Nam Dao - Vốn xã hội, nguy cơ phá sản?

Vài ý kiến ngắn trong bài viết này là phản ứng cộng hưởng
với Thái Kim Lan, Nguyễn Xuân Lộc và Nguyễn Huệ Chi[1], nhưng
không bàn thêm chuyện khả dụng ở thế kỷ 21 của sự minh
triết trong "Cư trần lạc đạo phú" của Trần Nhân Tông
cách đây 7 thế kỷ trong tình thế Việt Nam hiện nay, không
phản biện, hoặc phản phản biện[2] , và cũng không giải trí
trí tuệ[3] . Bài viết cố gắng gọi con bò là con bò, con chó
là con chó, rất nôm na, cố tránh những mách qué mà ngôn ngữ
"học thuật'' có thể gây ra.

<h2>1. Cái gì là vốn xã hội?</h2>

Hệ thống cân bằng kinh tế cung - cầu dựa trên tương tác
(trao đổi) giữa những tác nhân (người tiêu thụ, xí nghiệp
sản xuất) tự do hành xử theo, và vì, lợi ích (phúc lợi) cá
nhân là nền tảng của nền kinh tế thị trường. Dưới một
số tiền đề, cân bằng kinh tế này tối ưu theo nghĩa hiệu
quả Pareto [4]. Xin kê hai tiền đề quan trọng: (1) phân bố lợi
tức của những tác nhân không quá chênh lệch và, (2) thông tin
đầy đủ cho mọi tác nhân. Dĩ nhiên, hai tiền đề này không
phải là những điều kiện tự nhiên và thực tiễn. Để thực
hiện tính hiệu quả, nhà nước được coi như đại diện xã
hội đảm trách việc phân bố lợi tức không quá chênh lệch
giữa những tác nhân. Cuối thập niên 60, Kenneth Arrow - giải
Nobel, người khởi đầu nghiên cứu hiện tượng thông tin không
đầy đủ và bất đối xứng như "chọn tréo cẳng ngỗng"
(adverse selection), chơi lận (moral hazard), những khái niệm chủ
cho những công trình về thiết kế cơ chế kinh tế (mechanism
design) đoạt giải Nobel năm nay [5] - phát biểu rằng một khi
nền kinh tế thị trường lệch lạc không mang lại hiệu quả
(market failures), xã hội có những cơ chế "ngoài thị
trường" để bù đắp hoàn chỉnh (phần nào) tính hiệu quả:
truyền thống văn hóa, tôn giáo, quan hệ liên kết gia đình,
làng xã, tính vô vụ lợi, lòng từ bi, sự tương thân tương
trợ… là những thí dụ. Tổng hợp những cơ chế này ta gọi
là vốn xã hội [6] , tổng thể những tương quan con người
với nhau trong xã hội. Những tương quan này bao gồm toàn bộ
gia sản văn hoá, lịch sử, đạo đức, phong tục tập quán
v.v..., gọi gọn là đạo lý xã hội mà con người đã tạo
dựng và phát huy. Như hệ luận, nền kinh tế thị trường dựa
trên nền tảng lợi ích cá nhân càng ít hiệu quả, tất vốn
xã hội phải tăng lên để bù đắp.

Phân bố lợi tức ở Việt Nam chênh lệch khá trầm trọng
giữa thị dân và nông dân, giữa những vùng kinh tế, giữa
những khâu sản xuất, những loại xí nghiệp. Về mặt thông
tin (kinh tế) đến đại chúng, không thể nói nó hoàn hảo và
đầy đủ. Trường hợp điển hình: Có những phóng viên bị
kết tội vì đã loan tin đình công có hại cho đất nước!
Nhưng tại sao ở Việt Nam, với tính hiệu quả [7] của nền
kinh tế rõ là kém, vốn xã hội lẽ ra phải tăng lên để bù
đắp, lại giảm đến độ có nguy cơ phá sản? Nguy cơ phá
sản vốn xã hội này, nói rộng, chính là nguy cơ phá sản của
truyền thống đạo lý xã hội.

<h2>2. Vốn xã hội có nguy cơ phá sản, tại sao?</h2>

Câu trả lời: Vì Việt Nam là một nền kinh tế thị trường
có định hướng xã hội chủ nghĩa. Phần định hướng xã
hội chủ nghĩa có lẽ quan trọng hơn khâu thị trường, và
cụm từ "xã hội chủ nghĩa" cũng "nói vậy mà không phải
vậy". Khâu thị trường trong bối cảnh này không phải là thị
trường tự do. Đầu tiên ở Việt Nam ta, là tiền đâu (và vào
túi nào)… thì mới có chữ ký cho phép làm này làm nọ với
một cái khung pháp lý dựng lên trong một xã hội mà chính trị
vẫn thống soái, và chính trị là một quyền lực toàn trị
phủ trùm từ lập pháp đến hành pháp và tư pháp. Quyền lực
tập trung ở trung ương trong hàng chục bộ, trong hàng vài chục
thành phố và tỉnh, trong hàng trăm huyện, thậm chí đến cả
cấp xã kể đến hàng ngàn, lại rất "sứ quân" kiểu chủ
trương đúng nhưng cấp thừa hành cứ bằng chân như vại tiếp
tục sai trái, thì sự bảo đảm an ninh của các thứ chữ ký,
lệnh miệng… là bưng bít thông tin, chủ yếu những thông tin
có hại, nghĩa là làm suy suyển tính chính danh của quyền lực.
Hai thể loại "làm giàu'' ngày nay gần như phổ biến: cướp
đất nông dân nhân danh đô thị hóa cần mặt bằng phát triển
công nghiệp, và móc ruột những công trình xây dựng công cộng
bằng tiền đi vay, bằng những joint-venture với nước ngoài…
Móc đến 30, 40 % ngân sách để bỏ túi nên cầu sập, đường
lún… Lẽ ra độ bền vững của hạ tầng xây dựng này có
thể đến 30, 50 năm, nhưng chỉ 5, 7 năm sau cầu ta, đường
ta… hư hao thì cái độ tăng trưởng mỗi năm hô lên là 8%
nếu phải khấu hao đi cho đúng tiêu chuẩn quốc tế, còn
được bao nhiêu [8] ?

Nhưng thời đại này bưng bít thông tin không phải dễ với
internet, blog, youtube, điện thoại di động… Vậy, cơ quan thông
tin văn hóa phải làm sao đây? Rất đơn giản:

Thứ nhất, làm sao cho thông tin không còn chuyển tải ý nghĩa
bằng cách làm nhiễu nó, dùng thủ thuật biến nó thành dạng
đa chiều, sự thật chỉ còn một phần, tha hồ diễn dịch, đa
nguyên trong sự mập mờ, và có mấy ai chẳng biết chuyện anh
mù sờ voi, nó có thể là vòi, là tai, là chân, là đuôi…

Thứ nhì, làm sao cho dẫu có thông tin nhưng những con người
decodeurs cũng chẳng biết phải hiểu thế nào và xử lý thông
tin ra sao. Sách lược này dĩ nhiên "cơ bản''. Đó là làm
thế nào để hạ dân trí xuống cái mức "ổn định''
được xã hội. Ở mức quần chúng, nó là chính sách ngu dân.
Vậy, làm cho cái nghề giáo xuống cấp đến độ bần cùng,
lợi tức hàng tháng trung bình ở khoảng 1,4 triệu đến 1,7
triệu [9] , hơn ô-shin nhưng không bao nhiêu. Nhà giáo bèn xoay ra
kinh doanh chữ, và mở những lớp bổ túc, con em học mọi cấp
ở trường chính qui xong thì đi học tư, ngày tổng cộng hàng
chục tiếng, học đến độ "mụ'' người ra. Trong khi đó,
ở trình độ đại học, tiếng rên rỉ "xuống cấp'' ầm
ĩ, rồi là hô hào xây dựng đại học đẳng cấp quốc tế,
quên bẵng đi đại học đẳng cấp nào thì giáo sư và sinh
viên ở đẳng cấp ấy. Một khi lạm phát bằng tiến sĩ, phó
tiến sĩ, lạm phát chức danh giáo sư với phó giáo sư, và
trước khi thành sinh viên thì đã học đến "mụ'' ra rồi,
cái đại học đẳng cấp quốc tế kia chỉ là chuyện lạc quan
của cái lưỡi nói tếu.

Thông tin nhiễu khi không bưng bít được, và giáo dục xuống
cấp đến độ ngu dân như thế, lại với đâu 2/3 dân số là
lớp trẻ, liệu xã hội đã ù lì ở độ "ổn định''
chưa? Chưa chắc! Vì sao? Vì bần cùng tất sinh đạo tặc. Phải
chống lại cái nguy cơ này. Bằng cách tạo thuốc gây mê. Mê
gì? Làm giàu. Bây giờ làm giàu là yêu nước. Và ai cũng có
quyền làm giàu, bất cứ cách nào, mua quyền bán chức, tham
nhũng, trộm cướp, thôi thì đủ cách trong một xã hội công
bình với "nếp sống văn minh đậm đà bản sắc dân tộc''.
Và hô khẩu hiệu chung chung, làm giàu được hay không, tùy khả
năng bạn, đất nước tự do nào có ai cấm cản. Trên truyền
hình, gây mê bằng phim tập Đài Loan, Hàn quốc. Thế hệ 8X, 9X
ở đô thị nhiều người nay sống kiểu bắt chước, tóc tài
tử này, áo quần minh tinh kia, ăn nói điệu đàng TV, vong bản
vong thân, sống không cần biết đến gì ngoài mình, hoặc khá
hơn một chút, ngoài gia đình mình.

Nông dân chiếm gần 80% dân số, mất đất, giá nông sản
thấp, thì… dễ thôi, còn trẻ cứ lên thành thị, trai làm
công nhân (nếu tìm ra việc), gái làm ô-shin, hoặc lấy chồng
người Đài Loan, người Đại Hàn, người Mã, người Phi, thậm
chí cà người Trung Quốc vĩ đại sát nách cũng còn nghèo nhưng
khá hơn ta một chút. Hiện, đàn bà Việt Nam lấy chồng Đài
Loan khoảng từ 120 đến 140 ngàn, phần lớn những đấng phu
quân là nông dân, trình độ văn hóa cấp 1 hay 2, có người bị
liệt, bị tâm thần, góa hoặc ly dị. Họ chi khoảng 5000 đô
cho đám môi giới lo từ xem mặt đến visa xuất cảnh. Gia đình
"cô dâu'', thường là làm áp lực bắt con đi lấy chồng
ngoại, trả cho dịch vụ từ 500 đến 1000 đô. Cưới hỏi xong,
nhà gái bội thu được đâu 4, 5 trăm đô, và đó là giá bán
đứt con, với hy vọng lâu lâu được con trợ cấp cho một, hai
trăm đô. Hàng chục cho đến hàng trăm cô gái tuổi từ 17
đến 30 xếp hàng cho dăm bẩy đấng phu quân tương lai chọn
lựa.

Đây là nạn buôn phụ nữ. Buôn được vì người Việt Nam
đói nghèo khốn khổ đến độ cha mẹ bán con, dẫu biết con
mình có thể sẽ là một loại nô lệ. Tình dục, đã đành. Nô
lệ lao động, dĩ nhiên. Số phận những cô dâu Việt được
nhà báo Trang Hạ đưa lên Yahoo 3600 - trangha's Blog với loạt
bài "Cô dâu Việt trên đất Đài". Và đặc biệt những hình
ảnh từ xem mặt đến làm visa của dịch vụ "sớm quen chiều
cưới'' này trong phóng sự ảnh "Những tâm trạng Đài Loan"
là những hình ảnh mủi lòng. Nhưng quan trọng hơn, xin mời
bạn đọc 80 lời bàn của những blogers (dĩ nhiên chắc thuộc
lớp trung và thượng lưu, có văn hóa, biết sử dụng máy vi
tính mà). Đa phần họ thương xót chung chung. Một số (4) cảm
thấy nhục. Một số (5) cho rằng đó là chọn lựa "tự
do'', đời ai nấy lo, không cần băn khoăn, bảo các cô gái
lấy chồng ngoại là vì ham tiền, đua đòi. Chỉ có ba phản
ứng [10] là những phản ứng có ý thức xã hội. Điều này cho
thấy rằng chính trị đã, và đang, thủ tiêu xã hội để áp
đặt quyền lực lên những con người rời rạc không thể
đối kháng vì không còn ý thức xã hội [11] . Bóp ý thức mỗi
con người cho đến chỉ còn một cá nhân vị kỷ với lợi
dục trước mắt để đua đòi tranh đoạt với nhau, xã hội
như một tập thể liên kết và đồng thuận trên những giá
trị nhân bản và văn hóa tất trên đà tiêu vong. Hệ luận
hiển nhiên, thế thì làm gì còn đạo lý. Thế thì làm gì có
thể có cái chúng ta gọi là vốn xã hội.

<h2>3. Что делать?</h2>

Nôm na, Việt Nam đang sống trong cái bối cảnh phong hóa xơ xác,
truyền thống tàn tạ, đạo đức suy đồi như chưa từng
thấy. Xã hội đối mặt với nguy cơ tuột dốc thành một tập
thể vong thân vong bản, u mê huyễn tưởng giàu có trong tương
lai, mạnh ai nấy sống, quan hệ giữa người với người xuống
cấp đến mức hành hạ áp bức nhau để trục lợi: mua quyền
bán chức với "phong bì'' cấp trên - cấp dưới trong chính
quyền [12] , thầy - trò với chuyện điểm, chuyện thi… trong
học đường. Còn cán bộ với dân thường thì khỏi nói. Ở
mọi nơi mọi cấp, từ anh công an giao thông túm cổ người đi
Honda, ông công an con nhà lãnh đạo múa kiếm ở phi trường Đà
Nẵng dọa nạt, từ ông bạt tai dân đến ông bịt miệng nhà
tu "cứng cổ'', ông đi áp tải anh thầy chùa đi từ Nam ra
Bắc cứu trợ đồng bào gặp thiên tai, ông xiềng tay chàng thư
sinh đi viết đơn khiếu nại hộ cho dân oan không biết luật,
lại ít chữ nghĩa. Rồi chuyện sử dụng "đầu gấu'' bởi
những cơ quan có nhiệm vụ an ninh, chuyện bạo hành trên
đường phố, trong gia đình, bóc lột ô-shin, bán trẻ thơ sang
Kampuchia làm đĩ… Chao ôi! Kể ra thì bảo hiện tượng thôi,
rồi từ từ khắc phục. Khi nói chính cái bản chất của
quyền lực độc tôn nhưng mù lòa kia đã tạo ra những hiện
tượng khốn nạn cầm cố tương lai một dân tộc thì lại đi
kết nhau cái tội "tuyên truyền chống phá nhà nước xã hội
chủ nghĩa" theo cái điều 88 trong Luật Hình sự gì đó.

Làm gì đây? Что делать?

Làm gì như những người tự do có ý thức, rất khó. Anh xây
dựng công đoàn "độc lập'' để bảo vệ quyền lợi công
nhân? Không, công đoàn Việt Nam, một bộ phận chính thống
của chính quyền, không ủng hộ đình công [13] , và anh làm
thế là anh phá! Thế thì xây dựng hiệp hội nông dân: Rất
nhiều vấn đề, phải làm thế nào chính quyền đừng ép giá
sản phẩm, đừng tăng giá phân bón, đừng giải tỏa "mua"
đất nói để công nghiệp hóa, đừng để cho hàng trăm ngàn
nông dân thiếu đói khi nước ta đứng hạng nhì trong xuất
khẩu nông phẩm. Không, trăm lần không! Anh làm thế thì xin
mời anh đi toong, anh đụng vào yếu huyệt của nhà nước ta,
tội lớn tày đình, tru di tam tộc đấy! Vậy chống tham nhũng,
công khai minh bạch, lại đúng đường lối. Chết, chẳng xong
đâu! Chống tham nhũng là độc quyền của lãnh đạo, có cái
ông trí thức, lại nguyên đảng viên, xưa muốn lập cái hội
chống tham nhũng mong tiếp tay giúp nhà nước thì lập tức bị
kết tội chống Đảng đấy thôi, chớ quên! Chống tham nhũng
không như tắm dội nước từ đầu xuống chân đâu. Tắm đây
là kiểu tắm cạn, nhổ nước bọt vào rồi kỳ cọ, từ chân
giở lên, từng bước, chớ nóng vội. Vậy thì… vậy thì ta
tổ chức những hội từ thiện. Được đấy, nhà nước từ
hai thập niên nay đang "xã hội'' [14] hóa việc an sinh, nhưng
nhớ phải được tổ chức thông qua chính quyền cho chính qui,
đừng như mấy ông thầy chùa từ bi bác ái lăng nhăng mà bị
đòn đấy. Tổ chức, tổ chức và ba là, vẫn tổ chức. Sáng
tạo Lenin là vậy. Hệ luận Stalin thì kiểm soát, kiểm soát,
và ba là, vẫn kiểm soát… hè hè! Chân lý ấy đời đời
không thay đổi được đâu. Tóm lại, câu hỏi chung làm gì khó
trả lời. Vì câu trả lời nằm trong thực tiễn một xã hội
sao thì sao vẫn tiếp tục vận động, với cái giá phải trả.

Làm gì, ở tư thế những người trí thức, trong nước (như
Nguyễn Xuân Lộc, Nguyễn Huệ Chi và nhiều người khác) và
ngoài nước (như Thái Kim Lan, và nhiều người khác) là một
câu cũng chẳng dễ gì trả lời. Ít nhất, chúng ta thấy họ
tha thiết với đất nước, viết từ những bức xúc trước
những xung động của thời đại mang những nguy cơ phá sản
của cái chúng ta gọi là vốn xã hội Việt Nam. Với Thái Kim
Lan, tôi nghĩ chị mong mỏi sự tái thiết một xã hội dân sự
là chính, chuyện "cư trần lạc đạo" chỉ là cách nói. Thưa
chị, nếu cái xã hội dân sự đó là cơ chế tản quyền của
một quyền lực độc tôn toàn trị thì tôi e rằng "hơi
bị'' vướng. Với các anh Nguyễn Huệ Chi và Nguyễn Xuân
Lộc, hòa hợp hòa giải có lẽ là kêu gọi quyền lực chính
thống chấp nhận cách nghĩ khác, chẳng hạn không cứ yêu
nước tức là, chỉ một cách… yêu chủ nghĩa xã hội (không
hiện thực). Các anh hướng tới chuyện đa nguyên, nhưng vẫn
chưa quên ca dao tân thời "đa thê thì đặng đa nguyên thì
đừng", và hẳn biết rằng đa nguyên tất phải nới ra cho thêm
một tí tự do, một tí dân chủ, vừa mát mặt Đảng vừa
thỏa lòng dân.

Như thế, các anh chị dẫu sử dụng ngôn ngữ rất ý nhị, tôi
vẫn cố hiểu ra và xin vỗ tay tán thành. Nhưng tôi chỉ e nói
khéo quá thì ít người hiểu cho đúng ý, và không khéo
"chúng'' xuề xòa vỗ vai nhưng trong bụng lại khinh mình. Vì
vậy, tôi thẳng ruột ngựa, gọi con bò là con bò, con chó là
con chó, và… con đường khôi phục xã hội ta đang khủng
hoảng đạo lý sớm muộn là phải thiết lập một nền dân
chủ với quyền hạn phân lập và với những tiêu chí công
bằng và văn minh chẳng chỉ ở đầu môi chót lưỡi. Cứ tạm
gọi thể chế ấy là dân chủ xã hội, cũng được. Nói ra,
càng nhiều người hiểu thì con đường đi đến đó càng bớt
những chặng quanh co, càng đỡ hao phí thời gian, và nhất là
tiết kiệm được những nỗi đau lẽ ra không cần có.

Nam Dao

Nguồn: Vanchuongviet.org

[1] Thái Kim Lan, "Vốn xã hội Việt Nam, nguy cơ phá sản và
triển vọng phát huy", Diễn đàn, 27-10-2007,
http://www.diendan.org/phe-binh-nghien-cuu/von-xa-hoi-o-viet-nam/. Nguyễn
Xuân Lộc và Nguyễn Huệ Chi, "Mấy chữ 'cư trần lạc
đạo' và vấn đề hoà giải - hoà hợp dân tộc hiện nay",
talawas, 6-11-2007,
http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=11397&rb=0401

[2] Thái Kim Lan, "Về bài tham luận 'Vốn xã hội ở Việt Nam,
nguy cơ phá sản và triển vọng phát huy'", talawas, 26-11-2007,
http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=11558&rb=0401

[3] Nguyễn Huệ Chi, "Vài lời phân trần", talawas 26-11-2007 và
Nguyễn Xuân Lộc, "Nối thêm vài lời phân trần", talawas 28-11-
2007, http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=11559&rb=0401

[4] Tức là, không thể tăng lợi ích một tác nhân mà không
giảm lợi ích một tác nhân khác. Tính tối ưu Pareto cho hệ
thống cân bằng là tiêu chí cho mọi can thiệp vào cơ chế thị
trường.

[5] Giải 2007 trao cho L. Hurwicz, E. Maskin, R. Myerson.

[6] Theo Thái Kim Lan, "Vốn xã hội là tổng thể những tương
quan tin cậy và tự nguyện mà trong lúc chung sống những thành
viên trong cộng đồng hay đoàn thể kiến tạo nên, nó bao hàm
sự hỗ trợ tình thương, tính thân hữu, liên lạc. Chính mối
giây tương quan tinh thần qua lòng tin cậy lẫn nhau có thể đem
đến lợi ích mà một xã hội cần có: sự an lạc và phúc
lợi cộng đồng, an sinh hạnh lạc, đồng thời nó đem lại
những món lãi vật chất..."

[7] Xin đừng lẫn lộn giữa tính hiệu quả và độ tăng
trưởng.

[8] Chuyện những con số thống kê vĩ mô biết nói dối như
thế chẳng phải là bí mật gì ngày nay!

[9]Vũ Quang Việt, "Phân tích số liệu của Bộ Giáo dục",
Diễn đàn 30/11/2007,

http://www.diendan.org/viet-nam/phan-tich-so-lieu-bgd/. Trích: "... chi
tiêu cho giáo dục năm 2006 lên tới 82 ngàn tỷ, bằng 8,4% GDP.
Theo ý tác giả con số 9,2% dựa vào điều tra thống kê đáng
tin cậy hơn. Nhưng dù chọn con số nào thì chi tiêu cho giáo
dục ở Việt Nam đã là bậc nhất thế giới. Phần xử lý số
liệu chi này cho phép tác giả tính tiềm năng lương của giáo
viên vào năm 2006 có thể tới 47 triệu (khoảng 4 triệu/ tháng -
tg) nếu như quản lý nền giáo dục hiện nay hữu hiệu (tức
không bị ăn cắp ăn chặn - tg).'' [10]

1. Ôi đất nước ta ơi. Thanh niên trí thức trẻ thì đi làm
thuê cho nước ngoài, du học sinh nhà nước cử đi học thì
không trở về, các cô gái trẻ cũng tìm đường đi lấy chồng
ngoại. Đất nước chúng ta còn lại những gì sẽ đi đến
đâu.

2. That tu ai dan toc qua, nhung nguoi phu nu nay cu nhu la mot mon hang de
cho nhung nguoi dan ong do lua. khong biet moi nguoi nghi gi? may ong lon oi
phai lam gi di chu? cu nhu la dang ban dan minh cho nguoi khac vay. khong lam
mot bien phap nao di chu, ong nha nuoc oi.

3. Hội phụ nữ địa phương họ làm cái gì vậy nhỉ. Chả
thấy mặt mũi họ đâu. Thật là tốn tiền nuôi cơm. Giống
trong vụ em Nguyễn Thị Bình bị hành hạ trên 10 năm ròng mà
bà chủ tịch hội phụ nữ phường cũng không biết. Nuôi chó
còn giữ được nhà chứ nuôi mấy cái tổ chức nhố nhăng
chỉ tốn tiền của dân (Sunday November 18, 2007 - 07:17 pm).

[11] Chỉ với 80 câu góp ý, điều vừa nói dĩ nhiên không phải
là một "sự thật'' thống kê có tính khoa học, vậy xin
coi nó như một giả thiết và mong sao các nhà xã hội và chính
trị học cho đây là một vấn đề cần làm sáng tỏ. Giả
thiết này từng là một tiền đề quan trọng trong phân tích
những chế độ toàn trị.

[12] Thế nhưng hỏi, chỉ 6% dân Việt Nam nói rằng họ chống
tham nhũng (http://vietnamnet.vn/chinhtri/2007/12/757907/)! Vong thân
đến thế, lại tha hóa tưởng mình là những kẻ nhũng nhiễu
chính mình, thì đúng là một đỉnh cao của nhân loại.

[13] Thế đấy! Đấu tranh giai cấp là chuyện xưa rồi, lỗi
thời, quá đát. Vậy mà trí thức Việt Nam ta vẫn tranh luận
Marx đúng hay Marx sai, say sưa giải trí trí tuệ (cách nói của
Nguyễn Xuân Lộc), post trên talawas đến 80 bài tranh luận về
chủ nghĩa Marx
(http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=11644&rb=0502). Cứ đà
này, trí thức Việt Nam sẽ "làm sống lại'' và "ăn
tươi'' chủ nghĩa Marx trong thế kỷ 21.

[14] Xin hiểu kiểu tân thời hiện đại, "xã hội'' hóa là
trả công việc an sinh phúc lợi về tay tư nhân, nhà nước
không lo nữa. Thế thì có nhà nước để làm gì? Đây là một
thí dụ minh họa tính nhí nhảnh của văn hoá ta.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/13502), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!