quốc tế theo dõi sát. Một trong những tổ chức đó là Hiệp
hội Nhân quyền Quốc tế tại Đức.
<div class="boxright300"><img
src="http://danluan.org/files/u1/000_Hkg4369920-305.jpg" width="305"
height="176" alt="000_Hkg4369920-305.jpg" /><div class="textholder">Đại
sứ Mỹ tại Việt Nam Michael Michalak nói chuyện trong một diễn
đàn về nhân quyền được tổ chức ở Đại sứ quán Mỹ
tại Hà Nội hôm 09/12/2010 (AFP photo).</div></div>
Gia Minh trao đổi với ông Vũ Quốc Dụng, tổng thư ký Hiệp
hội Nhân quyền Quốc tế về tình hình liên quan.
<h2>Rất tùy tiện</h2>
Trước hết ông Vũ Quốc Dụng có nhận định về việc thực
thi nhân quyền tại Việt Nam, khi đất nước này tham gia hội
nhập quốc tế và cũng từng ký vào nhiều công ước quốc tế
về nhân quyền. Ông nói:
Cần phải nhìn nhận rằng Việt Nam đang thực hiện rất tùy
tiện các cam kết về nhân quyền với quốc tế. Tùy tiện có
nghĩa là Việt Nam muốn làm gì thì làm chứ không tuân thủ
đúng các chuẩn mực quốc tế. Là một thành viên của Hội
đồng Bảo an LHQ đáng lẽ phải làm gương thì Việt Nam lại
thường xuyên vi phạm luật nhân quyền quốc tế.
Theo chúng tôi thì nguyên nhân của vấn đề này là thái độ
thiếu chân chính. Tôi xin đơn cử một thí dụ: Việt Nam tham
gia vào Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị là
một trong 3 văn kiện nhân quyền quan trọng nhất của LHQ.
Thế nhưng Việt Nam không chịu nội luật hóa các điều cam
kết, nghĩa là không chịu sửa đổi luật Việt Nam để cho nó
phù hợp với điều đã cam kết. Bộ luật hình sự Việt Nam
(BLHS) vẫn đầy rẫy những điều khoản mâu thuẫn với công
ước này, thí dụ như điều 88 BLHS về tội "tuyên truyền
chống nhà nước XHCN" có mâu thuẫn xung khắc với quyền tự
do ngôn luận của công ước.
Trong khi đó tòa án Việt Nam cũng không cần biết đến luật
quốc tế khi xử án mặc dù Việt Nam đã có luật thực hiện
các điều ước quốc tế từ năm 2005. Tôi có nêu vấn đề
này với các viên chức Việt Nam thì họ nói bừa là Việt Nam
bị ép ký kết hoặc Việt Nam chỉ ký cho có chứ không muốn
thực hiện. Đây là thái độ thiếu chân chính. Chúng ta cứ
thử tưởng tượng xem thế giới này sẽ ra sao khi hợp đồng
không được tôn trọng, khi con người mất niềm tin vào điều
đã được ký kết?
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Là một thành viên của
Hội đồng Bảo an LHQ đáng lẽ phải làm gương thì Việt Nam
lại thường xuyên vi phạm luật nhân quyền quốc tế.<img
class="quoright" src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Ông Vũ Quốc Dụng</div></div>
Một vấn đề không kém quan trọng khác là việc hiểu đúng
các điều ước về nhân quyền. Luật nhân quyền quốc tế là
cái mẫu số chung nhỏ bé mà cộng đồng nhân loại đã đạt
được trong 62 năm qua, nếu chúng ta tính từ ngày 10.12.1948 là
ngày ra đời của bản Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế.
Chúng ta phải biết trân quý kết quả này vì nó là những
đồng thuận rút ra được từ những cuộc thương lượng quốc
tế gay go trong thời kỳ thế giới còn chiến tranh lạnh. Cho
nên khi nói về quyền tự do ngôn luận thì LHQ có những định
nghĩa rõ ràng và những giải thích nhất định để cho mọi
người trên thế giới cùng có cách hiểu giống nhau.
Tôi thấy Việt Nam hay tự đưa ra lối giải thích của mình về
nhân quyền. Đây là một thái độ tùy tiện. Chúng ta cần quan
tâm nhiều hơn nữa đến vấn đề này để chống lại các ý
định làm ruỗng mục nền móng pháp lý nhân quyền quốc tế.
Tóm lại Việt Nam không được xem là một đối tác đáng tin
cậy trong lãnh vực nhân quyền.
<em><strong>Gia Minh:</strong> Trong ấn phẩm Nhân quyền đầu tiên
ra hồi tháng 7/2010, Việt Nam cho rằng vấn đề nhân quyền của
Việt Nam vẫn tiến triển và những đánh giá từ bên ngoài là
không đúng, thiếu khách quan, ông có những chứng minh ngược
lại những ý kiến đó thế nào?</em>
<strong>Ông Vũ Quốc Dụng:</strong> Thú thực, tôi chưa đọc Tạp
chí Nhân quyền của chính phủ Việt Nam. Tôi mới chỉ đọc
một bài viết của ông Bùi Thế Đức trong tạp chí này. Ông
Đức là Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền của Ban Tuyên giáo Trung
ương của Đảng cộng sản.
Ông Đức nói rằng "trên các diễn đàn đa phương và song
phương, các nước phương Tây thường đưa ra những lập luận
tuyệt đối hóa tính toàn cầu, tính phổ cập của vấn đề
dân chủ, nhân quyền với luận điểm "nhân quyền cao hơn
chủ quyền" mà không tính đến đặc thù văn hóa, xã hội
của từng quốc gia, khu vực."
Tôi xin phản bác rằng tính phổ cập của nhân quyền là vấn
đề không thể đem ra thương lượng được nữa vì nó là một
nguyên tắc cốt lõi của vấn đề nhân quyền, nghĩa là mọi
con người dù sống ở đâu trên trái đất cũng đều có nhân
quyền giống nhau mà không bị phân biệt về chủng tộc, màu
da, ngôn ngữ, tôn giáo, quan điểm, quốc tịch, v.v… Nguyên
tắc phổ cập được xác nhận trong tất cả các văn bản
luật quốc tế về nhân quyền, trong đó có một số văn bản
đã được Việt Nam ký kết tham gia.
Việt Nam không thể vừa muốn hội nhập quốc tế lại vừa
không muốn chấp nhận luật chơi quốc tế. Vì có quan niệm
khác đời như vậy nên các phái đoàn Việt Nam đã luôn gặp
khó khăn trong các cuộc họp quốc tế về nhân quyền.
Tôi xin nói về một đặc điểm vi phạm nhân quyền ở Việt
Nam trong thời gian gần đây. Tôi có nhận xét rằng chính quyền
Việt Nam đang cố tình chứng tỏ sự thô bạo để trấn áp
tinh thần dân chúng, để chứng tỏ rằng họ không cần tuân
theo luật pháp Việt Nam chứ chưa nói đến luật quốc tế. Thí
dụ như vụ đả thương bà Trần Khải Thanh Thủy, vụ truy tố
ông nhà báo Điếu Cày tội tuyên truyền mặc dù ông ta đang ở
tù, vụ phá hoại tài sản và đời sống của vợ con ông, vụ
làm nhục bà Tạ Phong Tần, vụ bắt giam tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ
vì tội ngủ với gái điếm, vụ tra tấn và đánh chết giáo
dân Cồn Dầu, …
Ông tiến sĩ Bùi Thế Đức không thể đem lý thuyết về đặc
thù văn hóa để biện hộ cho sự dã man thú tính xảy ra trong
các hành vi vi phạm nhân quyền này.
<strong>Phải thay đổi</strong>
<em><strong>Gia Minh:</strong> Theo ông thì Việt Nam cần phải thực
hiện những gì để đáp ứng những chuẩn mực nhân quyền
quốc tế, cũng như yêu cầu của nguoi dân?</em>
<strong>Ông Vũ Quốc Dụng:</strong> Điều tôi mong muốn nhất là
Việt Nam thay đổi cách nhìn về những lời góp ý về nhân
quyền và xem những góp ý này là những góp ý có tính cách xây
dựng dựa trên cơ sở của luật quốc tế mà Việt Nam đã tham
gia, chứ không nhằm đả phá Việt Nam. Việt Nam tuyệt đối
không nên đồng hóa vấn đề nhân quyền với những âm mưu
chính trị nhằm lật đổ chế độ, nhằm kích động các vấn
đề tôn giáo, dân tộc, xâm phạm an ninh và chủ quyền, v.v …
Một cách cụ thể hơn, Việt Nam cần nghiêm chỉnh thi hành
luật nhân quyền quốc tế. Điều đó có nghĩa là Việt Nam
cần công khai xác nhận các chuẩn mực nhân quyền quốc tế,
nội luật hóa các điều ước quốc tế, tránh những điểm
vênh với luật quốc tế khi soạn luật Việt Nam, giáo dục
viên chức nhà nước, nhân viên công an, nhân viên trại giam về
nhân quyền và trừng phạt những nhân viên nhà nước vi phạm
nhân quyền. Chính quyền Việt Nam nên thành lập một ủy ban
khiếu nại về nhân quyền và cho phép các tổ chức nhân quyền
quốc tế được phép mở trụ sở làm việc tại Việt Nam.
<em><strong>Gia Minh:</strong> Các tổ chức nhân quyền quốc tế
như Hiệp hội Nhân quyền... tiếp tục có những đóng góp,
hợp tác, thậm chí đấu tranh ra sao để giúp cải thiện tình
hình nhân quyền tại Việt Nam theo hướng dân chủ, tự do?</em>
<strong>Ông Vũ Quốc Dụng:</strong> Hiệp hội Nhân quyền Quốc
tế của chúng tôi hoạt động dựa sát trên cơ sở luật
quốc tế. Nói nôm na là khi nói cái gì đó là nhân quyền thì
chúng tôi cũng nói rằng điều đó tên là gì và thứ mấy ở
trong Bản Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế, và khi nói đến vi
phạm nhân quyền thì chúng tôi nói luôn rằng vi phạm điều
số bao nhiêu của công ước nhân quyền nào. Nhiệm vụ của
tổ chức chúng tôi là bảo vệ người bị vi phạm nhân quyền
- đặc biệt trong lãnh vực các quyền dân sự và chính trị.
Công việc đối với Việt Nam của chúng tôi là phổ biến các
kiến thức về nhân quyền dựa trên chuẩn mực quốc tế.
Chúng tôi cho rằng số lượng vi phạm sẽ tỷ lệ nghịch với
hiểu biết về nhân quyền của người dân. Khi biết mình có
những nhân quyền bất khả xâm phạm thì người dân sẽ biết
tự bảo vệ mình một cách hữu hiệu hơn. Một dự định thứ
hai là giúp một số nạn nhân hoặc gia đình của họ trình bày
trường hợp vi phạm ra trước dư luận.
Cho đến nay nhiều người Việt Nam vẫn ngại ngùng trình bày
hoặc trình bày chưa đúng mức để dư luận - nhất là dư
luận quốc tế - hiểu rõ về mức độ vi phạm nhân quyền.
Một chương trình thứ ba của chúng tôi là thuyết phục các
chính phủ đang có chương trình đối thoại về pháp trị với
Việt Nam phải quan tâm bảo vệ các luật sư hoạt động bảo
vệ nhân quyền hơn nữa. Thực trạng hiện nay là tất cả
những luật sư này đang ở tù, bị quản chế, bị cô lập, hay
đang mất bằng hành nghề.
<em><strong>Gia Minh:</strong> Cám ơn ông.</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7255), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét