Phạm Viết Đào và Nguyễn Huy Canh - Quan hệ giữa Đảng - Nhà nước và Nhân Dân: Ai phải cảm ơn ai?

Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, của nhân
dân, đó là một mệnh đề, một khẩu hiệu do Lê Nin đặt ra;
khẩu hiệu được trương lên khi Đảng muốn lôi kéo nhân dân
ủng hộ mình làm cách mạng, lật đổ chế đội cũ để chính
quyền vào tay Đảng. Và khi chính quyền vào tay mình rồi thì
các đảng viên đã trở thành những "ông quan cai trị" nhân
dân… Bởi vì lãnh đạo Nhà nước là độc quyền của Đảng
(Điều 4 Hiến pháp)...

Nói theo ngôn ngữ giáo điều thời thượng hiện nay, Đảng là
người lãnh đạo nhân dân ta đã làm cách mạng: xoá bỏ chế
độ phong kiến, lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa thực
dân, đế quốc. Kết quả, nhân dân giành được quyền lực
chính trị danh nghĩa là về tay mình nhưng thực chất quyền
lực chính trị ấy đã rơi vào tay Đảng; Đảng đứng ra tổ
chức thành lập nhà nước; cử người vào nắm giữ các trọng
trách trong bộ máy nhà nước và buộc dân phải bầu, phải
thừa nhận...

Nhưng khi nói quyền lực chính trị về tay Đảng, thực chất
là về tay Bộ Chính trị, cơ quan quyền lực cao nhất của
Đảng và các thường vụ cấp ủy các đảng bộ địa
phương…Về danh nghĩa, về "luật đảng" (Điều lệ) thì
các cơ quan này do đảng viên bầu ra và chịu sự giám sát,
quản lý của đảng viên nhưng thực chất hiện nay: một đảng
viên thường quyến lực, khả năng tác động chi phối đối
với các cấp ủy đảng nhiều khi không hơn gì quần chúng ???
Đối với cấp ủy địa phương còn vậy huống hồ tới Bộ
Chính trị - là cơ quan mà ông Nguyễn Văn An có lần mệnh danh
là "ông vua tập thể"…

Vì sao dẫn tới tình cảnh này; điều này có nguồn gốc sâu xa
bắt nguồn trong cơ cấu tổ chức và nguyên tắc điều hành,
quản lý các hoạt động của Đảng theo quy định của Điều
lệ…Đó là nguyên tắc "tập trung dân chủ". Nguyên tắc
tập trung dân chủ là gì: thiểu số phục tùng đa số; cá nhân
phục tùng tập thể; cấp dưới phục tùng cấp trên… Đây là
nguyên tắc, là nguyên lý vận hành trong hoạt động của đảng
nhiều khi đã biến cỗ máy đảng thành những cơ quan quan liêu,
xơ cứng mất sự nhạy cảm, tiền phong của một đảng tự
nhận mình là đội quân tiên phong dẫn dắt sứ mạng dân
tộc…

Trong chiến tranh, khi phát lệnh xung phong, thậm chí có lệnh rút
lui, nhưng nếu một người lính nào đó lao lên đầu hoặc lùi
lại quyết sống mái với kẻ thù thì rất dễ trở thành anh
hùng nếu anh ta lập được công trạng lớn.

Trong sinh hoạt của Đảng hiện nay, do bị bó cứng trong cái
nguyên tắc tổ chức tập trung dân chủ xơ cứng nên ai đó
bất thần lao lên hay lùi lại, khác, trái với số đông đôi
khi sẽ bị ăn đòn hội chợ, bị lãnh đủ, sẽ bị xóa sổ
vì hành động tiên phong hay cầm cự đến cùng vì chân lý…
Do bị chi phối nặng nề bởi cái cơ chế này, cái cơ chế
bảo hiểm an toàn cho ai đó do chưa hẳn có tài đức thực sự
nổi trội, hơn người nhưng do nắm được cờ nên cứ phất
đại đi và buộc mọi người, đôi khi cả dân tộc phải chấp
hành lao theo…Rất nhiều vụ việc xảy ra trong các hoạt động
điều hành kinh tế xã hội trong thời gian gần đây đã cho
thấy cái mặt trái của cái nguyên lý, cái nguyên tắc tập
trung dân chủ; một nguyên tắc rất dễ dẫn tới thủ tiêu
sáng tạo cá nhân, thủ tiêu đấu tranh nội bộ, một động
lực làm tiến hóa môi trường xã hội…
Do vậy, hiện nay nói Đảng và nhà nước là của nhân dân, do
nhân dân và vì nhân dân đang có nguy cơ chỉ là khẩu hiệu và
chí trên danh nghĩa và cương lĩnh trong các văn kiện của
Đảng. Do đó Đảng, Chính phủ (hiểu theo nghĩa nhà nước)
phải biết ơn nhân dân. Đây không phải là một mệnh đề
đạo đức mà là một logic chính trị, có theo logic đó thì đó
mới là một Đảng biết ăn ở với dân. Nếu không có nhân
dân đứng lên làm cách mạng, làm sao Đảng có được quyền
lực chính trị trong tay; thậm chí còn rũ tù trong các nhà tù
của các thế lực thù địch...

Còn hiện nay nếu nhân dân không lao động, làm ra của cải
để đóng thuế nuôi bộ máy nhà nước, bộ máy Đảng thì các
vị sống bám vào đâu, các vị làm gì ra của cải vật chất?

Thế thì tại sao đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn
khi nhận được sự trợ giúp của chương trình xoá đói giảm
nghèo lại nói: ơn Đảng, ơn Chính phủ?

Phải chăng đây là một trạng thái tâm lí còn sót lại của
cư dân nông nghiệp cổ xưa? Nhưng điều đáng tiếc là có
nhiều tổ chức xã hội, nhà thơ, nhạc sĩ và cả các chính
trị gia nữa đã đẩy trạng thái tâm lí này thành một mệnh
đề của tư duy chính trị? Xa hơn còn biến nó thành một
thiết chế pháp lý trong quan hệ chính trị-kinh tế-xã hội?

Tư duy mệnh đề chính trị này đã đi vào đường lối, chủ
trương của Đảng và nhà nước ở các cấp trong rất nhiều
năm. Nhân dân nghiễm nhiên trở thành như một đối tượng
cần định hướng, chăn dắt và ban cho? Tư duy chính trị này
đã biến bộ máy Đảng, các đảng viên lý ra phải là lãnh
tụ chính trị, lãnh tụ tinh thần nhưng lại tự biến thành
các ông quan bụng phệ, ăn trên ngối trốc?

Quan tâm, chăn dắt, ban cho… đó là điều quí nếu xuất phát
từ sự thành tâm trong sáng và cao thượng của con người với
con người. Nhưng người ta cũng đã phát hiện ra mặt trái của
những chủ trương và chính sách này: nó đã tạo ra tâm lí ỉ
lại, trông chờ vào lãnh đạo cấp trên, vào nhà nước; Lối
tư duy đó đã làm thui chột đi những cố gắng tự thân vươn
lên trong lao động, sản xuất và trách nhiệm với chính mình,
với gia đình và cộng đồng của số lớn cư dân trong xã
hội; trách nhiệm tự gánh vác và làm chủ lấy số phận của
bản thân mình…

Xa hơn thế, tư duy chính trị cổ hủ đó thật sự hạn chế,
thậm chí có khả năng đánh mất những cái quí hơn, tước
đoạt mất (dù chỉ là một cách êm ái!) trong tư duy chính trị
công dân của người dân: đó là con người phải được quyền
đòi hỏi sự bình đẳng về mặt pháp lý-yếu tố cơ bản
cấu thành khía cạnh nhân quyền của công dân; đã là công dân
thì phải được quyền chứ không phải là kiến nghị, hay đề
đạt nguyện vọng hay phải đi cầu xin để được tự lo, tự
quản và tự định hướng vươn lên cho chính mình trong việc
tìm kiếm các giá trị…

Về mặt pháp lý, theo mặc định của Hiến pháp: Đảng, nhà
nước phải có nghĩa vụ đáp ứng và tôn trọng những quyền
cơ bản của công dân, của cư dân bằng việc tạo ra những
điều kiện, những thiết chế, những cơ chế để công dân,
cư dân được đáp ứng những điều kiện, cơ sở chính
trị-vật chất để giúp họ tự vân động, tự phát triển
để duy trì quyền sống của mình.

Đây là tiền đề cần được xác định lại. Bởi vì đó là
một trong những điều kiện tiên quyết cho việc thay đổi cái
nhìn về địa vị, vai trò của các nhà lãnh đạo trong mối
quan hệ với nhân dân của xã hội hiện đại, cũng như cho quá
trình đổi mới hệ thống chính trị.

Từ những con người, những lực lượng chính trị (trước
đây) đóng vai trò phát hiện, định hướng, dẫn dắt, ban ơn,
ban phát cho nhân dân phải trở thành đối tượng được nhân
dân (thông qua Hiến Pháp) trao cho quyền lực chính trị bằng lá
phiếu của mình.

Chừng nào mà cái thiết chế giữa Đảng-Nhà nước và Nhân
dân còn được thiết kế theo mô hình Chủ-Tớ thì chừng đó
mọi giá trị dân chủ, tự do, nhân quyền chỉ là hình thức
nếu không muốn nói là bánh vẽ mang giá trị lừa mỵ nhiều
hơn.

Bởi trong đời sống xã hội, chẳng có "kẻ đầy tớ" nào
lại có thể tử tế, trung thành với "ông chủ" nếu như
kẻ đầy tớ đó không bị một cái uy nào đó của ông chủ
chế ngự, một thiết chế nào đó do ông chủ đặt ra đủ
mạnh, đủ sức răn đe đề kẻ đầy tớ kia không dám phản
chủ, không lừa chủ và không ăn gian, ăn bẩn của ông chủ?

Bởi vì đã là đầy tớ thì thường xuất thân từ các thành
phần thấp kém trong xã hội, nhân cách hèn hạ, học hành không
đâu vào đâu…chỉ có giỏi gian manh và ăn tham vì cái đói
cố hữu, bản năng, tiền kiếp….

P.V.Đ-N.H.C.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8845), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét