Trương Duy Nhất - Cấm & những hiệu ứng ngược

<div class="special_quote"><em>Phàm cái gì càng cấm càng gây sự tò
mò. Vì thế sự ngăn cấm đa phần đều tạo hiệu ứng
ngược.</em></div>

Thời phim rạp ế ẩm, muốn câu khách toàn phải treo
bảng "cấm trẻ em dưới 18 tuổi". Đến như cái chương
trình ca nhạc "vũ điệu đường cong" vừa rồi cũng trương
biển to tổ bố "không dành cho các bạn trẻ dưới 18 tuổi
và phụ nữ đoan trang".

<div class="boxleft320"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyrUCSX6XHXSLvHA4j3C4Lo7So-1nB5gIAZhJLDrxkUpY0PpPh3yJMa-mFnyZhkQIPC0rOC2kNW9CKnDAUq_s0QGsjAX2bts_CDgPO1mLVpbWAmwHNCEQpzMR0NYDrOn4mgRk4ikz1VBM/?imgmax=800"
/><div class="textholder">Cam Dai Bay</div></div> Phim nhạc cấm
dạng này vé không còn để bán.

Sách xuất bản cũng vậy. Cuốn nào in ra bị cấm, có
lệnh thu hồi là bán nhoắng cái hết, đắt như tôm tươi. Nhớ
hồi tiểu thuyết "Thời của thành thần" của Hoàng Minh
Tường in ra bán vèo phát không còn một cuốn. Bởi thiên hạ
nháo nhào vì tin đồn sách bị thu hồi. Thực ra, mới là ý
kiến của vài cụ và lệnh cấm có chăng mới chỉ là lệnh
miệng chứ đã có văn bản ký tá gì đâu.

Đắc lợi thế nên dạo này nhiều ông nhà văn in sách
xong cứ mong chờ... lệnh cấm! Có vị chờ mãi không thấy ai
nói năng gì đâm nổi nóng ý kiến ý cò thắc mắc búa xua:
Tại sao sách tôi viết như thế, như thế mà không cấm không
thu hồi, trong khi cuốn của ông Hoàng Minh Tường có gì nghiêm
trọng đâu mà lại "được" cấm?

Cũng như cái thời "cấm nghe đài địch" cực kỳ
ấu trĩ. Nó chẳng những không thể cấm được mà ngược lại
càng tạo sự tò mò, kích thích người ta tìm nghe xem nó nói
cái gì trong đó đến mức phải cấm? Và kỳ thật dân chúng
thì chẳng mấy quan tâm đến "địch ta", người nghe "đài
địch" nhiều nhất chủ yếu lại là các vị đảng viên
chức quyền.

Rồi như chuyện Chí Phẻo chửi. Cả làng Vũ Đại ai
lại không biết. Nhưng riết thành quen, miệng hắn chửi thì tai
hắn nghe, chẳng ai hơi đâu mà để ý. Bỗng một hôm lão Bá
nổi xung đùng đùng ban lệnh cấm. Lão cấm cả cái làng Vũ
Đại từ nay không đứa nào được nghe thằng Chí chửi nữa.
Thế là từ chỗ kệ mặc nó, cả làng Vũ Đại già trẻ lớn
bé nháo nhào bỏ hết đồng áng suốt ngày len lén vểnh tai xem
thằng Chí bữa nay hắn chửi cái gì khiến cụ Bá phải nổi
giận. Chí Phèo thấy vậy được nước càng chửi hung tợn.
Hết chửi cụ Bá, hắn lăn ra giữa làng, ngửa mặt lên trời
chửi cả thiên lôi, chửi cả cha đứa nào sinh ra trời, sinh ra
thiên lôi, sinh ra cụ Bá và sinh ra cả hắn nữa. Thật chẳng
dại nào giống dại nào. Cụ càng cấm hắn càng chửi cụ hung
tợn hơn. Càng cấm, thiên hạ càng tò mò nghe hắn chửi nhiều
hơn. Càng cấm, hắn càng phấn khích chửi rát hơn, lôi ra chửi
hết cả những điều cấm kỵ xưa nay chưa bao giờ chửi.

Thuật cai quản vì thế nhiều khi dụng phép cấm không
phải, thành ra như cái tát ngược lại mình. Ví như các góc
phố, hễ nơi nào gắn biển "cấm đái" là y như rằng nơi
đó bị đái nhiều nhất, đái đến mục tường.

Phép cấm, vì thế thường thể hiện sự bất lực hơn
là thế mạnh. Sự bất lực nhiều khi thành dại dốt như cái
lão Bá Kiến làng Vũ Đại, hoặc như cái kiểu tư duy... "cam
dai bay" (cấm đái bậy) vậy.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/14283), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!