width="499" height="148" alt="ap_20120106013257115.jpg" /></center>
Suốt hai đêm qua, không biết có phải bị choáng sau khi nghe tin
và coi tấm hình nhà báo Hoàng Khương (người dũng cảm trong
đấu tranh chống tiêu cực tham nhũng) đầu trần bị kẹp giữa
hai nhân viên an ninh, một sắc phục, một thường phục chở
tới nơi tạm giam bằng xe máy... đã khiến tôi khó ngủ. Hay
chỉ tại thời tiết mưa nắng thất thường những ngày qua ở
xứ này?
Vụ nhà báo Hoàng Khương ở báo Tuổi Trẻ vừa lâm vào vòng
lao lý, khiến tôi lẩn thẩn liên tưởng lại liên tưởng tới
các đồng nghiệp của anh Khương ở các xứ "giẫy chết" đang
lạc nghiệp ra sao?
Công bằng mà xét, nghề nhà báo dấn thân cho đấu tranh chống
cái ác. Cho sự minh bạch và tiến bộ xã hội thì ở đâu cũng
đều nguy hiểm. Những ai quan niệm, chỉ có tác nghiệp báo chí
ở những nơi bom rơi đạn lạc hay ở các xứ sở hà khắc về
chính trị hay tôn giáo chủ mới gặp khó khăn trở ngại đều
là sự ngộ nhận nực cười.
Ở nơi May đang sống, cách đây vài tuần, có xẩy ra vụ ngài
tổng thống Wulff đáng kính có cuộc gọi và nhắn tin (vào
điện thoại cầm tay) có ý đe dọa người phụ trách
(Chefredakteur - như chức TBT ở xứ ta) tờ báo Bild nhằm ngăn
chặn một thông tin bất lợi cho ông ta. Không ngờ gặp hoạ,
như lửa đổ thêm dầu, khiến uy tín của ông hiện như đang
trên bờ vực thẳm.
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub02/ap_20120106013105657.jpg"
width="457" height="343" alt="ap_20120106013105657.jpg" /></center>
<center><em>Cuộc liên lạc điện thoại giữa Tổng thống
Christian Wulff và TBT Kai Diekmann (Báo Bild - Đức) đã trở thành
một vấn đề "nóng" của truyền thông xứ người- Ảnh:
bild.de</em></center>
Vụ việc lùm xùm này báo chí trong nước đã đồng loạt đăng
tải từ hôm 24/12/2011. Đó là việc vay tiền với lãi xuất
thấp từ tay vợ một người bạn (làm doanh nghiệp) nửa triệu
EURO của cá nhân ông Wulff để mua nhà riêng từ năm 2008, khi
ông chưa lên làm tổng thống. Chuyện đó ở xứ ta, bé như con
muỗi. Nhưng ở cái xứ minh bạch đang "giẫy chết" này thì
lại thành phức tạp. Bởi không ở sự vay tiền. Mà rắc rối
là món nợ nần cá nhân này đã không được khai báo với
quốc hội (thực sự của dân) trước khi ông làm lễ tuyên
thệ nhậm chức!
Mang tiếng là xã hội có tự do dân chủ. Nhưng luật pháp của
họ chặt chẽ ("mất tự do") tới mức, trước khi làm bất cứ
một việc quan trọng nào. Nhỏ như làm nhân viên (làm thêm) cho
một hãng bảo hiểm. Lớn hơn như làm đơn xin nhập quốc tịch
nước sở tại chẳng hạn đều phải khai báo lý lịch. Đặc
biệt phải khai báo tỷ mỷ về kinh tài như chuyện có công nợ
hay vay mượn tiền bạc của ai không? Với dân thường đã
vậy, một nguyên thủ quốc gia như tổng thống mà dấu nhẹm
chuyện vay tiền mua nhà như thế là can tội lừa dối dân. Nay
dù ông ta đã thành khẩn xin lỗi nhân dân, xin lỗi báo chí
rồi. Song vấn đề này đã và đang làm nóng tất cả những
phương tiện thông tin đại chúng suốt mấy tuần qua. Theo cái
nhìn của May, khả năng ông Wulff và chính đảng cầm quyền
của bà thủ tướng Merkel quyền uy bậc nhất Âu châu (CDU) giữ
vững được chiếc ghế cho người cùng hội cùng thuyền như
ông ta là thiên nan vạn nan.
Có người nêu thắc mắc là tại sao một tờ báo tưởng chừng
như đại "lá cải" (có số lượng phát hành khá lớn) như tờ
Bild Zeitung lại dám đương đầu không ngại va chạm với một
chính khách uy tín hàng đầu quốc gia như tổng thống Christian
Wulff?
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub02/ap_20120106013110385.jpg"
width="382" height="500" alt="ap_20120106013110385.jpg" /></center>
Câu hỏi chính là ở chỗ, dù có màu sắc "lá cải" chuyên đang
các tin gái điếm cởi trần cởi truồng và những tin xe cán
chó và chó cán xe... thượng vàng hạ cám nhằm quảng cáo cho
tất cả các dịch vụ làm ăn nhỏ như quảng cáo rao vặt cho
mấy cô gái điếm từ hạng sang cho tới hạng ế; quảng cáo
cho thuê nhà; mua bán ô tô mới cũ; quảng cáo thuê và tìm việc
làm... Nhưng mảng chính trị xã hội cũng vẫn được tờ báo
quan tâm theo đuổi. Đặc biệt là các vụ bê bối lớn nhỏ
của các chính khách cũng được tờ Bild luôn để mắt tới.
Đó chính là lý do, ngay sau vụ lùm xùm về cú tin nhắn của
ngài tổng thống với người phụ trách tờ báo (Chefredakteur).
Lượng phát hành của Bild đột ngột tăng vọt. Các báo khác
hăng hái nhảy vào tham gia bình luận ("đánh hôi") cũng được
"thơm lây" nhờ sự kiện rùm beng này. Làm báo ở xứ "giẫy
chết" kể cũng sướng. Chả ai có thể lấy lý do "Personal
Datenschutz" ("bảo mật thông tin cá nhân") mà bịt miệng được
họ. Kể cả việc nhà báo xăm soi vào đời tư của những
người nổi tiếng - người của công chúng hay các chính trị
gia hàng đầu. Đơn giản có các tin "giật gân" đưa lên báo
thì mới câu được khách. Một số của nhật báo Bild từ 30
tới 50 trang chỉ bán với giá rẻ rề 60 xu (tiền Euro) thôi
nhưng với lượng độc giả khổng lồ ở đủ mọi tầng lớp,
những nhà báo sắc xảo (cỡ như Huy Đức hay Hoàng Khương)
cũng khoẻ re nhờ nhuận bút cao ngất trời...
Mặc dù vậy làm báo ở xứ này, nếu vi phạm vào quyền con
người (nhân quyền) của đám dân thường lại phải rất cẩn
trọng. Nếu ở ta, việc đưa ảnh của một người nào đó
(chỉ để minh họa), phóng viên sơ ý không xin phép hay không có
sự đồng ý của đương sự... thì vẫn vô can. Nhưng ở xứ
họ, nếu bị kiện sẽ phải hầu tòa, phải đền bù danh dự
và nhân phẩm thì có khi sạt nghiệp chứ không thể bỡn
được! Ở mọi nơi công cộng, không có biển cấm quay phim
chụp ảnh, bất kể ai (dù nhà báo hay không) đều có thể
thoải ghi hình. Nhưng gặp người khó tính có dị ứng với báo
chí đôi khi cũng bị lôi thôi. Bản thân May cũng đã gặp
trường hợp này rồi. Hồi tháng tư năm 2010, trước tiền
sảnh một trường đại học ở München (Đức), trong khi chờ
quay tư liệu một cuộc phỏng vấn ông hiệu trưởng nhà
trường (cho một trung tâm du học của Việt Nam), gặp đúng vào
giờ tan tầm đông nghịt người, thấy có một tay sinh viên khá
đẹp trai ăn mặc Cowboy rất bắt mắt, May đã dùng chiếc
Sony-Camera quay cận chân dung người này mà chưa kịp hỏi xem anh
ta có đồng ý hay không. Chắc do bức xúc với một tay đầu
đen lạ hoắc gốc Á châu... anh chàng ngổ ngáo này đã đòi xem
hình và yêu cầu phải xóa ngay cái cảnh quay có rõ mặt anh
ta...
Chuyện khác ở nơi May tới làm việc (nhà trẻ) năm ngoái, trong
giờ ra chơi có một cháu gái nhỏ 4 tuổi thường tới chỗ May
đang làm việc chào hỏi rất thân thiện. Lại còn đòi bắt
chước làm các công việc của May nữa. Các cô giáo giữ trẻ
trông thấy cũng vui vẻ không có ý kiến gì. Một hôm thấy
cháu khoe sắp tới ngày sinh nhật, được mẹ mua áo mới và
cắt tóc nữa... Khi thấy cháu chạy nhày tung tăng như chú chim
non dưới ánh nắng ban mai ngược sáng tuyệt đẹp, máu nghệ
thuật nổi lên, May lấy ngay chiếc Lumix nho nhỏ vẫn mang bên
người ra chớp vội được vài tấm. Ảnh rất đẹp, có hồn.
Thấy cháu đòi xem hình vừa chụp, May cũng dại dột cho cháu
xem. Không ngờ cháu thích qúa về khoe ngay "vừa được chụp
ảnh đẹp" với mẹ. Bà mẹ nổi cơn tam bành liền khiếu nại
với bà phụ trách nhà trẻ đồng thời báo ngay với công an.
Ngay hôm sau hai người công an địa phương tới tận nhà riêng
của May hỏi tường tận về chuyện chụp ảnh. Thấy không có
vấn đề gì nghiêm trọng cả, họ chỉ yêu cầu xóa bỏ mấy
tấm hình (trong máy) đó và căn dặn "bận sau nếu có muốn
chụp ảnh trẻ con cần hỏi bố mẹ (hay cô giáo) của cháu
trước"! Nhưng cảm hứng và sáng tạo nghệ thuật (chộp hình
ảnh) nào có chờ đợi được mấy thủ tục nhiêu khê đó?
Chuyện nữa đã lâu, cách đây ngót 18 năm, có một lần không
biết do ai giới thiệu mà thông tín viên thời sự nổi tiếng
là Ngô Vĩnh Phúc - thuộc Ban Việt ngữ đài BBC-London có gọi
điện cho May xin phỏng vấn về cuộc biểu tình của khoảng
hơn 400 người Việt Đông Âu chống lệnh trục xuất của chính
phủ Đức tại quảng trường (quên tên) dưới chân tượng
đài nhà soạn nhạc nổi tiếng Betthoven ở Bonn (lúc ấy vẫn
là thủ đô của Tây Đức). Hôm đó May có mặt chứng kiến và
ghi hình bằng máy quay video S-VHS do người bạn nhờ cậy. Nội
dung anh Vĩnh Phúc hỏi chỉ xoay quanh cuộc biểu tình diễn ra
từ giờ nào tới giờ nào? Người biểu tình giương các biểu
ngữ ghi những gì? Thành phần gồm những ai; độ tuổi như
thế nào? Khẩu hiệu những người tham gia hô ra sao và ước
lượng khoảng bao nhiêu người hiện diện?.... Chỉ vài câu
tưởng vô thưởng vô phạt thế mà cũng phải xưng rõ tên
tuổi và cả lời cam đoan "hoàn toàn đồng ý để BBC công bố
tên thật và toàn bộ cuộc phỏng vấn trên sóng của BBC trong
bản tin thời sự tối ngày... tháng... năm...". Qua cách làm đó
mới thấy sự đưa tin của các hãng truyền thông lớn có uy
tín là vô cùng cẩn trọng. Trong bất kỳ cuộc phỏng vấn dù
dài ngắn như thế nào, bao giờ cũng có thủ tục xin phép đối
với người được phóng viên lựa chọn có đồng ý xưng danh
tính để trả lời phỏng vấn hay không? Ở mỗi câu hỏi
người được phỏng vấn có thể trả lời hay giữ thái độ
im lặng là tùy ý muốn! Ngay cả trước giờ phát sóng, nếu
người được phỏng vấn lại đổi ý, có thể gọu điện
đề nghị dừng phát sóng, dù chương trình đã làm có tốn kém
tới đâu, nhà đài cũng sẽ nghiêm chỉnh đáp ứng. Chính vì
thế các hãng truyền thông lớn xứ người thường tránh
được tối đa những kiện tụng rắc rối trong qúa trình tác
nghiệp của họ.
Liên hệ với trường hợp "gài bẫy công an" để viết báo
chống tiêu cực của nhà báo Hoàng Khương, tôi cũng đã thăm
dò qua những nguồn đáng tin cậy ở nơi tôi cư ngụ thì
được biết, luật pháp xứ người ta cũng không khuyến khích
những vụ "gài bẫy" để bắt tận tay day tận trán những sai
phạm của nhân viên công lực của nhà nước (những con "sâu"
hại) để viết bài như thế. Nhưng luật dù sắt đá tới đâu
cũng dễ châm chước và cảm thông với những nhà báo chọn
cách làm việc bất đắc dĩ nhưng hiệu qủa đó. Nếu những
người chủ động tham gia làm "chim xanh"/ "chim mồi" mà không
hề có tư thù cá nhân, chỉ với mục đích bất vụ lợi. Cũng
như trong bóng đá, khi hậu vệ quyết liệt lao vào cản phá sự
dốc bóng uy hiếp khung thành của tiền đạo đối phương mà
người hậu vệ chạm chân được vào bóng (cản trúng bóng)
thì dù có bị trọng tài bắt lỗi cũng không bị phạt nặng so
với việc cản người không bóng hay cản phá thô bạo kiểu
"bỏ bóng đá người".
Trong cuộc sống ở bất cứ lĩnh vực nào cũng có ưu có
khuyết. Dù ngành công an hay báo chí cũng vậy, bên cạnh những
chiến sỹ tận tụy bảo đảm anh ninh trật tự và sự trong
lành của xã hội cũng còn không chỉ một vài "con sâu làm rầu
nồi canh" mà có khi cả ổ cả đám. Trong vụ việc của Hoàng
Khương (HK), nếu các chiến sỹ CSGT của xứ ta mà hoàn trong
sạch thì liệu nhà báo HK có bẫy được và đánh bay được
tới mấy chục mạng khoác áo "người thi hành công vụ" để
mãi lộ nhũng nhiễu người dân tham gia giao thông... hiện diện
rất rõ nét trong bốn năm chục bài phóng sự đăng trên báo
Tuổi Trẻ gây rung động dư luận trong suốt thời gian qua hay
không?
Nay thay vì "chỉnh đốn đội ngũ trong đảng" nhằm diệt trừ
tham nhũng, tận diệt "bầy sâu" để cứu nước, cứu đảng và
chế độ, những người khoác áo bảo vệ luật pháp lại vơ
đũa cả nắm, tận diệt tuốt cả đám sâu lẫn người "bắt"
sâu thì chúng ta phải hiểu cái quyết tâm chống tham nhũng của
các vị chuyên chém gió kia có thành thực không?
Có rất nhiều ý kiến trái chiều nhau về việc làm của Hoàng
Khương. Người ưa thì khen anh Khương dũng cảm, không ngại
hiểm nguy, dám vào tận hang cọp để bắt cọp. Người không
ưa thì cho HK cũng chả tốt lành gì, cũng tham gia hối lộ...
Người đang viết những dòng này cũng không hề quen biết nhà
báo Hoàng Khương ngoài việc có được xem một số bài phóng
sự điều tra. Lại không nằm "trong chăn" nên chả dám lạm bàn
vượt ra ngoài sự hiểu biết của mình. Nhưng trong sâu thẳm
từ gương mặt dễ coi ấy, từ cái cười hiền dịu ấy, tôi
có một niềm tin "Hoàng Khương vô tội"!
Trong khi có những đồng nghiệp của anh thường chọn cách "án
binh bất động" hay lợi dụng cương vị nhà báo lề đảng
để xoay xỏa tìm cách móc nối thoả hiệp ăn chia kiếm lợi
với "bầy sâu" để vinh thân phì gia thì anh Khương lại chọn
phương thức "đấu tranh - tránh đâu"?
Không rõ có phải nguyên nhân gây chứng mất ngủ của tôi trong
những ngày qua có liên quan tới chuyện lao lý của Hoàng Khương
khiến dư luận (trong đó có tôi) bức xúc? Nhưng qua lời của
nhà báo Huy Đức trong bài Án Lệ Hoàng Khương thì hoạ có gỗ
đá mới không mảy may động lòng:
<em>"Hành vi của Hoàng Khương chỉ nguy hiểm cho những kẻ tham
nhũng chứ không hề nguy hiểm cho xã hội. Có thể, sau khi bắt
Hoàng Khương trên báo chí chỉ còn tin cảnh sát giao thông trả
lại tiền hối lộ chứ không còn "ăn" hối lộ. Nhưng,
không phải những thông tin như thế sẽ làm cho xã hội tốt
đẹp hơn, bởi điều mà người dân cần là tham nhũng không
còn chứ không phải là những nhà báo chống tham nhũng không
còn nỗ lực để khui ra tham nhũng."</em> (**)
<em>"Vụ việc của nhà báo Hoàng Khương gây xôn xao dư luận
vốn đang bất bình về tình trạng tham nhũng lan tràn và công
tác chống tham nhũng không hữu hiệu tại Việt Nam"</em>. Đó
bình luận của đài VOA ngày 03/01/012.
Còn tờ An ninh Thủ đô thuật lời luật sư Vũ Lợi cho rằng
ký giả Hoàng Khương không có động cơ phạm tội hình sự vì
hành vi của ông chỉ xuất phát từ mục đích chống tham nhũng.
Để kết cho entry này, xin mượn lời của một nhà báo nữa
phát biểu đã được blog của nhà báo Hương Trà (Cô Gái Đồ
Long) dẫn lại rằng: <em>"Hoàng Khương là người sót lại của
rừng cười. Cánh rừng ấy sau vụ mùa này sẽ phải trụi
lá."</em>
Nghĩ mà buồn. Song vẫn chưa mất hết hy vọng. Như cổ nhân
nói <em>"Càn khôn bĩ cực thái lai"!</em>
Mong sao sang xuân, <em>"Cánh rừng cười... trụi lá"</em> ấy sẽ
sớm nẩy lộc đâm chồi!...
<strong>Gocomay </strong>
_____________________
(*) Cô Gái Đồ Long -
NHỮNG NGÀY DÀI -
http://www.facebook.com/photo.php?fbid=2306756003060&set=a.1073608735149.10397.1674099665&type=1
(**) Án Lệ Hoàng Khương -
http://www.facebook.com/notes/osin-huyduc/%C3%A1n-l%E1%BB%87-ho%C3%A0ng-kh%C6%B0%C6%A1ng/318005971555971
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/11184), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét