Thưa các nhà báo!
Báo chí là quyền lực thứ tư sau Tam quyền – Lập
pháp, Hành pháp và Tư pháp. Dù không được Hiến định chính
thức như các thiết chế tam quyền nhưng Báo chí ở các xã
hội dân chủ luôn là một sức mạnh đại diện thực tế
nhất, rộng rãi nhất và dễ tiếp cận nhất cho quyền lực
tối cao của nhân dân. Do vậy không có một đất nước nào có
một nền dân chủ thực chất lại không có một nền Báo chí
thực sự tự do vì Báo chí là một công cụ nhanh chóng nhất,
hiệu quả nhất để người dân sử dụng quyền làm chủ của
mình để giám sát các thiết chế tam quyền, buộc những quan
chức thuộc chúng phải có trách nhiệm giải trình trước công
luận và thực hiện những trách nhiệm và cam kết của họ
đối với nhân dân. Đó là cách để người dân sử dụng
quyền tự do ngôn luận – một trong các quyền cơ bản của con
người – để thực sự làm chủ đất nước của mình. Do
vậy một nhà nước nếu thực sự là của nhân dân thì nó
phải bảo vệ tối thượng quyền tự do ngôn luận nói riêng
và tất cả các quyền con người nói chung cho từng mỗi người
dân một cách bình đẳng. Đó chính là nguyên tắc "<a
href="http://movementcdvn.wordpress.com/2012/06/10/quyen-con-nguoi-trong-nha-nuoc-phap-quyen/">Quyền
con người trong nhà nước pháp quyền</a>" mà <em>Phong trào Con
đường Việt Nam</em> theo đuổi.
Theo nguyên tắc này thì trong một nhà nước pháp quyền
không ai hay tổ chức nào có quyền chỉ đạo Báo chí. Các nhà
báo chỉ được lãnh đạo bởi lương tri của mình để thực
hiện được mục tiêu tối thượng của Báo chí là phản ánh
đúng sự thật cuộc sống. Đối với Báo chí, sự thật phải
là trên hết và không có bất kì điều gì có quyền đứng
trên sự thật. Đó là trách nhiệm thiêng liêng của Báo chí mà
không có bất kỳ sự nhân danh lợi ích chung nào được phép
lợi dụng để bóp méo sự thật. Chỉ có như vậy thì nhân
dân mới có thể sử dụng quyền lực thứ tư của mình để
buộc ba quyền lực kia phải thực hiện những mục tiêu tối
thượng của chúng. Mục tiêu này của Tư pháp là bảo vệ pháp
luật là trên hết và duy nhất để đảm bảo tính uy nghiêm
của pháp luật. Đối với Tư pháp không có bất kỳ điều gì
kể cả nhân danh đạo lý hoặc lợi ích quốc gia được đặt
trên pháp luật. Bảo vệ pháp luật là trách nhiệm thiêng liêng
của Tư pháp, còn pháp luật bảo vệ điều gì là thuộc về
trách nhiệm của Lập pháp. Trong một nhà nước pháp quyền thì
tất cả mọi việc xây dựng Hiến pháp và Luật đều phải
hướng đến mục tiêu tối thượng là bảo vệ quyền con
người mà không được có bất kỳ đối tượng nào hoặc sự
nhân danh an ninh quốc gia nào đứng trên các quyền thiêng liêng
đó của nhân dân. Ngay cả an ninh quốc gia thì cũng là để
bảo vệ nhân dân mà thôi. Còn mục tiêu tối thượng của Hành
pháp là đảm bảo cho người dân thực hiện được đầy đủ
các quyền con người của mình theo Hiến pháp và Luật trong
thực tế cuộc sống.
Chỉ khi bốn thiết chế quyền lực xác định rạch
ròi các mục tiêu tối thượng như vậy thì mới tránh được
việc lợi dụng quyền lực để phục vụ quyền lợi riêng
nhưng nhân danh lợi ích chung bằng cách nhập nhằng giữa các
mục tiêu và trách nhiệm. Chẳng hạn như trong một hãng sản
xuất thì mục tiêu tối thượng của bộ phận thiết kế là
làm cho sản phẩm thật ít lỗi, còn bộ phận kiểm soát chất
lượng thì phải định rõ mục tiêu trên hết của mình là
phải tìm ra thật nhiều lỗi của sản phẩm đó. Có như vậy
thì hãng đó mới có một sản phẩm hoàn thiện. Nếu sợ mất
uy tín bộ phận thiết kế rồi nhập nhằng nó thành uy tín
của hãng mà ngăn chặn việc phát hiện lỗi của sản phẩm
thì chắc chắn chúng sẽ ra đời đầy khiếm khuyết, và vì
vậy mà uy tín của hãng đó cũng tiêu tan. Nếu sợ ảnh hưởng
đến uy tín của nước Mỹ mà ngăn chặn việc công bố các
hình ảnh sự thật về một vài lính Mỹ vi phạm Pháp luật,
đối xử vô nhân đạo đối với tù nhân chiến tranh hoặc
thường dân thì điều đó sẽ dung dưỡng, khuyến khích các
hành vi đó. Và như vậy chúng sẽ nhanh chóng trở nên phổ
biến không chỉ trong quân nhân mà ngay cả trong thường dân
Mỹ, tới mức mà không chỉ uy tín nước Mỹ mà ngay cả giềng
mối đạo đức xã hội Mỹ cũng tiêu tan. Tương tự như vậy,
việc chỉ trích các nguyên thủ quốc gia, các chính sách vĩ mô
phải hiểu đúng là cách để phát hiện lỗi cho đất nước
ngày càng hoàn thiện chứ không phải bị quy kết là cách để
làm mất uy tín quốc gia, hay gây khó khăn cho việc xây dựng
phát triển đất nước hoặc "cản trở sự nghiệp cách mạng
của nhân dân", và tệ hơn nữa là tội phạm hóa vì chống
nhà nước, chống chính quyền nhân dân, v.v…
Báo chí thiếu tự do tức người dân mất tự do. Mà
trách nhiệm đó đối với tự do báo chí trước hết thuộc
về các nhà báo – một lực lượng trí thức luôn tiên phong
có mặt tại tất cả các lĩnh vực và ngõ ngách của cuộc
sống. Đừng nghĩ rằng trách nhiệm này thuộc về các thiết
chế Hành pháp, Lập pháp hay Tư pháp và trông chờ vào đó. Tâm
lý tự nhiên của con người khiến cho những người ngồi ở
vị trí Tam quyền này lo ngại. Báo chí nếu trông chờ vào họ
để có được tự do báo chí là một sự cầu may có xác suất
thấp. Và nếu vẫn còn ai đó có quyền ban tự do cho Báo chí
thì lúc đó vẫn chưa có tự do báo chí thực thụ. Tự do báo
chí là kết quả trong thực tế của mức độ sử dụng quyền
tự do ngôn luận của công dân – người dân tự tin sử dụng
càng nhiều quyền này thì tự do báo chí càng cao. Mà quyền này
là một trong các quyền vốn có tự nhiên của con người đã
được toàn thế giới thừa nhận và long trọng tuyên bố trong
Tuyên ngôn Toàn thế giới về Quyền Con người. Không ai có
quyền ban quyền này cho ai cả. Nhà nước phải có trách nhiệm
bảo vệ để người dân của nó thực hiện được đầy đủ
quyền này, chống sự xâm phạm nó cho từng công dân. Đối
với quyền này thì nhà nước chỉ có trách nhiệm như vậy
chứ không hề có bất kỳ quyền hạn nào đối với nó. Đây
chính là ý nghĩa của những nguyên tắc được quy định trong
Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, cụ
thể hóa Tuyên ngôn nói trên.
Việt Nam ta đã gia nhập Liên Hợp Quốc, tức là đã
công nhận Tuyên ngôn này và cũng đã gia nhập công ước nói
trên vào năm 1982 nên nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam cũng đã cam kết trách nhiệm bảo vệ các quyền con
người của công dân Việt Nam theo luật pháp quốc tế. Hơn
nữa Hiến pháp Việt Nam cũng đã Hiến định Nhà nước này là
nhà nước pháp quyền từ năm 2001, hiến định đầy đủ
quyền tự do ngôn luận cho công dân Việt Nam. Do vậy nếu chúng
ta chưa có được tự do báo chí thì đó là vì chúng ta đã
không chủ động sử dụng quyền này của mình, chúng ta còn
sợ hãi, chúng ta còn trông chờ và cầu mong sự ban phát. Chúng
ta chưa để lương tâm mình lãnh đạo ngòi bút của mình để
nói lên sự thật về nguyện vọng của mình và của nhân dân.
Thay vào đó chúng ta để sự vị kỷ của mình điều khiển
ngòi bút của mình để nói lên ý muốn "lãnh đạo" và
"sự thật" mà lãnh đạo muốn dù rất khác với mong muốn
của mình và sự thật thực tế. Nếu hầu hết nhà báo là
những người lệ thuộc như vậy thì làm sao Báo chí tự do.
Chính vì thế mà xã hội ta ngày càng xuống cấp trầm trọng.
Không sao được khi mà sự thật về điều tốt lẫn điều
xấu, cái đúng lẫn cái sai đều có thể bị che lấp nếu
chúng bất lợi cho những người có quyền lực.
Hỡi các nhà báo!
Đã đến lúc chúng ta cần nhận rõ trách nhiệm của
mình đối với chính mình và với đất nước. Sự thờ ơ của
chúng ta hôm qua đã gây hậu quả hôm nay cho chính mình. Và nếu
chúng ta tiếp tục thờ ơ và phó thác bây giờ thì không những
chúng ta mà chính con cháu mình sẽ gánh lấy hậu quả ngày mai
còn nặng nề hơn nữa.
Đã đến lúc chúng ta phải hành động vì một nền
báo chí tự do để xây dựng một xã hội dân chủ. Chỉ có
như vậy thì chúng ta mới vừa giải quyết được các vấn
nạn xã hội hiện nay, vừa phát triển đất nước tốt đẹp.
Hãy đừng nghĩ rằng trách nhiệm đó là của ai khác mà phải
thấy rằng nó là của ta – của mỗi nhà báo. Cũng đừng nghĩ
rằng một mình chúng ta thì không làm được gì mà hãy tin
rằng khi ta – nhà báo hành động thì hàng ngàn người khác
sẽ tiến lên thổi bùng ngọn lửa ta đã thắp. Và nhiều ngọn
lửa như vậy sẽ bừng sáng mãi đất nước.
Phong trào Con đường Việt Nam sẽ là người giữ lửa,
truyền lửa – những ngọn lửa của tình yêu, trách nhiệm và
nhiệt huyết cháy bỏng vì một tương lai tốt đẹp cho đất
nước và cho mỗi người chúng ta. Phong trào Con đường Việt
Nam cũng sẽ là người bảo vệ cho những ngọn lửa đó cháy
mãi, và giữ nhịp để hàng triệu ngọn lửa như vậy cùng nhau
bừng sáng mà không có trận cuồng phong nào có thể dập tắt
được nữa.
<em><strong>Hãy hưởng ứng phong trào Con đường Việt
Nam để hành động vì một nền báo chí tự do cho Việt Nam
!</strong></em>
Phong trào Con đường Việt Nam
Trân trọng kính chào
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12899), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét