thử thách, dám nói rằng tôi dám làm việc đó. Phải có tranh
cử hẳn hoi. Phải có nhiều người để lựa chọn và các ứng
viên phải nói rõ chương trình hành động của mình</em>" - ông
Mai Liêm Trực đề xuất.
<div class="special_quote"><strong>Tin liên quan:</strong>
<ul>
<li><a
href="http://tuanvietnam.net/2010-03-09-truyen-lua-tu-xa-hoi-de-dai-hoi-dang-tao-but-pha">"Truyền
lửa" từ xã hội để Đại hội Đảng tạo bứt phá</a></li>
<li><a
href="http://tuanvietnam.net/2010-03-11-nguoi-dung-dau-phai-manh-sach-va-co-tam-nhin">Người
đứng đầu phải mạnh, sạch và có tầm nhìn</a></li>
</ul></div>
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Các ông vừa đề
cập đến tiêu chí lựa chọn những người lãnh đạo đất
nước phải mạnh, sạch và có tầm nhìn. Theo các ông, có thể
đưa những tiêu chí đó ra trưng cầu ý kiến toàn dân
không?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Nên đưa ra cho toàn dân biết
rằng, người đứng đầu đất nước phải có những tiêu chí
như thế này. Nếu làm được như thế thì có lẽ là uy tín
của VN cao lắm. Nhưng tôi e rằng khó.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Nhưng tại sao khó
làm được như thế?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Vấn đề cốt lõi là cơ chế
dân chủ. Nêu ra thì hay nhưng thực hiện được thì khó lắm.
Ai làm và làm thế nào? Không rõ.
Chẳng hạn, Đại hội IX nêu ra quy chế dân chủ trong nghiên
cứu và sáng tạo khoa học. 9 năm rồi, chưa thấy thực hiện
được gì cả.
<h2>Tuyển lựa lãnh đạo: Phải có tranh cử thực sự</h2>
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn
nêu câu hỏi của bạn đọc: "Thế còn việc văn kiện dự
thảo và văn kiện thông qua ở Đại hội 10 về cơ bản nội
dung là không khác, chỉ khác vài câu chữ trong khi người dân
sôi nổi, kỳ vọng góp ý cho Đảng rất nhiều. Liệu ở Đại
hội này tình trạng đó có lặp lại? Người dân có thể tham
gia đóng góp gì cho các văn kiện ĐH?"<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Cơ quan an ninh tư tưởng cần lập tức tìm
hiểu xem thằng phản động nào đã đặt câu hỏi như thế
này?</div></div>
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Khó như thế thì
liệu bằng cách nào chúng ta có thể lựa chọn được lãnh
đạo có đủ các tố chất mà các ông đã nói ở trên?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Đặt ra những tiêu chuẩn và
có cách sửa đổi những cách làm cũ, có cách làm dân chủ thì
nhất định sẽ chọn được những con người như thế.
<strong>TS Mai Liêm Trực:</strong> Tôi cũng tin tưởng chắc chắn
chúng ta sẽ tìm được miễn là có quy trình và có quyết tâm
để làm điều đó.
Điều kiện tiên quyết là phải có một quy trình chọn lựa
thực tiễn, dân chủ, công khai minh bạch.
Thời cụ Hồ mới thành lập nước đã gửi thư đi khắp nơi
đề nghị nhân tài nào ra giúp nước. Cụ yêu cầu các thành
viên chính phủ phải ra tìm người tài và những người tài
đó phải là người tài thực sự, qua cọ xát thực tế và qua
bình chọn.
Anh phải trình bày cương lĩnh của anh như thế nào. Không thể
nói do Đảng phân công nên tôi làm, không thì thôi. Tôi nhận
làm vì tôi có đam mê, có ý chí để nhận lãnh việc này, tôi
có năng lực làm việc này, tôi chịu trách nhiệm trước dân
tộc này.
Thế hệ chúng tôi trước đây nhiều khi còn thụ động, quen
tư duy kiểu Đảng giao cái gì mình làm cái nấy, thành ra nảy
sinh tâm lý ỷ lại trong suốt quá trình công tác của mình.
Bản thân tôi tự kiểm điểm lại mình cũng thấy nhiều lần
được phân việc trong tâm trạng như vậy. Đang làm Bưu chính
viễn thông, tự nhiên tôi được mời làm Chủ tịch Liên đoàn
Bóng đá trong vòng một tuần. Tôi cũng nhảy vào coi như một
sự phân công thế thôi, chứ mình đâu có biết gì về chuyên
môn. Dân bóng đá gọi là nhảy dù.
Tôi cho rằng, sự sụp đổ của Liên Xô và các nước XHCN cũ
đã để lại một bài học rất đắt giá về sự quan liêu.
Cứ nghĩ rằng chúng ta cái gì cũng đúng rồi, nhất rồi, còn
người dân, kể cả Đảng viên lại nghĩ mọi cái đã có
Đảng nghĩ, Đảng làm hết rồi.
Đất nước đang cần những người dám chấp nhận, dám nói
rằng tôi dám làm việc đó, phải có tranh cử hẳn hoi, có
nhiều người để lựa chọn và phải nói rõ cương lĩnh của
mình. Cái đó phải từ dưới lên trên. Kể cả quy trình bầu
cử, quy trình tuyển chọn làm sao tạo nên một cái để mọi
người thừa nhận.
Tôi tin là đội ngũ cán bộ trong quá trình được chọn lựa
mạch lạc sẽ tìm thấy rất nhiều người tâm huyết. Kể cả
những người càng trẻ càng tốt đảm nhận công việc đó và
nên có một quy trình tuyển chọn công khai minh bạch, có ứng
cử, có đề cử, có giải trình, có đề án, có chứng minh, có
đối thoại.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Vậy bao giờ chúng ta
có thể làm được điều này?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Tất nhiên là mong mỏi,
nguyện vọng của ta muốn như thế. Chứ còn từ cơ chế hiện
nay, chuyển sang đó, đòi hỏi thời gian dài.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Tại sao lại mất
thời gian dài? Tại sao không làm được ngay? Lúc này Đảng
đang một mình lãnh đạo đất nước. Đảng đã có bề dày
lịch sử 80 năm, chúng ta nắm chính quyền, có hơn 3 triệu
Đảng viên, và đang được nhân dân tin cậy đi theo Đảng.
Thế tại sao không dám đưa vấn đề này ra công khai, tại sao
vẫn né tránh vấn đề này?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Đại hội VI đã dám nói
đến những câu rất mạnh là sai lầm về đường lối tổ
chức cán bộ. Từ đó đến nay chúng ta cũng đã sửa chữa
mặt này mặt khác, có tiến bộ nhiều. Chúng ta cũng đã thực
hiện nhiều chương trình thí điểm, đưa đi thực tế nhiều.
Tuy nhiên, chúng ta chưa thoát ra khỏi cách làm cũ. Nguyên do là
nhận thức về cái mới còn ít quá. Hai là thói quen, truyền
thống ít thay đổi. Không dám mạnh dạn trong tổ chức nhân
sự. Ngoài ra, vai trò quan trọng là phải có người đứng đầu
dám khởi xướng và chịu trách nhiệm.
Nếu như một cá nhân đưa ra cương lĩnh, trình bày công khai,
thì người đó có cố gắng rất cao, lúc kỉ luật cũng rất
nặng, vì rõ ràng rồi. Còn kiểu dân chủ của ta là lãnh đạo
tập thể, trách nhiệm tập thể, nhập nhằng giữa cá nhân và
tập thể. Muốn kỷ luật ai rất khó.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Nếu giả sử làm
khác đi, làm đúng như nhân dân đang mong đợi, là Đảng công
khai minh bạch trong chọn lựa cán bộ lãnh đạo, những người
có khả năng để trở thành lãnh đạo, công khai đưa ra chính
kiến, chiến lược, tầm nhìn phát triển, thể hiện tâm huyết
quyết tâm, có giải pháp của mình để thực hiện, thì có khó
khăn gì không? Có gây nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự tồn vong
của Đảng không? Hay là làm cho Đảng tốt hơn?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Có hai cách nghĩ. Một là anh
làm những cái này là vì dân hay vì Đảng? Tôi nghĩ hai cái này
là một. Vì Đảng cũng có nghĩa là vì dân. Vì dân cũng có
nghĩa là vì Đảng.
Nhưng vẫn có những ý kiến nói rằng, nếu làm vậy, lo nhất
là không ổn định. Làm tổ chức thế này là gây rối ra à?
Chữ không ổn định cản trở chúng ta bao nhiêu việc.
Thứ hai, có những ý kiến cho rằng đây là cách làm của các
nước tư bản. Vì tư bản họ đưa ra công khai cương lĩnh tranh
luận như thế, mình có nhất thiết phải học tập không?
Do vậy, tôi nghĩ phải mất một quá trình mới có thể thông
suốt nhận thức về vấn đề này được.
<h2>Không đợi khó khăn cùng đường rồi mới đổi mới</h2>
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Thưa ông Trực, vậy
ông có đánh giá đó là xu hướng tiến bộ, nên làm hay không
nên?</em>
<strong>TS Mai Liêm Trực:</strong> Theo tôi thực tiễn là tiêu
chuẩn cuối cùng. Chúng ta nhiều khi cứ lý thuyết quá. Thực
tiễn sờ sờ ra đấy mà anh không thừa nhận thì làm sao
được. Như ở ĐH VI chúng ta đã nói rất hay nhiều điều,
nhưng như trong bài phỏng vấn mới đây trên VietNamNet anh Hiệp
đã nói: Đảng chúng ta luôn luôn đúng sao lại đưa đất
nước ta đến khủng hoảng? Thế thì phải nhận ra là mình sai,
thực tiễn nó là như vậy. Chúng ta cứ ngồi lý luận. Tôi
biết có thời Trung Quốc gạt lý luận sang một bên, cứ làm
thôi và thực tiễn sẽ đưa lên.
Thế nên tôi nghĩ rằng mình phải nhìn vào thực tiễn. Thực
tiễn hiện nay rõ ràng là chúng ta có nhiều trì trệ, ai cũng
thấy. Nhiều người cứ nói rằng tại cơ chế. Tôi thấy rằng
tâm trạng của xã hội đang rất bức xúc. Nhiều người đang
tự hỏi chẳng nhẽ phải chờ đến lúc khủng hoảng một lần
nữa? Lúc đấy mà Đảng mới dám đổi mới, mới dám dựa vào
dân, mới nghe thì còn kịp không? Tôi nghe đến những dư luận
đó cũng thấy sốt ruột.
Tôi hồi này ít tham gia những vấn đề về lý luận, vĩ mô,
nên kỳ này nếu tham gia ý kiến thì tôi chỉ muốn đóng góp,
một là làm sao để thêm lửa cho các đồng chí của mình, để
mà hội nghị trung ương sắp đến, hy vọng rằng các vị
đồng chí mạnh dạn lên, thảo luận mạnh mẽ vào, dám nhìn
thẳng vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, dám dũng
cảm như những thế hệ lãnh đạo trước đây, kể cả những
lúc khủng hoảng như là 10 năm sau khi đất nước thống nhất.
Phải nhìn thẳng vào đó để thấy rằng lâu nay nhiều nghị
quyết, nhiều bài nói rằng chúng ta chưa phát huy hết tiềm
năng, nhưng thực ra mà nói vẫn là nước nghèo, mà nghèo hàng
ngày, ngay trước mắt chúng ta.
Trở lại cái tâm trạng đó, cái thiếu lửa đó để nói đến
vấn đề, như GS Hiệp nói, là trách nhiệm, bản lĩnh và tầm
nhìn.
<h2>Lãnh đạo phải dám quyết</h2>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Một yêu cầu nữa mà tôi bổ
sung là đòi hỏi lãnh đạo của ta phải lắng nghe quần chúng,
lắng nghe cán bộ, lắng nghe người khác; hai là phải chịu khó
đọc, đọc tài liệu liên quan trực tiếp đến những quyết
định; ba là trực tiếp đi khảo sát thực tế để tìm hiểu.
Ông Trường Chinh đổi mới chính nhờ năm 83 ông đi suốt từ
Bắc vào Nam, lên cả các công trường. Ông về mới tâm tư là
có lẽ phải đối mới, từ đó đưa đến quyết định đổi
mới.
Vậy nên, những ưu điểm như xuống gặp gỡ quần chúng, lắng
nghe quần chúng, đọc những kiến nghị của quần chúng là
tốt rồi; nhưng cái cần nữa, mà lấy những cái trên làm cơ
sở, làm nền, là dám quyết. Bây giờ, tình trạng của ta để
lại bao nhiêu vấn đề, nếu các đồng chỉ hỏi ở trên tồn
đọng bao nhiêu vấn đề, những vấn đề ở dưới kiến nghị
cứ để lại đấy, vì như anh nói, tế nhị hay sao đó, không
dám quyết.
Tôi đã hỏi khi ông Nông Đức Mạnh xuống thăm Viện khoa học
Việt Nam: Thưa anh, một yêu cầu đối với người lãnh đạo,
nhất là lãnh đạo cao nhất, phải là dám quyết. Bác Hồ vào
năm 1945, khi có những yêu cầu giải tán đảng cộng sản thì
mới nhận được sự ủng hộ, mà giải tán đảng là khó
lắm, thế mà bác bàn với đảng rằng đảng phải hy sinh để
cứu dân tộc, cứu tổ quốc, tạm thời giải tán. Những
quyết định hệ trọng như thế mà Bác Hồ còn dám quyết, thì
bây giờ, tại sao những vấn đề khác chúng ta phải né tránh?
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Bạn đọc Tuấn Anh
(TP.HCM) mới gửi một câu hỏi đến Bàn tròn của chúng ta:
Những điều các vị nói, đặc biệt là về đổi mới nhân
sự, là những vấn đề tiên phong, tiên tiến của thời đại.
Đảng ta là đảng tiên phong của dân tộc, Đảng ta là đạo
đức, là văn minh. Vậy với những tư tưởng đổi mới, tiến
bộ của nhân loại, tại sao Đảng chưa áp dụng mà còn chần
chừ, chờ đợi?</em>
<strong>TS Mai Liêm Trực:</strong> Câu này phải là những vị lãnh
đạo cấp cao của Đảng trả lời. Với tư cách là một
người bình thường, tôi vẫn hy vọng là chúng ta sẽ làm
được. Chỉ sợ chúng ta không đủ bản lĩnh, tầm nhìn để
mà có dũng cảm thực hiện.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Nhưng thưa ông,
Đảng chúng ta là Đảng hội tụ những tinh hoa, ưu tú nhất
của dân tộc, chẳng lẽ là đội tiên phong, lại không đủ
bản lĩnh hay sao?</em>
<strong>TS Mai Liêm Trực:</strong> Trở lại những điều chúng ta
đã nói, đặc biệt là nhận định của GS. Hiệp: Đảng luôn
luôn đúng, các nghị quyết là vô cùng sáng suốt, nhưng cuối
cùng vẫn thấy là Đảng cũng có thể mắc sai lầm, mà chúng ta
đã mắc sai lầm. Có những giai đoạn là hoàn toàn sáng suốt,
có những giai đoạn sai lầm, cái đó thì rõ ràng có trong lịch
sử đảng ta. Cho nên không thể nói rằng lúc nào Đảng ta cũng
hoàn toàn đúng đắn, lúc này cũng vậy thôi, cũng có thể có
những sai lầm.
Trong bài phỏng vấn tôi có nói, làm sao để 20 năm nữa, khi
kỷ niệm 100 năm ngày thành lập đảng, nhìn lại năm 2010 này,
ta có thể nói là ta đã tập hợp được trí tuệ, đã tập
hợp được ý chí của dân tộc, đã có những quyết định
đúng đắn, để ngày hôm nay (tức là 20 năm nữa) dân tộc
chúng ta mở mày mở mặt, ngẩng đầu với thế giới.
<em><strong>Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn:</strong> Liên quan đến tư duy
bất thành văn lâu nay vẫn có là tư duy vùng miền. Miền Bắc
thì làm gì, cương vị nào, miền Trung cương vị nào, miền Nam
cương vị nào. Theo các ông thì tư duy đó có hợp lý
không?</em>
<strong>GS Dương Phú Hiệp:</strong> Cái đầu óc gọi là địa
phương chủ nghĩa có từ thời phong kiến. Kiểu cát cứ phong
kiến địa phương, nhất là thập nhị sứ quân. Sau đó, lại
bị Pháp chia cắt làm 3 miền, rồi chiến tranh phân ly đất
nước.
Tất cả hậu quả ấy để lại tư duy trong người nhận thức
là trong cơ chế có lẽ phải chọn bình đẳng Bắc Nam, chứ
không có một cái chung là anh nào giỏi thì ở đâu cũng
được. Phải xoá tư duy đó đi, nhưng sẽ mất thời gian.
Anh ở Nam mà giỏi, chọn phần lớn miền Nam không sao. Anh miền
Bắc mà giỏi, đáp ứng những tiêu chí đặt ra, thì miền Bắc
đa số, miền Trung đa số cũng không sao.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4415), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét