nói với công luận tại rừng Katyn ngày 10 tháng Tư năm 2010</h2>
1. Sự kiện xảy ra 70 năm trước. Nạn nhân bị trói chặt và
giết chết bằng đạn bắn từ sau gáy. Bắn như thế để máu
ít bị chảy ra. Sau đó xác được vùi xuống hố sâu dẫu trên
mình nạn nhân vẫn còn nguyên quân phục có gắn những cúc
sắt mang hình đại bàng. Chính tại nơi đây, Katyń, đã có
bốn ngàn bốn trăm người bị giết như vậy. Ở Katyń, Charkov,
Tver, ở Kiev, Chersoń và cả ở Minxcơ – tổng cộng 21768
người bị giết.
Những người bị giết hại là công dân Ba Lan, là những
người thuộc nhiều tôn giáo, nhiều nghề nghiệp khác nhau: có
người phục vụ trong quân đội, cảnh sát, có cả thường
dân. Trong số đó có các tướng lĩnh, cảnh sát, có các giáo
sư và cả những nhà giáo nông thôn. Có các vị linh mục Tuyên
Úy của nhiều tôn giáo khác nhau: các giám mục Thiên chúa giáo,
Tổng Tuyên úy Do Thái giáo của Quân đội Ba Lan, Tổng giám
mục Chính Thống giáo Hy Lạp, Tổng giám mục Tin lành.
Ta gọi một cách tượng trưng những tội ác – thực hiện
tại một vài địa danh – là Tội Ác Katyń. Tội Ác Katyn có
những điểm chung là các nạn nhân cùng mang một quốc tịch và
bị giết bởi quyết định của cùng một thủ phạm.
2. Tội Ác Katyn được thực hiện theo nguyện vọng của Stalin,
thể theo lệnh chính quyền tối cao Liên bang Xô viết đưa ra:
từ Bộ Chính trị của Đảng cộng sản Bôlsêvich. Quyết
định được ký ngày mùng 5 tháng 3 năm 1940, theo đơn đề
nghị của Lavrentij Beria: xử bắn! Lập luận của lệnh này
viết: „<em>Chúng là những kẻ thù cứng đầu của chính
quyền Xô viết, không có hy vọng cải tạo.</em>"
3. Nạn nhân bị sát hại mà chẳng cần xét xử hay tuyên án.
Họ bị giết hại trong khi quyền lợi và hiệp ước của thế
giới văn minh bị khinh rẻ.
Cái chết của hàng chục nghìn người – công dân Cộng hòa Ba
Lan – không qua tòa xét xử - thì là gì đây? Nếu không là
diệt chủng, thì là gì?
4. Chúng ta hỏi, và không ngừng đặt ra câu hỏi: tại sao? Các
nhà sử học đã chỉ ra cỗ máy tội ác của chế độ độc
tài cộng sản. Một phần nạn nhân của cỗ máy tội ác này
cũng đang nằm cạnh đây, ngay trong cánh rừng Katyń này. Họ là
hàng ngàn người Nga, người Ukraina, người Bạch Nga, cả những
người thuộc các dân tộc khác nữa.
Nhưng nguồn gốc của tội ác Katyn còn là Hiệp ước
Ribbentrop-Molotov, đưa Ba Lan vào vòng chia cắt lần thứ 4 trong
lịch sử nước này. Đó là những ý định mang đầy toan tính
đế quốc, sô-vanh của Stalin. Giáo sư Stanisław Staniewicz,
người tình cờ được tách khỏi chuyến chuyển vận tới cánh
rừng chết đã từng viết rằng: Tội Ác Katyń là một phần
trong „chiến dịch dọn đường cho sự bành trướng chủ nghĩa
đế quốc Xô viết".
Hủy diệt Ba Lan tự do – quốc gia mới được độc lập từ
năm 1920 - là một bước tiến trọng đại trong kế hoạch bành
trướng của cường quốc cộng sản ham muốn thôn tính toàn
Châu Âu.
Chính bởi vậy mà NKVD (Ủy ban Tối Cao Bộ Nội Vụ Xô Viết -
Bến Việt ghi chú) đã rắp tâm bắt giữ, hi vọng tù binh thúc
đẩy kế hoạch bành trướng. Nhưng các sỹ quan ở Kozielsk và
Starobielsk lại chọn lựa danh dự, cương quyết trung thành với
Tồ quốc mình.
Do đó Stalin và Bộ Chính trị của hắn đã quyết định trả
thù những người anh hùng: xử bắn hết. Mộ của nạn nhân là
những hố chôn người chết ở Katyń, cạnh Charkov, ở Miednoje,
những tưởng sẽ chôn vùi luôn cả Ba Lan – nền Cộng hòa
độc lập.
5. Tháng 6 năm 1941, Đức quốc xã lại tấn công Liên Xô: Hai
người đồng minh bắt tay nhau từ tháng 8 năm 1939 giờ đây
lại trở thành kẻ thù không đội trời chung. Lúc này Liên Xô
trở thành đồng minh của Liên minh chống Phát xít Hitler. Theo
hiệp ước ký ngày 30 tháng 7 năm 1941, chính phủ Matxcova lập
lại quan hệ với Ba Lan. Stalin ngồi chung với Roosevelt và
Churchill trong bộ Đại Tam cường quốc.
Hàng triệu chiến sỹ Hồng quân, trong đó có người người
Nga, người Ukraina, người Bạch Nga, người Gruzin, người
Ácmêni và người Azecbajzan, cả những người dân vùng Trung Á
– đã cống hiến cuộc đời mình trong cuộc chiến chống Phát
xít Đức. Trong cuộc chiến này, cả người Mỹ, người Anh,
người Ba Lan và lính của các dân tộc khác cũng đã hy sinh.
Ta hãy ôn lại lịch sử: chính chúng tôi, người Ba Lan, là
những chiến sỹ đầu tiên đứng lên cầm súng đối chọi
với Phát xít Hitler. Chính người Ba Lan đã chiến đấu chống
Đức quốc xã từ ngày đầu khởi điểm cho tới khi cuộc
chiến kết thúc. Tới cuối cuộc đại chiến, quân đội Ba Lan
là đội quân lớn thứ tư về số lượng trong tất cả các
nước đồng minh chống Phát xít.
Người Ba Lan chiến đấu và hy sinh trên mọi mặt trận: trong
trận đánh ở Westerplatte và ở Kock, trong trận đánh trên vùng
trời nước Anh và ở Monte Casino, trận ở Lenino và ở Béclin,
trong các cuộc chiến du kích và trong Khởi nghĩa Vác-sa-va. Trong
số đó, có cả những người em và con của các nạn nhân
Katyń.
Chàng thanh niên 26 tuổi Aleksander Fedorońko đã hy sinh khi điều
khiển chiếc máy bay ném bom của Không lực Ba Lan trên bầu
trời Đức quốc xã. Anh là con trai cả của ông Szymon Fedorońko
- Tổng linh mục đạo Tin lành của Quân đội Ba Lan bị giết
hại ở Katyń. Con trai út của ông là Orest mới 22 tuổi đã hy
sinh trong hàng ngũ của Quân đội Quốc gia, trong ngày đầu tiên
của cuộc Khởi Nghĩa Vác-sa-va. Cậu con trai 24 tuổi Wiaczeslaw
thì hy sinh khi chiến đấu trong hàng ngũ Đoàn nhập ngũ của
Quân đội Quốc gia "Gurt", chỉ 17 ngày sau đó.
Vào tháng 5 năm 1945, Đức quốc xã thua trận. Chủ nghĩa phát
xít độc tài sụp đổ. Không lâu nữa, chúng ta sẽ kỉ niệm
65 năm chiến thắng này.
Nhưng đối với dân tộc Ba Lan chúng tôi thì đó là chiến
thắng cay đắng và thiếu hụt. Ba Lan bị rơi vào vùng ảnh
hưởng của Stalin, của chế độ cộng sản độc tài. Sau năm
1945, Ba Lan tồn tại, nhưng không có độc lập, bị chế độ
Cộng Sản khống chế, muốn chúng tôi sai lạc trong tưởng nhớ
về những gì thuộc lịch sử Ba Lan, thuộc đặc thù của Ba
Lan.
6. Một phần quan trọng trong chiến dịch bóp méo sự thật
chính là dối trá Katyn. Các nhà sử gia còn coi dối trá Katyn là
nền móng chủ chốt của nhà nước Cộng hòa Nhân dân Ba Lan,
bắt đầu gây dựng từ năm 1943. Chính vì vậy mà Stalin cắt
quan hệ giao ban với Chính phủ Ba Lan thời điểm đó.
Thế giới lẽ ra không bao giờ được biết tới Katyn. Gia đình
nạn nhân không được quyền chôn cất, không được khóc chịu
tang hay thờ cúng người thân ruột thịt.
Đằng sau sự dối trá này là sức mạnh của một cường quốc
độc quyền, cả bộ máy chính quyền cộng sản Ba Lan cũng
đứng cùng phía dối trá. Tất cả những ai muốn nói sự thật
về Katyń đều phải trả giá đắt, kể cả học trò. Năm 1949,
một nam sinh quê ở Chełm, tên là Józef Bałka đã nói lớn về
sự thật Katyń trong một tiết học. Cậu bị tòa án quân sự
tống vào nhà tù, bị giam 3 năm.
Tôi xin nhắc lại lời của một nhà thơ – không lẽ "chỉ
những chiếc khuy sắt không bị bóp méo" mới có thể làm
nhân chứng sự thật cho các ngôi mộ Katyń? Cần nhớ rằng còn
có những con người không bị bóp nắn – sau cả bốn thập
kỷ - gã khổng lồ độc tài cũng đã bị đánh bại. Sự thật
– vũ khí cuối cùng để chống lại vũ lực – đã chiến
thắng.
Cũng như sự dối trá Katyń là nền tảng để xây dựng nhà
nước Cộng hòa Nhân dân Ba Lan thì sự thật về Katyń đã là
nền tảng của Cộng Hòa Ba Lan tự do. Đó là công lao vĩ đại
của các Gia Đình Katyń, của cuộc chiến đấu cho thân nhân
của họ không bị lãng quên. Đó cũng chính là cuộc chiến cho
những tưởng nhớ về Ba Lan và đặc thù Ba Lan. Đó là công lao
vĩ đại của thế hệ thanh thiếu niên, của các em học sinh
như cậu Józef Bałka. Công lao của các thầy cô giáo, bất chấp
cấm đoán, vẫn nói về sự thật cho học trò được nghe. Đó
là công lao của các vị chủ chăn, trong đó có linh mục
Zdzisław Peszkowski, của người bị giết hại tháng Giêng năm
1989 - linh mục Stefan Niedzielak – người mang sáng kiến đặt
Thánh giá Katyń tại nghĩa trang Powiązki. Đó là công lao của
những người thợ ghép chữ in trong các nhà xuất bản bất
hợp pháp. Đó là công lao của rất nhiều sáng kiến độc lập
và của công đoàn "Đoàn Kết". Của hàng triệu bậc cha mẹ
đã kể cho con cháu mình nghe về lịch sử của Ba Lan không bóp
méo.
Mới vài ngày đây thôi, Thủ tướng Cộng hòa Ba Lan đã nhấn
mạnh một cách rất chính xác: Người Ba Lan đã trở thành
Đại gia đình Katyń. Tôi nhiệt liệt cảm ơn tất cả các
thành viên của Cộng đồng này, đặc biệt là thân nhân của
các nạn nhân. Có được chiến thắng vẻ vang trong cuộc chiến
với dối trá là do công lao to lớn của quý vị. Quý vị đã
góp sức phụng sự rất nhiều cho Tổ quốc.
Người Nga cũng đóng góp công lao to lớn trong công cuộc đấu
tranh với dối trá Katyń: các nhà tổ chức hoạt động tưởng
niệm , các nhà luật gia, các nhà sử học và cả các cán bộ
nhà nước Nga, những người đã dũng cảm tiết lộ tội ác
Stalin.
7. Katyń và sự dối trá Katyń đã trở thành vết thương đau
đớn trong lịch sử Ba Lan, qua hàng chục năm trời làm ngộ
độc quan hệ giữa Nga và Ba Lan. Không thể xây dựng quan hệ
bền vững trên nền tảng dối trá. Dối trá luôn chia rẽ con
người, chia rẽ các dân tộc. Nó thường mang theo căm thù và
tức giận. Do vậy, chúng ta cần có sự thật. Lẽ phải không
thể chia đều tứ phía. Lẽ phải thuộc về những người
chiến đấu giành tự do. Chúng ta, những người Công giáo luôn
biết rõ: sự thật, kể cả sự thật đau đớn nhất, luôn
giải phóng cho con người. Sự thật gắn kết. Sự thật mang
lại công bằng. Sự thật chỉ ra con đường hoà hợp. Chúng ta
hãy để cho vết thương Katyń được gắn lành. Chúng ta đang
đi trên con đường hàn gắn đó. Dù còn nhiều đắn đo và
nhiều xu hướng, nhưng cho tới nay, sự thật về Tội ác Katyń
đã được hé mở nhiều hơn so với một phần tư thế kỷ
trước. Chúng tôi đánh giá được các nỗ lực của nước Nga
và của người Nga đang phụng sự sự thật mà thứ Tư vừa qua
Thủ tướng Nga đã tới thăm khu rừng này, đã đứng tưởng
niệm ngay bên những nấm mộ những người bị giết. Nhưng sự
thật cần đến những hành động cụ thể hơn, chứ không chỉ
lời nói. Giờ đây, cần phải công bố toàn bộ tài liệu liên
quan đến Tội Ác Katyń. Mọi bối cảnh liên quan tới tội ác
phải được nghiên cứu kỹ lưỡng và lý giải tới cùng. Cần
tổ chức những buổi nói chuyện và thảo luận giữa thanh
thiếu niên các nước như Ba Lan và Nga, Ukraina và Bạch Nga, ngay
tại đất Katyń này. Quan trọng là phải chính thức khẳng
định trước pháp luật rằng các nạn nhân ở đây đều vô
tội. Phải làm sao cho dối trá Katyń biến mất và vĩnh viễn
rời xa không gian đại chúng. Chúng ta phải tiếp tục bước
tiếp con đường hòa hợp các dân tộc của chúng ta, không nên
dừng lại trên đoạn đường hiện nay và càng không nên lùi
bước. Tuy vậy, con đường dẫn đến hòa hợp đòi hỏi những
tín hiệu cụ thể. Trên con đường đó phải có sự tác hợp,
phải có tương đồng trong đối thoại, chứ không phải lưu
luyến bành trướng. Cần tư duy về những giá trị chung: về
dân chủ, tự do, đa nguyên, chứ không nên nghĩ về những vùng
ảnh hưởng.
8. Thảm họa Katyń và cuộc đấu tranh với dối trá Katyń là
kinh nghiệm quý báu cho các thế hệ người Ba Lan mai sau. Đó là
một phần lịch sử của chúng ta, của tưởng nhớ, của những
gì là đặc thù Ba Lan. Nhưng đây cũng là một phần lịch sử
Châu Âu và thế giới. Thông điệp Katyn can dự tới tất cả
mọi con người và mọi dân tộc, can dự đến cả quá khứ và
tương lai văn minh nhân loại. Tội Ác Katyń sẽ luôn nhắc nhở
chúng ta về những đe dọa tiềm ẩn trong chế độ lao tù, sẵn
sàng hủy hoại con người và dân tộc. Tội Ác Katyn còn thể
hiện sức mạnh của dối trá. Nhưng Katyn cũng chính là bằng
chứng xác đáng cho thấy: con người và các dân tộc – kể
cả trong những thời khắc khó khăn nhất – vẫn luôn chọn
lấy tự do và luôn biết bảo vệ sự thật.
Chúng ta hãy cùng nhau cúi đầu tưởng niệm. Chúng ta hãy cầu
nguyện trên bia mộ của những nạn nhân . Vinh quang thay những
vị anh hùng! Xin cúi đầu tưởng nhớ!
Bến Việt dịch từ nguyên bản tiếng Ba Lan
Nguồn: Trang nhà của Văn phòng Tổng thống prezydent.pl
<h2>Ghi chú:</h2>
Trên trang nhà của Tổng thống Lech Kaczynski có ghi chú rằng
ngài Tổng thống đã suy ngẫm rất nhiều về bài phát biểu
đối với ông vô cùng quan trọng tại Katyn. Ông hoàn toàn không
có thói quen nhìn giấy mà thường nói một cách tự nhiên
những gì đã ghi trong tâm niệm. Một ngày trước khi xảy ra tai
nạn, ông mang bản thảo bên người để viết phần kết của
bài phát biểu. Tai nạn đã khiến người ta chỉ có thể đọc,
chứ không được nghe bài phát biểu ý nghĩa của ông.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4783), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét