chính trị, tương tự như bốn tháng cuối cùng của các kỳ
bầu cử Mỹ. Tuy nhiên, trong khi tên tuổi của những người
sẽ nắm giữ quyền lực tối cao của đất nước này đang
được xác định, gần như không có sự thảo luận công khai
nào về chính trị trong nước. Ernie Bower khám phá khung cảnh
chính trị của Việt Nam.</em>
Khi ông Graham Greene cặm cụi bên chiếc bàn làm việc được
đặt trên sàn bằng gỗ tếch tại khách sạn Metropole ở Hà
Nội, dệt những sợi lụa óng ả để phác thảo nên cuốn
tiểu thuyết Người Mỹ Trầm Lặng, câu chuyện xuất sắc về
Alden Pyle và Thomas Fowler, vô tình ông đã dự báo những yếu
tố quan trọng trong chính trị Việt Nam hiện đại.
Những điều bạn thấy không phải là những điều đang thật
sự diễn ra. Không như nhiều nước láng giềng khác ở Đông
Nam Á, Việt Nam có khả năng đóng cửa giữ kín chuyện chính
trị của họ.
Việt Nam đang trong giai đoạn căng thẳng nhất của chu kỳ
chính trị. Đại hội Đảng Cộng sản toàn quốc lần thứ 11
sắp tới, sẽ diễn ra vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2 năm
2011, là phiên bản xã hội chủ nghĩa tương tự như bốn tháng
cuối cùng trong kỳ bầu cử ở Hoa Kỳ.
Bề ngoài, Hà Nội vẫn yên ắng. Báo chí trong nước ca ngợi
các món ăn theo mùa và kiểm nghiệm sự giống nhau giữa trận
đấu Anh – Mỹ trong mùa World Cup với tranh cãi giữa Nhà Trắng
và tập đoàn dầu khí BP, nhưng hầu như không đả động gì
đến chính trị trong nước.
Mỉa mai thay, điều nói trên là do các vị trí quyền lực cao
nhất của đất nước đang bị đe dọa và đang được tranh
giành chả kém gì một trận ẩu đả bằng dao kiếm phía sau
cánh cửa khép kín của Toà Nhà chính phủ.
Giữa sự mờ mịt kiểu Vatican này, lãnh đạo đảng đang
quyết định ai sẽ dẫn dắt đất nước và giữ các vị trí
chủ chốt như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và
các vị trí quan trọng trong Bộ chính trị và Nội các.
Cần hiểu sự năng động này là quan trọng bởi vì nó hạn
chế mức độ Việt Nam có thể thực hiện trong việc thúc
đẩy cải cách kinh tế, lãnh đạo một cách năng động với
tư cách là Chủ tịch Asean năm nay và tăng cường quan hệ với
Hoa Kỳ.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang cố gắng dẫn đầu trong khi
đang tránh khỏi sự soi xét (nguyên văn: bay dưới tầm radar).
Chính phủ và các quan chức cấp cao đang chịu sức ép ghê gớm
khi đảng quyết định tương lai của họ. Các bậc lão thành
cách mạng và các đối thủ tương lai đang săm soi họ dưới
kính hiển vi nhằm tìm ra bất cứ điểm yếu nào.
Việt Nam cùng với Indonesia, là một trong các mối quan hệ then
chốt mà chính phủ Obama hy vọng nâng cao khi Hoa Kỳ tăng cường
tập trung vào Đông Nam Á. Việt Nam là đối tác có thiện ý và
nhiệt tình nhưng phản ứng của Việt Nam trở nên khiêm tốn do
chu kỳ chính trị này.
Áp lực nhằm hài hòa với các giá trị xã hội chủ nghĩa bảo
thủ đã dẫn tới việc đàn áp các nhà hoạt động chính
trị, nhà báo và các nhóm khác. Điều đó đã gây ra mối quan
ngại trong các nhóm nhân quyền và tôn giáo, và gây áp lực lên
quan hệ Việt – Mỹ trong quốc hội Hoa Kỳ cũng như những nơi
khác.
Những người phụ trách về châu Á trong Chính phủ Obama và
Đại Sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội biết rõ về tình hình đó và
khéo léo vừa thể hiện quan ngại của mình, vừa mời chào sự
giúp đỡ dài hạn. Với lý do chính đáng, họ dự đoán rằng
Việt Nam sẽ vượt qua chu kỳ này và vẫn giữ cam kết cải
cách kinh tế và với lợi ích bất di bất dịch trong việc tăng
cường sức mạnh cho Asean, thúc đẩy hội nhập kinh tế, an
ninh, chính trị và văn hóa trong khu vực và thiết lập quan hệ
gần gũi hơn với Hoa Kỳ.
Riêng Đảng Cộng sản Việt Nam tập trung vào mục đích tổng
quát, đó là điểm mấu chốt của tất cả các đảng phái
chính trị nào: đó là sự sống còn. Trung tâm đầu não là Ủy
ban Trung ương (tức Ban Chấp hành Trung ương Đảng). Ủy ban này
gồm 150 thành viên và có vai trò thiết yếu trong việc hoạch
định các chính sách của đảng.
Ủy ban Trung ương đã khai mạc Hội nghị lần thứ 12 ở Hà
Nội vào ngày 22 tháng 3 năm 2010 để thảo luận và thông qua
các văn kiện dự thảo sẽ được trình lên Đại hội Đảng
Toàn quốc.
Khi hội nghị bế mạc ngày 28 tháng 3, Tổng Bí thư Nông Đức
Mạnh đã trình bày một số văn kiện, sẽ được thảo luận
tại Đại hội Đảng Toàn quốc, bao gồm một chiến lược
phát triển kinh tế, xã hội mười năm, đến năm 2020 và một
báo cáo chính trị từ Ủy ban Trung ương Đảng lần thứ 10.
Suốt một tuần họp, các thành viên cao cấp của đảng cũng
xem xét các kế hoạch nhân sự cho Ủy ban Trung ương Đảng lần
tới (sẽ được xác nhận tại Đại hội Đảng Toàn quốc) và
quyết định số lượng đại biểu dự Đại hội Đảng.
Trước khi Đại hội Đảng diễn ra, Ủy ban sẽ họp ít nhất
hai lần, có thể vào tháng 9 và tháng 12 năm 2010. Cuộc họp
đầu tiên để bỏ phiếu sơ bộ các nhân sự chủ chốt, trong
khi cuộc họp sau sẽ quyết định cuối cùng về chính sách và
nhân sự.
Đại hội Đảng sắp tới sẽ làm cho nhiệt độ chính trị
tăng cao tại Hà Nội trong suốt năm nay. Điều này sẽ dẫn
tới việc tê liệt chính sách và chủ nghĩa bảo thủ thấy rõ
trong những tháng tới khi các thành phần đối lập và đối
thủ diễn trò để giành ghế trước thềm Đại hội.
Trong khi vẫn còn nhiều cuộc vận động chính trị ngầm, các
đối tác quốc tế và các nhà hoạch định chính sách Hoa Kỳ
không nên ngây thơ. Có thể dựa vào các xu hướng sau:
* Thứ nhất, có vẻ như Việt Nam sẽ không quay lưng lại với
cam kết hiện nay về cải cách kinh tế và hành chính.
* Thứ hai, Đảng Cộng sản Việt Nam hiểu rằng để tồn tại,
Việt Nam phải tham gia vào kinh tế khu vực và toàn cầu, gồm
cả việc dẫn đầu khối Asean hội nhập và vững mạnh, và
Đảng hướng về phía trước với các thương lượng thương
mại trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
* Thứ ba, VN sẽ phấn đấu cạnh tranh giành đầu tư và mở
mang việc làm, giáo dục, đào tạo thông qua xuất khẩu và
đầu tư nước ngoài. Đây là những điều quan trọng cho
người dân mà Đảng sẽ không liều lĩnh tước đi.
* Thứ tư, Đảng hiểu là tham nhũng cuối cùng sẽ hủy hoại
quyền lực của họ. Do đó, Đảng sẽ tiếp tục ủng hộ các
biện pháp cải cách do Thủ tướng Dũng đề ra.
* Cuối cùng, sự đàn áp những các nhà bất đồng chính trị
(gắn với các vấn đề tự do tôn giáo và báo chí) có khả
năng giảm bớt sau Đại hội Đảng.
Các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp nên
chú ý tới những điềm báo trước trong cuốn "Người Mỹ
Trầm lặng" của ông Greene. Sự yên ắng ở Việt Nam không
phản ánh đúng một nghị trình chính trị sôi động ngấm
ngầm.
Tin tốt lành là các nhà lãnh đạo Việt Nam có thể sẽ đưa
đất nước theo hướng nâng cao vị thế và tăng trưởng, tăng
cường quan hệ với Asean và mở cửa cho quan hệ thân thiết
hơn với Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế khác.
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2010
<em>Mời bấm vào tên tác giả ngay dưới tựa đề để xem bài
viết tiếng Anh, hoặc tải bản gốc được định dạng PDF: <a
href="http://go2.wordpress.com/?id=725X1342&site=anhbasam.wordpress.com&url=http%3A%2F%2Fanhbasam.files.wordpress.com%2F2010%2F07%2Fvn-unusually.pdf&sref=http%3A%2F%2Fanhbasam.com%2F2010%2F07%2F20%2F584-mua-%25e2%2580%259cb%25e1%25ba%25a7u-c%25e1%25bb%25ad%25e2%2580%259d-yen-tinh-b%25e1%25ba%25a5t-th%25c6%25b0%25e1%25bb%259dng-%25e1%25bb%259f-vi%25e1%25bb%2587t-nam%2F">VN
Unusually</a></em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5749), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét