Mạnh Quân - Tản mạn... Quốc hội!

Từ hội trường Quốc Hội (QH) về, uể oải. Chợt nhớ NL -
TBKTSG kỳ QH trước, hôm khai mạc lúc trở về trung tâm Báo chí
có lẩm bẩm chửi là: "Chúng nó coi bọn mình như chó" nên tự
cười, nghĩ: Mịa, có khi còn khổ hơn chó ấy chứ. Cái từ
"chó", ngoài đời người ta hay dùng để ví với mấy người
làm nghề gì mà có tính chất như giữ nhà và trung thành với
chủ. Nó ko hợp để chỉ nhà báo. Cho dù gần đây, chỗ nọ,
chỗ kia người ta hay dùng từ "ẳng" để nói việc nhà báo kêu
chuyện nọ, chuyện kia như chuyện bị đánh... Nhà báo thì trung
thành với ai? - với độc giả thôi.

Buổi sáng, biết là lần này, văn phòng QH đã ra mấy cái quy
định khá là khe khắt khiến đám phóng viên khó phỏng vấn
được đại biểu tại hội trường: ko cho phỏng vấn ở tầng
1: hành lang trái, phải, giữa... Nếu có nhu cầu dẫn lên tầng
2, có bố trí phòng (như thế không khác cấm tiệt vì chẳng
đại biểu nào tự nhiên lại chịu leo lên tầng 2, mất thời
gian, trong khi tầng 1 đang đầy thức ăn, đồ uống...), mình
mời anh Trần Hoàng Ngân ra tít góc xa ở sân để phỏng vấn,
cũng trót lọt được 1 bài. Vào trong, thấy anh em vẫn đang
hớt hải, có 2-3 người đang tranh cãi, giải thích với một anh
làm công tác an ninh. Nghe thấy anh lớn giọng đe: lần sau sẽ
tịch thu thẻ. Ngán ngẩm. Quanh ra quanh vào, một lúc thấy các
phóng viên tụ tập hơn 20 người, xôn xao, bàn tán, bực mình
vì không được phỏng vấn. Bỗng đâu, Nguyễn Hạnh Phúc -
chủ nhiệm VPQH - đi từ cửa ra, cả đám xông tới đòi hỏi
chắc đòi hỏi giải thích. Thấy anh Phúc mặt nửa ra vẻ ngơ
ngác, nửa như có vẻ thú vị vì biết trước chuyện này xảy
ra... đi tiếp như chạy... Mình chán, chẳng muốn biết cái gì
xảy ra tiếp theo. Đi về.

Đổi mới, dân chủ hóa... sinh hoạt Quốc hội. Câu này
được nghe thường xuyên, kỳ nào cũng thế. Mấy khóa nay rồi
nhưng nó thế đấy. Thời ông Nguyễn Văn An còn làm chủ tịch
QH, nghe câu đó cũng có chút tin tin nhưng bây giờ, có lẽ, nó
cũng không còn lòe được ngay cả một sinh viên báo chí mới ra
trường, đi làm, may mắn được cho đi dự kỳ họp QH. Anh
Nguyễn Sĩ Dũng, người trung thành với chức vụ phó chủ
nhiệm VPQH qua nhiều khóa chắc có lẽ bây giờ cũng thấy
nguợng khi nói ra cái từ "dân chủ hóa" ấy. Mặc dù, với
những người mà anh từng làm phó như Trần Đình Đàn và nay
là anh Nguyễn Hạnh Phúc, họ nói ra những cụm từ: đổi mới,
dân chủ hóa... đó vẫn rất vô tư. Tất nhiên, trong đổi mới
hay dân chủ hóa sinh hoạt QH thì báo chí cũng chỉ là một
phần. Nhưng dân chủ mà không có báo chí, không mở cửa cho
báo chí thì đó là thứ dân chủ gì?

Chủ ý hạn chế báo chí tiếp cận, phỏng vấn đại biểu QH
có thể không phải của anh Đàn và nay là anh Phúc, có thể ai
đó, cấp trên của các anh, không hài lòng với việc trong kỳ
họp, đám phóng viên có phần gây nhiễu khi QH đang họp, ra vào
chụp ảnh lộn xộn; trong giờ giải lao thì quây kín trong ngoài
một quan chức, cán bộ cấp cao nào đó để phỏng vấn, rất
ngộp thở... rồi thì lại có những bài phỏng vấn đọc lên
nghe rất khó chịu, như kỳ trước, BT Giáo dục Phạm Vũ Luận
phải ê chề vì phát biểu "Tôi thấy hàng ngàn điểm không môn
sử là... bình thường". Nhưng thay vì tìm một cách thức để
báo chí tiếp cận, phỏng vấn các đại biểu có trật tự,
văn minh hơn, có một buổi thảo luận, trao đổi cởi mở hơn
với báo chí để tìm cách để phóng viên tác nghiệp tại QH
hợp lý hơn... việc đặt ra quy định nghe có vẻ là tạo
điều kiện cho phóng viên: có phòng phỏng vấn riêng... nhưng
không phù hợp với thực tế như vậy, thực chất đã khiến
quy định đó thành hàng rào xấu xí, ngăn chặn báo chí tác
nghiệp tại QH từ kỳ này. Thực ra, từ kỳ truớc cũng đã
đặt ra rồi nhưng cuối cùng cũng không thực hiện được.
Không hiểu sao kỳ này, tự nhiên làm quyết liệt thế???

Nhưng dù thế nào, việc hạn chế PV tiếp cận ở khu vực
hành lang ai cũng thấy là điều dở, trừ mấy ông ở VPQH hoặc
là những đại biểu, có thể là những bộ trưởng ngại tiếp
xúc với báo chí… cũng ủng hộ điều này. Còn nhiều ĐBQH
khác, chắc chắn, có không ít nguời có nhu cầu tiếp xúc với
báo chí để nói lên quan điểm, suy nghĩ của mình, nhất là khi
ở hội trường, khi thảo luận, khi chất vấn… đại biểu
đó chưa nói được hết ý kiến, muốn qua phóng viên, báo chí
nêu đẩy đủ hơn quan điểm, chính kiến của mình. Hoặc cũng
có khi, có đại biểu cũng muốn lắng nghe ý kiến của phóng
viên, qua câu hỏi của báo chí, họ cũng thấy có những vấn
đề thực tế, nóng bỏng của đời sống ở đó: giá điện,
chuyện biểu tình quanh bờ hồ… để đặt vấn đề trên
nghị truờng. Mà tất cả những câu chuyện ấy, không phải
lúc nào cũng buộc ĐBQH, phóng viên phải kéo nhau lên tầng
trên, lên phòng kín…để làm thành bài hoàn chỉnh. Đôi khi,
chỉ là một trao đổi ngắn gọn, thậm chí 1 câu hỏi và một
câu trả lời. Tại sao cứ phải đăng ký rồi leo cầu thang lên
phòng phỏng vấn "nhện chăng dây"??? Hôm nay, trao đổi với
phóng viên về chuyện này, khối ĐBQH lấy làm ngạc nhiên: tôi
chẳng lấy gì làm phiền về việc phóng viên phỏng vấn ở
hành lang. Tôi có quyền trả lời hoặc không trả lời, tôi
không thích thì tôi từ chối. Có gì đâu mà phiền?

VPQH thực ra hàng năm cũng có tổ chức hội thảo này, kia, có
khi tận mấy chỗ resort, khách sạn... năm thì làm ở Tam Đảo,
năm thì làm ở Hà Tây (cũ), Quảng Ninh... để anh em báo chí
thảo luận, góp ý về công tác đưa tin, viết bài về QH.
"Đổi mới, dân chủ hóa" sinh hoạt Quốc hội vì thế sau đó
cũng được nhắc đến trong nhiều bài báo. Nhưng với tôi, tôi
chỉ muốn, sinh hoạt QH trở lại giống như... ngày xưa, như
khóa X, thời Quốc hội còn họp ở hội truờng Ba Đình cũ,
không có rào cản nào cả. Hồi đó, ông Nguyễn Văn An là chủ
tịch. Có nhiều quan chức Chính phủ khi đó cũng rất cởi mở.
Như ông Nguyễn Sinh Hùng, hồi đó còn làm bộ trưởng Tài
chính, giờ giải lao, ông thường ra căng tin, ngồi uống bia
hơi, ăn lạc luộc. Phóng viên ai thích phỏng vấn, kê ghế
ngồi quanh, ông trả lời cả, từng câu một. Ông Phạm Chuyên,
Giám đốc công an Hà Nội và nhiều quan chức khác cũng
thế…chưa nói gì đến đại biểu. ĐBQH cũng rất chủ động,
họ tìm đến phóng viên để đề nghị làm phỏng vấn. Tôi
nhớ có hôm, ông Nguyễn Lân Dũng đi công tác đâu về, đẩy
cửa phòng phóng viên hỏi: tớ mới đi công tác về, có cậu
nào hỏi tớ ko? Anh em khi ấy còn cuời ồ, có nguời nghĩ là
ông háo danh. Giờ sinh hoạt QH thế này, mới nghĩ là, có ĐB mà
chủ động tìm đến mình để nói tâm tư, ý kiến với cử
tri, với Chính phủ… đó thật đáng quý. Ôi, bao giờ cho
đuợc ngày xưa?

Thế nên bây giờ, mỗi ngày VPQH chỉ phát có 20 thẻ sự kiện
để phóng viên vào tác nghiệp tại hội trường -lấy lý do
chật chội. Rồi lại thêm quy định, rào cản để làm khó anh
em báo chí. Dân chủ hoá, đổi mới sinh hoạt QH mà như thế,
để anh em báo chí kêu "khổ như chó" thì nói với nhau làm gì?

__________________________

<h2>Đào Tuấn - Cái hành lang và cái cầu</h2>

<em><strong>Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, TS Nguyễn Sĩ
Dũng có lần hùng hồn khẳng định, đại ý: Nếu một dân
tộc hàng triệu người mà thiếu đi truyền thông thì cũng chỉ
có sức mạnh của một người.</strong></em>

Ông nói điều này trong một cuộc hội thảo với chủ đề
"quan hệ với báo chí trong hoạt động Quốc hội". Hôm đó,
khi GS Nguyễn Minh Thuyết tổng kết thái độ, hành động của
một dân biểu, trong quan hệ với báo chí- bằng 8 chữ T "thân
thiện, thẳng thắn, tỉnh táo, tự tin", các đại biểu thậm
chí còn thân thiện góp thêm 4 chữ "trí tuệ, thực tế".
Thật là sung sướng khi báo chí được ca ngợi là "cái
cầu" để cử tri có thể giám sát hoạt động các đại
biểu họ đã bầu nên.

Sáng nay, sau phiên khai mạc của kỳ họp thứ 3, QH khóa XIII,
dường như không có mấy đại biểu xuất hiện trên báo.
Dường như không phải họ đã quên "12 chữ T" mà do một quy
định về tác nghiệp của báo chí tại QH.

Tuổi trẻ sáng nay đưa một tin "độc": Phóng viên gặp khó
khi tác nghiệp tại Quốc hội.

Theo đó, trong ngày khai mạc, Trung tâm báo chí kỳ họp thứ 3 QH
khóa XIII đã phát hành thông báo yêu cầu các phóng viên không
được thực hiện phỏng vấn đại biểu Quốc hội tại các
hành lang hai bên và hành lang sau của hội trường Bộ Quốc
phòng (nơi Quốc hội làm việc). Muốn phỏng vấn, phóng viên
phải mời đại biểu Quốc hội vào phòng phỏng vấn (phòng
số 12) được đặt tại tầng hai của khu hội trường. Quy
định trên đây khiến các phóng viên báo, đài gặp rất nhiều
khó khăn khi tác nghiệp, bởi khu vực trả lời phỏng vấn cách
các hành lang của hội trường và nơi giải lao của đại biểu
bởi một cầu thang khá dài, trong khi thời gian nghỉ giải lao
chỉ có 20 phút (đây là khoảng thời gian các đại biểu
thường dành để trả lời báo chí trong nhiều kỳ họp
trước).

Thực ra, Tuổi trẻ còn đưa thiếu 1 chi tiết: Khi các đại
biểu phát biểu, các PV không được vào chụp ảnh mà chỉ có
Ban Ảnh TTXVN được tác nghiệp và có trách nhiệm "cung cấp
ảnh" cho các báo.

Nói "gặp nhiều khó khăn" còn là quá nhẹ nhàng. Bởi giờ
"ngó mặt" cũng phải ngó qua…tivi, ít tệ hơn thì ngó
qua…cái "hành lang dài". Bởi cái nghề mà giới PV nghị
trường hay nói đùa là "bu quanh mồm đại biểu" giờ đã
mất nghiệp. Trong cái hội thảo mà TS Nguyễn Sĩ Dũng đã nói
tới sức mạnh một người nếu không có báo chí đó, Phó chủ
nhiệm Ủy ban Văn hóa giáo dục thanh thiếu niên Lê Như Tiến
cũng cho rằng: Đã là đại biểu Quốc hội, là nghị sĩ thì
cánh cửa phòng làm việc phải luôn mở rộng với báo chí. Khi
phóng viên đề nghị phỏng vấn thì thì dù bận rộn đến
mấy chỉ có thể hẹn chứ không được nói không.

Không ai nghi ngờ phát ngôn của ông Tiến. Không ai phủ nhận
sự nhiệt tình, thân thiện của các vị đại biểu QH, nhưng
giờ muốn gặp họ ở QH giờ khó quá. Nhà báo cần đại biểu
có nghĩa là cử tri đang cần, công chúng đang cần, dư luận xã
hội đang cần. Thôi thì đành phải nhờ sự khó nhọc của các
vị đại biểu QH để "cái hành lang dài" không thay thế cho
"cái cầu": Đại biểu dân cử - Báo chí - Cử tri.

Nguồn: <a
href="http://daotuanddk.wordpress.com/2012/05/22/cai-hanh-lang-dai-va-cai-cau/">Blog
Đào Tuấn</a>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12689), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!