và sự trung thực của người cộng sản, không tránh né những
vấn đề có tính nguyên tắc, công khai và minh bạch trong tranh
luận chứ không dễ dàng xuôi theo những vấn đề đã được
chuẩn bị sẵn.
<h2>Tinh thần thời đại</h2>
<div class="boxleft220"><img
src="http://danluan.org/files/u1/ImageHandlerLarge.ashx_.jpeg" width="250"
height="207" alt="ImageHandlerLarge.ashx_.jpeg" /></div>
"Thế giới đã biến đổi quá nhiều đến mức những công
thức để thành công trong ngày hôm nay hầu như chắc chắn sẽ
là những công thức để thất bại trong ngày mai". Ý tưởng
ấy là của Rowan Gipson nói với các nhà doanh nghiệp về cuộc
cạnh tranh khốc liệt trong thời đại chúng ta đang sống. Và
chắc là ý tưởng ấy không chỉ dành riêng cho các doanh nhân.
Thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI vừa kết thúc, chúng ta
đang bước vào thập kỷ thứ hai. Những diễn biến của cuộc
sống trong thập kỷ vừa qua cho thấy một điều tưởng như
nghịch lý: chuẩn mực chính là sự thay đổi! Khái niệm đó
diễn đạt một đặc trưng của nền kinh tế số: luôn tìm
kiếm sự mất cân bằng trong phát triển. Một hệ thống mạng
phức tạp nếu đứng mãi ở trạng thái cân bằng và ổn
định sẽ là nguy cơ đẩy tới sự đình đốn và suy thoái. Ở
đây, người ta đã dùng một hình ảnh thú vị để nói về
sự diễn tiến của nó: sự phá hủy sáng tạo. Nếu hiểu sự
phá huỷ sáng tạo nhằm phá vỡ cái trạng thái cân bằng cũ
nhằm tạo ra trạng thái cân bằng tương đối mới tạm thời
trong cả quá trình vận động, thì đây không chỉ là đặc
trưng của kinh tế số mà cũng là logic của phát triển nói
chung. Đương nhiên, cần phải có một con mắt biện chứng để
nhìn sự vật, thì mới thấy ra được sự phá huỷ sáng tạo
nhằm vượt qua sự ổn định trì trệ để thúc đẩy những
bước phát triển mới.
Đừng quên rằng "…trong quá trình phát triển, tất cả
những gì trước kia là hiện thực thì hiện nay trở thành
không hiện thực, mất tính tất yếu, mất quyền tồn tại,
mất tính hợp lý của chúng; và hiện thực mới, đầy sinh
lực, thay thế cho hiện thực đang tiêu vong" [1]. Quan điểm
biện chứng ấy của Hégel được Ăng-ghen dẫn ra cách đây
gần 2 thế kỷ liệu có thể giúp làm sáng tỏ những ý tưởng
vừa trình bày không? Với cái nhìn biện chứng đó mà dõi theo
sự vận động của thế giới trong buổi bình minh của thiên
niên kỷ mới, với những biến động dồn dập mà trước đó
khó hình dung nổi, càng hiểu ra rằng sự biến đổi chính là
một hằng số trong thế giới mà chúng ta đang sống và khái
niệm "chuẩn mực chính là sự thay đổi" là logic mới do
thời đại tạo ra. Thử thách lớn song cũng là hạnh phúc lớn
cho chúng ta là chứng nhân của những sự kiện mang tầm vóc
lịch sử làm thay đổi diện mạo chính trị của thế giới
trong dòng chảy bất tận của cuộc sống.
Dòng chảy của cuộc sống ấy vẫn miệt mài không một phút
giây ngừng nghỉ song không phải là cái trước tiếp cái sau
theo trình tự tuyến tính mà luôn nảy sinh những nhân tố mới,
những tương tác mới tạo ra khả năng nảy sinh những hợp
trội không dự báo trước được. Trật tự mới, tổ chức
mới là do các thành phần liên kết, tương tác với nhau mà
cùng tạo thành, chứ không phải được lập nên do một mệnh
lệnh nào từ bên ngoài, từ bên trên quyết định. Trong dòng
chảy miệt mài với những đột phá những hợp trội ấy của
cuộc sống, con người tịến vào những miền đất mới mà
hành trang cần thiết nhất chính là đôi mắt mới của một tư
duy mới. Không có một bản đồ vạch sẵn cho con đường phía
trước. Những kinh nghiệm có sẵn, những phương pháp truyền
thống không còn đủ cho hành trình của dân tộc đi về phía
trước.
Cũng là một khuyến cáo với doanh nhân từ người được giải
Nobel về kinh tế năm 2009 đại ý như sau: Câu hỏi chúng ta
phải tự đặt ra là liệu chúng ta có đủ dũng khí để phá
bỏ các trung tâm quyền lực truyền thống, nhờ đó quân lính
sẽ được xem trọng hơn vị tướng không? Trong một trận bóng
đá, có cả thảy 22 cầu thủ song vào mỗi thời điểm nhất
định, chỉ duy nhất một cầu thủ có bóng. 21 người còn lại
hình thành nên một cấu trúc. Cấu trúc mở mà chúng ta đang
tham gia không đề cập đến cầu thủ đang có bóng mà là về
cấu trúc của 21 cầu thủ còn lại. Mọi tổ chức hướng tới
tương lai cần tiến hành kiểm nghiệm thực tế về thiện chí
và khả năng phi cấu trúc hoá của mình để có thể thích ứng
được với môi trường kinh doanh mới trong tương lai. Tầm nhìn
của chúng ta đã đủ để hình dung tổ chức của mình dưới
dạng các hình thái sinh tồn luôn cộng sinh và biến hoá cùng
với thị trường chưa? Liệu chúng ta có dám hy sinh để bước
ra khỏi cái tôi và cho nhân viên cấp dưới quyền được phát
biểu ý kiến? Liệu chúng ta có đủ dũng cảm để phi cấu
trúc hoá cơ chế cứng nhắc hiện tại dù biết nó từng vận
hành tốt trong quá khứ? Đấy là chưa nói đến chuyện những
sai lầm từng dẫn dắt sự vận hành cuộc sống trong quá khứ!
Là khuyến cáo với các nhà doanh nghiệp, nhưng có lẽ vấn đề
được đặt ra có ý nghĩa rộng hơn nhiều. Sự sống không
ngừng sinh sôi nảy nở. Màu xám của mọi lý thuyết đã có
lúc trùm lấp lên vẻ non tơ của cây đời khiến cho tư duy
của không ít người bị cầm tù quá lâu trong những giáo
điều đã được học thuộc lòng. Vậy mà, có những thời
điểm quyết định vào các bước ngoặt lịch sử có
tầm quan trọng lớn lao hơn các thời điểm khác, bởi
vì những thay đổi chúng tạo ra là cực kỳ sâu rộng,
nhiều chiều và khó tiên đoán. Phải chăng thời điểm
chúng ta đang sống cũng có dáng dấp của tầm vóc lịch sử
ấy khi mà dân tộc ta đang đối diện với những câu hỏi lớn
về sự tồn tại, hội nhập và phát triển trước những thách
thức mới rất gay gắt, đồng thời cũng đứng trước vận
hội mới đầy triển vọng nếu đủ bản lĩnh vượt qua những
thách thức ấy.
<h2>Mệnh lệnh của cuộc sống</h2>
Trước thềm của Đại hội XI của Đảng, vấn đề này đang
đặt ra một cách bức xúc. Bức xúc vì nó thể hiện khát
vọng mãnh liệt của nhân dân ta. Khát vọng ấy đang đặt ra
với Đảng, một đảng chính trị từng gánh vác sứ mệnh
lịch sử thật vẻ vang, kế tục một cách xứng đáng truyền
thống quật khởi của ông cha ta, làm nên Cách mạng Tháng Tám,
tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta tiến hành những cuộc kháng
chiến thần thánh đánh bại những kẻ thù xâm lược luôn lớn
hơn mình gấp bội trong thế kỷ XX, đưa dân tộc ta bước lên
vũ đài quốc tế với tư cách một dân tộc độc lập với
bản lĩnh vốn có của mình để tồn tại và phát triển trong
một vị thế địa-chính trị đặc thù, đầy thử thách cam go.
Trên bước đường gian nan của công cuộc dựng nước, hàn
gắn những vết thương chiến tranh kéo dài non nửa thế kỷ mà
ít dân tộc nào trên trái đất này phải gánh chịu kiên
cường và khốc liệt đến vậy, những bước gập ghềnh va
vấp là không thể tránh khỏi, thậm chí có lúc đứng bên bờ
vực của sụp đổ, nhân dân ta vẫn đủ bản lĩnh cùng với
Đảng của mình vượt qua hiểm nguy để có ngày hôm nay. Có
được như vậy vì Đảng biết nghe dân, biết từ sáng kiến
của dân mà đúc kết thành chủ trương, đường lối để lãnh
đạo công cuộc Đổi Mới thắng lợi. Đúng như Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã chỉ ra: "Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn
đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những
người tài giỏi, những đoàn thể to lớn nghĩ mãi không ra".
[2]
Quả thật, ý dân là ý trời. Xin chỉ gợi lại một cột mốc
lịch sử. Dân đã tự mình cởi trói, bung ra trong sản xuất,
đẩy tới chỉ thị 100 của Ban Bí thư ngày 13.1.1981 mở
đường cho nông dân làm ăn để có Nghị quyết 10 của Bộ
Chính trị ngày 5.4.1988, trả lại quyền tự chủ sản xuất và
kinh doanh cho hộ kinh tế gia đình nông dân, tạo nên một
chuyển biến quyết định về nông nghiệp, nông thôn, để từ
đó thúc đẩy sự chuyển biến của công nghiệp và đô thị.
Chỉ cần một tháo gỡ về đường lối, chưa đòi phải đầu
tư vốn liếng và kỹ thuật gì phức tạp cả, mà từ chỗ
phải nhập 199,5 ngàn tấn gạo năm 1988 và ở Miền Bắc lúc
bấy giờ có khoảng 3,6 triệu người bị thiếu đói trầm
trọng, thì sang đến năm 1999, cũng con người ấy, đồng ruộng
ấy, sản xuất lương thực đã tăng vọt lên 21 triệu tấn,
bình quân lương thực vượt qua ngưỡng trên 300kg/ người của
thời kỳ 1955-1958, lại xuất khẩu được 1,4 tấn gạo!
Có lẽ phải nói thêm cách suy nghĩ thật giản đơn nhưng hết
sức năng động và sáng tỏ của người nông dân, dám đương
đầu với những áp lực của những lực cản của cái cũ,
"đang suy tàn nhưng được tập quán thần thánh hóa" như
Ph.Ăng-ghen đã từng chỉ ra. Trước những truy chụp nặng nề
và quái ác về "lập trường, quan điểm", có đảng viên
đã phản ứng thẳng thừng: "hoặc là con cháu của Mác, hoặc
là chú bác với bọn phản động, thế thôi, đói quá phải
chui, còn đúng hay sai, hạ hồi phân giải"[3] [tưởng cũng nên
nhắc thêm rằng, trên tivi đang chiếu cuốn phim "Bí thư tỉnh
ủy", có thể tìm thấy những hình ảnh thật sinh động cho
chuyện này. Còn nếu muốn làm "con cháu của Mác" thì cũng
xin dẫn ra nguyên văn ý của Mác: "không một hình thái xã
hội nào diệt vong trước khi tất cả những lực lượng sản
xuất mà hình thái xã hội đó tạo địa bàn đầy đủ chp
phát triển vẫn chưa phát triển"!]
Bài học của giáo điều, bảo thủ và đổi mới, sáng tạo
thật là thấm thía. Nói chữ nghĩa to tát thì thế, nhưng thật
ra, chân lý thật giản đơn, vì đó là cuộc sống. Biết bám
vào cuộc sống của dân, dám nghe dân, hiểu được ý chí và
nguyện vọng của dân thì mọi giáo điều sẽ như sương mù tan
biến dưới ánh mặt trời!
Học tập và làm theo tấm gương Bác Hồ vào thời điểm nhạy
cảm này chính là thực hiện lời căn dặn của Bác "phải
đưa chính trị vào giữa dân gian". Trước thềm Đại hội,
thiết thực nhất là làm theo đòi hỏi của Bác: đừng "làm
việc theo cách quan liêu. Cái gì cũng dùng mệnh lệnh. Ép dân
chúng làm. Đóng cửa lại mà làm kế hoạch, viết chương trình
rồi đưa ra cột vào cổ dân chúng, bắt dân chúng theo... làm
theo cách quan liêu đó, thì dân oán. Dân oán, dù tạm thời may
có chút thành công nhưng về mặt chính trị là thất bại".
[2]
Về nguyên tắc thì dân không được dự Đại hội Đảng, dân
cũng không được bầu Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị,
Ban Bí thư, nhất là bầu Tổng Bí thư! Ở đây là một thực
tế lịch sử, dân ta sẵn sàng chấp nhận thực tế lịch sử
đó khi Đảng thực sự là Đảng của dân, biết "đưa mọi
vấn đề cho dân chúng thảo luận và tìm cách giải quyết.
Chúng ta có khuyết điểm, thì thật thà thừa nhận trước mặt
dân chúng. Nghị quyết gì mà dân chúng cho là không hợp thì
để họ đề nghị sửa chữa. Dựa vào ý kiến của dân chúng
mà sửa chữa cán bộ và tổ chức của ta".[2]
Vậy là nguyên tắc thì như vậy, đồng thời về nguyên lý thì
vừa qua, những Văn kiện sẽ đưa ra trình Đại hội XI thảo
luận đã ít nhiều có sự đóng góp của dân, trong đó có sự
đóng góp của nhiều đảng viên là cán bộ lão thành cách
mạng, những người đã có trải nghiệm thành công và thất
bại của Đảng, có đóng góp của những cựu chiến binh,
những người đã từng cống hiến cuộc đời và một phần
xương máu của mình cho sự nghiệp của dân tộc, có đóng góp
trí tuệ và tâm huyết của nhiều trí thức chân chính, đã
từng đúc kết những bài học của nước mình và của thế
giới để đưa ra những kiến nghị có cơ sở khoa học và
thực tiễn. Để chứng tỏ Đảng là Đảng của dân, Đảng
biết trân trọng những đóng góp của dân, thì cần công khai
toàn bộ những ý kiến đóng góp đó, ghi rõ những ý kiến nào
Đại hội tiếp thu, đưa ra thảo luận để chuyển thành Nghị
quyết, những ý kiến nào cần nghiên cứu để chỉ rõ đúng
sai để trả lời thật minh bạch.
Một điều thiết thực và bức xúc nữa của dân, và cũng là
của đông đảo đảng viên không phải là đại biểu Đại
hội, nhưng thông qua đại biểu của mình, mong mỏi Đại hội
đổi mới cách làm việc, đặc biệt là cách bầu BCHTƯ, Bộ
Chính trị, Ban Bí thư, đặc biệt là bầu Tổng Bí thư. Làm sao
để Đại hội thực sự là cơ quan cao nhất của Đảng như
Điều lệ Đảng đã quy định, nơi trực tiếp quyết định
những vấn đề có ý nghĩa sống còn của Đảng, trực tiếp
ảnh hưởng đến cuộc sống của dân.
Muốn thế, Đại hội phải thể hiện rõ tính chiến đấu và
sự trung thực của người cộng sản, không tránh né những
vấn đề có tính nguyên tắc, công khai và minh bạch trong tranh
luận chứ không dễ dàng xuôi theo những vấn đề đã được
chuẩn bị và sắp đặt sẵn. Đành rằng, bất cứ với cách
thức nào thì sự chuẩn bị của Ban Tổ chức Đại hội là
điều phải có. Song quyền quyết định phải là Đại hội, là
sự tranh luận và biểu quyết của tất cả các đại biểu.
Hơn lúc nào hết, trước thềm của Đại hội XI, khí phách
của dân tộc cần được khởi động. Những âm vang của lịch
sử như giục giã mỗi chúng ta. Từ "Cương lĩnh dựng
nước" của Khúc Hạo thế kỷ thứ X "Chính sự cốt chuộng
sự khoan dung, giản dị để cho trăm họ được yên vui" đến
bản lĩnh của Trần Hưng Đạo thế kỷ XIII "Bệ hạ muốn
hàng xin trước hãy chém đầu tôi đã", đến khí phách của
người cộng sản Hoàng Văn Thụ thế kỷ XX trước giờ lên
máy chém "Việc nước xưa nay có bại thành. Miễn sao giữ
trọn được thanh danh".
Người đảng viên của Đảng, những người gánh vác trọng
trách của Đảng và cũng là của dân, trước hết phải là
người yêu nước nhất, là người tỏ rõ khí phách trước kẻ
thù, là người có bản lĩnh dám đương đầu trước mọi khó
khăn, dám ở nơi đầu sóng ngọn gió để cùng dân tộc đi
tới trong một thế giới đầy thử thách và đầy biến động
khó lường của thế kỷ XXI. Đó chính là khát vọng của dân
vào thời điểm nhạy cảm trước thềm Đại Hội XI của
Đảng!
_________________________
[1] C.Mác và PH.Ăng-ghen Toàn tập. Tập 21. HàNôi 1995, tr. 393.
[2] Hồ Chí Minh Toàn tập. Tập 5. NXBCTQG, Hà Nội 1995. tr.295.
tr.293, tr.297
[3] Thái Duy. Đổi Mới ở Việt Nam. Nhớ lại và Suy Ngẫm. Chủ
biên:Đào Xuân Sâm & Vũ Quốc Tuấn.
NXB Tri thức. 2008. tr.301
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7490), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét