7,56% từ năm 1991 đến năm 2008 nhưng từ phía các chuyên gia kinh
tế,đang ngày càng có nhiều tiếng nói đề nghị xem lại chất
lượng tăng trưởng, mô hình tăng trưởng. Ngày 23.3 vừa qua,
theo yêu cầu của Chính phủ, bộ Kế hoạch và Đầu tư đã
có tờ trình đề án "những giải pháp, chính sách để nâng
cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh
tế". Mặc dù có những phần trùng lắp về đánh giá thực
trạng nền kinh tế, những giải pháp cải cách so với đề án
"tái cơ cấu nền kinh tế", cũng do bộ này xây dựng và
trình Chính phủ trước đó nhưng đề án trên đã có những
phân tích khá đầy đủ về chất lượng tăng trưởng kinh tế
những năm. Sài Gòn Tiếp thị xin trích đăng một số nội dung
của bản đề án này:
Theo bộ Kế hoạch và Đầu tư, tăng trưởng của nước ta trong
khoảng gần 20 năm qua là ở "dưới mức tiềm năng, chưa
thật bền vững và ổn định". Tăng trưởng có xu hướng
dựa ngày càng nhiều vào vốn và ngành công nghiệp chế biến,
ít tạo việc làm và hiệu quả chưa cao. Tốc độ giảm nghèo
có xu hướng chậm lại và thiếu bền vững. Đáng chú ý là
tăng trưởng nhanh lại song hành với tăng ô nhiễm môi trường.
Nhưng đáng lo là thực trạng ô nhiễm môi trường lại cho
thấy, những ngành gây ô nhiễm nhất lại là những ngành đóng
góp nhiều vào tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ
cấu lao động và tăng trưởng ở các trung tâm công nghiệp,
nơi đóng vao trò đầu tàu tăng trưởng của cả nước.
Báo cáo của bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, tốc
độ tăng thu nhập bình quân đầu người Việt Nam còn thấp và
có xu hướng chững lại từ năm 2005. Đóng góp của tăng năng
suất lao động của các ngành vào tăng trưởng chung còn thấp.
Tăng trưởng chủ yếu dựa vào xuất khẩu, chủ yếu các mặt
hàng thô: nông sản, khoáng sản và sơ chế.
Đánh giá kỹ hơn về chất lượng tăng trưởng, theo bộ Kế
hoạch và Đầu tư, tăng trưởng kinh tế của nước ta trong
những năm qua có 5 điểm dở cơ bản. <strong>Thứ nhất là dở
ngay ở mô hình tăng trưởng.</strong> Tăng trưởng của nước ta
chủ yếu dựa vào khai thác, sử dụnh tài nguyên nhưng cũng
chưa tạo được lợi thế canh tranh. Các ngành tăng trưởng
thuần tuý nhờ khai thác, sử dụng tài nguyên như các ngành
nông, lâm, ngư nghiệp, khai mỏ… luôn chiếm tỷ trọng lớn,
khoảng 30% trong GDP giai đoạn 1991-2008. Động lực của tăng
trưởng và chuyển dịch cơ cấu knh tế là các ngành gia công,
chế biến có chi phí trung gian cao, lệ thuộc vào nhập khẩu,
dễ gây ô nhiễm moi trường và tiêu tốn ngoại tệ. Tăng
trưởng và chuyển dịch cơ cấu ngành, vùng kinh tế ngày càng
dựa vào vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhưng nguồn
vốn này phân bổ không đồng đều, chất lượng chưa cao và
cũng chưa đóng góp được nhiều vào nâng cao chất lượng tăng
trưởng.
Các khu công nghiệp, khu kinh tế tuy được coi là điểm tựa cho
tăng trưởng nhưng mới thiên về số lượng. Những năm gần
đây, cùng với sự bùng phát về số lượng khu công nghiệp,
rất nhiều vấn đề xã hội nảy sinh: nông dân mất đất, ô
nhiễm môi trường, tình trạng đình công, thiếu nhà ở... Tăng
trưởng dựa vào xuất khẩu nhưng cơ cấu xuất khẩu chậm thay
đổi, chủ yếu là xuất hàng thô, sơ chế, năng lực cạnh
tranh kém… Đáng chú ý, theo các tác giả đề án, tuy khu vực
kinh tế nhà nước được xác định là chủ đạo nhưng mô
hình này đã ngày càng bộc lộ những bất cập trong sử dụng,
phân bổ nguồn lực hiệu quả và chậm cải thiện năng suất
lao động.
<strong>Điểm dở thứ hai</strong> của tăng trưởng những năm
qua là hiệu quả, chất lượng đầu tư thấp: hệ số ICOR ngày
càng cao, nền kinh tế ngày càng cần nhiều vốn hơn để tăng
trưởng trong khi cơ cấu đầu tư mất cân đối thiên về vật
chất mà đầu tư vào con người, công nghệ còn thấp.
<strong>Thứ ba</strong>, theo bộ Kế hoạch và Đầu tư, những
nền tảng cơ bản của tăng trưởng (giáo dục và y tế cơ
bản, cơ sở hạ tầng, sự ổn định kinh tế vĩ mô, thể chế
kinh tế xã hội), hiệu quả và năng lực cạnh tranh chậm cải
thiện.
<strong>Thứ tư</strong>, những yếu tố đóng góp tăng chất
lượng tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh
tế còn thiếu và yếu. Những yếu tố đó bao gồm: chất
lượng nguồn nhân lực, hiệu quả các thị trường sản xuất
(lao động, đất đai, công nghệ), năng lực sáng tạo, đổi
mới công nghệ…
<strong>Điểm dở cuối cùng</strong>, theo bộ Kế hoạch và Đầu
tư, là hiệu quả quản lý nhà nước thấp và chậm được
cải thiện: văn bản quy pháp luật ban hành rất nhiều nhưng
còn có những quyết định sai, không phù hợp với thực tiễn;
cách thức xây dựng chính sách còn thiếu khoa học, thiếu
chuyên nghiệp, cắt khúc, có biểu hiện lợi ích cục bộ. Bộ
máy hành chính các cấp thì cồng kềnh, năng lực yếu, làm
ảnh hưởng đến chất lượng chính sách và tổ chức thực
hiện.
Trong các phần nêu quan điểm, nguyên tắc về nâng cao chất
lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh của đề án nêu trên có
nhiều điểm trùng lắp về đề án đổi mới, tái cơ cấu
nền kinh tế. Riêng trong phần định hướng chính sách, đề án
cũng nêu được một số đề xuất đáng chú ý như: điều
chỉnh mô hình tăng trưởng hiện nay sang mô hình dựa vào tăng
hiệu quả sử dụng nguồn lực, lấy tốc độ tăng năng suất
lao động làm mục tiêu xuyên suốt, làm căn cứ xây dựng chính
sách thay cho (chạy theo) chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng; xoá
bỏ các rào cản đang cản trở hiệu quả sử dụng nguồn lực
và triệu tiêu những động lực tăng hiệu quả sử dụng các
nguồn lực; xây dựng cho được các chỉ tiêu làm tăng năng
suất bền vững…
<em>Mạnh Quân</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4608), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét