dày đặc sương, tôi đã được gặp ông Nguyễn văn Linh ở tư
gia tại khu Quảng Bá, Hà Nội. Trong ký ức tôi, cũng mờ mịt
như đám sương mù đêm ấy, ông Linh là người hiền hậu. Ông
ăn uống khoan thai, chậm rãi, nói năng từ tốn và khoan hòa,
theo kiểu một "bon papa" Á đông, mặc dù đang ở chót vót
của bậc thang chính trị hồi ấy.
Ông Linh ra người thiên cổ đã lâu, tôi cũng già đi theo năm
tháng. Bao nhiêu nước chảy qua cầu từ khi tôi hồi đó là
một thầy thuốc vô danh tiểu tốt, nay ngồi chậm rãi đọc
những dòng viết về ông trên <a
href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/Phong-su-Ky-su/387243/%E2%80%9CAnh-Muoi-Cuc-trong-tim-toi%E2%80%9D.html">báo
Tuổi Trẻ</a>:
<div class="special_quote">…"<em>Chính vì thế, khi được gọi ra
Việt Bắc học tập, được phân công tham gia phong trào cải
cách ruộng đất, khi tổng kết ông Mười Cúc không tìm ra
địa chủ. Ông giải thích: "Những người tôi thấy bị quy
là địa chủ ở đây chưa bằng người trung nông trong Nam".
Rồi sau 30-4-1975, được phân công làm cải tạo công thương
nghiệp, ông chủ trương không thể tiến hành cải tạo đại
trà như quan điểm bấy giờ vì như thế là phá vỡ nền sản
xuất, triệt tiêu kinh tế.</em>"…</div>
Từ ngày ông Nguyễn văn Linh khởi xướng chính sách đổi mới,
bỏ ngăn sông cấm chợ, biết bao người dân Việt thở phào
nhẹ nhõm, trong đó có tôi. Chưa dám nghĩ đến sự sung túc
giàu có, nhưng chỉ việc ung dung qua trạm kiểm soát với dăm
ký gạo, vài miếng thịt… mà không sợ bị bắt bớ, tra
xét… đã là một sự hân hoan lớn. Miền Nam vốn trù phú, nay
đủ gạo, không còn ăn độn. Hàng hóa nhiều hơn, lưu thông
tự do hơn. Chỉ nhiêu đó thôi, cũng đủ cho người dân thở
phào nhẹ nhõm, sau bao năm cơ cực.
Ông Linh không phải là cha đẻ của cái gọi là "<em>kinh tế
thị trường</em>". Nền kinh tế tư nhân với động lực cạnh
tranh đã có từ rất lâu. Từ những chuyến tàu dọc sông Hồng
của nhà tư sản Bạch Thái Bưởi thời Pháp thuộc. Từ bánh
xà phòng cô Ba lưu thông trên toàn cõi Việt Nam của ông Trương
văn Bền. Từ chiếc xe hơi La Dalat made in Viet Nam đã lăn bánh
trên đường phố Sài Gòn vào thập niên 70. Ông Linh, người
đã lăn lộn ở miền Nam nhiều năm, ắt thấu hiểu sức sống
của nền kinh tế đó. Từ chỗ ấy, ông khước từ những giáo
điều xơ cứng, quay trở lại (dù rất dè dặt) với những giá
trị kinh điển của kinh tế học mà thế giới và miền Nam đã
biết và áp dụng từ rất lâu.
Cũng vậy, trong cuộc cải cách ruộng đất kinh khủng qua cuốn
Ba người khác của cụ Tô Hoài, ông Linh đã từ chối không
làm điều tàn ác. Theo báo Tuổi Trẻ, ông đã không đấu,
không tố, không giết hại những người trung nông vô tội ở
miền Bắc hồi ấy.
Vào Sài Gòn, ông chống lại việc cải tạo công thương nghiệp
"vì như thế là phá vỡ nền sản xuất, triệt tiêu kinh
tế…" (theo báo TT, nguồn đã dẫn). Rất tiếc, chính kiến
của ông không thắng thế, mà kết cục là sự đổ vỡ rất bi
thảm của nhiều gia đình thời ấy.
Chỉ vậy thôi, chỉ cần nói không với điều sai quấy, quay
trở lại với những qui luật bất biến về kinh tế, xã
hội…, ông Nguyễn văn Linh đã được tri ân đến vậy. Mà
cũng có lý, nếu ta hình dung được những khó khăn mà ông đã
phải đối mặt trong vòng vây những kẻ giáo điều, bảo thủ
và không thuận với ông thời ấy.
Ông đã nói không với nhiều điều, vốn dĩ là một phần căn
bản trong ý thức hệ mà ông được đào tạo trong rất nhiều
năm. Trên bình diện cá nhân, đó là điều làm cho nhiều
người, viết những dòng trân trọng về ông.
Nhưng trên bình diện dân tộc, không lẽ chỉ có thể tri ân
những người cầm quyền, chỉ vì họ đã không làm điều sái
quấy, hay vì họ đã biết sửa cái sai của chính mình hay sao?
Sẽ tốt đẹp hơn nhiều, nếu dân tộc này được biết ơn
những nhà kỹ trị với những quyết định chói sáng anh minh
mà đưa đất nước bay về ánh mặt trời. Thay vì mãi buồn
cười (hay cười buồn) với cái sự loay hoay "sai đâu sửa
đó, sai đó sửa đâu" (?)
Loay hoay mãi đến bao giờ?
<em>Viết nhân ngày sinh của ông Nguyễn văn Linh, 30.6.2010</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5559), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét