năm lăn lộn làm ăn ở nước ta đã nhận xét: "<em>Bên cạnh
một chính phủ đang điều hành đất nước bằng công cụ
luật pháp, còn có một thành phần vô chính phủ hoạt động
song hành tuy không có chức mà vẫn có quyền, nhờ có mối quan
hệ gắn bó với nhiều nhân vật có thế lực</em>". Mời đọc
bài viết của nhà báo Trần Trọng Thức bàn về vấn nạn
này.</div>
Xin được bắt đầu bài viết ngắn này với hai mẩu chuyện
nhỏ nhặt thường ngày. Ai đã từng có nhu cầu sửa chữa căn
nhà đang ở hẳn đều thấm thía nỗi khổ về thủ tục. Có
thể nói những qui định pháp luật trong lĩnh vực xây dựng
nhà ở riêng lẻ hiện nay khá chặt chẽ, đặc biệt là các
biện pháp chế tài, xử phạt vi phạm rất nghiêm khắc.
Điều nghịch lý, chính sự khắt khe ấy lại là mảnh đất
màu mỡ cho các bộ phận liên quan có chức năng kiểm tra việc
xây dựng, mà thông thường là có đến năm bảy nhóm thay nhau
liên tục đi "thị sát". Thế nhưng nếu chủ nhà nắm bắt
được con bài tẩy của đường dây này, cho dù có vi phạm
nghiêm trọng đến đâu thì mọi chuyện cũng sẽ chẳng có gì
ầm ỉ và tất nhiên là phải chi ra một khoản tiền cao hơn
nhiều lần tiền trà nước. Sau đó sẽ chẳng còn ai làm khó
dễ việc sửa chữa hay xây dựng vì đã được "bảo kê". Đó
là nguyên nhân của hiện tượng bát nháo như nhà xây vượt
tầng, lấn chiếm, thậm chí xây nhà không phép đang diễn ra ở
nhiều nơi.
Tương tự như vậy, bạn muốn mở một quán ăn nhỏ kiếm
sống qua ngày. Thôi thì biết bao nhiêu qui định rườm rà và
thủ tục nhiêu khê. Làm theo hướng dẫn của chính quyền thì
sẽ phải mất khá nhiều thời gian mới có thể hoàn thành mọi
thứ giấy tờ chứng minh đủ điều kiện mở quán. Nhưng có
khi chỉ cần bắt mối được với một nhân viên của Uỷ ban
phường thì đảm bảo "<em>khó khăn nào cũng vượt qua, nhiệm
vụ nào cũng hoàn thành</em>", vì đồng tiền có khả năng công
phá mọi thủ tục.
Đó chính là chuyện thường ngày xảy ra ở bất cứ nơi đâu,
bất cứ lúc nào, là hình thái thấp nhất, đơn giản nhất
của hoạt động vô chính phủ, điển hình cho một nghịch lý
đang tồn tại hiện nay là "<em>càng khó càng... dễ</em>".
Hoạt động nói trên được nâng cấp và tinh vi trong sự vận
động, tham gia vào đời sống kinh tế ở tầm vĩ mô, khi mà
những thành viên đơn lẻ kết lại với nhau thành một mạng
lưới, một đường dây trong những phi vụ bắc cầu cho các
dự án lớn.
Một nhà đầu tư nước ngoài sau nhiều năm lăn lộn làm ăn ở
nước ta đã nhận xét rằng "<em>bên cạnh một chính phủ đang
điều hành đất nước bằng công cụ luật pháp, còn có một
thành phần vô chính phủ hoạt động song hành tuy không có
chức mà vẫn có quyền, nhờ có mối quan hệ gắn bó với
nhiều nhân vật có thế lực</em>".
Thành phần vô chính phủ là ai? Đó là các cậu ấm cô chiêu
con cháu của những người có chức quyền, là thân nhân xa
gần, là bè bạn chí cốt của một số quan chức đương nhiệm
hay cán bộ cấp cao đã về hưu nhưng vẫn còn dây mơ rễ má
trong bộ máy điều hành nhiều ngành hoạt động.
Bạn đừng ngạc nhiên khi nhìn thấy trong bàn tiệc giữa những
người mới quen, ai đó trong số này tự giới thiệu với bạn
anh ta là rể, là cháu, là con nuôi của ông này cụ nọ, sẵn
sàng chạy giấy phép cho các dự án đầu tư, chi phí thấp hơn
các khoản tiền lót đường mà thời gian có được tờ giấy
phép lại nhanh hơn.
Và bạn cũng đừng lấy làm lạ khi thấy một anh chàng vô công
rổi nghề đang ngồi đấu hót với bạn bè ở quán cà phê,
bất chợt rút điện thoại di động gọi trực tiếp cho một
quan đầu tỉnh mà sau vài câu thăm hỏi thân tình là những
đề nghị rất cụ thể nhờ giải quyết chuyện khúc mắc trong
làm ăn ở địa phương. Đó là lúc hoạt động vô chính phủ
phát huy tác dụng, "nói đâu có đấy", hiệu quả rất cao.
Thành viên của lực lượng vô chính phủ không chỉ đơn giản
nhờ có mối thân quen với người có quyền lực mà trong số
họ nhiều người học rộng hiểu nhiều, không những am tường
tình hình làm ăn mà còn nhanh nhạy trong việc nắm bắt thời
tiết chính trị.
Đây là một thực thể rất khó "bắt tận tay day tận mặt"
cũng như chưa có tên gọi, nhưng rõ ràng đang tác động mạnh
trong đời sống kinh tế xã hội của chúng ta hiện nay, do biết
vận dụng qui luật "bánh ít đi bánh qui lại".
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/6237), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét