đến 3 tỷ USD. Quyết toán được đánh giá là nhanh, nhưng vẫn
còn tới 1 tỷ USD chưa được… quyết toán. Sự cố có lúc
lên tới 2.800 điểm… Nhiều vị đại biểu QH đã đề nghị
xem xét đến bài toán hậu đầu tư, đã do dự khi bấm nút
hoàn công đại dự án Dung Quất, bởi rõ ràng vấn đề lỗ hay
lãi số với hiệu quả đầu tư, so với chiều dài đầu tư
vẫn còn là một dấu hỏi lớn mà chỉ báo cáo của chủ đầu
tư, hay thậm chí là Chính phủ vẫn chưa thể trả lời hết
được.
Nhìn nhận lại quá trình tăng vốn cho Dung Quất cho thấy lý do
tổng mức đầu tư tăng từ 1,5 tỷ lên 2,5 tỷ USD năm 2005 là
do "<em>Phải thay đổi hoàn toàn công nghệ cho…phù hợp với
tiêu dùng</em>". Một dự án phải thay đổi toàn bộ công
nghệ rõ ràng không phải là chuyện đơn giản. Nhưng hoá ra,
vẫn chưa phải là đã xong. Tổng mức đầu tư sau đó tăng lên
3 tỷ USD. Cần phải dẫn lời Phó chủ nhiệm Uỷ ban KH, CN và
MT của Quốc hội, ông Nghiêm Vũ Khải mà nhấn mạnh rằng: Con
số 3 tỷ USD "<em>có nghĩa là đã chạm tới nấc phải báo
cáo Quốc hội theo Nghị quyết 49 của Quốc hội về các công
trình, dự án trọng điểm quốc gia</em>".
Nói đến chuyện "tăng vốn", không thể không nhắc tới Dự
án thuỷ điện Sơn La. Năm 2002, ngay trước thời điểm QH bấm
nút thông qua Dự án thuỷ điện Sơn La, ông Đào Văn Hưng, bấy
giờ là TGĐ EVN dõng dạc cho rằng: "<em>Dự toán hiện nay ở
mức trên 36.000 tỷ đồng. Nhưng trong quá trình thi công có thể
có những hạng mục phải tăng hoặc giảm đầu tư... Nhưng tôi
nghĩ số chênh lệch đó không lớn, chỉ cộng trừ 5-7% dự
toán. Ngoài ra còn có những biến động về tỷ giá, tiền công
với người lao động... là những yếu tố khách quan phải
chấp nhận</em>". 5 năm sau khi chiếc cọc đầu tiên được
đóng, tổng mức đầu tư cho Dự án nhà máy thủy điện lớn
nhất Việt Nam với công suất dự kiến 2.400 Mw, "<em>phát 9
tỷ kWh/năm, tương đương mức tiêu thụ điện năng của toàn
miền Bắc</em>", lên đến gần 60 ngàn tỷ. Đơn vị đóng vai
trò phản biện của Dự án, Uỷ ban KH, CN và MT Quốc hội sau
đó đã đánh giá: "<em>Khâu điều tra, khảo sát để chuẩn
bị dự án, nhất là dự toán chi phí chưa tốt nên gây ra
những phát sinh đáng kể. Mặc dù những năm qua kinh tế thế
giới có nhiều biến động, nhưng các yếu tố khách quan không
ảnh hưởng nhiều để làm tăng vốn. Nguyên nhân chủ quan vẫn
là chính</em>". 5-7% chênh lệch, có vẻ rất nhỏ bé, của Chủ
đầu tư, sau chỉ vài năm (Sơn La khởi công từ năm 2005) bỗng
trở thành 50%
Đã có một câu hỏi "nổi tiếng" sau vụ tăng vốn này,
rằng: Trên lý thuyết, Quốc hội có thể đình chỉ công trình
nếu thấy các giải trình chưa hợp lý..? Và một quan chức
của Quốc hội đã trả lời, cũng với một câu trả lời
không kém nổi tiếng, rằng: "<em>Tôi không ngạc nhiên….trên
thực tế, thủy điện Sơn La là cần thiết và hiệu quả,
không thể đình chỉ được</em>". Làm sao mà QH có thể đình
chỉ được với những siêu dự án, siêu công trình đã bỏ ra
số tiền siêu lớn, dù dự toán ban đầu đã đặt ra một con
số mà QH có vẻ rất dễ gật đầu. Chuyên gia kinh tế Nguyễn
Quang A đã chỉ bình luận rất giản dị rằng: Đã đâm lao,
thì phải theo lao. Không cấp vốn thêm còn thiệt hại hơn
nhiều.
Nhưng hình như không phải chỉ Dung Quất, cũng không phải chỉ
Sơn La. Nhìn sang Đại dự án Đường Hồ Chí Minh, đại dự án
5 triệu ha rừng. Không dự án nào là không có chuyện "xin
tăng vốn". Bởi vậy, khi đại biểu QH Hà Nội Chu Sơn Hà
kiến nghị QH giao kiểm toán nhà nước vào kiểm toán công
trình thì có vẻ như ai cũng thấy là hợp lý. Nếu như những
bất cập, nếu như nguyên nhân làm tăng vốn của những đại
công trình như Dung Quất không được chỉ ra, nhìn nhận và
kiểm điểm một cách nghiêm túc, nếu như trách nhiệm của
Chủ đầu tư không được xem xét thì ai sẽ đảm bảo những
đại công trình đã và sẽ được tiến hành sau này không đi
vào đúng vết cũ, có nghĩa là cũng lại tăng tổng mức đầu
tư gấp đôi, cũng lại kéo dài ngót nghét cả thập kỷ.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7018), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét