cụ thể của "cuộc chiến vô hình" giữa chính quyền và
nhân dân."</strong>
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/1293887648.nv_.jpg" width="490"
height="240" alt="1293887648.nv_.jpg" /></center>
<center>"A Sáng" Julian Assange, người hùng của truyền thông
dân sự thời @</center>
Sự việc Julian Assange, người sáng lập Wikileaks, bị bắt cũng
vì một tội có liên quan tới chiếc bao cao su lập tức trở
thành tin nóng trên mặt báo. Tin này đặc biệt có giá trị
đối với một bộ phận dư luận, nhất là sau những tranh cãi
về "tính đàng hoàng" trong vụ bắt TS Cù Huy Hà Vũ.
<h2>Wikileaks và chiếc bao cao su của "A Sáng"</h2>
Số dư luận này nhấn mạnh, trường hợp của Assange là một
ví dụ cho "cái gọi là dân chủ kiểu Mỹ". Hàm ý của họ
là chính quyền Việt Nam, hay phương Tây nói chung và Mỹ nói
riêng, đều như nhau cả, về mức độ tôn trọng nhân quyền,
tự do, dân chủ. "Thấy chưa, cảnh sát Tây cũng bắt người
xuất phát từ cái bao cao su nhé", "Ở đâu cũng thế thôi,
chống chính quyền thì đi tù".
Chúng ta thử nhìn lại vụ việc một cách khái quát. Ngay khi
câu chuyện Wikileaks vừa được nhắc tới ở Việt Nam, trên
mạng Internet đã có những trang thông tin mô tả, giải thích
"Wikileaks là cái gì, như thế nào, v.v..." để bất kỳ ai
quan tâm đều có thể tìm đọc được. Theo "The Gurdian"
(Anh), sự cố Wikileaks là việc trang web Wikileaks tiết lộ 251.287
công điện ngoại giao được chuyển đi từ hơn 250 đại sứ
quán và tòa lãnh sự Mỹ ở nhiều nơi trên thế giới.
Trong đó nhiều nhất là từ Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington DC
với 8.017 bức điện được đánh đi, kế đó là Đại sứ
quán Mỹ ở Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) với 7.918 bức điện, rồi từ
Baghdad 6.677 bức, và từ Tokyo 5.697 bức. Thống kê của "The
Gurdian" cho thấy các vấn đề được đề cập tới nhiều
nhất là "chính quyền", "Mỹ", "quân đội", "an
ninh", "Nga", "tổng thống"…
Nhiều bức điện ghi lại những lời nói xấu của quan chức/
nhân viên ngoại giao Mỹ về các nhân vật khác hoặc kể lại
những điều nhiều người có thể không muốn nghe/tin. Vì thế
"The Guardian" đánh giá vụ Wikileaks là đã dựng nên một
bức tranh toàn cảnh về hoạt động đối ngoại và ngôn ngữ
ngoại giao của chính quyền Mỹ.
Tôi cũng đọc thử vài bức điện tín (đã giải mã) để
"xem thế nào", thì thấy ấn tượng chung chung ban đầu là
nhiều chuyện được Wikileaks vạch trần – tức là những
chuyện mà các nhà ngoại giao Mỹ trao đổi – thực tình cũng
không gây sốc lắm. Chẳng hạn, một điện tín báo cáo rằng
Giáo hoàng muốn EU tránh xa nước Thổ Nhĩ Kỳ Hồi giáo.
Một bức điện khác mô tả cuộc gặp giữa Ủy viên Quốc vụ
Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc và Chủ tịch Triều Tiên Kim Châng
In (qua lời kể của Đới Bỉnh Quốc): "Đối với Trung Quốc,
Kim Châng In vốn nổi tiếng là một tay 'tửu lượng khá',
và họ Đới kể lại rằng ông ta đã hỏi Kim Châng In còn
uống được rượu không. Kim bảo có". Hoặc có nhà ngoại
giao Mỹ ở Bắc Kinh báo cáo về "tổng hành dinh" rằng Trung
Quốc đã "chán ngấy sự ì ạch của Thống tướng Myanmar Than
Shwe trong cải cách chính trị và các loại cải cách khác"…
Thật ra nếu đây không phải là chuyện giữa các quốc gia, mà
là giữa các cá nhân chẳng hạn, thì chẳng có gì chấn động.
Bản tính của con người là quan tâm tới chuyện của người
khác và hay nói về người khác, cả tốt lẫn xấu, nên nếu
ông A bảo "thằng B uống rượu, đ.mẹ, thế mà khá" bằng
một ngôn ngữ dân dã, thì đâu có gì lạ?
Các nhà chính trị - ngoại giao hay quân sự - tóm lại các quan
chức, cũng vậy cả. Họ cũng là người, họ cũng ưa nói về
nhau, nhận xét, bình phẩm. Chưa kể, có những vị mà nhiệm
vụ là thu thập tin tức, báo cáo tình hình cho chính quyền, và
đó là công việc, là bổn phận của họ đối với quốc gia,
diễn giải nôm na là: "hóng" được chuyện gì, phải báo
ngay về nhà.
Thế nhưng vấn đề ở đây là chẳng chính quyền nào, cụ
thể là chẳng quan chức nào, muốn người dân biết họ đã,
đang và sẽ nghĩ gì, nói gì, làm gì. Không chứng minh được
điều này, nhưng tôi chắc chắn rằng tất cả các chính quyền
trên thế giới, từ cổ chí kim, đều có xu hướng để dân
biết về mình càng ít càng tốt, mà muốn thế thì phải dựng
nên một bức màn thiêng liêng, bí ẩn, tạo bởi các giai thoại
và huyền thoại, bởi sự thiếu minh bạch, bởi những nghi lễ
ngoại giao phức tạp và… khó bắt chước.
Tóm lại, phải "thiêng liêng hóa" chính quyền để giữ oai
với dân, chống lại cái thói xấu của mọi tên dân đen là
cứ thích "biết những chuyện không cần biết", dễ… sinh
loạn. Trong khi đó thì phía dân chúng lại có xu hướng ngược
lại: luôn muốn biết chuyện của mọi người khác, đặc biệt
của các nhân vật nổi tiếng: chính khách, văn nghệ sĩ… Quan
chức chính quyền hẳn nhiên là đối tượng được dân quan
tâm đặc biệt.
Đó là chưa kể, thông tin ngày nay còn có giá trị quý như vàng
nữa. Thời phong kiến, ở xứ Anh Cát Lợi, chàng Robin Hood
huyền thoại chính thực là một tên cướp, "cướp nhưng mà
tốt", bởi chàng lấy (tiền) của người giàu chia cho người
nghèo. Nếu sống vào thời đại Internet bây giờ, tôi nghĩ có
khi chàng sẽ lấy thông tin, cơ sở dữ liệu của người giàu
chia cho người nghèo cũng nên. (Ở một vài quốc gia lạc hậu
về chính trị , chuyện người giàu sở hữu thông tin hơn hẳn
người nghèo, quan chức sở hữu thông tin hơn hẳn dân thường,
là quá rõ rồi.)
Hai xu hướng – một bên giấu, bưng bít, một bên tò mò,
"tọc mạch", "thù địch chống phá" – luôn luôn cọ
sát, đối đầu. Nó là một phần của mâu thuẫn tồn tại
muôn đời giữa Nhà nước và nhân dân. Chừng nào còn tồn
tại Nhà nước, chừng đó còn tồn tại mâu thuẫn giữa chính
quyền với người dân, cũng như tồn tại hai xu hướng
"thiêng liêng hóa" vs. "giải thiêng".
Và như thế, tội lớn của Julian Assange là anh đã "giải
thiêng" giới chính khách, ngoại giao Mỹ. Một điều chắc
chắn là, với tội ấy, ở bất kỳ nước nào, kẻ phạm tội
cũng sẽ bị chính quyền trừng phạt, cho dù có là quốc gia
dân chủ nhất thế giới cũng vậy. Làm mất mặt (nghĩa là
mất thiêng) chính quyền sẽ luôn luôn là trọng tội của một
người dân, chừng nào và ở đâu còn tồn tại Nhà nước. Dân
chủ tuyệt đối, tức dân làm chủ hoàn toàn, là một trạng
thái hoàn hảo mà mọi xã hội chỉ có thể tiệm cận đến,
chứ không thể đạt được.
Tuy vậy, lẽ tất nhiên là có sự khác biệt về mức độ dân
chủ ở các nước. Tôi muốn nói rằng, ở bất kỳ quốc gia,
lãnh thổ nào thì Julian Assange – kẻ đã dám "giải thiêng"
lãnh đạo – đều bị chính quyền trừng phạt; tuy thế, độ
nghiêm khắc (và cả độ… bẩn) của hình phạt hẳn là sẽ
khác nhau. Thử tưởng tượng Julian Assange là là một công
dân… Trung Hoa hay Bắc Triều Tiên xem, chuyện gì đã, hay sẽ
xảy ra với anh ta?
Sự kiện Wikileaks, với tôi, là một biểu hiện cụ thể của
"cuộc chiến vô hình" giữa chính quyền và nhân dân.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7482), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét