Dân Luận: Nguyễn Quang A - Lấy đâu ra 40% GDP?

Khi cần nêu cao vai trò của các tập đoàn kinh tế nhà nước,
người ta đưa ra các con số rất đẹp về hoạt động của
chúng. Người ta đã nhắc đi nhắc lại con số gần 40%, là sự
đóng góp của chúng cho tổng thu nhập quốc nội (GDP). Tại
buổi làm việc của lãnh đạo Chính phủ với lãnh đạo của
hơn 100 tập đoàn và tổng công ty nhà nước ngày 10-3-2010, con
số 40% (và trên 40% GDP) lại được nhắc lại. "<em>Chính phủ
cho rằng các tập đoàn và Tổng công ty, lực lượng chiếm
trên 40% GDP của cả nước luôn đóng vai trò quyết
định</em>" (Vnexpress). Từ "lực lượng" hơi tối nghĩa
nhưng bài báo khẳng định chúng "tạo ra hơn 40% GDP cho nền
kinh tế" nên không thể hiểu lầm. Các báo khác cũng đưa tin
tương tự, thậm chí nói đến 40% GDP hàng năm, tức là thành
tích đã được duy trì trong nhiều năm qua. Từ "gần 40%"
trước kia đã được thay bằng từ "hơn 40%".

Trong khi đó, Tổng cục thống kê, cơ quan có thẩm quyền nhất
nước về công bố các số liệu thống kê chính thống, đưa ra
các con số chính thức về đóng góp của khu vực kinh tế nhà
nước vào GDP từ 1995 đến 2008 (bảng sau lấy từ 1998) như sau:

Các tập đoàn và tổng công ty nhà nước là một bộ phận
của các doanh nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước
lại chỉ là một bộ phận của kinh tế nhà nước. Theo số
liệu trên của Tổng cục thống kê, thì suốt từ 1999 đến
2007 kinh tế nhà nước đúng là đóng góp gần 40% GDP. Từ 2008
không thể nói là gần (vì đã dưới 35%). Như vậy, con số
đóng góp 40% GDP hàng năm của các tập đoàn và tổng công ty
nhà nước cần xem xét lại.

Cũng nên lưu ý rằng đóng góp của "kinh tế nhà nước" cho
GDP, theo thống kê, bao gồm cả đóng góp của nhà nước trong
các lĩnh vực: quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng (đóng góp
3,28% năm 1998 và 2,77% năm 2008); giáo dục đào tạo (3,66% năm
1998 và 2,61% năm 2008); y tế cứu trợ, văn hoá thể thao, đảng
và đoàn thể (2,11% năm 1998 và 1,8% năm 2008) [tổng cộng là
9,05% năm 1998 và 7,18% năm 2008].

Rõ ràng đóng góp của các lĩnh vực quản lý nhà nước, an ninh
quốc phòng, hoạt động đảng và đoàn thể là thuần của nhà
nước; giáo dục, y tế và văn hoá thể thao có sự đóng góp
của nhân dân và doanh nghiệp.

Có thể ước lượng phần đóng góp của các doanh nghiệp nhà
nước nếu ta lấy đóng góp của kinh tế nhà nước và trừ đi
phần đóng góp kể trên. Tính với số liệu của Tổng cục
Thống kê có kết quả nêu ở hàng cuối của bảng trên (hàng
trừ bớt).

Do không có số liệu chính xác về đóng góp của tư nhân (và
doanh nghiệp) vào giáo dục, y tế và văn hoá thể thao, nên hàng
cuối chỉ là ước lượng đóng góp của các doanh nghiệp nhà
nước vào GDP (nhưng không thể cao hơn các con số này 1-2%). Có
thể thấy đóng góp của các doanh nghiệp nhà nước vào GDP
chỉ ở khoảng 27 đến 31% GDP và tỷ lệ này giảm nhanh trong ba
năm trở lại đây.

Người ta có thể lý giải: có nhiều doanh nghiệp đầu tư
nước ngoài (FDI) có vốn góp của các doanh nghiệp nhà nước,
có các doanh nghiệp nhà nước đã được cổ phần hoá và khi
thống kê thành tích được tính cho khu vực FDI hay cho khu vực
ngoài nhà nước. Lưu ý rằng nếu vốn nhà nước trên 50% thì
doanh nghiệp vẫn được tính là doanh nghiệp nhà nước và số
liệu thống kê cũng vậy. Đóng góp của khu vực FDI vào GDP năm
1998 là 10,03% và năm 2008 là 18,68%.

Nếu giả như chúng ta ước lượng đóng góp của phần nhà
nước trong các doanh nghiệp FDI và cổ phần hoá là 5% GDP đi
nữa (tôi nghĩ đấy là ước lượng cao) thì các doanh nghiệp
nhà nước đóng góp được khoảng từ 36% đến 32% GDP là cùng,
nếu không thấp hơn đáng kể.

Đóng góp của các tập đoàn và tổng công ty nhà nước hiển
nhiên là ít hơn các con số này, chứ quyết không thể là
<em>gần 40% và trên 40%</em> được. Ai cũng có thể cảm nhận
được rằng dầu và than đóng góp đáng kể cho các con số
đó, tức là từ tài nguyên không thể tái tạo được của
đất nước! <em>Vậy thành tích thực của chúng là bao
nhiêu?</em>

Sự minh bạch, trách nhiệm giải trình, nhất là của các cơ
quan công quyền, là đòi hỏi cấp bách của sự phát triển
đất nước. Thông tin, số liệu do các quan chức chính phủ và
các cơ quan hữu trách phải có tính nhất quán. Thông tin mỗi
người một nẻo, ông chẳng bà chuộc như số liệu "đóng
góp vào GDP của các tập đoàn và tổng công ty nhà nước"
nêu trên khiến có thể rút ra kết luận: tính minh bạch và
trách nhiệm giải trình không cao, không góp phần xây dựng lòng
tin.

Tôi nghĩ những người chuẩn bị báo cáo cho Thủ tướng, các
Phó Thủ tướng nên làm rõ các con số này. Đánh giá không
chính xác, hay tệ hơn nếu tô vẽ số liệu, sẽ có thể dẫn
đến các chính sách sai lầm.

Với nguồn lực to lớn của đất nước mà các tập đoàn sử
dụng, thành tích đóng góp cho GDP và cho tạo công ăn việc làm
của chúng là rất kém. Chúng là vấn đề của nền kinh tế
chứ không phải giải pháp. Cải tổ triệt để chúng phải là
một trong những nhiệm vụ hàng đầu của công cuộc tái cơ
cấu nền kinh tế. Và đánh giá chúng một cách khách quan, chính
xác là vô cùng quan trọng. Đừng lựa ý cấp trên, hay ý của
các nhóm lợi ích mà tô vẽ số liệu.

_____________________

[*] <em>Bài viết đã được biên tập lại và đăng trên <a
href="http://www.tienphong.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=188769&ChannelID=3"
target="_blank">Tiền phong Chủ nhật, 14-3-2010</a>. Bản ở đây là
đầy đủ.</em>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4430), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Dân Luận

Pages

Nguyễn Quang A - Lấy đâu ra 40% GDP?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Copyright Text