tượng của nó và trong biến cố dân chủ mùa thu 1956 tại
Hungary, vai trò ấy thuộc về "những chàng trai Pest" (pesti
srácok) quả cảm và can trường.</strong></em>
Nghiên cứu sử học cho thấy, học sinh, sinh viên và công nhân
ở độ tuổi dưới 25 đã có mặt và nắm phần chủ đạo
trong đại đa số các trận chiến chống lại chiến xa Liên Xô
trên đường phố Budapest. 44% những tổn thất trong thời kỳ
diễn ra cuộc cách mạng và chiến đấu giành độc lập dân
tộc năm 1956 thuộc về "<em>những chàng trai Pest</em>". Nếu
tính đến những người bị thiệt mạng, 21% ở độ tuổi 19
hoặc trẻ hơn, 4% ở ngưỡng 16 hoặc chưa tới.
Theo những hồi tưởng, do không vướng bận những toan tính
chính trị, những băn khoăn ý thức hệ, thế hệ trẻ Hungary
thời ấy sẵn sàng xuống đường và cầm vũ khí hơn những
bậc cha, anh của họ. Ông Pongrátz Gergely - thủ lĩnh khu Corvin,
nơi xảy ra chiến sự ác liệt nhất - nhớ lại: "<em>... hơn
80% những chiến sĩ ở khu Corvin chỉ mới trạc 20 tuổi. Những
chàng trai ấy đã chiến đấu và giành thắng lợi cho cuộc
cách mạng, đã trở thành những anh hùng của dân
tộc...</em>".
Ở khu Corvin, chỉ bằng bom xăng và những vũ khí tự chế,
"<em>những chàng trai Pest</em>" đã bắn hạ 17 chiến xa Liên
Xô trong vòng một ngày và biến mỗi góc phố, mỗi ngôi nhà
thành chiến lũy. Bác sĩ Pestessy József hồi tưởng: "<em>Bị
bỏng cả bàn tay vì bom xăng, lũ trẻ thường tới trạm xá ở
tầng hầm doanh trại Kilián. Sau khi được cứu thương, các
cậu ấy không chờ khỏi hẳn mà đã lại tiếp tục chiến
đấu, vì "như thế này là chúng cháu có thể ném được
rồi...</em>".
Sở dĩ có được những kết quả như thế trong cuộc chiến
"trứng chọi đá" là vì những người khởi nghĩa - trong
đó, "những chàng trai Pest" đóng vai trò nổi bật – đã
chiếm được thiện cảm và sự hỗ trợ của cư dân. Lý do là
bởi "động cơ" của họ khi cầm vũ khí rất trong sáng. Có
người, vì đồng tình với những đòi hỏi dân chủ 16 điểm
của giới sinh viên. Có người, vì hy vọng một tương lai tươi
sáng, phồn vinh hơn. Chỉ đôi ba người vì những mục đích cá
nhân.
Ðặc biệt, đối với giới trẻ Hungasy năm 1956, tình yêu quê
hương đất nước lãng mạn mà họ thừa hưởng từ thời
đại của người anh hùng dân tộc - thi sĩ Petőfi Sándor, từ
hình ảnh những cậu con trai phố Pál (trong tác phẩm cùng tên
của nhà văn Molnár Ferenc) đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong
hành động của họ. Theo nhận định của giới nghiên cứu,
thiếu họ, cuộc cách mạng 1956 chắc hẳn sẽ chấm dứt sau
vài ngày với những thỏa hiệp đủ loại.
Với sự tham gia quên mình và vô tư của "<em>những chàng trai
Pest</em>", các nhóm khởi nghĩa có vũ trang đã tạo ảnh
hưởng trực tiếp và gián tiếp đến bầu không khí chính trị
của biến cố 1956. Cuộc chiến đấu anh dũng và kiên cường
của quân khởi nghĩa đã khiến những đòi hỏi của cuộc cách
mạng trở nên có trọng lượng, đã đẩy lùi Hồng quân Liên
Xô trong những ngày cuối tháng 10 và đã quét sạch những tín
đồ của Stalin và Rákosi khỏi ghế quyền lực ở Hungary.
Ðặt mục tiêu độc lập dân tộc và thiết lập một chủ
nghĩa xã hội dân chủ, quân khởi nghĩa đã đặt nền móng cho
những động thái quan trọng nhất của chính phủ dân chủ do
Thủ tướng Nagy Imre đứng đầu, như thiết lập những cơ sở
của chế độ đa đảng, tuyên bố trung lập và rút Hungary
khỏi Khối hiệp ước Warsaw. "<em>Tại sao quân Liên Xô chỉ
toàn tấn công vào sáng sớm? Là vì khi đó bọn trẻ vẫn đang
ngủ!</em>" - câu chuyện tiếu lâm kinh điển của Hungary phản
ánh rõ vai trò "<em>những chàng trai Pest</em>" trong cuộc cách
mạng tinh khôi này...
<center>* * *</center>
Là những người quyết tâm nhất và dám hy sinh nhất cho thắng
lợi của cuộc cách mạng, nhưng "những chàng trai Pest"
đồng thời cũng phải chịu nhiều khổ đau nhất sau khi nỗ
lực dân chủ 1956 bị dập tắt. Ða phần những ai ở lại
Hungary đều bị tù đày, phân biệt đối xử, gạt sang bên lề
xã hội, bị lâm vào cảnh nghi kỵ và quên lãng. Thời đại
Kádár, thành ngữ "những chàng trai Pest" còn bị đánh đồng
với khái niệm lưu manh, côn đồ, hu-li-gan.
Tuy nhiên, hơn 3 thập niên (1956-1989) không đủ để xóa đi trong
lòng người hình ảnh những thanh niên quả cảm, những Gavroche
bên chiến lũy Budapest. Dư âm của những chàng trai "<em>tuổi
mới chừng 15 mùa xuân cằn cỗi - trong đạn lửa chiến xa Liên
Xô - hát vang lời ngợi ca tự do...</em>" (thi phẩm "<em>Bản
hùng ca về một chàng trai Pest</em>" của Szentkúti Ferenc) đã
đọng lại đậm nét trong văn học, nghệ thuật và ký ức của
người Hungary.
Hình ảnh ấy, chẳng hạn, đã được thể hiện hết sức cảm
động, bi hùng và đầy ấn tượng trong bài thơ "Mẹ, con đi
biểu tình!" (Anyu, tüntetni megyek!) của Kende Klára, nhà văn
gốc Hungary, thường được biết đến trên thế giới với tên
Claire Kenneth. Ðược viết vào năm 1957, thi phẩm là sự vinh danh
những anh hùng trẻ tuổi nhất của cuộc cách mạng 1956, đã
đổ máu "nỗ lực cho tự do và công lý hơn bất cứ dân tộc
nào trên thế giới" (Albert Camus).
<h2>MẸ, CON ÐI BIỂU TÌNH!</h2>
(Trần Lê dịch từ nguyên bản tiếng Hungary, "ANYU, TÜNTETNI
MEGYEK!"
Hôm qua, mái tóc vàng mượt của con...
Tay mẹ còn dịu dàng ve vuốt...
Hôm nay, vũ khí trong tay
Con ra chiến lũy...
Hôm qua ở trường con còn sợ,
Vì bài học con chưa thuộc...
Hôm nay? Đối mặt quân Nga mạnh bội phần
Con nổ súng...
Con mới chỉ 14 tuổi xanh
Cậu bé mảnh mai mắt xanh
Gào vào nhà bếp:
"Mẹ, giờ con đi biểu tình!"
Mặc áo cũ rẻ tiền
Đi đôi giày sờn gót
Hình bóng con từ dạo đó
Trở thành huyền thoại diệu kỳ
Vì chưa đâu, chưa đâu trên thế gian này
Chưa bao giờ có đạo quân như thế
Chiến đấu quả cảm, coi khinh cái chết
Ngần ấy đứa trẻ, những đứa trẻ Hung!
Chặn đường lũ chiến xa Nga
Như cái chết gầm gừ
Trong nháy mắt cán gục trăm người
Không thương tiếc
Đè lên thân thể nhỏ nhoi yêu dấu
Xích sắt lũ thiết giáp quái vật
Máu nhuộm chiến xa Liên Xô
Và các con nằm đó. Tử thương.
Chúng sát hại các con
Những anh hùng, vì các con đã kháng cự...
Đạo quân bonshevik bạo tàn
Đã sát hại cả một dân tộc
Dòng máu ấy, phiên tòa bao thiên kỷ
Không bao giờ rửa sạch
Và một ngày, mọi dân tộc trên thế gian
Cầm vũ khí trong tay!
Noi gương con
Cậu học sinh mảnh mai
Gào vào nhà bếp:
"Mẹ, giờ con đi biểu tình!"
Nguyễn Hoàng Linh (Nhịp Cầu Thế Giới)
<center><img
src="http://danluan.org/files/u1/sub01/249846_10150215307513322_641613321_6908131_1922623_n.jpg"
width="473" height="400"
alt="249846_10150215307513322_641613321_6908131_1922623_n.jpg" /></center>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8997), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét