Chiến lược chính sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư)</h2>
Thưa anh Phương và các anh các chị! Tôi đến đây không có
định nói vì có lẽ nói thì cũng không có bổ ích gì lắm.
Mình lại là người tham gia được một phần vào cái công
việc biên tập "chiến lược" chứ cũng không được
"cương lĩnh" và "báo cáo chính trị", mình biết nó không
hết. Nhưng mà tôi có thể nói rằng là có mấy cảm nghĩ như
thế này. Cũng nói thật thà là, cũng là hơi khó nói bởi vì
mình là cái tội đồ của cái việc không làm ra được nó hay
hơn, một phần, không phải là mình nhiều đâu, mình có một
ít chút đó là tội đồ. Cũng khó nói. Viết là viết thuê cơ
mà, chứ không phải viết ý của mình. Nhưng mà tôi có mấy
cái cả nghĩ như thế này chia sẻ với các anh, các chị với
anh Phương.
Thứ nhất là tôi cũng theo dõi khá xít xao những cuộc thảo
luận, và đặc biệt trên mạng và báo thì tôi đánh giá rất
cao cái hội thảo hôm nay. Bởi vì tôi cảm thấy, nhận thấy
được là đến đây, các anh các chị nói thoải mái hơn cả
và nhất là trước anh Phương, có anh Phương chủ trì và có
một cái diễn đàn rất là thoải mái để các anh các chị nói
hết tất cả những điều các anh các chị muốn nói. Nói
thẳng thắn, bộc bạch, tuy rằng không có nhiều thì giờ nên
không phân tích được cho nó thật sâu, nhưng mà cũng hiểu
được. Ví dụ chỉ mấy ý kiến của anh Việt Phương, mấy ý
kiến của các anh tóm tắt như thế là cũng đã hiểu được.
Còn anh Phương thì nói kỹ hơn, nhưng cũng không mấy khi
được nghe anh Phương nói kỹ đến như thế này đâu. Thì
đấy là cái không khí mà tôi rất phấn chấn bởi vì rằng là
phải chuyển tải được những ý kiến dư luận như thế này
đến những người lãnh đạo. Mà anh Phương cũng đã từng …,
tôi cũng đã từng trực tiếp được nghe anh Phương nói trước
các vị lãnh đạo rồi, mấy kỳ rồi. Anh Phương nói cũng
mạnh gần như thế này. Tất nhiên không có thì giờ để anh
Phương nói sâu về lý luận như thế này, nhưng mà tôi thấy
là … nó cũng không vào (có tiếng cười rộ lên). Mặc dầu
đồng chí cao nhất đứng lên nói "tiếp thu … rất quí
báu", các đồng chí … bởi vì toàn là từ cấp Phó thủ
tướng trở lên mà, thì quan trọng lắm chứ mà các đồng chí
nói nhiều ý kiến ghê gớm. Tôi thấy sơ … không biết tôi
nhận xét như thế có đúng chưa. Ý kiến như anh Phương và
những ý kiến khác ghê gớm, thế nhưng mà cũng rất là ít
được tiếp thu.
Thế nhưng mà hôm nay tôi vẫn thấy rằng là cái buổi hôm nay
rất đáng quí chứ tôi không được nghe Mặt trận tổ quốc,
không được nghe chỗ Liên hiệp hội, chắc không được như
hôm nay. Bởi vì cái không khí ở đấy chắc cũng không được
thoải mái đến như thế này. Tôi rất là chia sẻ ý kiến mà
tôi thấy là hầu hết những ý kiến các anh các chị nói đều
rất xác đáng. Thế tôi nói như thế là đụng chạm lắm đấy
bởi vì anh là cái người viết văn kiện, tham gia vào viết văn
kiện mà anh lại thừa nhận cái ý kiến này thì coi như là anh
thấy cái văn kiện chả ra cái gì rồi. Đúng không ạ? Nhưng
mà tôi thì tôi xin chia sẻ thế này, cái khó của việc viết
văn kiện thì anh Phương, các anh các chị cũng biết rồi, nó
phải từ một sự nhận thức, một sự thay đổi về tư duy và
có một ngọn cờ dắt dẫn.
Thế thì tôi thì tôi đánh giá thế này: chưa bao giờ đất
nước ta trình độ dân trí, tri thức, trí tuệ cao như bây
giờ. Dân rất cao, không phải là vàng đâu, mà tôi nói dân là
dân bình thường, người ta chỉ không nói ra thôi. Có những
người nông dân người ta không quan tâm nhưng mà giá hỏi
người ta hiểu về cái vấn đề như thế này thế nọ thế kia
thì như chị Hương nói, người ta sẽ có nhiều ý kiến chứ
không phải là không. Đấy là tôi nói ở tầng lớp nhân dân
mà phổ thông nhất. Còn dân nói chung, thanh niên nói chung bây
giờ nó hiểu biết nhiều lắm, nó có nhiều ý kiến lắm.
Thế những nhà tri thức của chúng ta thì phải nói là tôi cũng
thấy chưa bao giờ có nhiều trí tuệ như bây giờ. Tôi theo dõi
từ tháng … trước khi … từ mấy năm nay rồi cơ, từ khi
bắt đầu chuẩn bị văn kiện Đại hội thì đã có rất
nhiều những bài đăng lên trên mạng để góp ý kiến chứ
không phải đến khi bắt đầu lấy ý kiến này đâu. Thì đã
có rất rất nhiều bài để góp ý kiến đưa ra những chủ
thuyết, lý thuyết, triết lý rồi những tư duy phát triển
mới, rồi những cái kế sách đất nước chúng ta đứng
trước cơ hội như thế nào. Rồi anh Nguyễn Trung viết cách
đây 2 năm rồi, đã viết rồi. Và anh Võ Đại Lược viết
cách đây mấy năm rồi chứ có phải bây giờ đâu. Nhiều
chị, chị Chi Lan cũng thế, nói nhiều rồi. Mà tôi nói ngay như
thời đoạn hiện nay lấy ý kiến cũng rất nhiều bài hay. Tôi
lấy ví dụ như cái bài của anh Dương Phú Hiệp cách đây mấy
hôm thôi nói là một cái sự, một cái dịp mới trong thực tế
còn hơn hàng tá cương lĩnh, anh trích dẫn của Mác đấy thôi.
Tức là ý anh ấy muốn nói là bỏ cái cương lĩnh ấy đi,
không nói cái cương lĩnh thời kỳ quá độ nữa. Mà bằng
những hành động thực tế thì bằng hơn hẳn cả một tá
cương lĩnh cơ, viện dẫn đến mức như thế. Mà nguyên là Phó
chủ tịch kiêm Tổng thư ký hội đồng lý luận Trung ương.
Giáo sư, đúng không ạ?
Thế rồi là cái bài của anh Trần Đình Bút hôm vừa rồi, hôm
nay không có mặt ở đây tôi đánh giá rất là cao. Viết rất
thẳng thắn, rất là mạnh mẽ, sát, từ những vấn đề lý
luận sang đến những vấn đề thực tế.
Hay là những bài của anh Nguyễn Trung gần đây cũng đã đăng
lên rồi thì tôi nói rằng là cái trình độ trí tuệ, tri thức
của chúng ta hiện nay cao hơn rất nhiều so với những lần
trước. Lần Đại hội X, thưa anh Phương, tôi cũng lưu trữ
lại được một tập dày như thế này các ý kiến phát biểu
nhưng cũng không bằng bây giờ. Tất nhiên là sôi động hơn
thì có thể sôi động hơn, rồi thế kia rồi cũng chỉ được
đến như thế.
Thế còn trình độ lãnh đạo như thế nào thì câu hỏi này
hơi khó trả lời. Cái trí tuệ … (có tiếng xen vào) … Vâng,
nhưng mà tôi xin phép nói thế này. Trong cái Trung ương mà tôi
được ngồi chầu rìa và trong Bộ chính trị thì không phải
không có nhiều đồng chí có trình độ trí tuệ khá cao. Chỉ
có người ta không nói ra thôi (có tiếng cười). Và cái cơ
chế gì để người ta không nói ra thì anh Phương ở trong Trung
ương mấy khoá rồi, anh là Phó thủ tướng anh biết quá rõ
rồi, anh Tiệm cũng vậy, biết quá rõ là vì sao anh không nói
ra. Sau khi về hưu như anh Vũ Khoan hôm nay nói, đúng không, hay
như thế, nhưng khi anh Vũ Khoan còn làm Phó thủ tướng thì đâu
có thể nói được như thế. Đúng không ạ?
Thì hiện nay, tôi cảm giác thấy là trình độ của các đồng
chí kể cả trong Bộ Chính trị cũng có những đồng chí có
những trình độ, trí tuệ khá cao chứ không phải thấp lắm
đâu. Nhưng mà nói chung thì chưa bằng bên ngoài (có nhiều
tiếng cười). Tôi xin phép… nói chung là trình độ lãnh đạo
hay trí tuệ lãnh đạo chưa bằng ở bên ngoài. Nói là dân là
nói chung chung, nhưng mà nói cái trình độ cao nhất ở bên
ngoài thì các đồng chí chưa theo kịp. Và như vậy có ý kiến
nhận xét của các anh các chị rằng nó không vào, cái văn
kiện này nó xa cuộc sống quá, nó là như thế đấy. Nó xa
cuộc sống, trí tuệ của dân nó không vào trong văn kiện
được. Đấy nó là như thế. Thế thì nguyên nhân vì sao thì
thôi không cần phải phân tích chỗ này mọi người đều
biết, đúng không ạ?
Rồi thể chế, rồi công tác tổ chức cán bộ, rồi vấn đề
quyền lợi, vấn đề quyền lực, rồi vấn đề này khác, rất
nhiều chuyện. Cái thể chế như thế này, cái cơ chế như thế
này thì chúng ta chưa thay đổi được, chưa thể nào tốt hơn
lên được.
Thế bây giờ tôi xin phát biểu thêm một ý nữa, vậy thì có
thể thay đổi được không. Phải không ạ? Tôi vẫn còn một
chút hy vọng. Tức là không phải là viết lại, không phải là
thay đổi cơ bản, nhưng mà có những vấn đề hết sức bức
xúc và nó trái quá đi rồi thì có thể với dư luận xã hội,
với dư luận của trí thức, đóng góp của anh em, của các
cấp thì có thể sửa được. Chứ còn bây giờ nếu như dựa
vào ý kiến tập hợp của Văn phòng Trung ương qua các Đại
hội, từ cấp chi bộ lên đến Đảng bộ, đến tỉnh đến
huyện đến thành phố thì không thay đổi được. Bởi vì cái
(việc) tập hợp bao giờ nó cũng có một cái câu này: "đại
đa số ý kiến nhất trí tán thành". Trong ý kiến thảo luận
ở Trung ương, Bộ Chính trị cũng thế anh ạ. Tức là, cái
cách tập hợp của Văn phòng Trung ương là "đa số có ý
kiến tán thành", một số có ý kiến như thế này, có ý
kiến như thế này, có thế thôi. Thì bao giờ cũng phải viết
sửa theo đa số, đa số ý kiến tán thành nhanh. Có cách gì,
nguyên tắc của chúng ta là "tập trung dân chủ" mà. Đúng
không? Đa số, thậm chí là còn bỏ phiếu nữa thì phải theo
bỏ phiếu chứ. Đấy! Thế thành ra nó khó là như vậy.
Nhưng mà tôi vẫn hy vọng, tôi hy vọng được một cái chuyện
như thế này. Ví dụ cái chế độ sở hữu công hữu, phải
không ạ? Và cái "kinh tế nhà nước là chủ đạo". Đã
nhiều lần từ Đại hội trước đã nói rồi, không vượt qua
được, lần này đã suýt nữa vượt qua được, mà cũng không
vượt qua được (có nhiều tiếng cười). Tôi nói suýt nữa là
tôi nói thật đấy, nhưng mà chưa bỏ phiếu. Chứ nếu mà cho
bỏ phiếu có khi được đấy. Nhưng mà đến cái đoạn đấy
thì không cho bỏ phiếu nữa, nên thôi, lấy cái phương án nọ
phương án kia để thông qua thôi.
Nhưng mà tôi vẫn hy vọng, rất rất hy vọng vì tôi cũng không
muốn hy vọng nhiều, nhiều cũng chắc không được. Nhưng mà
hai cái đoạn ấy, cái đoạn cương lĩnh mà như anh Tiệm nhắc
đấy, là "công hữu là nền tảng" không viết nữa, đúng
không ạ? Còn trong báo cáo chính trị mà chiến lược thì bỏ
cái "chủ đạo" đi. Nếu mà thế thì tôi thấy mừng lắm,
một bước tiến đáng kể, quan trọng … nhất định (có
tiếng cười) thì tôi nói rồi, cái mà anh Phương cứ nói mập
mờ về cái CNXH của chúng ta hiện nay đang bị ràng buộc bởi
cái chuyện đó. Mà không thể thực hiện được cái bước
tiến thật là tốt hơn nữa. Bởi vì rất nhiều anh kia, anh
thấy anh đã nói chủ đạo thì người ta phải được o bế,
phải được bất bình đẳng với lại cái tư nhân, mà khi đó
anh đã nói bình đẳng mà cho chủ đạo là (…). Có đúng không
ạ? Chúng tôi đã phân tích với các đồng chí như thế rồi,
với lãnh đạo như thế rồi, nhưng coi như không nghe. Nói xin
lỗi các anh, bỏ mất "chủ đạo" đi thì mất béng đi cái
định hướng XHCN rồi, thế còn cả cái gì khác nữa thì rồi
chúng ta đi theo con đường tư bản rồi, thì các đồng chí
(ấy) muốn nói như thế đấy.
Thế nhưng mà rồi cũng không có ai cãi lại. Bởi vì nói cái
CNXH chúng ta xác định nó chưa rõ ràng, các đồng chí cứ vin
vào cái phải là công hữu, cái phải là chủ đạo thì mới là
định hướng XHCN. Thế bây giờ cuối cùng bỏ được cái
đoạn nền tảng là bởi vì … thôi năm, mười năm trước
mắt ta chưa bàn đến cái chuyện đấy. Cái chuyện đấy là
chuyện lâu dài, 50 năm nữa ta tiến tới CNXH thì ta lúc ấy làm
nền tảng. Nhưng mà trong cương lĩnh vì là cương lĩnh đến
CNXH cho nên phải có nền tảng, phải có công hữu, đấy nó
chết là ở đấy. Mà hiểu về công hữu chúng ta đã phân tích
nhiều lần rồi, chúng ta hiểu sai cả Mác, chứ không phải Mác
nói công hữu như anh Lược trình bày nhiều lần từ Đại hội
trước đã trình bày rồi. Đó là chế độ sở hữu xã hội,
chứ không phải chế độ công hữu như chúng ta nói. Mà xã
hội là gì thì mãi đến cuối đời Mác, Anghen và còn nhiều
nhà kinh điển nữa đã từng nói rằng nó không phải là công
hữu. Còn tiêu diệt tư nhân là một sai lầm, chính Mác, Anghen
ở cái đoạn cuối cũng đã thừa nhận như vậy và chúng ta
phải thay đổi về cơ bản.
Thế nhưng mà không, đến bây giờ có đồng chí tự cho mình
là đứng đầu công tác tư tưởng, phải không ạ? Thì cho
rằng đó là là … cốt lõi của chủ nghĩa Mác, Mác – Lênin.
Thế thì làm thế nào mà sửa được. Cho nên là, có lẽ anh
Phương (khỏi?) phải nhận một phần trách nhiệm là khi anh
giảng bài cho các đồng chí ở thế hệ trước (nhiều tiếng
cười lớn). Chính anh là người giảng cho từ anh Tố Hữu trở
xuống cơ mà (nhiều tiếng cười, Trần Phương nói xen vào:
"nhưng mà theo tư tưởng cũ"). Vâng. (Trần Phương: "Còn
bây giờ thì chưa lúc nào để tôi tự kiểm thảo rằng … tôi
sai". Cười).
Thế cho nên bây giờ nếu chúng ta phải thừa nhận là lịch
sử nó là lịch sử. Chúng ta phải vượt qua lịch sử, đúng
không ạ? Vượt qua chính mình để chúng ta nhận thức mới, có
những nhận thức mới, kịp với lại thực tế, thực tiễn và
kịp với lại thời đại. Cái đó mới là cái khó. Thành ra
bây giờ anh Phương có lẽ anh phải còn, anh mới có 80 hơn
thôi, không còn được đến 90, hơn 90 nữa anh giảng lại cho
các đồng chí nghe hiểu, về: thế nào là chủ nghĩa Mác? Thế
nào là Mác và Lênin? Và thế nào là tư tưởng Hồ Chí Minh? Và
thế nào là công hữu? Thế nào là tư nhân, thế nào .. thì anh
Lược đã viết một bài 40 trang gửi rồi, gửi cả hội đồng
lý luận, gửi cả Thủ tướng rồi, gửi hết rồi. Các đồng
chí rất coi trọng bài của anh Lược đấy chứ không phải
không đâu. Đã chuyển tiếp đến Hội đồng lý luận, đến
Bộ chính trị rồi, đã phân tích về chế độ công hữu rồi.
Sở hữu cá nhân của những người lao động được giải
phóng liên hiệp lại, nó là chế độ sở hữu xã hội, mà
hình thức chủ yếu của nó là công ty cổ phần, phải không
ạ? Đã viết đấy nhưng mà tôi trình cái đó và đã viết vào
cái tờ trình đó để anh mang xuống đọc trước Bộ chính
trị thì có đồng chí đứng đầu công tác tư tưởng nói:
Thôi cái đó để cho học thuật giải quyết.
Chúng ta không bàn cái chuyện đấy nữa. Thế mà vấn đề đó
nó cũng chưa kín, các đồng chí bảo thế nên thôi chúng ta
lại phải kiên trì, thế này mới là kiên trì định hướng
XHCN. Nó khó là như vậy cho nên tôi chỉ mong được một cái
điều đó, là thứ nhất. Hôm nay tôi cũng xin phát biểu cá
nhân mà ở chi bộ tôi cũng phát biểu, tôi chỉ xin hai điều.
Một là bỏ cái chữ "chủ đạo", hai là thừa nhận cái xã
hội này có xã hội dân sự thì mới dân chủ được, đúng
không ạ? Là bởi vì rằng là chúng ta có ba cái trụ cột. Một
là Nhà nước pháp quyền, hai là Kinh tế thị trường, ba là Xã
hội dân sự. Cả cái thế giới này nó như vậy rồi chứ
không phải riêng ta. Mà thực tế nước ta là như thế rồi.
Tại sao chúng ta lại không thừa nhận?
Thế thì có đồng chí rất cao nói ở trong một cuộc thảo
luận ở cấp cao nhất, nói rằng là: nói xã hội dân sự là
vớ vẩn, rơi vào cái "Câu lạc bộ Petophi" của Đông Âu
ngày xưa, nó là đối chọi với Đảng cộng sản, nó lật đổ
đấy. Thế thì hiểu như vậy thì thôi lại phải nhờ đến anh
Việt Phương, nhờ các anh phải đến giảng lại cho về vấn
đề dân sự là thế nào chứ, chứ không các đồng chí hiểu
như vậy thì … Cũng có đồng chí nói lại ngay: Không, không
phải như thế. Xã hội dân sự nó không phải hiểu như thế
nhưng mà cũng không … (tiếng ông Trần Phương xen vào: "Nếu
thế thì Mác cũng là 'Petophi' à? …Chính Mác là nói về xã
hội dân sự rất nhiều. Thế thì các ông ý chẳng học chó gì
cả!" … Tiếng cười phá lên).
Thưa anh, nếu mà ghi vào biên bản thì hôm nay tôi xin đề
nghị, Lưu Bích Hồ xin đề nghị hai điểm đó thôi ạ. Một
là bỏ "chủ đạo" và bỏ "công hữu là nền tảng" đi,
cái đoạn ấy. Và thứ hai là thừa nhận có xã hội dân sự
và thực hiện dân chủ đến nơi đến chốn. Tất nhiên xây
dựng xã hội dân sự, phát triển xã hội dân sự, tất nhiên
là phải dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thì đã có một cái
tài liệu của cơ quan an ninh của chúng ta viết là nên thừa
nhận xã hội dân sự định hướng XHCN (nhiều tiếng cười và
nói xen vào: nói thế là ông sáng tạo, quá sáng tạo). Có xã
hội dân sự nhưng mà định hướng XHCN vào đấy nữa cho nó an
toàn. Vâng, thì tôi nói, thôi, thêm vào đó cũng chẳng sao là
bởi vì nó cũng là do sự lãnh đạo của Đảng thôi. Đúng
không? Không có cái xã hội dân sự nào mà không có sự lãnh
đạo, không có sự quản trị của nhà nước. Thế nhưng mà
nói ở chỗ khác thì hay hơn, đừng có đứng dính vào đấy.
Nhưng mà thôi bây giờ nếu còn phải chấp nhận nhưng mà
phải thừa nhận. Nhưng mà trong lãnh đạo, trong giới học
thuật kể cả Hội đồng lý luận Trung ương cũng còn đang
rất do dự và ngập ngừng và dự thảo chiến lược đã có
lúc viết toẹt ra là phải có xã hội dân sự, phải có luật
trưng cầu dân ý, phải không ạ? Có luật về hội và thậm
chí có đồng chí đề nghị là có luật về Đảng, sự lãnh
đạo của Đảng. Đúng không? Đảng, nhà nước ta là pháp
quyền, Đảng không thể đứng trên nhà nước được. À,
đứng trên pháp luật được. Đảng phải đứng trong nhà
nước, trong, trong… pháp luật, thế mới được. Đảng lãnh
đạo nhưng mà đảng đứng trong chứ không phải đảng đứng
trên, cũng không được.
Những ý kiến như thế tôi nói thật là nó gian truân lắm. Do
đó tôi rút ra một cái kết luận cho mình, nhiều kỳ tham gia
từ thời anh Phương còn được tham gia thì tôi nói theo các anh
đi tham gia rồi, biên tập văn kiện rồi. Cho đến bây giờ 5, 6
kỳ rồi. Tôi thấy mỗi kỳ tiến lên một bước thôi (có
tiếng xen vào: "có khi kỳ này là còn thụt lùi" … nhiều
tiếng cười). Từ … phải nói là nếu bây giờ muốn được
như Đại hội VI thì tình thế nó chưa đến thế. Và chưa có
cái ngọn cờ như lúc đấy. Cho nên chưa được, bây giờ phải
có tình thế và phải có ngọn cờ, mà tình thế thì chưa đến
mức ấy. Thì nói nông dân thế thôi, nhưng mà nông dân chưa
đến mức … gì đâu. Thế còn thì … (cười) là tất cả dân
vẫn thấy là còn được vui vẻ. Thứ hai nữa là không, chưa
có ngọn cờ phất lên, thì mới có thể kết luận được như
ý kiến mà là trí tuệ chứ, chứ không có ngọn cờ thì làm
sao tiếp thu được trí tuệ. Thế bây giờ thì chúng ta làm
thế nào. Đành phải chờ chứ biết làm thế nào (có tiếng
nói xen vào). Vâng, đấy! Đấy là tôi xin nói hết cái ý cảm
nghĩ của tôi chia sẻ.
Bây giờ tôi nói thêm một tí nữa. Các đồng chí nói nhiều
về cái nền tảng kinh tế. Nhưng mà tôi xin bổ sung thêm một
cái ý mà cái này tôi còn phân vân, chưa chín lắm, tôi xin hỏi
ý kiến các anh, nhất là anh Phương. Chúng ta … nền tảng xã
hội của chúng ta là gì? Mà bây giờ Đảng ta đang dựa vào
cái nền tảng xã hội gì? Đúng không? Kinh tế thì nói là
quốc doanh chủ đạo, rồi tư nhân các anh các chị phân tích
nhiều rồi. Vậy nền tảng xã hội chính trị của chúng ta là
gì? Liên minh giai cấp công nhân, nông dân với trí thức, đó
là nền tảng xã hội chứ gì? Thế bây giờ tôi xin hỏi, đã
có lần anh Phương hỏi, cái giai cấp công nhân của chúng ta
bây giờ là thế nào mà ông bảo là nó lãnh đạo. Đúng không?
Anh đã nói ở trước Bộ Chính trị rồi, và hôm nay cũng nói
lại rồi. Đúng không? Chúng ta có bao giờ được vào giai cấp
công nhân đâu. (Ông Trần Phương xen vào: "mà giai cấp công
nhân đang khốn nạn đây". Tiếng cười). Vâng. Lãnh đạo sao?
Làm sao mà lãnh đạo được? Quốc hội có dựa vào giai cấp
công nhân không? Đảng có dựa vào giai cấp công nhân không?
Nói mồm thế thôi chứ trên thực tế là không có. Thế bây
giờ chúng ta có dựa vào giai cấp nông dân không? Nông dân khổ
như thế, khó khăn như vậy. Tôi hoàn toàn đồng ý với anh là
cái sai lầm lớn là đầu tư kém cho nông nghiệp và nông thôn.
Mặc dầu có rất nhiều nghị quyết. Nhưng mà chúng ta có dựa
…, chỉ khi chúng ta khủng hoảng vừa rồi thì chúng ta mới
thật sự thấy cái vai trò của nông nghiệp và nông thôn, của
nông dân. Có đúng không ạ? Chứ còn bình thường ra mà nói
để ý thì bao nhiêu đến nông dân và nông thôn. Nó đó có
phải là chỗ dựa thật vững chắc của Đảng đâu? Ờ, đúng
thế. Thế bây giờ chúng ta có dựa vào …, Đảng ta có dựa
vào trí thức không? (Có tiếng xen vào: "cũng không nốt").
Cũng không nốt (ông Trần Phương: nhất là đại tri thức thì
cũng càng không dựa vào, thế thì dựa vào ai?). Thế là ba cái
anh mà đã viết ra trong văn kiện để là chỗ dựa, nền tảng
xã hội và chính trị của chúng ta thì chúng ta không dựa
được thật ạ, đúng không? Cộng… (ông Nguyễn Trung: "Tôi
xin phép trả lời anh Hồ… nền tảng xã hội của chúng ta là
nói dối". Có tiếng cười). Thế thì tôi xin phép anh là tôi
cũng chia sẻ với anh cái ý kiến đó. Tức là chúng ta nói mà
chúng ta không làm được. Đúng không ạ? Thế còn một cái
loại nền tảng nữa rất quan trọng, bây giờ ghi thêm vào,
tức là doanh nhân. Doanh nhân. Thế thì doanh nhân chúng ta dựa
vào doanh nhân loại nào? Đâu có dựa vào doanh nhân tư nhân, hay
là dân doanh. Chúng ta dựa vào các anh đại gia đấy chứ, mà
đại gia đó phần lớn là nhà nước, là quốc doanh. Đấy chỗ
dựa của chúng ta là như thế. Tôi cho rằng, cái chỗ đó cần
phải viết lại vào trong văn kiện hay là ít ra cũng phải đánh
giá lại ở trong văn kiện những cái vấn đề như thế. Tức
là không phải chỉ vấn đề kinh tế mà vấn đề xã hội,
vấn đề chính trị chúng ta, cái nền tảng của chúng ta nói
mà không làm được và hai nữa là không phải là chỗ dựa
thật sự.
Thế còn nếu bây giờ chúng ta nói rõ ra chỗ dựa của chúng ta
là tri thức, chỗ dựa của chúng ta là doanh nhân thì chúng ta
làm đi. Đúng không? Mà tôi thì không được đi nhiều như các
anh (có tiếng nói xen vào) … Vâng! Phân biệt ra nặng nề ra
làm gì. Đúng không? Chúng ta đã như các anh đã nói là bỏ
chuyên chính vô sản rồi, đã bỏ đấu tranh giai cấp rồi, đã
bỏ nhiều thứ rồi, thực tế thì chúng ta phải dựa vào
những cái tầng lớp gì? (ông Nguyễn Trung: "Thưa anh Hồ là
cả thế giới người ta nói … dựa vào tầng lớp trung
lưu"). Vâng tôi thì tôi tiếp nhận được một cái ý như
thế này, tôi đi không được nhiều nước như các anh nhưng mà
tôi cảm nhận thấy: xã hội loài người mà muốn văn minh lên
nữa, tiến bộ lên lịch sử của nó là chính là đầu tiên là
phải có văn hoá, phải có trí tuệ, phải tri thức nữa. Không
có tri thức là không có phát triển được, đúng không? Lịch
sử phát triển của loài người là lịch sử phát triển của
trí tuệ, là văn hoá, là văn minh, đúng không ạ? Con người ta
từ cầm cái cuốc cái xẻng mà lên tận cơ khí cũng là văn
minh … tri thức, của trí tuệ, chứ đâu có phải là dựa vào
giai cấp đấu tranh, đúng không? Trước đây có thể nói thời
kỳ ông Mác … đã giảng và anh Phương đã giảng thì có thể
là như thế chứ tôi không hiểu hết. Nhưng mà bây giờ thì
không là như vậy. Đến bây giờ theo tôi là tri thức và doanh
nhân, đấy là hai cái lực lượng quan trọng nhất của xã hội
chúng ta để mà Đảng ta dựa vào phát triển. Và Đảng phải
kết nạp những phần tử ưu tú nhất của dân tộc này mà
trước hết là trong tri thức và trong doanh nhân. Thế nhưng mà
như thế thì không sửa được bởi vì điều lệ Đảng thì
Đảng là của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động, mà
là đại diện lợi ích thôi chứ không phải là … thì như
thế là chưa sửa được.
Thành ra tôi xin phép về cái điểm đó tôi bổ sung thêm cái ý
kiến từ sáng nay các anh không nói thì tôi xin bổ sung thêm cái
ý đó. Còn những chỗ khác tôi hoàn toàn chia sẻ nhưng mà xin
tự nhận lỗi với lại các anh các chị là chưa đủ sức để
đưa được những cái suy nghĩ của mình đóng góp được vào
cho nó đầy đủ cho cái quá trình … Chứ còn bây giờ, thứ
hai, tôi nói kết lại là ý cuối cùng của tôi là thế này:
Tạm thời không thông qua cương lĩnh vội, có cái cương lĩnh
này không hơn gì bao nhiêu. Thậm chí có những điểm là bất
lợi, chưa chín, chưa đủ sức tập hợp hết trí tuệ của dân
tộc ta vào trong cương lĩnh, của Đảng ta và trong cương lĩnh,
thì tạm thời Đại hội này không thông qua làm gì vội. Anh
Phương bảo Đảng thì phải có cương lĩnh, thế theo anh không
có thì cũng không sao đâu mà. Đúng không ạ? Chỉ vì có cương
lĩnh mà có làm theo cương lĩnh đâu. Và thứ hai, có nhiều cái
chúng ta đã vượt cương lĩnh 91. Bây giờ chúng ta cứ bảo
cương lĩnh 91 còn 100% giá trị. Đâu có phải. Hay là còn nguyên
giá trị. Đâu có phải. Cho nên tạm thời như thế, lùi lại
một bước, Đại hội sau nghiên cứu kỹ.
Thứ hai là trên nền đó bây giờ … thưa anh Phương và các anh
các chị rằng vì có cương lĩnh đã dự thảo và trước khi
dự thảo thì đã có một khung khống chế rồi. Phải không ạ?
Cho nên bây giờ dựa vào cương lĩnh thì phải viết chiến
lược như thế, phải viết báo cáo như thế… Tôi không dài
dòng để kể cũng có một số cái vượt lên thuyết phục
được đấy. Ví dụ như vấn đề đặt dân chủ lên trên,
phải không ạ? Ví dụ như vấn đề phát triển bền vững,
đầu tiên chỉ phát triển bền vững thôi. Sau các vị bảo
không, phải nhanh nữa, thế là lại nhét "nhanh", thế
"nhanh" và "nhanh và bền vững" thì có gì mới? Đúng
không? Phải nhấn mạnh bền vững thì nó mới là mới. Thế mà
không viết được, lại phải thêm lại phải có nhanh vào nữa
mới được, mà không nhanh mà không 15% GDP tăng trưởng thì
không là nhanh. Thế thưa anh, suốt cả từng đấy cái Đại
hội của 64 tỉnh thành phố bao nhiêu phần trăm vượt hết cái
trung bình thì không biết ông Nguyễn Quang Thái tính cái trung
bình của chúng ta như thế nào. Và sắp tới đây năm năm nữa
thì lại mười mấy phần trăm hết thế thì đất nước này
có phải là 7%, 8% đâu. Sai bét! Chấn chỉnh lại cái chỗ ấy
chứ, chứ không có thì chết. Thế bao nhiêu vẫn thế, vẫn là
cái tư không phải tư tưởng bền vững. Ví dụ như thế.
Cho nên tôi thấy là chúng ta phải cố gắng làm sao … nếu như
không có … không thông qua cương lĩnh nữa. Bây giờ có còn có
độ vài tháng nữa, phải không ạ, có thể kịp sửa báo cáo
chính trị là chiến lược viết gọn lại, chắt lọc ra những
cái tinh tuý nhất, cốt lõi nhất, cần thiết nhất, thế thôi,
thì vẫn được. Thế thì tôi thấy có thể cái khả năng ấy
là hiện thực hay không thì cũng xin là cứ mạnh dạn chia sẻ
với các đồng chí chứ còn tôi cũng cảm thấy chưa chắc
chắn lắm. Có đề xuất ra cũng khó. Bởi vì bây giờ đã qua
ba kỳ Trung ương họp rồi, thông qua dự thảo cương lĩnh rồi,
thông qua dự thảo báo cáo chính trị rồi, thông qua dự thảo
chiến lược rồi, bây giờ lại phủ định lại là "không
làm thì không được", không phải giống như cụ Trường Chinh
là viết lại báo cáo chính trị đâu, không chắc, chưa đến
cái mức là như thế được. Thế thành ra, thôi thì xin phép dù
sao tôi cũng thấy là như anh Phương nói là chúng ta có trách
nhiệm nói thì chúng ta cứ nói và nói đó ít nhất chưa đóng
góp được ngay cho kỳ Đại hội này thì cũng đóng góp cho cái
nền tư duy phát triển cho những cái năm sắp tới. Xin cảm ơn
các anh các chị.
(05h 52′ 38″)
<strong>Trần Phương:</strong> Ông nói gì nữa không? Ừ.
<strong>(Ông ?):</strong> Có một vấn đề mà tôi cho là rất quan
trọng ..(không nghe rõ). Công tác cán bộ trong cả ba cái văn
kiện này tôi đếm có 11 dòng và lại hết sức chung chung và
vô vị và thực chất nó lại là vấn đề quyết định cho sự
phát triển của chúng ta trong thời gian tới. Và hiện tình các
vị thấy là công tác cán bộ hết sức lộn xộn và có thể
nói là nguy hiểm. Bởi vì sao? Vì tình trạng mua quan bán chức
thì tức là diễn ra quá phổ biến. Một chức trưởng phòng
một triệu đô, có người nói rằng chủ tịch là cả chục
triệu đô v.v… Người ta kể ra là bây giờ thưa các đồng
chí là hiệu trưởng trường đại học cũng là tiền tỷ. Và
như vậy là quá nguy hiểm! Tức là người ta dùng tiền để mua
cái chức tước đó và cái đó là con đường để tiến lên
cấp cao, thì quá nguy hiểm rồi. Đó là điều thứ nhất mà
tôi nghĩ là phải được cảnh báo.
Điều thứ hai là cơ chế sử dụng và cơ chế tuyển chọn cán
bộ lãnh đạo cấp cao. Thì bây giờ cũng không biết tuyển
chọn bằng cách nào? Có lẽ chúng tôi cảm thấy dường như có
mấy vị cấp trên cao nhất là quyết định cái nhân sự của
các cấp lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, không có công
khai, không có minh bạch, không có cạnh tranh, không có… Nghĩa
là có bầu cử, có nói chuyện nhưng là hình thức, là hình
thức cả. Thế thậm chí có một Đảng bộ Đại hội của
thành phố rất là lớn thì sau khi bầu thì ông Bí thư nói là
"đúng như dự kiến", "thành công rất lớn" (nhiều
tiếng cười). Thế thì tức là tất cả, chúng ta có tất cả
mọi chuyện bầu cử, tất cả giới thiệu, thăm dò ý kiến
đủ tất. Nhưng xét cho cùng cái người chúng ta đưa lên vừa
kém về tài và đức cũng kém nốt. Vậy vấn đề cơ chế của
chúng ta là hỏng rồi. Và nói như anh Trung là nó giả dối cho
nên nó dẫn đến một cái tình trạng như vậy. Bầu cử, mọi
chuyện có nhưng hoá ra cuối cùng kết quả chả ra gì chứng
tỏ rằng cái cơ chế tuyển chọn nhân sự …(không nghe rõ).
Một điều nữa, là cái người lãnh đạo ở tất cả các
cương vị đều không có trách nhiệm với những quyết định
của mình. Bây giờ một ông Bộ trưởng bộ giao thông để tai
nạn xảy ra khắp nơi, vẫn là bình thường. Một ông Bộ
trưởng Bộ xây dựng cũng để nhà đổ v.v.. vẫn làm bộ
trưởng. Thế thì tôi nghĩ một đất nước này có lẽ là các
quyết định không ai chịu trách nhiệm cả (có tiếng xen vào:
Phó thủ tướng giải thích rồi). Cho nên, nếu chúng ta kéo dài
tình trạng những người lãnh đạo được giao trách nhiệm,
quyền lực rất là lớn nhưng vô trách nhiệm với tất cả các
quyết định của mình, thì tôi thấy tình hình đất nước sẽ
là khôn lường. Bởi vì là "tôi" quyết định ra nhiều
chuyện, "tôi" quyết định làm con đường này, tôi quyết
định xây dựng cầu kia, tôi quyết định rất nhiều thứ,
lập tập đoàn này. Nhưng khi mà nó hư hỏng thì ai chịu trách
nhiệm, tôi vẫn ngồi chiếc ghế đó, thậm chí là lên cao hơn
còn nhà nước tổn thất, nhân dân tổn thất. Hoàn toàn vô
trách nhiệm! (có tiếng xen vào). Vâng và tiếp tục như vậy
đấy ạ. Thì tôi nghĩ rằng cái chế độ như vậy thì chắc
chắn đất nước chúng ta còn phải chịu nhiều tổn thất
lớn. Vì vậy mà tôi cho rằng trong tất cả các thứ mà chúng
ta bàn từ sáng đến nay nhưng nếu như công tác cán bộ vẫn
giữ như hiện nay, vẫn giữ một thị trường quan chức quá
phổ biến (và cái thị trường này nó sẽ bóp chết tất cả
các thị trường khác), vẫn giữ một chế độ đề bạt,
tuyển chọn và vô trách nhiệm đối với tất cả các quyết
định thì tôi xin nói với các đồng chí là tất cả những
điều ghi trong các văn bản này, vô nghĩa hết. (hội thảo vỗ
tay).
(ông ?) Tôi xin nói thêm một câu nữa, tôi xin bổ sung một câu
nữa thôi … để các đồng chí biết thông tin: trong dự thảo
chiến lược lúc đầu viết là "đổi mới đồng bộ chính
trị và kinh tế". Thế thì các đồng chí bảo "không
được!". Đưa ra rồi! Bảo "không! phải thêm cái chữ
'hệ thống' vào". "Đổi mới hệ thống chính trị" cơ
chứ không phải "đổi mới chính trị", mà ý của anh em
viết chiến lược là đổi mới chính trị là bắt đầu từ
thể chế, đúng không ạ? Bây giờ anh bỏ ra chỉ "đổi mới
hệ thống chính trị" thôi tức là nhẹ đi rất nhiều. Mà
chỉ nói đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng thôi
chứ không nói đổi mới Đảng. Thế cho nên nó có những vấn
đề zích zắc như thế, nó khó lắm.
Hai là lại nói thế này: "chúng ta chậm đổi mới tư duy phát
triển". Thế các đồng chí bảo tư duy phát triển là gì?
Thế mới gay chứ anh ạ. Cuối cùng là phải nắn nó lại,
"đổi mới tư duy phát triển kinh tế xã hội". Thêm vào
đó được bốn chữ "kinh tế xã hội" thì được chấp
nhận. Còn nếu mà chỉ nói "đổi mới tư duy phát triển"
không thôi thì không được chấp nhận. Mà các anh các chị
biết, đổi mới đâu chỉ có kinh tế xã hội không, cả chính
trị nữa chứ, đúng không? Mà khi nói "đổi mới tư duy phát
triển" có nghĩa là đổi mới tư duy toàn diện chứ không
phải chỉ riêng kinh tế xã hội. Đấy nhé tôi nói thêm mấy
thông tin đó để các anh các chị biết là cái sự đổi mới
của chúng ta nó gian khổ và nó còn nhiều cái ngập ngừng lắm
chứ không phải là dễ.
<strong>(Ông ?):</strong> Thưa anh Trần Phương và thưa tất cả
các anh các chị!
Tôi nhất trí với lại ý kiến từ sáng đến giờ. Và tôi nói
thật với các đồng chí là chưa bao giờ là chúng ta đứng
trước nhiều thách thức như bây giờ. Mà về phía dân tôi
thấy bây giờ người ta cũng ít tin tưởng, phải nói như thế.
Cái niềm tin của dân với Đảng và Nhà nước, với chế độ
thì phải nói là xuống cấp ghê gớm. Và dân bây giờ người
ta hầu như … nếu người ta … đương nhiên cuộc sống
người ta phải tự sống, phải tìm mọi cách để lăn lộn
để sống. Cho nên người ta cũng chẳng muốn bàn đến chuyện
gì nữa vì bàn cũng chẳng để giải quyết cái gì. Mà các nhà
trí thức cũng thế thôi, bây giờ cũng là … vì nói cũng
chẳng giải quyết được cái gì.
Cho nên theo cái chung từ lâu rồi trong miền Nam nó có một cái
gọi là "chủ nghĩa Mac-Kê-No" ấy mà, tức là "chủ nghĩa
mặc kệ nó". Đảng cứ làm, lãnh đạo cứ làm, nhà nước
cứ làm và dân cứ làm. Mỗi người, người nào làm việc ấy,
đấy tôi thấy bây giờ có một thực trạng như thế.
Thứ hai là hiệu quả kinh tế thì cũng là hầu như là không
được quan tâm và rất là lãng phí và thất thoát. Bây giờ,
từ sáng đến giờ các đồng chí phát biểu nhiều nhưng tôi
thấy có một cái ý này. Tôi muốn lưu ý á, hội nghị không
quan tâm và ta cũng nên mạnh dạn đề xuất ở trong này. Trong
chiến lược có nói thế này: "Nhà nước tập trung nguồn
lực đầu tư xây dựng đường bộ và đường sắt cao tốc
Bắc Nam". Đó, đây là một ý lách rất là hay, rất khéo.
Nhưng "đường sắt cao tốc Bắc Nam" là vấn đề còn đang
rất là nan giải mà tôi thấy là nếu xây dựng cái này trong
giai đoạn này dứt khoát là không nên rồi. Mà năm sáu chục
tỷ đô la, không phải là ít. Mà bây giờ chúng ta nếu mà đưa
cái này vào chỉ cần thông qua được cái là thôi thì nó sẽ
là áp lực và sẽ là cái cớ để người ta thực hiện bằng
mọi cách. Mà như chị Thu Hương nói bây giờ vẫn là dự án.
Mà có dự án là tiền. Mà năm sáu chục tỷ đô la, tôi nghĩ
rằng là khi xây dựng thành công cái này không phải là năm sáu
chục tỷ, hàng trăm tỷ. Mà như thế thì chắc người liên quan
đến cái này chia nhau không phải là trăm nghìn đô mà hàng
triệu, nhiều triệu đô. Đấy cho nên tôi nghĩ là phải đưa
cái ý này (có tiếng xen vào là: "Cái chuyện đường sắt
Bắc Nam…tháng 4…"). Đấy, Quốc hội là, cũng là .. Thì tôi
đề nghị chị Thu Hương chỗ Quốc hội cũng phải đặt vấn
đề này ra là có nên đưa vào không. Và tôi cho đây là vấn
đề đang bàn cãi, chưa rõ, cho nên chưa nên đưa vào cái nhiệm
kỳ này. Còn tất cả các cái ý khác tôi cũng đã viết góp
một số ý cho nó cụ thể khoảng 6 trang. Bây giờ hết thời
gian tôi xin dừng ở đây. Xin cám ơn!
<strong>Trần Phương:</strong>
Tôi thì xin có một ý kiến nhỏ thôi. Lúc nãy các anh nói là
cái tư tưởng ở trong Đảng ta đấy nó không có rõ ràng. Tôi
thực tình mà nói rằng nó có nguyên nhân để nó không rõ ràng
đấy ạ.
Ta nên nhớ rằng cái Đảng ta đó, bước vào thời kỳ xây
dựng đó là trong điều kiện mà quốc tế cộng sản đã có
những nghị quyết về đường lối CNXH rất rõ ràng rồi. Tôi
nhắc các đồng chí nhớ là năm 1957 tất cả các Đảng cộng
sản họp lại với nhau ra một nghị quyết là qui luật tiến
lên CNXH là gì? Là chuyên chính vô sản này, là chế độ công
hữu chiếm địa vị chi phối này, là hợp tác hoá nông nghiệp
này, là phát triển kinh tế một cách có kế hoạch này. Tất
cả những điều đó rút ra kết luận từ kinh nghiệm của Liên
Xô, từ mô hình Xô Viết mà người ta gọi là mô hình Stalinit
đấy, đấy là năm 57. Tất cả các Đảng cộng sản và công
nhân đã ra một nghị quyết đó. Đến năm 1960, cũng một nghị
quyết y hệt như thế khẳng định lại tất cả những điều
đó là qui luật và dựa vào những kết luận đó, người ta
đã khai trừ Nam Tư ra khỏi cái hệ thống XHCN. Nên nhớ đây
là một hệ thống tư tưởng của một thời đại.
Cho nên có khi, cái hôm mà có đồng chí hỏi tôi là về đồng
chí Lê Duẩn, người ta nói là tại sao anh ca tụng anh Lê Duẩn
mà là một người biết nghe như thế mà anh ấy không đổi
mới được? Tôi trả lời thế này này: anh Lê Duẩn tuy cũng
là một người rất là tỉnh táo đấy, nhưng ông ý nằm trong
một hệ thống tư tưởng mà ông không thoát ra được. Ông
không thoát ra được. Bởi vì thế này này, chính ông Lê Duẩn
đi họp cái hội nghị 57, hội nghị 60. Ông ý là những
người thiết kế ra cái hệ tư tưởng của cả cái hệ thống
XHCN thế giới này. Nó đấy. Cho nên tôi nói thật với các anh
đó, khi năm 86 chúng ta đổi mới đó thì ông mới chịu cái
sức ép của thực tế là ông không thể nào không theo cơ chế
thị trường được. Ông phải chịu, nhưng ông chưa kiểm
điểm cái tư tưởng của ông đâu. Á! … cả một hệ thống
tư tưởng bao trùm tất cả những người cộng sản ở cái
nước này vẫn như cũ. Vẫn như cũ! Cho nên anh cứ tưởng là
đổi mới, anh đã đổi mới được đâu.
Cho nên các anh có nói là cái Cương lĩnh năm 91, tôi xin lỗi
anh, Cương lĩnh năm 91 y hệt cái hệ thống tư tưởng mà …
của cái hệ thống Xô viết. Có gan thì anh phải xem lại 6 cái
điểm mà cái Cương lĩnh 91 ghi, cũng chuyên chính vô sản, cũng
công hữu, cũng phát triển có kế hoạch v.v… Cho nên vì cái
người Việt Nam đó, ông không tự kiểm điểm cho nên cho đến
bây giờ cái tư tưởng của ông đó ông vẫn giữ những cái
cũ. Tôi xin lỗi anh!. Khi tôi đọc cái bản mà anh Đỗ Mười
viết cách đây mấy tháng đó. Rồi anh Lê Khả Phiêu cũng viết
luôn nữa. Tôi bảo là mấy cái ông này đầu óc cũ quá đi,
chết mất thôi. Bởi vì ông có kiểm điểm gì đâu. Ông có
tiếp nhận cái tư tưởng như thế nào. Cách đây mấy chục
năm thì bây giờ ông vẫn y như thế. Cho nên rằng tôi nghi ngờ
là tôi nói ví dụ như là gọi là ban lý luận, Hội đồng lý
luận Trung ương. Tôi bảo là mấy chú đó có kiểm điểm mẹ
gì đâu, mấy chú là giữ nguyên như cũ, rồi, vì ba cái thằng
già này rút lui hết rồi thì người ta cử mấy chú vào ngồi
đấy trong đó có Lê (Tô) Huy Hứa, Lê gì gì đấy. Thì tôi xin
lỗi, những chú đó đọc bao nhiêu sách của Mác và Lênin. Có
lúc nào mà ngồi nghĩ rằng cái tư tưởng nào của Mác là
đúng, tư tưởng nào của Mác dự báo, là sai? Chưa bao giờ
người ta ngồi nghĩ. Hôm nay anh Đào Công Tiến bảo là tư
tưởng của Mác có cái sai, có cái đúng. Quá đúng rồi. Tất
cả những dự báo của Mác về CNXH và về chủ nghĩa cộng
sản, tôi xin lỗi, tôi nói thẳng là sai. Mà đấy là ông ý dự
báo thôi, tức là ông ý dự báo dựa trên cái như Lênin nói,
tức là ông nghiên cứu cái qui luật của một sinh vật. Rồi
từ cái quá khứ của sinh vật đó mà ông ý nghĩ rằng cái sinh
vật đó sẽ phải tiến triển theo cái hướng như thế này,
đấy là dự đoán thôi.
Cái sai của những người cộng sản là ông dựng cái đó thành
nguyên lý, Ông dựng cái đó thành giáo điều, mà ông giữ
chết những cái giáo điều đó thôi. Nhưng tôi xin lỗi! Gần
như tất cả các nhà lý luận của chúng ta kể cả những
người mà hiện nay cầm quyền họ chưa bao giờ có dịp mà
ngồi lại kiểm điểm xem là cái gì là đúng, cái gì là sai.
Cho nên tôi nghĩ là lúc nào cũng tụng là "nền tảng của
chúng ta là chủ nghĩa Mác – Lênin". Tôi xin lỗi, Lênin có
nhiều điều sai. Tôi nói thế này, Lênin nói về hai sách lược
là sai. Ông nói là cách mạng dân chủ xong phải tiến lên luôn
cách mạng XHCN. Không đúng! Chúng ta làm cách mạng dân tộc dân
chủ rồi, tôi xin lỗi, phải 100 năm nữa chúng ta mới nghĩ
đến được CNXH, trên 100 năm nữa mà ông nói là ông làm luôn
cách mạng XHCN à. Chính vì chúng ta theo tư tưởng của Lênin là
sau cách mạng dân tộc dân chủ thì ta làm luôn cách mạng XHCN.
Cho nên chúng ta mới ngã bổ chửng ra. Chúng ta phá hết cả kinh
tế tiểu nông, vừa mới chia ruộng cho người ta rồi thì lại
bảo là các chú góp ruộng lại, đưa cái hợp tác xã cấp cao
tức là cấp và (…) v.v…
Cho nên những tư tưởng lý luận, kể cả của Lênin và một
số cái của Mác nữa là sai. Mà người Việt Nam chưa lúc nào
ngồi tự kiểm điểm cả. Có đúng không? Thực ra mà nói đó,
hôm nay chúng ta mới có dịp nói với nhau, công khai tôi cũng
chẳng nói bởi vì tôi nói rằng nói cho họ nghe để làm gì,
tranh luận mất thì giờ, để thì giờ ta đi dạy trẻ con.
Nhưng mà hôm nay đó, nói ra để nói rõ rằng, chúng ta có rất
nhiều cái mơ hồ, và chính vì cái mơ hồ trong tư tưởng đó
cho nên Cương lĩnh đầy rẫy những cái sai. Ông nói CNXH mà ông
không hiểu nó là cái gì cả. Ông nói định hướng XHCN mà ông
không biết cái định hướng nó là cái gì. Ông nói là nền
dân chủ XHCN mà ông cóc hiểu dân chủ XHCN khác cái dân chủ
tư sản là cái gì. Trong khi đó ông mời hết các cái thằng
luật gia của CNTB nó đến nó dạy ông. Nhiều chuyện!
Tôi nói thật là chúng ta tự lừa dối chúng ta, thực ra là
phải nói như thế. Và chúng ta tự lừa dối chúng ta và đồng
thời chúng ta lừa dối người khác. Tôi nghĩ là cái tệ hại
đó phải chấm dứt, phải sửa. Nhưng mà ai sửa? Những người
cầm quyền bây giờ họ chẳng có thì giờ mà họ nghĩ đến
chuyện đó đâu. Họ cứ miễn là một nhiệm kỳ này họ cứ
ngồi đấy, còn nhiệm kỳ sau thì họ về hưu rồi. Tuỳ,
thằng nào tiếp tục thì tiếp tục. Cho nên tôi nghĩ rằng
đấy là lời bình luận của mình thôi.
Bây giờ, không biết là, bốn rưỡi rồi không biết là có
được xin phép mấy câu kết luận không. Nhở.
Tôi thì xin thưa với các đồng chí như lúc đầu tôi nói đó,
là người ta cả một cái Đảng, cả một cái nước, năm năm
người ta mới có một lần thảo luận về đường hướng của
đất nước, người ta mở rộng dân chủ thì không biết hình
thức hay là thực chất thì không cần, nhưng miễn là người ta
mở rộng dân chủ. Thế thì không lẽ các nhà Kinh tế học,
những nhà lý luận có thể nói là rất (…) của lớp trí
thức chứ không phải lớp trí thức bình thường đâu, thế
các ông không thảo luận à, ông không phát huy ý kiến à.
Cho nên chúng tôi mới bàn với nhau là thế nào chúng ta cũng
nên có một cuộc thảo luận. Thế nhưng mà có nhằm để sửa
như anh Hồ nói không, tôi thực tình là không nghĩ như thế.
Tôi chỉ nghĩ là những ý kiến của chúng ta đúng và sai thì
tuỳ, bởi vì không ai phán xét chúng ta. Ông có quyền nói cái
ý của ông. Hai ý nghĩa, thứ nhất là chúng ta chuyển cho cái
Ban văn kiện, Ban văn kiện thôi chứ mấy cái ông đứng đầu
Ban văn kiện tức là Bộ Chính trị đó, ông ý làm gì có thì
giờ ông ý đọc, có phải không? Anh biết thừa đi là họ
chẳng có thì giờ đọc. Thế thì cuối cùng là một cái lớp
bồi bút, như tôi đã từng làm một bồi bút, rồi đến lượt
ông Hồ làm bồi bút thì ông có đọc thì đọc thôi. Và nếu
có chen được vào một vài ý mà như ông Hồ đề nghị thì
cứ việc. Còn nếu không chen được thì (…) Đó là ý thứ
nhất, mục đích thứ nhất. Nhưng mục đích thứ hai là gì, ít
ra cũng ghi vào văn bản và lưu ở cái hội Khoa học kinh tế
này, hoặc ở đâu đó là: cái năm 2010 này đó, đã có một
số nhà trí thức góp những ý kiến đó. Vậy thôi. Có thể
mười năm sau người ta bảo ừ rất tiếc cái đám trí thức
đó có nhiều cái ý đúng mà người ta không tiếp nhận. Vậy
thôi.
Đó là chuyện của lịch sử nhưng ít ra để nói rằng, cái
giới trí thức của nước này cũng không ngu đến mức nó tự
lừa dối nó đâu. Có phải không ạ? Chứ còn hy vọng rằng
người ta nghe như giới trí thức này và nhiều trí thức khác.
Nếu ông hy vọng như thế thì ông hơi ảo tưởng đấy. Tôi
nghĩ rằng nếu ta làm được cái điều mà như chúng ta vừa
nói cũng đã tốt rồi. Ít ra chúng ta chứng tỏ với xã hội
rằng chúng ta có trách nhiệm đối với xã hội. Khi người ta
yêu cầu mình góp ý kiến mình sẵn sàng nói, nói thẳng cái ý
kiến của mình dù có thể đó là sai. Đó là được. Tôi nghĩ
là nếu chúng ta đạt cái điều này thì cũng tự an ủi mình
là mình không phí thì giờ. Có phải như vậy không? (vỗ tay).
Thế còn chúng tôi dự định hai ngày nhưng mà chắc là các
đồng chí nói rồi và nhiều đồng chí nói với tôi là tôi
không cần nói nữa, các anh nói tôi nghe rồi. Tôi đồng ý, thì
có được không? Và như thế hôm nay chúng ta có thể kết thúc
được.
Thế thôi thay mặt hội Khoa học kinh tế, cám ơn các đồng chí
(vỗ tay). À, vâng, cái này thì thuộc Ban thư ký hội khoa học
kinh tế. Ông muốn ghi thế nào thì ghi.
(Hết)
_________________________
<h2>Những người phát biểu:</h2>
- GS Trần Phương: cựu Phó CT Hội đồng Bộ trưởng (PTT), cựu
Ủy viên BCHTW Đảng, Chủ tịch Hội KHKTVN
- Đào Công Tiến: cựu Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TP.HCM,
cựu thành viên Ban nghiên cứu chiến lược Chính phủ
- Việt Phương, cựu Thư ký Thủ tướng Phạm Văn Đồng, cựu
thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng, Viện Nghiên cứu
phát triển IDS
- Nguyễn Trung, cựu Đại sứ VN tại Thái Lan, cựu thành viên
Ban nghiên cứu củaThủ tướng, Viện Nghiên cứu Phát triển
IDS.
- PGS Võ Đại Lược, cựu Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh
tế và chính trị Thế giới, cựu Thành viên ban Nghiên cứu
của Thủ tướng.
- GS-TSKH Nguyễn Mại, cựu Phó chủ nhiệm Uỷ ban Nhà nước về
Hợp tác và Đầu tư, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu
tư nước ngoài.
- Vũ Khoan, cựu Phó Thủ tướng, cựu Ủy viên TƯ Đảng
- Vũ Quốc Tuấn, cựu thành viên Ban nghiên cứu của Thủ
tướng
- PGS-TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế VN
- TS Lê Đăng Doanh, cựu thành viên Ban nghiên cứu của Thủ
tướng, Viện Nghiên cứu phát triển IDS
- GS Nguyễn Đình Hương, cựu Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá
Giáo dục Thanh Thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội.
- GS Lê Du Phong, cựu Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế
Quốc dân
- GS Đào Xuân Sâm, cựu trưởng khoa quản lý kinh tế Trường
Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, từng là thành viên nhóm tư
vấn của cố tổng bí thư Trường Chinh trước Đại hội
Đảng lần thứ VI, cựu thành viên Ban nghiên cứu của Thủ
tướng
- GS Phan Văn Tiệm, cựu Thứ trưởng Bộ Tài chính
- Phạm Chi Lan, cựu thành viên Ban nghiên cứu của Thủ tướng,
Viện Nghiên cứu phát triển IDS
- Dương Thu Hương, cựu Phó Thống Đốc Ngân hàng Nhà nước
- TS Lưu Bích Hồ, cựu Viện trưởng Viện Chiến lược chính
sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư
- GS Vũ Huy Từ, Phó Chủ tịch Hội Khoa học kinh tế VN
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7437), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét