tòa bị cáo đã suy kiệt sức khỏe, tòa án
phải dừng phiên tòa để cán bộ y tế bệnh viện huyện sang
cấp cứu, phiên tòa phải hoãn lại.
Bị cáo Hàn Đức Long bị Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang tuyên
án tử hình về tội Giết người và hiếp dâm trẻ em, bị cáo
hiện đang chờ thi hành án. Trong các lời khai bị cáo đều
nhận tội, bản tự khai do chính tay bị cáo viết cũng nhận
tội, nhưng khi ra tòa bị cáo lại chối tội. Khi được hỏi
tại sao bị cáo khai nhận tội với cơ quan điều tra, có biết
rằng với tội danh như thế nhận tội là chịu mức án tử
hình không thì bị cáo trả lời rằng: Bị cáo bị hành hạ
tưởng rằng sẽ chết ngay trong khi giam giữ, bị cáo phải
nhận tội để có cơ hội được sống ra trước tòa mà nói
lên sự thật không phạm tội, bị cáo sợ rằng mình sẽ chết
mà không được gặp mặt vợ con để nói rằng mình bị oan.
Bị cáo khai rằng bị cán bộ điều tra yêu cầu viết theo lời
cán bộ điều tra đọc, khi không viết liền bị cán bộ điều
tra dùng chiếc bút bi đâm thẳng vào bàn tay. Đây là vụ án
thảm thương oan khuất kéo dài từ năm 2005, cơ quan điều tra
vụ này chính là cơ quan điều tra vụ án Lê Văn Luyện, thẩm
phán xử án vụ này chính là thẩm phán xử vụ Lê Văn Luyện.
Vụ Lê Văn Luyện các cơ quan đã làm rất tốt, nhưng trong vụ
án Hàn Đức Long các cơ quan đều đã sai lầm.
Thực tế lâu nay một số cơ quan điều tra đã lạm dụng việc
bắt tạm giam gây phản ứng bất bình. Vụ việc nhà báo Hoàng
Khương bị khởi tố điều tra về tội đưa hối lộ, là một
nhà báo có nhân thân tốt, nơi cư trú rõ ràng, không có dấu
hiệu gì sẽ bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội, có thể áp
dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, nhưng cơ quan điều
tra cũng bắt giam.
Gần đây cô gái Nguyễn Phương Uyên bị bắt giam về hành vi
tuyên truyền chống nhà nước. Một cô gái sinh viên mới 20
tuổi có gương mặt hiền lành xinh xắn, có nhân thân và nơi
cư trú rõ ràng, không có gì cho thấy cô gái sẽ bỏ trốn
hoặc tiếp tục phạm tội, chỉ cần giao cho địa phương và
cấm đi khỏi nơi cư trú là được, việc gì phải bắt giam?
Vụ việc cô Nguyễn Thị Bích Trang nhân viên của trường Đại
học Tân Tạo bị bắt giam về hành vi lợi dụng các quyền tự
do dân chủ cũng bộc lộ sự lạm dụng của cơ quan điều tra.
Đây là tội danh thuộc trường hợp ít nghiêm trọng có thể
áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú nhưng cũng bị
bắt giam. Có thông tin cho biết khi mới bị bắt cô gái bị
buộc gọi điện về cơ quan nói dối rằng bận việc riêng
không đi làm được. Một chi tiết nhỏ như thế cho thấy hiện
tượng bức cung, khi mới bị bắt đã như vậy liệu khi bị
giam giữ nhiều tháng cô gái còn bị buộc khai báo nói dối
những điều gì khác nữa?
Xét về bản chất con người thì không ai phản bội lại chính
mình. Việc có lời khai ngày hôm nay có thể là tài liệu chống
lại mình ngày mai thì bình thường không ai muốn khai báo. Trong
thực tế, chỉ do bị truy bức nhục hình thì người ta mới
phải khai báo.
Xét về bản chất của luật pháp, việc điều tra xử lý tội
phạm chính nhằm bảo vệ luật pháp, bảo vệ các quyền công
dân, như vậy việc bức hiếp buộc bị can phải khai báo lại
đã xâm phạm tới một quan hệ pháp luật khác cũng được
pháp luật bảo vệ, đó là quan hệ pháp luật về quyền
được bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự nhân phẩm của
công dân.
Như vậy việc xử lý vụ án ban đầu mang ý nghĩa tốt, tích
cực đã được thực hiện bằng những cách thức phản lại
chính ý nghĩa ban đầu của nó. Đây rõ ràng là sự bất dung
hòa về thang giá trị giữa phương tiện và mục tiêu.
Hiện tượng lạm dụng việc bắt giam xuất phát từ quy định
pháp luật mang nặng yếu tố bạo lực không phù hợp với các
giá trị của luật pháp văn minh. Với điều kiện giam giữ như
nêu trên và thời gian giam giữ kéo dài sẽ khiến bị can tuyệt
vọng buông xuôi, lợi dụng tình trạng đó để lấy lời khai
đó chính là lạm dụng việc bắt giam, nhiều trường hợp dẫn
đến oan sai như vụ án Hàn Đức Long ở Bắc Giang và vụ án
ở Tĩnh Gia, Thanh Hóa như nêu trên.
Để tránh tình trạng lạm dụng việc bắt tạm giam, cần sửa
đổi Bộ luật tố tụng hình sự, thay vì quy định nghiêm cấm
mọi hình thức truy bức, nhục hình, nên quy định bị can có
quyền giữ im lặng hoặc chỉ đồng ý khai báo khi có sự tham
gia của luật sư bào chữa. Khi đó việc bắt tạm giam vẫn có
tác dụng ngăn chặn mà không bị lạm dụng để bức cung vì
khi lấy lời khai đã có mặt luật sư bào chữa, việc bắt
tạm giam trở lại nguyên nghĩa là một hình thức ngăn chặn.
<h2>IV/ KIẾN NGHỊ</h2>
- Chủ tịch nước Trương Tấn Sang là Trưởng ban chỉ đạo
cải cách tư pháp Trung ương, kính mong chủ tịch lưu tâm tới
hoạt động điều tra, bắt giam và hỏi cung hiện nay. Cải cách
tư pháp là vấn đề rộng lớn lâu dài, qua từng sự việc cụ
thể sẽ cho thấy những khiếm khuyết của luật pháp ảnh
hưởng tới sự yên lành của nhân dân, kính mong chủ tịch lưu
tâm.
- Quốc hội là cơ quan ban hành Bộ luật tố tụng hình sự,
văn bản này hiện đang được lấy ý kiến góp ý sửa đổi,
kính mong Quốc hội lưu tâm tới hoạt động bắt giam và hỏi
cung. Đề nghị sửa đổi quy định nghiêm cấm mọi hình thức
truy bức, nhục hình thành quy định người bị tạm giữ, bị
can, bị cáo được quyền giữ im lặng, và chỉ chấp nhận
lời khai là chứng cứ khi việc lấy lời khai có sự tham gia
của luật sư bào chữa.
- Đề nghị Bộ trưởng Bộ công an, Thủ trưởng cơ quan điều
tra các cấp quan tâm tới vấn đề bắt giam và hỏi cung của
các cơ quan điều tra, đề nghị có hoạt động thanh tra kiểm
tra và xử lý những sự việc sai phạm.
- Đề nghị các luật sư đồng nghiệp hưởng ứng chương
trình cải cách tư pháp của nhà nước, có tiếng nói phản ánh
những khiếm khuyết của pháp luật và những lạm dụng trong
thực thi luật pháp, góp phần xây dựng một nền tư pháp tốt
đẹp cho Việt Nam.
- Kính mong các cơ quan báo chí quan tâm đưa tin phản ánh, ủng
hộ chương trình cải cách tư pháp do chủ tịch nước đứng
đầu.
Xin trân trọng cảm ơn!
Người kiến nghị
Đã ký
Luật sư Ngô Ngọc Trai
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121105/luat-su-ngo-ngoc-trai-kien-nghi-chan-chinh-lai-hoat-dong-bat-giam-va-hoi-cung-cua),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét