vàn câu trả lời khác nhau nhưng có lẽ nhận được sự đồng
tình lớn nhất sẽ là: Thành công trong sự nghiệp cá nhân.
Vậy "Thành công trong sự nghiệp cá nhân" là như thế nào?
Nhiều người thì muốn thăng tiến trong công việc, được làm
trưởng phòng, giám đốc… Kẻ thì muốn kiếm được nhiều
tiền mới gọi là thành công, cho dù dùng bất cứ mánh khóe,
thủ đoạn nào. Có người lại quan niệm hạnh phúc mới là
đích đến của sự thành công trong sự nghiệp, tức vừa thành
công vừa hạnh phúc.
Bỏ qua mọi khác biệt, mọi ý kiến, điểm chung nhất mà chúng
ta có thể dễ dàng nhận ra được, đó là: Mọi người dân
Việt Nam đều mưu cầu thành công và hạnh phúc cá nhân. Rất
chân thành và đáng trân trọng, phải không? 1 căn nhà nhỏ ấm
cúng (chừng 40 m2), 2 chiếc xe gắn máy cùng khoản thu nhập ổn
định chừng $800/tháng cho gia đình 4 người liệu có đủ? Có
thể hình mẫu trên là mơ ước của nhiều người, đặc biệt
ở vùng nông thôn nhưng đối với nhiều người ở thành phố
lớn như Saigon, Hà Nội… chừng đó là không đủ. Họ cần
nhiều hơn. Không như lớp người doanh nhân làm giàu cho bản
thân họ, trí thức Việt Nam vẫn chỉ làm công ăn lương, phục
vụ Đảng-Nhà nước hệt như những nho sĩ thời phong kiến
chỉ mong phục vụ tầng lớp quan lại và vua chúa. Do đó, để
đạt được giấc mơ của mình, nhiều người không ngần ngại
sử dụng mọi mánh khóe để thủ lợi. Một số tỏ ra bất
lực vì không cạnh tranh nổi với những người có thân thế
và quen biết, hoặc đơn giản chỉ đổ lỗi do cơ chế. Hầu
hết đều tự kiếm tìm giải pháp cá nhân cho những vấn đề
của mình. Hoàn toàn cá nhân, ngay cả ước mơ cũng đều cho
thấy điều đó.
Nhiều người sẵn sàng chà đạp nhau để đạt được ước
mơ của mình bất chấp người khác. Hệ thống các giá trị
bị đảo lộn. Tất cả đều nhường bước trước chủ nghĩa
thực dụng. Có tiền là có tất cả. Mọi thước đo đều quy
về lợi ích bản thân đầu tiên.
Thật ngạc nhiên là suy nghĩ này cũng được áp dụng khi nói
về vấn đề thời sự trên thế giới. Nếu đó chỉ là những
luận điệu cũ mèm của báo chí chính thống thì chẳng có gì
đáng nói, bởi vì họ được nhận những quyền lợi thiết
thân để làm việc đó. Đằng này, hầu hết những người
được coi là trí thức cũng có suy nghĩ như vậy. (Con số này
chắc chắn lớn hơn nhiều so với những người dám tranh đấu
cho dân chủ, bởi chỉ cần 1/50 số này ủng hộ thôi, phong
trào dân chủ đã có thể đập tan chế độ này nhưng họ đã
không làm thế). Họ tin rằng trong quan hệ quốc tế, Liên Hợp
Quốc cũng chỉ là trò chơi của các nước lớn và các nhà
nước chỉ quan hệ với nhau dựa trên lợi ích quốc gia.
Thoạt nghe có vẻ có lý, nhưng điều đó phản ánh tư duy lạc
hậu, kiểu Chiến tranh lạnh. Không hề có tư duy hợp tác để
cùng phát triển dựa trên một số giá trị chung phổ quát toàn
nhân loại. Khồng hề có các giá trị Chân Thiện Mỹ mà con
người tạo dựng để từ đó xây dựng một thế giới tốt
đẹp hơn cho loài người. Với họ, chính trị là trò chơi
mạnh được, yếu thua, là cái gì đó thủ đoạn, xấu xa, và
nó cũng chỉ phục vụ lợi ích cho một nhóm người nào đó.
Chính vì thế, những người ham mê chính trị cũng là loại
người muốn đoạt lợi ích của đám đông để phục vụ lợi
ích của mình và nhóm người của mình.
Cũng bởi do văn hóa Việt Nam không cổ súy sự đối thoại
dựa trên sự tương kính mà chúng ta vẫn còn giữ những suy
nghĩ của thế kỷ 19: sự đấu tranh giai cấp. Già nua và cằn
cỗi. Bất hạnh thay, đó cũng là suy nghĩ của hầu hết trí
thức ở trong nước.
Văn hóa ao làng (mà chúng ta đã, đang thụ hưởng) không cổ
súy cho việc trai làng này được quen biết và cưới gái làng
khác. Hậu quả là chúng ta không có một sự liên đới với
nhau. Mà đã không có sự liên đới thì chúng ta không thể tụ
họp lại thành một tổ chức vững mạnh. Mạnh ai nấy sống.
Điều cần thiết cho một cuộc canh tân đất nước không phải
là những dự án chính trị phức tạp mà phải là dự án xóa
bỏ những tàn dư, hủ tục trong văn hóa của chúng ta. Thứ văn
hóa bất dung, không kết hợp được sự đoàn kết của mọi
người trong sự tương kính cần phải có.
Chúng ta gào thét chúng ta yêu nước nhưng chúng ta cũng sẵn
sàng gây gổ, đánh nhau nếu xảy ra va quẹt ngoài đường.
Chúng ta tôn vinh doanh nhân nhưng cũng có thể mạt sát họ là
đồ con buôn, bọn hàng tôm hàng cá. Chúng ta vẫn còn phân
biệt và chia rẽ nặng nề Bắc-Trung-Nam. Và chúng ta cũng bị
giam cầm trong văn hóa bất dung ấy để có thể hòa giải với
nhau. Cũng chính nó mà những phát biểu đứng đắn của trí
tuệ chỉ làm cho trí thức Việt Nam thêm hằn học và đố kỵ
nhau.
Quyền lực là thứ mà trí thức Việt Nam thèm muốn và tôn
sùng nhưng cố tỏ vẻ đạo mạo. Thay vì nhận lãnh trách
nhiệm để lãnh đạo xã hội, dùng quyền lực để thực thi
nhiệm vụ một cách có trách nhiệm cho đất nước thì trí
thức Việt Nam lại tôn sùng những kẻ có quyền lực nhưng vô
trách nhiệm.
Trí thức Việt Nam vẫn chỉ là những kẻ theo đuôi mà không
hề có một tư tưởng nào của riêng mình. Chừng nào trí thức
Việt Nam chưa rũ bỏ được cái cũi giam cầm để đứng dậy
nhận lãnh trách nhiệm của mình, chừng đó Việt Nam còn thua
kém trong lạc hậu và hèn yếu.
Saigon, ngày 22/12/2011
Đinh Vạn Vĩnh Phát
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/11005), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét