Kami: Văn hóa bốc thăm – Sự cần thiết cho việc công khai minh bạch

Hôm nay trên mục Khoa – Giáo trang Tiền phong online có một bài
nói về hiện tượng tiêu cực trong vấn đề tuyển sinh vào
lớp 10 ở Thành phố Hải phòng với tựa đề "<em>Phần lớn
HS vào thẳng lớp 10 là con quan</em>". Bài báo cho biết (trích):

<div class="special_quote">"<em>Đến nay, số liệu mà PV Tiền Phong
có thì tổng số học sinh (HS) bị trượt khi thi vào các
trường trung học phổ thông (THPT) công lập năm học 2010-2011
được Sở GD&ĐT Hải Phòng xét tuyển trái luật để đỗ lên
tới 255 HS. Con số thực là bao nhiêu thì lãnh đạo Sở GD&ĐT
Hải Phòng vẫn không cung cấp cho báo chí(?)</em>

<em>Kiểm tra qua số 255 HS được Sở GD-ĐT Hải Phòng đặc cách
trúng tuyển PTTH trái luật có đến gần 100 trường hợp là
con, em (tự nhận) của lãnh đạo các cấp trong ngành giáo dục
Hải Phòng. Số còn lại đều có bút phê của lãnh đạo Thành
ủy, UBND thành phố, các sở Tài chính, Nội vụ, VHTT&DL, Y tế,
Công an, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Hội Liên hiệp Phụ
nữ…</em>

<em>Nhiều trường hợp con của chủ doanh nghiệp tư nhân cũng
được các quan chức "bảo lãnh". Chẳng hạn, em PT. thiếu
đến 2,5 điểm, không phải họ hàng thân thích nhưng vẫn
được một vị lãnh đạo Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hải Phòng
nhận là cháu. Vị này lấy tư cách lãnh đạo UB Kiểm tra Thành
ủy làm đơn gửi lãnh đạo Sở GD&ĐT, đề nghị đặc cách cho
P.T trúng tuyển…</em>

<em>Trường hợp N.H.B, thiếu đến 1,5 điểm. Dù không có quan
hệ họ hàng, ông Phạm Hồng Sơn, Chủ tịch Hội Khuyến học
TP Hải Phòng vẫn nhận đây là cháu mình rồi xin đặc cách
vào trường THPT Kiến An. Trường hợp học sinh H.T thi vào
trường THPT Ngô Quyền thiếu 1,5 điểm, nhờ có bố làm doanh
nghiệp tư nhân viết đơn, gửi Sở GD&ĐT, lập tức H.T được
đặc cách.</em> " (hết trích).</div>

Xin không bàn tới chuyện một số vị quan chức tuy đối
tượng học trò không phải là con, cháu nhưng cứ nhận bừa
để kiếm tý ơn huệ hay tiền bạc của người khác, vì nó là
cái bệnh kinh niên của hầu hết một số cán bộ có chức có
quyền và toàn xã hội nghĩ rằng cái đặc quyền đó là lẽ
đương nhiên. Chính vì thế mỗi người "khôn lỏi" muốn cho
bản thân hay gia đình mình có lợi và được hơn người khác
sẽ tranh thủ sự quen biết (hoặc thông qua trung gian) với
những người có chức có quyền để nhờ vả, chạy chọt kể
cả việc chịu tốn kém ít nhiều.

Bởi kiểu suy nghĩ đó đã diễn ra rất lâu hàng chục năm nay,
đã ngấm vào máu của mọi người Việt nam bình thường. Bây
giờ mỗi cá nhân khi có khó khăn thì lập tức nghĩ ngay đến
chuyện chịu chi một khoản nào đấy cho xong việc. Không tin
bạn hãy tự hỏi bản thân mình mỗi khi ta bị Cảnh sát giao
thông kiểm tra, nếu mà mình mắc lỗi thì suy nghĩ đầu tiên
của bạn là gì nếu không phải là xin xỏ để chịu chi một
khoản cho xong? Cũng thế đối với việc đi khám chữa bệnh ở
bệnh viện, đi xin việc, đi vay vốn ngân hàng v.v… hay nói
một cách khác là mọi lĩnh vực của cuộc sống một khi có
trở ngại, mọi người đều chấp nhận chi cho xong việc và có
một điều lạ đặc biệt là ai cũng cảm thấy rất sung
sướng sau khi bị mất tiền cho người khác.

Cái thói quen xấu đó, triền miên trở thành tệ nạn, điều
này đã dẫn tới tình trạng phổ biến bất kỳ ai trong xã
hội Việt nam hôm nay là kiếm tiền qua tham nhũng để nuôi
lẫn nhau kiểu "<em>lấy thằng miền xuôi để nuôi thằng
miền ngược</em>". Ông Cảnh sát Giao thông nhận tiền mãi lộ
để còn lo phong bì cho cô giáo, cho bác sĩ… lo cho con cái, bà
giáo viên nhận phong bì của cha mẹ học sinh để cho ông bác
sĩ, ông CSGT…. Cứ như thế là cả xã hội cứ tít mù chạy
vòng quanh để lo việc của cá nhân mình, để việc khó thành
dẽ là cứ dùng phong bì để bôi trơn.

Nó thành nếp, thành lệ bất thành văn, không có thì phải làm
khó cho nạn nhân phải chịu lòi ra phong bì để mình đút túi,
mà rất ít người nghĩ đến rằng trong bối cảnh như thế thì
một số đông của xã hội là những người lao động tay chân
như công nhân, nông dân, những người làm thuê không chức,
không quyền hơn nữa cái nghề nghiệp của nọ chả có ai phải
nhờ vả họ thì họ sẽ sống ra sao trong cái xã hội nhố
nhăng này?

Những ai có dịp đi ra nước ngoài công tác và làm ăn ở các
nước khác (trừ Lào, Campuchia, Myanmar… các nước có hơi
hướng của độc tài hay cộng sản) thì thấy không bao giờ có
chuyện đó, vì mỗi thành viên trong xã hội của họ, làm bất
cứ nghề gì họ cũng coi đó là nghĩa vụ đối với xã hội,
nhân viên công chức nhà nước luôn ý thức họ là công bộc
của nhân dân, phải có ý thức phục vụ tận tình và đáp
ứng mọi yêu cầu của người dân. Làm gì có chuyện người
nhà phải chi tiền cho bác sĩ để họ mổ cho cẩn thận, phải
chạy tiền cho thầy cô giáo để cho con em mình vào những
trường tốt v.v… Một phần cũng vì an sinh xã hội của họ
ở mức cao, trường học, ngân hàng và bệnh viện… cái gì
cũng nhiều, nhưng cơ bản nhất là họ có sự sòng phẳng, rõ
ràng.

Ở ta, những cái câu "Nhà nước của dân, do dân, vì dân"
chỉ có ở trên các khẩu hiệu, trong các văn bản hay diễn văn
chứ ngoài đời sống thật thì kiếm đâu ra. Chỉ xin dẫn mấy
chuyện nhỏ mà tôi được mắt thấy tai nghe ,ở các nước
khác họ làm để thấy chả có cái gì là khó khăn mà người
Việt nam mình không làm được, nó không đòi hỏi chế đọ an
sinh xã hội hay gì to tát phải có, đó là sự công bằng và
minh bạch do dân kiểm tra kiểm soát.

Phải thừa nhận rằng, cho dù một xã hội văn minh đến đâu
thì con người ta vẫn có lòng tham và tính ăn người đó là
một điều thực tế. Là con người thì cái tốt cái hay thì hay
giành cho mình, cho người thân, cái khó khăn thì đùn đẩy cho
người khác là lẽ thường tình. Do đó chỉ có sự công khai
và minh bạch mới có thể giải quyết tệ nạn này. Ví dụ như
chuyện đi lính (bộ đội) và tuyển sinh lớp 10 ở xứ người:

<strong>- Chuyện đi lính:</strong>

Đi lính là nghĩa vụ của mọi công dân đến độ tuổi như
luật quy định, nghĩa vụ này tùy theo mỗi nước khác nhau, có
lương hay không có lương nhưng ai cũng phải chấp hành. Ở độ
tuổi 18-20 thì thanh niên mải lo ăn chơi, học hành nên nói
chuyện đi lính thì chú nào cũng ngại. Cứ xem ở Việt nam có
bác cán bộ lãnh đạo từ trung ương tới cấp xã cấp phường
chịu cho con em mình đi nghĩa vụ quân sự đâu? Vì sao? Vì nó
khổ do luyện tập và lao động, những vị lãnh đạo của ta
mồm họ động viên con em nhân dân đi bộ đội, còn bản thân
họ thì xót con nên đến tuổi thì họ kiếm cho con đi nước
ngoài học tập hay làm việc như bác Nông đưa anh Tuấn con bác
đi xuất khẩu lao động bên Đông Đức thời ta đánh Trung
quốc đấy thôi. Không chỉ có bác Nông mà hầu hết mấy vị
lãnh đạo đại diện cho giai cấp nhân dân và quần chúng lao
động của ta đều giống như thế, họ hô "lãnh đạo đi
trước, làng nước theo sau". Làm theo họ thì khi đất nước
có chiến tranh thanh niên cả nước đi nước ngoài hết à?

<strong>- Chuyện tuyển sinh (trường công lập):</strong>

Không chỉ ở ta mà ở các nước khác, tỉnh nào huyện nào
của họ cũng có trường điểm, trường tốt (đây là nói
chuyện trường học bình thường không phải trường chuyên)
khác nhau và nguyện vọng của mọi người thì đều mong cho con
em mình vào trường tốt là chuyện thường tình. Lớp 10 của
họ không phải thi vì họ thừa trường, thừa lớp, thừa giáo
viên nhưng trường nổi tiếng thì không như thế, người có
nguyện vọng vào học bao giờ cũng lớn hơn chỉ tiêu nhận.

Hai chuyện ví dụ trên đây ở xứ họ không có chuyện chạy
chọt, ai trúng tuyển đi học hay đi lính đều vui vẻ vì nó là
bình đẳng, công bằng và minh bạch.

<strong>Vậy họ làm thế nào?</strong>

Họ để cho người dự tuyển thực hiện bắt thăm kiểu đỏ
đen (bằng phiếu đỏ hay phiếu đen), người dự tuyển bắt
được phiếu đỏ là phải đi lính hay được vào học, người
bắt phiếu đen thì không theo quy định.

Việc bắt thăm được nhà nước tổ chức công khai ở hội
trường lớn, những người dự tuyển (đi lính hay vào học)
không phân biệt con ai, sau khi hoàn thành việc xem xét thủ tục
hồ sơ và khám sức khỏe xong 1oo%, tất cả người dự tuyển
xếp hàng tập trung quanh một chiếc hũ lớn đặt cao hơn tầm
mắt, miệng hũ nhỏ vừa lọt một bàn tay trong đó để sẵn
số lượng phiếu đỏ và đen bằng đúng số lượng người
dự tuyển. Có một người chủ trì và một ban thư ký và xung
quanh bốn góc là 4 camera ghi hình chiếu lên các màn hình lớn
để mọi người tiện theo dõi.

Khi bắt đầu, người chủ trì xướng tên từng người một
theo thứ tự vào bốc phiếu thăm và lập tức người bốc thăm
mở công khai cho toàn thể mọi người tham dự tuyển và người
nhà của họ đến dự cùng chứng kiến ( ai thích thì quay camera
làm bằng chứng). Bốc đến người cuối cùng xong là xong, biên
bản không phải thông qua vì mỗi người dự tuyển đã giữ
cái phiếu bốc được của mình.

Trên đây là hai ví dụ nhỏ mà rất đơn giản đễ thực
hiện, sao người Việt mình không nghĩ ra ? Không nghĩ ra thì cứ
theo lối như thế mà bắt chước họ trong mọi việc, đó là
sự công khai minh bạch mà người dân ai cũng có thể kiểm tra
được. Đi trên đường phố của họ bạn dễ dàng thấy các
đề can lớn dán sau xe hơi là xe của công, hay của tư thuê
người lái, ghi rõ "lái xe không lịch sự xin báo cho số
điện thoai XYZ…", trong bệnh viện, công sở nhà nước, trụ
sở cảnh sát hay ngân hàng có các bảng thông báo "Nếu không
gặp sự phục vụ chu đáo hay thoải mái báo cho số ABC…, tất
cả các số điện thoại là số hot-line miễn phí phục vụ
24/24 giờ, cứ công khai như thế thì nhân viên các loại ai dám
hành dân để nhận phong bì, ai mà không sợ?

Nhưng cũng phải nói trước làm theo kiểu họ là công bằng minh
bạch và dân chủ thực sự, ai cũng như ai, con ông giời cũng
ngang con dân đen. Nhưng làm kiểu này nó không có tính "xã hội
chủ nghĩa" như chủ trương của đảng và nhà nước ta đâu
nhé, vì con ông cháu cha hết chỗ ỷ thế và bố mẹ chúng nó
hết có cơ hội nhận phong bì lót tay.

Một xã hội lành mạnh, vì dân phải trọng sự công bằng theo
tinh thần mỗi người đều bình đẳng, những người lãnh
đạo xã hội đó thì phải biết tổ chức xã hội cho khoa học
và đảm bảo tính minh bạch, công khai, đó cũng là phương pháp
giảm thiểu các áp lực, các sự chống đối và phản kháng
của dân chúng. Vì thế tôi tin rằng những việc làm như trên
sẽ không bao giờ những người lãnh đạo đất nước họ
tiếp thu để làm và ủng hộ, vì lý do làm công khai minh bạch
như thế họ được cái gì hay là chỉ có thiệt đủ đường.
Còn ai phản kháng và chống đối ư, xin mời vào tù là hết
chuyện.

Đây cũng là câu trả lời cho câu hỏi "Vì sao đảng và nhà
nước Việt nam họ sợ và không bao giờ dám hai chữ công khai
và minh bạch?"

Ngày 05/11/2010

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/6924), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét