<ul>
<li><a href="http://danluan.org/node/7564">Dân trí, dân khí, nhân tài
– ba yếu tố để nâng cao tư cách độc lập quốc gia</a></li>
<li><a href="http://danluan.org/node/7634">Trần Huy Thuận - Cái bánh
Dân Chủ</a></li>
</ul></div>
Gần đây, các vấn đề PHẢN BIỆN XÃ HỘI, TỰ DO, DÂN CHỦ,
DÂN TRÍ được đề cập đến khá nhiều. Cả những người
đang giữ trọng trách, những người đã từng giữ trọng trách
trong hệ thống chính trị cho đến giới trí thức, những
người không giữ chức quyền đều bàn luận về các vấn đề
này trên các "phương tiện thông tin chính thống" và cả
các "phương tiện thông tin không chính thống". Điều đó
chứng tỏ rằng đây là các vấn đề ngày càng trở nên bức
thiết.
Tác giả Trần Huy Thuận trong bài viết CÁI BÁNH DÂN CHỦ
(http://boxitvn.wordpress.com/2011/01/27/ci-bnh-dn-ch%E1%BB%A7/) đã đề
cập đến những vấn đề nói trên một cách khá lôi cuốn,
hấp dẫn.
Có lẽ nhiều người đồng tình với các luận cứ của tác
giả <em>"dân trí thấp, dân thiếu hiểu biết là trở ngại
lớn nhất, trực tiếp nhất và nguy hại nhất đối với việc
thực thi tự do và dân chủ"</em> và <em>"chỉ hô hào dân
chủ mà không chú trọng việc nâng cao dân trí, là mị
dân!"</em>.
Tuy nhiên, không hẳn tất cả đều đồng ý với việc tác giả
cho rằng <em>" Dân muốn thật sự tự do, thật sự dân chủ
trước hết phải nâng cao dân trí"</em>.
Dân trí không phải là trình độ học vấn mà là ở chỗ
người dân biết mình có quyền gì? có thể làm gì? được
phép làm gì để mưu cầu hạnh phúc cá nhân và góp sức đưa
đất nước tiến lên. Theo nghĩa đó thì trong các xã hội phi
dân chủ, cho dù trình độ khoa học – kỹ thuật có thể vẫn
phát triển, nhưng dân trí vẫn không cao. Chỉ có thực hiện
dân chủ hóa xã hội mới có thể phát huy dân trí một cách
đầy đủ.
Như vậy thì dân chủ hoá xã hội và nâng cao dân trí luôn đi
cùng nhau, không thể đợi có điều này mới làm điều kia.
Người nắm quyền thường ngụy biện rằng khi mà dân trí còn
thấp thì chưa nên dân chủ hóa, tùy theo trình độ dân trí
đến đâu mới trao quyền dân chủ đến đó.
Hơn nữa, nói rằng dân trí ta hiện tại vẫn còn thấp thì e
rằng đánh giá thấp thực trạng. Vả lại, một chế độ đã
được xây dựng hơn 60 năm mà vẫn thấy rằng dân trí còn
thấp thì lỗi này trách nhiệm thuộc ai?
Nhiều phản biện, chất vấn trên cơ sở các luận cứ khoa
học và đúng quy định của pháp luật của các nhân sỹ, trí
thức trong thời gian gần đây chứng tỏ dân trí không hề
thấp mà chỉ là chưa được phát huy, coi trọng đúng mức. Sự
coi trọng chưa đúng mức có lẽ phản ánh xã hội chưa có dân
chủ thực sự.
Có phản biện xã hội chưa hẳn đã có nền dân chủ trong xã
hội đó. Nếu như mọi phản biện xã hội đều bị quy kết,
chụp mũ thì xã hội đó chưa có nền dân chủ. Nếu chỉ
những phản biện "đi bên lề phải" mới được chấp nhận
thì nền dân chủ đó chỉ là dân chủ nửa vời, dân chủ cho
những người biết "lựa lời mà nói". Nếu cho phép phản
biện nhưng mọi phản biện (dù đúng đắn) cũng chỉ là . . .
phản biện, không làm thay đổi chủ kiến của người nắm
quyền thì đó chỉ là dân chủ giả hiệu, dân chủ cho có vẻ
dân chủ mà thôi. Nếu chỉ những phản biện về những gì là
"bệnh ngoài da" mới được lưu ý, còn những phản biện
về những căn bệnh trầm kha đều bị coi là những ý kiến
"khó nghe" thì đất nước khó có thể tiến lên mạnh mẽ,
tương xứng với tiềm năng sức mạnh của mình.
Việc nâng cao dân trí tất nhiên không thể không dựa trên một
nền giáo dục tự do, đại chúng. Sự tự chủ, tính độc lập
về mặt khoa học của hệ thống giáo dục, sự tự do về mặt
tư tưởng, tinh thần phản biện là những vấn đề lớn lao
cần đặt ra cho hệ thống giáo dục nói chung và giáo dục
đại học nói riêng tại nước ta hiện nay.
<strong>Thái Nguyên Bồi</strong> (người từng là Bộ trưởng
Giáo dục đầu tiên của Trung Hoa Dân quốc, Hiệu trưởng
Trường ĐH Bắc Kinh) gần 100 năm trước từng nói <em>"Chúng
ta phải được tự do tư tưởng và tự do ngôn luận, không
để cho một trường phái triết học hay bất kỳ một loại
hình tôn giáo nào giam hãm tư tưởng của chúng ta. Trái lại,
chúng ta phải luôn hướng tới những tư tưởng cao cả mang tinh
thần nhân loại, những tư tưởng sẽ tồn tại mãi mãi, bất
kể không gian và thời gian. Đó là nền giáo dục xứng đáng
với tên gọi là nền giáo dục toàn cầu"</em>.
Hiệu trưởng <strong>Drew Gilpin Faust</strong> của Đại học Havard
trong Lễ trao bằng tốt nghiệp năm 2009, cũng phát biểu
<em>"các trường đại học phục vụ như những nhà phê bình
và là lương tâm của xã hội. Chúng ta tạo ra không chỉ tri
thức mà còn tạo ra những câu hỏi, tạo ra những hiểu biết
bắt nguồn từ chủ nghĩa hoài nghi, từ sự không ngừng đặt
câu hỏi chứ không phải từ sự thống trị của những tri
thức thông thái được chấp nhận không cần thử thách. Hơn
bất cứ một tổ chức nào khác trong xã hội, cốt lõi của
các trường đại học là tầm nhìn dài hạn và những quan
điểm phản biện, và những điều này có được chính là vì
đại học không phải là sở hữu của riêng hiện tại"</em>.
Quan điểm tương đồng của 2 nhà giáo dục ở các quốc gia
khác nhau, tại các thời điểm khác nhau phần nào cho thấy vai
trò của giáo dục trong việc phát huy dân trí, đề cao tự do
và dân chủ.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7661), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét