Cuộc đời có nhiều ý nghĩa. Đấy là cách nói với những
người ít nhiều hiểu biết. Thực ra không dễ để hiểu và
giảng giải về ý nghĩa cuộc đời. Mà để có suy nghĩ về
cuộc đời cho ra nghĩ, trên đời này liệu có mấy ai.
Có nhiều cách nghĩ về cuộc đời. Mỗi người ở góc độ
cuộc sống của mình, có ý nghĩ riêng về nó. Về đại thể,
trong cuộc sống, có thể ở một số người có những nét
đại cương giống nhau, nhưng nói chung là khác biệt và người
ta chỉ đi đến sự thống nhất khi mỗi người chúng ta cùng
cố giảm cái khác biệt của mình đi. Còn sự thật thì chẳng
ai giống ai, "trăm người trăm tính là thế". Cái đó mới
tạo nên cuộc đời đa dạng.
Thêm nữa, suy nghĩ của mỗi chúng ta về cuộc đời cũng thay
đổi cùng với những biến chuyển của thời cuộc và thời
gian. Vô số sự tác động của cuộc đời vào ta làm ta phải
thay đổi suy nghĩ. Chẳng có gì bất biến là thế.
Vâng! Thời cuộc và thời gian. Từ năm bốn nhăm đến nay, gần
bảy chục năm, đã bao nhiêu là biến chuyển đổi thay. Suy nghĩ
con người về cuộc đời cớ sao lại không thay đổi? Những
người đã trải qua các biến đổi đó lẽ nào vẫn lại khư
khư những suy nghĩ về cuộc đời như thuở ban đầu năm bốn
nhăm?
Lớp người năm bốn nhăm, chứng kiến những sự kiện vĩ
đại nhất của hành tinh. Với thế giới, đó là chiến thắng
của đồng minh trước trục phát xít. Còn đối với Việt Nam
chúng ta, đó là chính quyền cách mạng thay thế cho chính quyền
thực dân và phong kiến.
Lớp người năm năm tư, chứng kiến chiến thắng vĩ đại
Điện Biên phủ nhưng cũng chứng kiến một sự kiện là nỗi
đau của dân tộc: đất nước phải chia làm hai. Ta vẫn nói
thời Trịnh-Nguyễn phân tranh là thời kỳ nồi da xáo thịt.
Thời năm năm tư cũng chính là thời nồi da xáo thịt, có khác
gì đâu!
Sau ngày thống nhất đất nước, những tưởng toàn dân tộc ta
đã quy về một mẹ, vậy mà ngay sau đó, với một số người
của chính quyền cũ lại là thời kỳ kinh hoàng trong cuộc
đời. Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã nói hộ chúng ta:
"Nếu ngày 30 tháng 4, có một triệu gia đình vui, thì cũng
phải biết là có một triệu gia đình không vui…" Những
triệu gia đình đó là nhân dân, là dân tộc. Dân tộc ta đâu
cần cái ngày ba mươi tháng tư đó. Chẳng qua thời cuộc bắt,
dân tộc chúng ta phải chịu nên mới có ngày 30 tháng tư.
Lại nghĩ về số phận con người. Số phận con người liên
quan đến thời cuộc nhiều lắm.
Ngày nào, tuổi thanh niên phơi phới, nhiệt huyết căng tràn,
khí thế lắm, thanh niên là phải "xẻ dọc Trường Sơn cứu
nước". Mình cũng là một trong số người ấy. Mình có coi
người phía bên kia là kẻ thù không?
Không hẳn coi họ là kẻ thù nhưng không dám nói. Họ cùng
người Việt mình cả mà. Nếu gia đình mình không ở phía Bắc
mà lại ở phía Nam, đương nhiên là bạn của họ. Phải coi
họ là kẻ thù, phân vân lắm. Nhưng mà sợ, không dám nói
điều đó.
Ngày nay cũng vậy, lòng lại rối lên những phân vân. Bạn mình
một thuở, ngày ấy, mình vẫn coi họ là bạn tốt, giúp ta
nhiều thứ lắm trong cuộc chiến tranh. Ngày đó ai cũng nói như
vậy chứ có ai biết đâu phía bên kia của lòng tốt là gì.
Làm người dân thấp cổ bé họng, phải chấp nhận và công
nhận là điều đương nhiên. Biết gì mà nói!
Ấy vậy rồi sự kiện năm bảy chín, Trung Quốc, bạn tốt
ngày hôm qua, hùng hổ tràn quân qua biên giới phía Bắc tàn phá
và bắn giết đồng bào ta. Lại nhắc lại lời Thủ tướng
Phạm Văn Đồng khi ông đến các tỉnh biên giới, lúc quân
Trung Quốc vừa rút: "Sao họ lại tàn ác như vậy?". Cái tàn
ác của giặc Tầu ngày đó chính là sự tàn ác với nhân dân,
với dân tộc mình.
Thời cuộc như vậy, làm sao lòng người không thay đổi? Hà
cớ gì cứ bám lấy cái vô lý ngày xưa?
Hôm nay Biển Đông nổi sóng. Sóng đó có nguồn gốc từ
phương Bắc, bạn của mình một thuở, thù của mình ngày nay.
Trong cuộc đấu tranh này, ai đó vì nhiệm vụ, vì quan hệ
quốc tế, cứ "đồng chí, hay ngài" mà xưng hô. Còn đối
với người dân, đừng ngăn cản việc người dân coi lũ chúng
là kẻ thù dẫu rằng người dân Việt hiểu rất rõ cái giá
của nó, nếu phải đánh. "Kẻ thù buộc ta phải ôm cây
súng" là thế!
Gần đây, từ mấy sự vụ cưỡng chế để lấy đất ở Tiên
Lãng, Văn Giang, Vụ Bản lại muốn nói lại về bạn và thù và
về nhân dân.
Cứ nghĩ đơn giản bạn và thù phân biệt quá dễ. Thằng nào
ủng hộ ta, phò ta, yêu ta thì ta coi là bạn. Thằng nào ghét ta,
đánh ta thì ta coi là thù. Tưởng là đơn giản, vậy mà không
thế. Sự đời thật cũng nhiều điều khiến không muốn nói
rồi cũng phải nói. Mình thấm thía cái lời của ông cựu Thủ
tướng Anh quốc: "Trên thế giới này, không có kẻ thù vĩnh
viễn, bạn bè vĩnh viễn. Chỉ có lợi ích quốc gia là vĩnh
cửu".
Bạn Tầu ngày xưa, trong chiến tranh chống Mỹ, đối với ta,
cứ coi là tốt đi, nhưng ngày nay nó phá ta, đánh ta, cướp
đất cướp biển của ta, nhất định nó không tốt, nó là
thù. Thằng Mỹ ngày xưa nó đánh ta, nó xấu, là thù nhưng bây
giờ nó chơi với ta, vậy thì có thể coi nó là bạn. Tốt hay
không, có thời gian phán xét.
Trở lại mấy vụ cưỡng chế. Bà con mình, tức là nhân dân,
những người từng nuôi nấng quân mình, hết lòng ủng hộ
chính quyền, cũng chính là đội quân chủ lực đưa cách mạng
tới thành công, để lập ra nhà nước hôm nay, bỗng dưng bị
coi là kẻ thù, bị đánh, bị đàn áp, bị bắt, bị bỏ tù
tơi bời. Ai biến nhân dân thành kẻ thù nhanh thế? Đất nước
này bây giờ là nước nào, là của ai, theo chế độ nào? Hoang
mang quá.
Vậy hóa ra, phân biệt được bạn được thù và nhân dân
không dễ (mà ở trên, mình lại nói là quá đơn giản). Phải
đặt câu hỏi tại sao lại có chuyện như vậy? Cũng có thể
gọi là kinh qua nhiều nỗi ở đời, ngẫm cái cuộc đời mình
trải qua cũng nhiều sự kiện, tự trả lời một đôi điều.
Đó là sự phản bội. Phản bội lại dân tộc, phản bội lại
nhân dân. Sự phản bội đó đã biến máu xương của hàng
triệu người tạo nên cơ ngơi đất nước hôm nay, thành một
thứ hàng rẻ rúng. Có những sự hi sinh mà nhiều năm trôi qua
còn không dám nhắc đến, muốn quên đi trong yên lặng.
Đó là sự tham lam cả về tiền bạc và danh vọng. Vậy là con
đường cuối cùng của các triều đại vua chúa ngày xưa cũng
đã lặp lại. Thử nhìn lại lịch sử nước nhà xem, các
triều đại thống trị đất nước ta đều có một kết cục
như vậy. Tham lam, ăn chơi hoang tàn vô độ, buông lỏng triều
chính và biên cương xã tắc để rồi bị một lực lượng
mới lật đổ. Lực lượng mới này chính là nhân dân. "Lật
thuyền cũng là dân" là thế. Cay cú vì mất tất cả, phải
cậy cục ngoại bang. Trần Ích Tắc, Lê Chiêu Thống chính là
sản phẩm của một chế độ thối nát.
Đó là sự biến chất, suy thoái đạo đức dẫn đến hèn
nhát. Những thế hệ cai quản đất nước sau này đã mấy
người kinh qua những ngày gian nan mà hiểu được sự hi sinh,
nên cái nghĩa của sự phấn đấu hi sinh cho đất nước mà họ
nói đều sách vở và giáo điều và rất cũ kỹ. Càng nguy hại
hơn khi đất nước rơi vào những con người cơ hội. Sự biến
chất, suy thoái đạo đức dẫn đến hèn nhát trước kẻ thù
là điều dễ hiểu.
Đó là sự im lặng của một số lớn những người có hiểu
biết, cam chịu cảnh "an phận". Bất kỳ thời nào cũng
vậy, số này vẫn đông, họ lựa theo chiều gió để sống
với một chút lấn cấn lương tâm nhưng rồi vì sự tồn tại
của cá nhân, có thể có cả bổng lộc trong đó, họ đành
tặc lưỡi cho qua. Chính những loại người này, một khi chế
độ này sụp đổ, họ sẵn sàng vất bỏ để theo chế độ
mới, hoàn toàn không phải vì sự tự giác, vì sự dấn thân
thay đổi chế độ cũ, mà chính là vì bản năng sinh tồn của
họ. Liên bang Xô-viết sụp đổ là một dẫn chứng. Chính
quyền mới lên, nhưng tất cả bộ máy hành chính của nó vẫn
tồn tại, quân đội và cảnh sát vẫn tồn tại trên cơ sở
của chế độ cũ.
Đó là chính sách biến đám đông đảng viên và một phần
quần chúng thành những kẻ mê muội chỉ biết phục tùng mệnh
lệnh, tin vào những đức tin mù quáng. Nếu cuộc vận động
học tập "Đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh" đạt kết
quả tốt làm gì có những chuyện dùng dùi cui đánh dân, thậm
chí vô cảm hơn bất nhân, bất nghĩa hơn loài cầm thú, đánh
những người mẹ, người bà đã bảy tám chục tuổi… rồi
vất ra quốc lộ 10.
Lịch sử đã chứng minh, hai chục triệu đảng viên của Liên
Xô đâu có giữ được nhà nước Xô-viết, mấy triệu đảng
viên Triều Tiên không còn là những người của nhân dân mà là
công cụ, những chi tiết của cỗ máy để bảo vệ chính
quyền. Tám chục triệu đảng viên Trung Quốc có giống với lũ
hồng vệ binh thời "cách mạng văn hóa" ngày nào? Đối với
Việt Nam, ai cũng biết, gần bốn triệu đảng viên Việt Nam
không còn là những tấm gương để quần chúng noi theo mà hầu
hết chỉ là một lũ cơ hội, ai cũng biết vào đảng là để
được leo cao hơn trong bộ máy quyền lực rồi từ đó mong
hưởng bổng lộc nhiều hơn. Những phần tử như vậy không gì
đích xác hơn là một lũ cơ hội. Đất nước này không cần
nhiều đảng viên như thế. Số lượng đông không chứng tỏ
được đó là một đảng mạnh, cũng không cần đến những
đợt học tập đạo đức Bác Hồ dài dằng dặc cả chục năm
mà chẳng hề thấy chuyển biến tốt lên, chỉ là một phong
trào hữu danh vô thực, tốn tiền bạc của nhân dân.
Viết đến đây lại nghĩ về một con người chân thực,
người bác sĩ đi áp tải Bùi Hằng về Vũng Tầu: "Hằng để
tôi đưa về nhà an toàn rồi tôi sẽ cởi bỏ quân phục
này". Viết về anh ta là để răn mình, nhắc nhở mình. Làm
một người lương thiện chân chính khó lắm, nhiều cửa ải
phải vượt qua lắm, đấu tranh trong lòng gay gắt lắm và đặt
câu hỏi: có phải chính cơ chế của xã hội này đã tạo nên
những kẻ coi dân mình là kẻ thù?
Thời gian vẫn trôi, thời cuộc sẽ thay đổi, chúng ta sẽ có
điều kiện nhìn rõ bạn, thù và hiểu về nhân dân mình hơn.
<strong>Nguồn:</strong> Blog Trần Nhương
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12688), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét