giỏi để đỗ ông nghè ông cống rồi ra làm quan. Ngày xưa quan
phong kiến, giờ là quan cách mạng; xưa có bằng cấp cao mới
được làm quan; giờ chưa có bằng cấp gì cũng được làm quan
(làm quan rồi "học đểu" bằng cách mua bằng chạy chức).
Ngay trong giới văn nghệ, số người mê làm quan, chạy đôn
chạy đáo cửa sau cửa ngách để được một chức quan xoàng
cũng không phải là ít…
Nhưng còn có một thứ quan trong văn nghệ là quan được các
hội nghề nghiệp bầu ra trong những lần đại hội. Người
đạt cao phiếu nhất qua hai kỳ đại hội Hội nhà văn VN lần
thứ sáu và thứ bảy là nhà thơ Hữu Thỉnh. Theo dự đoán
của chúng tôi, nếu đại hội Hội Nhà Văn lần thứ tám này,
anh Hữu Thỉnh sinh năm 1942 (68 tuổi, chỉ cần thêm hai năm nữa
là anh Thỉnh bước vào U80) mà ra ứng cử, chắc chắn anh cũng
sẽ là người cao phiếu nhất.
Anh Hữu Thỉnh là một nhà thơ có tài, tuy thơ anh hơi nữ tính,
ẻo lả thẽo thọt, có lúc lan man, tủn mủn nhưng anh vẫn là
một trong 10 "nhà thơ lứa chống Mỹ" nổi bật nhất. Anh
Thỉnh lại có dáng vóc đẹp lão (gần U 80 không thể nói anh
đẹp trai), dáng dấp hoành tráng, oai phong như một chính khách
chuyên nghiệp. Anh Thỉnh bằng tuổi Tổng bí thư Nông Đức
Mạnh và Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết. Nghe tin về nhân
sự đại hội 11, hai ông Mạnh và Triết (cùng các vị chấp
hành trung ương sắp bước vào U 80 như anh Thỉnh đều tự
nguyện xin thôi phục vụ cách mạng để về nghỉ ngơi.
Riêng nhà thơ Hữu Thỉnh của chúng ta thì xem ra vẫn quyết
lòng phục vụ nền văn học nước nhà bằng cách xin làm chủ
tịch một khóa nữa và có thể làm chủ tịch hội suốt đời.
Ngay cả chủ tịch Kim Chính Nhật lãnh đạo nước Triều Tiên
(bằng tuổi anh Thỉnh) dù mê làm chủ tịch suốt đời nhưng
vẫn quyết xin nghỉ để tháng 9-2010 này nhường ngôi báu cho
con trai út.
Theo dõi các cuộc đại hội vùng miền hội nhà văn, đi đâu
anh Thỉnh cũng "thỉnh" ông Đỗ Kim Cuông (vụ trưởng vụ
văn nghệ của Ban Tuyên giáo TƯ) đi kèm để ông Cuông lên
diễn đàn tuyên bố, đại khái: rằng trung ương trước đây
có ra một chỉ thị là anh nào đã làm hai khóa lãnh đạo hội
chuyên ngành thì nên biết điều mà rút, tuyệt đối không
được ngồi lì khóa thứ ba. Nhưng giờ, ông Cuông nhấn mạnh:
trung ương cho làm thêm vài khóa nữa !" Ông kể về ông Tô
Ngọc Thanh 80 tuổi vẫn làm mấy khóa chủ tịch hội văn nghệ
dân gian, ông Trần Khánh Chương 70 tuổi vẫn làm chủ tịch
Hội Mỹ thuật nhiệm kì thứ 3. Động thái này giúp cho người
ít để ý đến chức tước nơi hội nhà văn như chúng tôi
cũng thấy rõ là anh Thỉnh muốn làm chủ tịch thêm vài khóa
nữa cho đến khi nào anh trăm tuổi mới thôi…. Đặc biệt,
trong đại hội các nhà văn các cơ quan Hội, ông Cuông còn lên
diễn đàn chụp mũ Trần Nhương, Phạm Viết Đào, Bùi Minh
Quốc… Ngay các vị lãnh đạo đảng cộng sản như các ông
Nông Đức Mạnh, Nguyễn Minh Triết, Nguyễn Phú Trọng …từng
tuyên bố công khai rằng đảng luôn tôn trọng các ý kiến
phản biện trái chiều, rằng hãy chịu lắng nghe cả những ý
kiến phản biện không thuận tai lãnh đạo. Chủ tịch Hồ Chí
Minh từng định nghĩa dân chủ là : "Dân chủ là đừng bịt
miệng dân, hãy để cho dân nói". May mà ông Cuông này mới
chỉ là dân thư lại quèn, nếu ông có tí chức vị quan trọng,
chắc suốt ngày đi bịt miệng nhân dân? Với tư cách là một
người giúp việc cho Ban Tuyên giáo, ông Cuông có ngồi trong các
cuộc họp của Hội cũng chỉ được quyền ghi chép, hay phát
biểu như một hội viên, sao lại làm ra bộ lãnh đạo lên
diển đàn phổ biến chỉ thị nọ kia, chụp mũ, giáo huấn
tầm bậy tầm bạ, làm mất uy tín đảng thế? Dù đảng có
lãnh đạo văn nghệ thì cũng lãnh đạo cho lịch lãm, lãnh
đạo ở bên trong, kín đáo, đâu có chường mặt ra mà hàm hồ
chụp mũ lung tung như cái anh Cuông này? Tôi không hiểu anh Cuông
này viết gì, thơ hay truyện, hay thơ thiếu nhi, thơ trào
phúng…mà tự nhiên thấy cũng là hội viên nhà văn?
Phải nói anh Thỉnh chạy trên tuyệt giỏi. Anh chạy thế nào
mà Ban Tuyên giáo phải xóa cái chỉ thị chỉ làm chủ tịch hai
khóa thì quá thiên tài. Hồi anh Thỉnh còn kiêm Tổng biên tập
báo Văn Nghệ, xảy ra chuyện "Linh nghiệm" động trời, ai ai
cũng tin rằng thôi rồi Thỉnh ơi, phạm húy cỡ này chắc hết
đường quan chức. Ấy vậy mà anh Thỉnh có quý nhơn phù trợ,
vẫn bình chân như vại, vẫn thăng quan tiến chức ào ào. Ngay
cả khi vụ anh Thỉnh bị tờ ViệtNamnet in bài tố cáo anh đạo
văn, rằng bài thơ "Hỏi" của anh là lấy cả ý tứ của
một bài thơ của nữ nhà thơ Đức, rộ lên ầm ĩ trên internet
đến năm, sáu bài. Anh Thỉnh vẫn làm thinh không thanh minh mà
rút cục, uy tín văn học của anh vẫn sáng như sao. Việc này
được nhà phê bình có uy tín ở hải ngoại Đặng Tiến so bài
thơ anh Thỉnh và bài thơ Đức kia từng được dịch ở Sài
Gòn trước 1975 rồi khẳng định : chuyện anh Thỉnh đạo văn
là đúng…Đến cuốn tiểu thuyết " Vết sẹo và cái đầu
hói" của nhà văn Võ Văn Trực có làm anh Thỉnh buồn phiền
nhưng rồi anh vẫn qua truông, chẳng ai làm gì nổi anh, một nhà
văn chính khách vừa có thế và lực. Mỗi lần gặp các vị
lãnh đạo, anh Thỉnh luôn dâng lên cấp trên gương mặt thành
kính đầy cảm động của một người ăn kẻ ở trong nhà,
trung thành với đảng vượt chỉ tiêu trên giao. Nhìn cái ảnh
anh Thỉnh tặng hoa và ôm hôn đồng chí tân trưởng Ban tư
tưởng Tuyên giáo trung ương Tô Huy Rứa chụp in trên mạng mà
thấy gương mặt anh cảm động tí khóc, khiến đồng chí Rứa
vô cùng hài lòng và tin tưởng chất con chiên trước đảng
của anh là trung thành vô hạn vô cùng…
Chúng tôi có xem một video Clip trong ngày thơ Việt Nam hôm mười
rằm tháng giêng thấy cảnh ông Phạm Quang Nghị đứng trên
bục cao, nhắc lời chủ tịch Hồ Chí Minh: "Các vua Hùng có
công dựng nước, bác cháu ta phải giữ lấy nước"…Anh
Thỉnh đứng dưới thấp, cùng các em các cháu nhảy tưng tưng
lên cùng nhau hô ba lần: giữ lấy nước… Anh Thỉnh vừa hô ba
lần vừa nhảy lên ba lần, hai tay giang ra đánh nhịp, vỗ cánh
kiểu các cháu mẫu giáo làm chim bay cò bay… Xem những hình
ảnh này, ai ai cũng thấy tình yêu của anh Thỉnh vời Đảng,
Bác Hồ có lẽ là đắm đuối nhất nước…Trong đại hội
các nhà văn công an, anh Thỉnh tuyên bố, nếu không đưa từ
chính trị vào cương lĩnh hội nhà văn: rằng hội nhà văn là
một hội chính trị, nghề nghiệp…thì anh sẽ xin ra khỏi
Hội. Vậy từ đại hội nhà văn lần thứ 4, từ chính trị
đã đưa ra khỏi điều lệ hội cho mềm, cho uyển chuyển… sao
không thấy anh Thỉnh xin ra khỏi Hội, lại làm chủ tịch hội
tới hai khóa suốt 10 năm? Phải nói anh Thỉnh diễn vai một
người yêu đảng nhất nước là quá đạt, hỏi làm sao trung
ương không cử anh làm chủ tịch hội thêm một khóa nữa là
ba?
Khi anh Thỉnh đã được trên tin tuyệt đối như thế, chỉ
cần đầu tháng tám này, anh trúng chấp hành thì chức chủ
tịch hội ngoài anh ra còn ai làm nổi nữa? Mà khả năng anh
Thỉnh trúng chấp hành sắp tới còn dễ hơn ăn kẹo, thậm chí
có thể anh còn cao phiếu nhất. Vừa rồi, có vài ba nhà văn
đến chơi nhà chúng tôi, có bàn sơ qua về anh Thỉnh. Có bạn
bảo, anh Thỉnh mị dân giỏi nhất nước. Rằng hầu hết các
nhà văn hội viên (gần 1000 vị) đều tin lời anh Thỉnh rằng
anh rất yêu họ, rằng anh đã đọc rất kỹ các tác phẩm rất
rất tuyệt vời của họ. Gặp các hội viên, anh đều khen
tuyệt vời tuyệt vời, rất tốt rất tốt; rằng thơ em rất
hay, có thể hay nhất nước; rằng em viết văn xuôi cơ mà, anh
lầm với cô nào phải không? Không, anh đâu có lầm, ý anh nói
là văn xuôi em rất giàu chất thơ; rằng văn muốn hay phải có
chất thơ chứ em…Có bạn nói, Thỉnh có sức sống mạnh hơn
1000 con người cộng lại, mỗi ngày đọc rất kỹ cả chục
tác phẩm hội viên, lại đi họp liên miên, rồi viết báo cáo,
viết các diễn văn từ hội nghị A đến hội nghị Z…Gần
vào U 80 rồi mà sức làm việc của Thỉnh kinh hơn cả gần
nghìn hội viên cộng lại thì xưa nay thần thánh cũng cóc có
sức lực đâu mà làm việc đến như thế…Có thể, mỗi ngày
anh Thỉnh chỉ ngủ năm phút mới có thể đủ thời gian đọc
hết được các bài viết và các cuốn sách hội viên…Có bạn
nói, anh Thỉnh giỏi xin tiền đảng nhất nước. Anh xin hết
tỉ này đến tỉ khác dễ như thò vào chum lấy thóc…Rồi từ
tiền ấy anh dùng tranh thủ từng hội viên bằng cách tài trợ
sang tác. Anh Thỉnh lại có sức của mười con voi nên anh mới
có thể gọi điện thoại cho cả gần nghìn hội viên để khen
họ viết thơ văn tuyệt vời, tuyệt vời, rất tốt rất tốt,
ai ai cũng nhất nước cả. Như vậy, làm sao anh Thỉnh không cao
phiếu nhất? Có bạn khâm phục anh Thỉnh hết mức bảo: chưa
từng có một vị chủ tịch hội nhà văn tốt và nhiệt tình ,
hết lòng với hội viên như Hữu Thỉnh. Tên của anh đã ám
vào cuộc đời anh: "thỉnh" là cầu, là xin, là lạy lục van
nài anh em rằng hãy bầu cho tôi để tôi phục vụ, tôi hầu
các vị. Mà Hữu Thỉnh là một người sinh ra để hầu từng
hội viên…
Đa số hội viên cũng nhất trí với bạn trên rằng, chúng ta
hãy bầu cho Hữu Thỉnh để anh cao phiếu nhất, để anh làm
chủ tịch hội ta khóa thứ ba vì ngoài anh Thỉnh ra, chẳng có
ma nào suốt đời đi hầu anh em, làm tôi tớ cho hội viên như
anh Thỉnh…Có thể, công cuộc "Thỉnh hóa cơ quan lãnh đạo
hội" của anh Thỉnh mới hoàn tất, hãy giúp anh có cơ hội
biến hội nhà văn của đảng thành hội nhà văn của riêng anh
: hội nhà văn Hữu Thỉnh.
Chúng tôi chỉ xin góp ý với anh Hữu Thỉnh rằng: nếu sắp
tới anh làm chủ tịch Hội thêm khóa thứ ba, xin anh hãy dẹp
các cơ quan anh lập ra như trung tâm quốc học, hãng phim hội
nhà văn, cơ quan phát hành sách hội nhà văn…là những thứ
chẳng dính dáng gì đến hội nhà văn cả. Viết văn thì lo
viết ra văn, ra thơ, ra lý luận phê bình, dịch văn học cho
hay…sao lại đi làm cái việc không phải chức năng hội là
việc quốc học, việc làm phim, việc phát hành sách, có phải
ôm rơm nặng bụng hay không?
Riêng chúng tôi, nếu phải ở cương vị anh Thỉnh, chắc chúng
tôi dù trung ương có dọa bắn cũng không dám gánh cái gánh
nặng là làm thêm một khóa chủ tịch hội nữa. Nhưng anh
Thỉnh khác, anh không còn được làm đầy tớ hầu hạ các
hội viên như Bác Hồ dạy chắc anh sẽ buồn lắm, thảm lắm
rồi có thể ốm mà chết mất. Tinh thần phục vụ nhân dân,
phục vụ cách mạng của anh Thỉnh là vô bờ bến, ai bảo anh
Thỉnh ham quyền lực là oan cho anh bội phần. Anh Thỉnh ơi, sao
anh không chịu nghỉ ngơi, gần tới U 80 rồi, sao anh không để
cho đám U 60 gánh vác trách nhiệm Hội dùm, mà ngồi viết
những câu thơ hay như anh từng viết: " Có đám mây mùa hạ /
Vắt nửa mình sang thu" thì có ích cho văn học Việt Nam hơn
việc anh làm luôn chức chủ tịch hội cho đến chết, phải
không nào? Các nhà văn có tác phẩm để đời như Lê Lựu với
"Thời xa vắng", Bảo Ninh với "Nỗi buồn chiến tranh",
truyện ngắn của Đỗ Chu và Nguyễn Huy Thiệp, Lê Minh Khuê thơ
của Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ, Thi Hoàng, Thanh Thảo, Nguyễn Duy,
Nguyễn Trọng Tạo, Dư Thị Hoàn, Thanh Tùng, Trúc Thông, Trần
Vàng Sao…có bao giờ họ làm quan chức đâu mà sao họ vẫn
sang, vẫn oai, vẫn được công chúng yêu mến? Còn chức chủ
tịch Hội nhà văn của anh Thỉnh đâu phải lúc nào cũng sang
trọng, oai phong, chả có khi cũng nhếch nhác, tội nghiệp bị
trên nạt dưới chê bai đàm tiếu bông phèng mà sao anh không
thấy cực thân, vẫn phấn khởi lắm ru?
Sài Gòn ngày 29-6-2010
T.M.H.
Thứ ba ngày 29/6/2010
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5571), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét