<div class="boxright200"><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2012/01/19/120119121335_tunisia_304x171_reuters.jpg"
/><div class="textholder">Thay đổi là lẽ thường: Hàng loạt
chuyên gia ngạc nhiên vì Mùa xuân Ả Rập</div></div>
<strong>Nếu lịch sử có chứng minh được điều gì, thì đó
là luôn phải sẵn sàng cho sự thay đổi.</strong>
Lãnh đạo và các đảng cai trị đều đến lúc sụp đổ –
như ta chứng kiến ở phần lớn quốc gia ở Trung Đông, khu
vực một thời tưởng là ổn định. CIA, cơ quan khổng lồ,
tốn kém với các phân tích gia được trả tiền để dự báo
tương lai, hoàn toàn ngạc nhiên khi Liên Xô tan rã và đi cùng
nó là cả khối Cộng sản Đông Âu.
Thay đổi là lẽ thường ngày nay, và những kẻ cai trị nào
nghĩ sẽ nắm quyền mãi mãi chỉ là kém hiểu biết lịch sử,
ngay cả nếu họ cố đè bẹp dấu hiệu bất mãn. Điều chắc
chắn là người Mỹ có động cơ muốn thấy chính thể ở
Việt Nam, từng đánh bại họ về quân sự, sụp đổ do chính
những thất bại của mình.
Với khoảng cách to lớn ngày càng tăng giữa ý thức hệ
Marxist-Leninist trên giấy tờ và hoạt động tư bản do nhà
nước dẫn dắt, Việt Nam đủ chín muồi cho sự lật đổ như
bất kỳ quốc gia nào. Các nhà cai trị của Việt Nam hôm nay
không nên nghĩ cuộc đời cứ mãi y nguyên, như những người
từng dẫn dắt Liên Xô.
<h2>Đã hết chính danh</h2>
Những thay đổi căn bản rất có khả năng xảy ra ở Việt Nam:
ta không thể dự báo chính xác như thế nào và khi nào, nhưng
mâu thuẫn giữa ý thức hệ và thực tế quá lớn để có thể
kháng cự mãi mãi. Tầng lớp trên ở trong Đảng hiện rất
thoái hóa và ngày càng chẳng tin vào cái gì. Tính chính danh mà
Đảng từng có khi dẫn dắt cuộc đấu tranh chống Pháp, chống
Mỹ đã hết. Thế hệ trẻ ngày càng xem các Đảng viên là kẻ
tham nhũng bè cánh với nhau.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Đảng Cộng sản đang
để mất tính chính danh và dựa vào bộ máy an ninh để cai
trị. Nhưng công an sẽ không giúp mang lại sự ủng hộ một
lòng của quần chúng như trong cuộc chiến chống Mỹ.<img
class="quoright" src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Gabriel Kolko</div></div>"
Lần cuối cùng tôi ở Việt Nam năm 1987, tôi chứng kiến tham
nhũng ở mọi cấp, còn chuyện bà con, phe nhóm đã là cách cai
trị ở nhiều nước – Việt Nam chẳng phải ngoại lệ. Nó có
nghĩa là Đảng Cộng sản đang để mất tính chính danh và dựa
vào bộ máy an ninh để cai trị. Nhưng công an sẽ không giúp
mang lại sự ủng hộ một lòng của quần chúng như trong cuộc
chiến chống Mỹ. Ngược lại, dùng an ninh để kiểm soát dư
luận chỉ có thể làm quần chúng càng chán ghét. Đó là gánh
nặng, mặc dù người Cộng sản có một bộ máy lớn và hiệu
quả về ngắn hạn. Ta cũng thấy ở Trung Đông, hay Cách mạng
Bolshevik thời Lenin, người lính và công an có thể đổi phe, mà
nếu xảy ra có thể tạo thành khủng hoảng thật sự cho bộ
máy.
Người đứng đầu chính thể Sài Gòn, Nguyễn Văn Thiệu, cũng
tham nhũng và kết bè kết cánh, có bộ máy an ninh (cũng tham
nhũng) và đã sụp đổ cho dù chính thể Sài Gòn có sức mạnh
quân sự to lớn hơn phe Cộng sản.
Khi đã để mất tính chính danh, người Cộng sản đối mặt
nguy cơ bị thay thế, thậm chí bị lật đổ. Những sự thay
thế thực ra có thể còn tồi tệ hơn (như đã xảy ra ở
nhiều nước), nhưng suy nghĩ ấy có thể không hiện ra trong
đầu những ai xem giới cai trị ngày nay ở Hà Nội là đầu
mối của mọi xấu xa.
Chính thể có thể đổ vào tháng sau hay năm năm nữa, không
biết được. Nhưng người nông dân là nguy hiểm cho chế độ
(như ở Trung Quốc) vì quá nhiều người bị đuổi đi để có
khu công nghiệp, sân golf trong khi nhiều lãnh đạo Cộng sản tư
lợi và cũng ngày càng chia thành những phe nhóm mâu thuẫn nhau.
<h2>Hoa Kỳ muốn gì?</h2>
Có những tin tức nói rằng chính phủ Hoa Kỳ có các chuyên gia
về Việt Nam, những người cũng đang suy nghĩ làm thế nào và
vì sao chính phủ Cộng sản có thể bị thay thế. Những tin này
có lẽ là thật. Họ tin rằng sự du nhập văn hóa Hoa Kỳ, chủ
yếu âm nhạc, rồi sẽ lật đổ chế độ - nhưng rất có thể
đó chỉ là ảo tưởng.
<div class="boxright200"><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2012/02/02/120202144634_viet_communist_party_304x171_reuters_nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Tác giả nói mâu thuẫn giữa lý thuyết
và thực tế ở Việt Nam quá lớn</div></div>
Quan trọng hơn là Đảng đã đánh mất tính chính danh. Cũng
không kém quan trọng là rạn nứt giữa các lãnh đạo đã xuất
hiện. Nhiều người biết và thực tế là nó thể hiện công
khai – sự chia rẽ này chưa từng xảy ra ở mức độ như
vậy. Chia rẽ từ trên đã mở màn cho sự suy sụp của Liên
Xô.
Người chống đối hàng đầu trong các lãnh đạo là Võ Nguyên
Giáp, kiến trúc sư của những chiến thắng trong hai cuộc
chiến và là <em>"người cha sáng lập"</em> cuối cùng còn
sống. Có Đại tướng Giáp bên cạnh rất có thể làm bộ
phận chống đối tiềm tàng cảm thấy bạo dạn hơn. Trong đó
có một số Đảng viên vẫn còn tin vào những lý tưởng giúp
Đảng ra đời lúc ban đầu.
Chính quyền Obama có lập trường không rõ rệt. Chế độ hiện
nay ở Việt Nam sẵn sàng nằm trong liên minh chống Trung Quốc
trong một phần chiến lược Thái Bình Dương còn mơ hồ của
Hoa Kỳ.
Nhưng theo tôi, trong 10 năm tới, Hoa Kỳ có thể bị sao lãng vì
khủng hoảng ở các nơi khác. Sẽ là ngây thơ nếu Hà Nội cho
rằng liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu sẽ thành hình trong thập
niên tới, mặc dù, như đã thể hiện trước đây, Việt Nam
cũng rất có thể ngây thơ trong quan hệ ngoại giao.
Nhưng chính phủ Hoa Kỳ sẽ vui vẻ nếu chính thể Cộng sản
sụp đổ. Hoa Kỳ đã thua một cuộc chiến trước đây và sự
sụp đổ của chính phủ Cộng sản sẽ khiến nhiều nhân vật
quan trọng ở Washington cảm thấy an ủi.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Một kiểu liên minh nào
đó với Mỹ chống Trung Quốc – mà tôi nghĩ sẽ chẳng bao
giờ thành đúng hình như dự tính của Hoa Kỳ - sẽ không giải
quyết các vấn đề căn bản.<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Gabriel Kolko</div></div>
Hoa Kỳ, kể từ 1945, cảm thấy phải vươn tay đến mọi ngõ
ngách trên thế giới. Ý thức trách nhiệm toàn cầu đó khiến
ta không thể đoán Hoa Kỳ sẽ dành tài lực vào đâu 10 năm
nữa.
Chính quyền Việt Nam cần hiểu rằng ý định của Hoa Kỳ ngày
hôm nay có thể không được thực thi một năm sau, chứ đừng
nói 10 năm. Nếu họ lại gửi gắm niềm tin vào lời hứa và ý
định của Hoa Kỳ thì sẽ là trái ngược với kinh nghiệm
lịch sử.
Không nhà quan sát hay người cầm quyền nào có thể biết chắc
điều gì sẽ xảy ra trên thế giới. Việt Nam có thể hay không
thể hỗn loạn, nhưng các nước Cộng sản đã không còn tồn
tại.
Sẽ dại dột nếu Việt Nam không suy xét các sự kiện ở Đông
Âu có ý nghĩa gì cho tương lai của họ. "Chủ nghĩa Cộng
sản" Việt Nam, như họ vẫn thích tự gọi mình, có thể kéo
dài vĩnh viễn hay rụng rơi tháng sau. Nhưng rõ ràng nhà nước
gặp nhiều vấn đề và nếu họ chẳng làm gì, thì mâu thuẫn
giữa ý thức hệ và thực tế rồi sẽ đe dọa Đảng.
Nếu Đảng bỏ qua các câu hỏi này, họ cũng bỏ qua ý nghĩa
của lịch sử gần đây, không chỉ ở Đông Âu mà cả các
nước Hồi giáo.
Một kiểu liên minh nào đó với Mỹ chống Trung Quốc – mà
tôi nghĩ sẽ chẳng bao giờ thành đúng hình như dự tính của
Hoa Kỳ - sẽ không giải quyết các vấn đề căn bản.
<em>Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một sử
gia cánh Tả đã viết nhiều về Việt Nam. Tác phẩm Anatomy of a
War: Vietnam, the US and the Modern Historical Experience được NXB Quân
đội Nhân dân dịch và ấn hành chính thức, nhưng tác giả cho
biết Việt Nam đã "bỏ rất nhiều" những đoạn có tính chỉ
trích. Ông cùng vợ từng thăm Việt Nam tháng 12 năm 1973 và đã
đi viếng hai bên vùng vĩ tuyến 17 ở tỉnh Quảng Trị. Ông
thăm Việt Nam lần cuối năm 1987 và không còn trở lại sau khi
phê phán chính sách Đổi mới của Việt Nam.</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12953), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét