Nguyễn Hà - Hiến Pháp và Lòng Tin

Sáng 7/9, tại Hà Nội, Ban Biên tập dự thảo sửa đổi Hiến
pháp 1992 đã có phiên họp đầu tiên khởi động nhằm xây
dựng mô hình, tổ chức, cách thức làm việc và lộ trình sắp
tới. "Những nội dung sửa đổi sẽ bám sát và kế thừa
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội và các văn kiện khác của Đại hội lần
thứ XI của Đảng và kết quả tổng kết 20 năm đổi mới",
đó là yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng,
Chủ tịch Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

<h2>Mở rộng dân chủ hay củng cố quyền lực?</h2>

Có thể nói, việc sửa đổi Hiến pháp lần này đã làm tốn
không biết bao nhiêu giấy mực của các tờ báo trong cũng như
ngoài nước. Giới trí thức đang bàn tán xôn xao về khả năng
có hay không một bản Hiến pháp toàn dân sau lần sửa đổi
này? Đã có rất nhiều ý kiến bày tỏ mong muốn Hiến pháp
lần này phải được sửa đổi một cách dân chủ, toàn diện
và phải được toàn dân phúc quyết thông qua. Các tiếng nói
góp ý đáng quan tâm gần đây như nguyên Chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Văn An, nhà văn Nguyễn Thị Hảo, nhà thơ Trần Mạnh
Hảo, Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý (Bộ Tư pháp) GSTS
Lê Hồng Hạnh, Đảng Dân Chủ Việt Nam, nhà báo Huy Đức,
luật gia Lê Hiếu Đằng – Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn
về Dân chủ và Pháp luật…

Cứ mỗi lần sửa Hiến Pháp là người dân lại thêm một lần
hi vọng. Sau bản Hiến pháp đầu tiên 1946 của nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa, Việt Nam đã tiếp tục sửa đổi Hiến
pháp vào các năm 1959, 1980, 1992, nhưng người dân vẫn chưa
thấy "quyền được sống, quyền được tư do, mưu cầu hạnh
phúc" (Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh).

Nhìn sơ qua Ủy ban sửa đổi Hiến pháp lần này, có thể thấy
rằng đa số – nếu không muốn nói là tất cả – đều là
viên chức nhà nước, không có đại diện của các đoàn thể
hay đảng chính trị, mà nếu có cũng là viên chức của nhà
nước. Có thể thấy, giới luật gia, luật sư, và thành phần
trí thức ngoài xã hội – những nhân tố cực kì quan trọng,
để góp ý kiến cho việc sửa đổi Hiến pháp đều không
hiện diện trong Ủy ban này.

Theo phát biểu của Chủ chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng,
đồng thời cũng là Trưởng Ban sửa đổi hiến pháp, thì
"<em>những nội dung sửa đổi sẽ bám sát và kế thừa Cương
lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội và các văn kiện khác của Đại hội lần thứ XI
của Đảng và kết quả tổng kết 20 năm đổi mới</em>".

Hiến pháp không thể đơn giản là một đạo luật, bởi luật
là do cơ quan lập pháp làm ra, tức sản phẩm của bộ máy nhà
nước, theo đó, nhà nước (thông qua nghị viện hay quốc hội)
có thể thay đổi nó. Hiến pháp không như vậy; hiến pháp là
khế ước tinh thần và pháp lý của toàn xã hội. Hiến pháp
đứng trên các đạo luật bởi nó chế ước cả nhà nước và
không ai được phép vượt qua. Bởi vậy Đảng Cộng Sản không
thể tự sắp đặt Ủy ban sửa đổi và nội dung hiến pháp,
vì đơn giản đây không phải là cương lĩnh của Đảng.

Chưa dừng lại ở đó, ông Hùng tiếp rằng "<em>có cơ chế
bảo đảm sự tham gia tích cực của các chuyên gia, các nhà khoa
học, các nhà quản lý và lấy ý kiến rộng rãi của các tầng
lớp nhân dân các ngành, các cấp</em>".

Nhưng trong thực tế, "cơ chế" này là gì mà có thể
"đảm bảo sự tham gia của các chuyên gia"? Và cách để
"lấy ý kiến rộng rãi của các tầng lớp" như thế nào?
Hoàn toàn không có – chỉ là phát biểu suông! Và như thế làm
sao dân tin được?

Điều quan trọng nữa là Điều 4 hiến pháp 1992 vẫn chưa thấy
có ai trong Ủy ban nhắc tới. Nguyên Chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Văn An, đại biểu Nguyễn Minh Thuyết, cũng như nhiều
người khác đã nhiều lần yêu cầu luật hoá Điều 4 Hiến
pháp… Đã đến lúc Đảng phải dũng cảm vượt lên chính
mình, dũng cảm phá bỏ mô hình quyền lực đã cũ, vì mọi
quyền lực chỉ thật sự tồn tại trên cơ sở lòng tin của
người dân mà thôi. Phải trao trả quyền lực về tay nhân dân,
thông qua một bản hiến pháp dân chủ, tức được sự phúc
quyết của toàn dân.

<h2>Lòng tin của người dân</h2>

Mọi chế độ, nếu muốn tồn tại phải dựa vào lòng tin của
người dân, chứ không phải "cây dùi cui và cái còng số 8".
Thế nhưng, có thể nói không ngoa rằng, chưa bao giờ lòng tin
của người dân đối với chính quyền lại xuống thấp như
bây giờ.

Trước đây, khi còn chiến tranh, lòng tin của người dân đã
mang lại sức mạnh vô biên cho công cuộc chung. Và bây giờ,
lòng tin ấy cần được nuôi dưỡng và duy trì. Đừng nghĩ
rằng đất nước đã ở "trong tay ta", mà hãy nhớ rằng,
mọi sự lật đổ đều bắt đầu từ những uất ức nhỏ
của người dân.

Bài học của cuộc cách mạng lật đổ chế độ độc tài
Gaddafi ở Libya là bằng chứng rõ ràng nhất, cho thấy cái mà
chính quyền cần hôm nay chính là niềm tin của người dân chứ
không phải là đồng tiền để "mua vé" cho chuyến tàu xuyên
đường hầm, nhằm đào thoát khi có biến.

Dân chỉ có thể tin khi dân được biết và được hỏi ý
kiến về những chuyện liên quan mật thiết đến cuộc sống
hằng ngày của họ: từ chuyện chống tham nhũng đến chuyện
quản lý các doanh nghiệp nhà nước, cho nước ngoài thuê đất,
thuê rừng, đến chuyện ngoài hải đảo xa xôi… Dân khó tin
khi quan chức nói một đằng làm một nẻo, rất khó tin khi tham
nhũng vẫn tràn lan…

Chính vì không "tham khảo" ý kiến của người dân, nên mới
có chuyện vỡ nợ như Vinashin. Thế nhưng "vết thương" này
còn chưa lên được da non thì mới đây, thông tin về việc
Chính phủ bảo lãnh 1,375 tỉ USD vốn vay nước ngoài cho các
doanh nghiệp ximăng, trong đó có bốn dự án ximăng khó có khả
năng trả được nợ, đã gợi lại vấn đề an toàn nợ nước
ngoài của Việt Nam.

Viết đến đây, liếc nhìn qua chiếc tivi, Đài ĐN1 đang truyền
hình trực tiếp hội nghị về báo cáo viên giỏi (15h57' ngày
07/09/2011), trong đó Đại tá Phùng Thế Vinh phát biểu như sau:
"<em>Mất Hà Nội, TP.HCM thì Việt Nam còn không? Nhưng nếu
mất biển đảo thì Việt Nam vẫn còn</em>"! Shock quá! Thật
khó tin đây lại là phát biểu của một quân dân VN mang hàm
đại tá. Chẳng lẽ khẩu hiệu "còn Đảng còn mình" lại
thấm nhuần như vậy thật sao?

Khi không có lòng tin của người dân, thì một chế độ độc
tài có thể tan rã rất dễ dàng! Mùa xuân Ðịa Trung Hải đã
bắt đầu ở Tunisia từ đầu năm nay, lan sang Ai Cập và các
nước Á Rập khác, nay đã tới Libya và có thể sẽ tràn tới
Syria trong những ngày sắp tới. Trong thập niên 1970 cả vùng
Ðịa Trung Hải toàn là những chế độ độc tài. Tito ngự
trị ở Nam Tư, Enver Hodja ở Albania. Các ông đại tá nắm
quyền ở Hy Lạp. Thổ Nhĩ Kỳ cũng nằm trong tay các ông
tướng. Chế độ Franco ở Tây Ban Nha chỉ chấm dứt khi nhà
độc tài này qua đời năm 1975. Chế độ độc tài ở Bồ Ðào
Nha chấm dứt năm 1974 sau cuộc Cách mạng Hoa Cẩm Chướng…

Đây là những "tấm gương" mà Đảng Cộng sản Việt Nam
cần nhìn vào mà sửa đổi cho phù hợp. Không có cạnh tranh
công khai, minh bạch trong chính trị, không có tự do ngôn luận,
không có tự do biểu tình và nhân quyền bị hạn chế tối
thiểu thì không có nhà nước pháp quyền dân chủ đúng nghĩa.
Sự uất ức của người dân sẽ dần được tích tụ, và khi
nó bùng phát thì "mọi chuyện đều có thể xảy ra".

Để tránh điều này, Đảng hãy tự thay đổi chính mình. Hãy
từ bỏ Điều 4 hiến pháp, để chia sẽ trọng trách gánh vác
đất nước cho các đảng chính trị khác. Và may ra còn lấy
lại chút niềm tin nhỏ nhoi của nhân dân trong tình cảnh
"khốn cùng" – khi nền kinh tế đang xuống thấp, nạn tham
nhũng tràn lan, bờ cỏi biên cương bị xâm lấn…

Lần sửa Hiến pháp này là cơ hội, nhưng cũng là "nguy cơ"
cho Đảng. Niềm tin của nhân dân và toàn thể những con dân
Việt trên khắp thế giới đang ngoái nhìn theo cách sửa đổi
Hiến pháp lần này, và Đảng cần nắm bắt "cơ hội" quí
hiếm này để trao trả quyền lực về tay nhân dân và tránh
một "nguy cơ" như ở các nước Địa Trung Hải.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9907), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét