thời gian nhé, thằng Tiêu, mới nhận quyết định đề bạt
phó tổng, ngày mai khao cả làng. Đánh răng, tẩy giun cẩn
thận, ngày mai tha hồ rót. Uống đến say vãi ra quần mới về.
Tìm hiểu kỹ được biết, cái chức phó mà ông bạn tôi vừa
mới được đề bạt là chức phó thứ năm, trong một cơ quan
trực thuộc Chính phủ. Hàm thứ trưởng, rất oách. Ở đời,
có tý chức sắc, đặc biệt là ở các cấp trung ương, dẫu
là cấp phó nhưng đều có thể thừa lệnh bộ trưởng, bên
dưới có các vụ chuyên môn trực thuộc, ở các địa phương
là các chi nhánh trực thuộc.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Để duy trì được sự
ổn định của đất nước, Nho giáo dùng mọi cách để bắt
cá nhân phải lệ thuộc vào cộng đồng, bắt viên chức phải
lệ thuộc vào người cầm quyền tối cao. Để làm được
điều đó, nhà nước quân chủ Nho giáo đã sử dụng hai biện
pháp sau: 1) Lương nhẹ bổng nặng (hay nói như ngày nay là
"lương ít lậu nhiều"): Quan lại chủ yếu sống bằng bổng
lộc, còn lương chỉ là tượng trưng. 2) Trọng đức khinh
tài.<img class="quoright" src="/misc/quoright.png"/> <br
class="quoteclear"></div><div class="quoteauthor">» Đỗ Lai Thúy (Văn
hóa Việt Nam nhìn từ mẫu người văn hóa)</div></div>
Chán việc ở văn phòng, có thể kinh lý ở các nơi, đến đâu
đều được đón tiếp cờ hoa, thảm đỏ rất trọng thị.
Tiệc lớn, tiệc nhỏ, cơm bưng, nước rót, người đẹp hầu
hạ, ra về có phong bao tiền tiêu vặt. Hoàng đế ngày xưa cũng
chỉ sướng đến thế là cùng.
Ngẫm lại chuyện hôm trước, khi VTV6 tổ chức diễn đàn
"Đối thoại trẻ" với chủ đề: "Người tài có được
trọng dụng", có ý kiến cho rằng, ở Hàn hay Sing, người tài
được trả lương cao, được đãi ngộ thoả đáng nên ít có
hiện tượng kiếm chác, tham nhũng. Một khách mời bảo, ở xứ
thiên đường ta, người tài nhiều quá, ngân sách lại chỉ có
vậy nên phải chia nhỏ ra mới đều. <span
class="underlined-text">Tiền lương chỉ là danh nghĩa, bổng lộc
mới là chuyện lớn.</span>
Đơn cử, ở các nước vừa nêu, mỗi bộ chỉ có 1 hoặc cùng
lắm là 2 thứ trưởng, với vai trò giúp việc cho Bộ trưởng.
Còn ở xứ ta, riêng bộ NN, hiện có 7 thứ trưởng. Tưởng
thế đã nhiều, nhưng Công thương còn có tới 9 thứ trưởng.
Bộ CA, hiện cũng có số thứ trưởng tương tự. Người Tàu
có câu rất hay: Thêm một vị bồ tát, phải thêm một tuần
nhang.
Thêm một ghế, không chỉ thêm chế độ tiền lương mà kèm
theo đó là chế độ văn phòng, chế độ thư ký, giúp việc,
chế độ xe cộ, chế độ công tác và hàng loạt đặc quyền
khác.
Tại sao ở xứ ta có nhiều quan chức đến thế? phải chăng vì
chúng ta quá nhiều người tài? Mr. Giang bảo: Mỗi chiếc ghế
đều có giá một số ngàn đô, thậm chí là một số triệu
USD, tuỳ theo vị trí cụ thể, bổng lộc nhiều hay ít để
ngầm định giá cả. Vậy tội gì không sắm thêm ghế, ông nào
hãnh tiến, hãy "bỏ thầu" chiếc ghế ấy. Dĩ nhiên, chuyện
mở thầu hay bỏ thầu chỉ là người ta rỉ tai với nhau, đa
dạng và phong phú vô cùng.
Ở xứ Thiên đường ta, không có nghề kinh doanh nào nhanh và
lãi bằng kinh doanh quyền chức, theo cách nói dân gian là kinh
doanh ghế. Mua quan bán chức đã trở thành chuyện: <em>biết
rồi, khổ lắm, nói mãi</em>. Nó vẫn cứ diễn ra để rồi lâu
lâu lại đưa ra bàn thảo ra vẻ ta đây có trách nhiệm với
dân, với nước.
Trong một cuộc họp giao ban quận huyện mới đây, Bí thư Thành
uỷ HN nói không dấu diếm: "Cơ chế có những sơ hở khiến
nhiều người giàu bất thường, họ có quyền lực nên người
khác cứ đưa hối lộ cho dù họ không đòi". Điều này đã
phản ảnh một sự thật, rằng, mỗi dự án, một quyết định
đều gắn liền với một lợi ích. Muốn thông qua phải được
sự đồng thuận của các ghế. Thứ quà cáp, bổng lộc mà
những người muốn nhận được quết định chính là giá của
mỗi lá phiếu hay chỉ là cái dơ tay gật đầu, thậm chí là
cái im lặng, không phản đối.
Việc mua quan bán chức khiến cho những chức sắc trở nên có
giá bằng tiền tươi thóc thật. Điều này giải thích vì sao,
ở xứ ta ngoài người đứng đầu chính phủ còn có đến năm
phó. Mỗi bộ ngoài bộ trưởng còn có dăm bảy phó, thậm chí
có bộ có đến chín phó như đã nói ở trên. Với lực lượng
vũ trang, thì tướng lĩnh nhiều vô thiên lủng.
Trước đây, thứ trưởng Tuệ bộ CA chỉ có hàm thiếu
tướng, nay đến chức Cục trưởng cũng có hàm ấy, còn thứ
trưởng dĩ nhiên là Trung tướng, thậm chí là đại tướng.
Quan chức cao cấp ngày càng nhiều, không những không làm cho
bộ máy mạnh lênh mà còn làm suy yếu hệ thống quản lý nhà
nước. Câu "Bộ máy của ta cồng kềnh và kém hiệu lực"
được nói ra cách đây ¼ thế kỷ, nay vẫn vậy. Chính sách
cán bộ đang đẩy đất nước vào ngõ cụt, không chỉ trong
việc phát triển mà trong cả nhân cách của một thể chế.
Nạn mua quan bán chức đang tạo ra bức "tường lửa" để
ngăn chặn những người có tài, có đức có có tâm huyết với
đất nước tham gia điều hành quản lý xã hội.
Chủ tịch hỏi: Lương thứ trưởng chưa được chục triệu
tháng, hắn lây đâu ra tiền để khao cả làng? trả lời: chỉ
cần hắn lên tiếng sẽ có thằng bỏ tiền ra. Chi phí ấy nằm
trong giá của chiếc ghế mà người ta mới được ngồi.
Chuyện này không mới, nhưng Tiệc ta chưa bao giờ bàn đến
một cách thấu đáo.
Phan Thế Hải
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8637), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét