nhiều dự án cho Đại lễ Nghìn năm Thăng Long vào những tháng
sắp tới. Nhân dịp này, Tạp Chí Thanh Niên Phía Trước đã có
cuộc trao đổi với nhà báo tự do Bùi Tín* tại Paris về đề
tài thú vị này.</em>
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Xin chào nhà báo Bùi Tín. Xa đất
nước đã 20 năm, Hànội còn trong ký ức của ông như thế
nào?</em>
<strong>Bùi Tín: </strong>Hànội rất thân thiết với tôi. Một
phần lớn nhất cuộc sống của tôi là ở Hànội. Cả tuổi
trẻ và trưởng thành của tôi là ở Hànội. Tôi sống những
ngày sôi sục Tháng Tám 1945 ở Hànội. Tôi cũng sống cùng
Hànội dưới những thảm bom B52 tháng 12-1972.
Hồ Hoàn kiếm, Hồ Tây, màn sương nhẹ mùa thu, làn gió Đông
Bắc se lạnh, ánh nắng trên hồ sen Chùa Một cột, hương hoa
sữa thoang thoảng bên hồ Ha-le đường Nguyễn Du … là những
hoài niệm da diết suốt 20 năm nay của người tha hương.
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Những điểm nào khiến Hànội
nổi bật hơn hẳn những thủ đô khác?</em>
<strong>Bùi Tín: </strong>So với những thủ đô cũ: Hoa lư ở Ninh
Bình, Phụng Hoàng Trung Đô ở Nghệ an, Huế và Sài gòn, Thăng
long – Đông Đô – Hà nội luôn chiếm ưu thế vì có vị trí
địa lý nổi trội, ở trung tâm đồng bằng sông Hồng Hà, ở
giữa cái nôi mà dân tộc Việt sinh thành từ thời cổ đại,
lại là kinh đô huy hoàng của những triều đại thịnh trị ,
từ triều Lý sang triều Trần đến triều Nguyễn – Quang Trung,
với những chiến công hiển hách chống xâm lược phương Bắc
cũng như chống thực dân Pháp sau này.
Riêng Gò Đống Đa giữa Hànội đã là một di tích oanh liệt
quý giá về đánh đuổi quân bành trướng dành lại quyền
sống độc lập tự chủ cho dân tộc trường tồn.
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Ông nghĩ thế nào về vai trò
của việc xây dựng bộ mặt Hà nội trong tiến trình phát
triển của nước ta ?</em>
<strong>Bùi Tín:</strong> Hànội mấy chục năm qua đã thay đổi
nhiều lắm. Nhất là 20 năm gần đây, một số cao ốc mọc
lên, đường sá mở rộng, xe ô tô, xe gắn máy nhiều thay xe
đạp, ngã ba, ngã tư… thoáng đãng nhưng mặt khác Hànội trở
nên chật hẹp, giao thông ùn tắc, không khí bụi bậm, môi
trường ô nhiễm.
Tuy Hànội có thay đổi nhiều nhưng vẫn nặng về tự phát,
thiếu quy hoạch, thiếu nhìn xa trông rộng theo hướng dân tộc
và hiện đại. Về kiến trúc, những công trình mới vẫn ít
ỏi, nhạt nhẽo, chưa vượt lên nổi những công trình thời
Pháp của nửa thế kỷ trước. Phủ Toàn quyền nay là Phủ
Chủ tịch, Trường Albert Sarraut nay là trụ sở cơ quan trung
ương Đảng Cộng sản, Trường Bảo hộ nay là trường Chu Văn
An, Viện bảo tàng Finot nay cũng là viện bảo tàng, cầu Long
Biên vẫn cho cả đường bộ và xe lửa, Thư viện Trung ương,
Viện Pasteur, Nhà Hát Lớn… Một loạt biệt thự thời Pháp và
khu phố cổ vẫn là những giá trị kiến trúc độc đáo quý
giá.
Vì nghèo kiến thức, vốn văn hoá thấp, khinh thị trí thức và
vì quốc nạn tham nhũng – do chính nhà nước dung dưỡng –
nên chính quyền đã thất bại rõ rệt trong xây dựng thủ đô
to đẹp hơn, đàng hoàng hơn như họ từng hứa hẹn với dân,
dù chiến tranh chấm dứt đã hơn 30 năm.
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Ông nhận định Hànội hiện nay
như thế nào về hạ tầng kiến trúc cũng như về kiến trúc
thượng tầng?</em>
<strong>Bùi Tín:</strong> Trên đây là về hạ tầng cơ sở, có
thể nói chính quyền cộng sản đã thất bại. Mấy năm nay họ
đề ra việc xây dựng một loạt công trình kỷ niệm "Ngàn
năm Thăng Long", nào là những tượng đài Thánh Gióng, An
Dương Vương, Lý Thái Tổ, Cách mạng tháng Tám, Toàn quốc
Kháng chiến, Hà nội Thành phố vì Hoà bình… Rồi Công viên
Ngàn năm Thăng long, Tháp Ngàn năm, Bảo tàng Hànội, Thư viện
Hànội, sang cải tạo cả dòng sông Tô lịch, cải tạo sông
Lừ và sông Sét, dựng cầu văn hóa qua sông Hồng… Lại còn
dựng một bộ phim lịch sử cực lớn về Lý Công Uẩn, vừa
trữ tình (!), vừa hòanh tráng(!), ghi nhận công khai sáng triều
đại của vua Lý Thái Tổ…
Bày vẽ nhiều nhưng xem ra lực bất tòng tâm, đã vào năm kỷ
niệm mà chưa việc nào ra trò. Nhiều nhà văn hoá trong nước
phải kêu lên là quá ôm đồm, bôi bác, để đến tháng 10 này
đành phải "tạ lễ với tiền nhân", "xin lỗi với mai
sau" vì kế hoạch đầu voi đuôi chuột không ra làm sao cả.
Sẽ lại như nửa thế kỷ Chiến thắng Điện Biên Phủ
(1955-2005), bức tượng hoành tráng 700 tấn đồng, dựng lên sau
ba tháng đã tụt bệ, nghiêng lún, các mối hàn chắp nối nứt
nẻ, rã rời, chảy nước vàng nước xanh như bệnh hoạn. Lý do
đơn giản vì làm ăn tắc trách, cấu véo quỹ công, dùng toàn
đồng phế thải thay cho đồng nguyên chất. Đây như một
chứng tích của thời nhố nhăng tệ hại, không có cách gì
khắc phục hay xoá bỏ, nay phá đi thì tiếc mà để lại cũng
không ổn.
Bộ phim lịch sử hoành tráng về Lý Công Uẩn om sòm một hồi
trong dư luận nay bỗng im re. Vì có quá nhiều bất cập từ
kịch bản đến đạo diễn, diễn viên, trang phục, quay phim..
Đến nay bộ phim chưa xuất bản nhưng đã có khá nhiều chê
trách, lai căng, nửa Á nửa Âu, pha Ta pha Tàu, lại lai Đại
Hàn. Cuốn cùng chẳng giống ai mà chi tiêu đến vài chục
triều đô la!
Chính đó là một nét tiêu biểu cho thượng tầng kiến trúc,
cho nền văn hóa của thời đại, cho đạo lý dưới chế độ
cộng sản. Thất bại này còn kinh khủng hơn thất bại về hạ
tầng cơ sở.
Con người Hànội, thanh niên Hànội, phụ nữ Hànội, kẻ sĩ
Bắc Hà nói chung không còn lịch sự, thanh lịch, trang nhã,
thông tuệ, là tinh hoa dân tộc như xưa. Chế độ chủ nghĩ xã
hội đã thất bại nặng nề trong xây dựng con người mới;
học thuyết đấu tranh giai cấp, nền chuyên chính vô sản cổ
xuý đối lập bạn, thù, ta đã phá nát đạo lý dân tộc, tiêu
huỷ nền nếp gia phong.
Đến thời đổi mới, tệ sùng bái vật chất, đô la, hưởng
thụ và tệ tham nhũng, mánh mung, phong bì, đút lót, hối lộ do
chính bộ chính trị dung dưỡng, làm gương, đã tạo nên
"nếp sống mới", do CCCCC (con cái các cụ cả) dẫn đầu
thực hiện. Đó là các cô cậu mở mồm là văng tục, sống sa
hoa, bệ rạc, ích kỷ hại nhân, coi pháp luật là giấy loại,
coi đạo lý là đồ xa xỉ.
Thanh niên Hànội được Đảng Cộng sản giáo dục đang dẫn
đầu trong xây dựng con người mới XHCN. Họ từ khắp nơi trong
toàn quốc đổ về Hànội theo chân ông bà cha mẹ là đảng
viên, viên chức ít nhiều quyền thế, được ưu tiên đăng ký
hộ khẩu nội thành và nghiễm nhiên trở thành công dân thủ
đô (theo thống kê, hiện người gốc gác Hànội chỉ còn
chiếm có 7% số dân). Vậy thì còn đâu là Thủ đô thanh lịch,
nền nã thuở xa xưa. Còn đâu là phong cách sống "thương
người như thể thương thân", "chị ngã em nâng", "miếng
khi đói bằng gói khi no","nhiễu điều phủ lấy giá
gương", mà người thủ đô luôn nuôi dưỡng, làm gương cho
cả nước.
Cũng không còn như xưa, khi ánh sáng từ thủ đô toả sáng ra
mọi địa phương, từ phong trào Đông kinh Nghĩa thục, từ Nhà
Khai trí Tiến Đức, từ Nhà Ánh Sáng cho dân lao động, từ
Bình dân Học vụ cho người mù chữ ở khắp nơi.
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Một Hànội trong tương lai trong
thế kỷ này, theo ông, có thể được hình dung như thế
nào?</em>
<strong>Bùi Tín:</strong> Theo tôi, Hànội chỉ có thể bật dậy
trong một chế độ dân chủ thật sự, khi mỗi người công dân
thủ đô là một công dân tự do, nghĩa là có đầy đủ quyền
công dân. Trước hết là quyền tự do tư tưởng, tư do ngôn
luận trong đó có tự do báo chí, tự do tôn giáo, tự do lập
hội, trong một chế độ dân chủ đa đảng ổn định, trọng
luật pháp.
Không có gì xấu và hại hơn là một chế độ tự cho là cách
mạng, tự nhận là của nhân dân lại không trả lại cho dân
quyền tự do. Dưới thời phong kiến và thực dân, Thủ đô Hà
nội còn có báo chí tự do như Trung Bắc tân văn, Đông pháp,
Thời báo, Phụ nữ thời đàm, Thanh Nghị, Khoa học thường
thức…đều do tư nhân xuất bản. Nay chỉ toàn là báo của
đảng, mà tờ báo chính thống của đảng lại mang cái tên
Nhân dân, thật là mỉa mai!
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Hiện người dân khắp nơi tại
Việt Nam đang náo nức đón chào kỷ niệm Nghìn năm Thăng Long,
theo ông làm thế nào để lễ kỷ niệm có nhiều ý nghĩa?</em>
<strong>Bùi Tín:</strong> Mọi người đón chờ, nhưng không có
nhiều niềm vui và hứng khởi đâu. Vì cuộc sống còn có
nhiều khó khăn. Chênh lệch giàu nghèo chưa bao giờ mở rộng
như hiện nay, có thống kê nói bậc lương nhà nước chênh
lệch là 1/7, nhưng thực tế thu nhập chênh lệch đến 1/100 và
hơn nhiều nữa. Như một thứ trưởng bộ tài chính vốn lương
bổng đã cao, chỉ có một chân trong ban quản trị công ty nhà
nước SCIC – State Capital Investment Corporation – mà năm 2009
nhận thêm 900 triệu đồng!
Ngay tại thủ đô, giáo dân bị coi là công dân loại 2. Chính
quyền huy động công an, dân quân dùng chất nổ phá tan thánh
giá dựng trước nghĩa trang gíáo dân ở Đồng Chiêm, đánh bị
thương linh mục và nhà báo, rồi loan tin là do đồng bào tự
động di dời thánh giá! Rồi vụ xử án qua loa các chiến sỹ
dân chủ giữa thủ đô vài tuần trước. Đây rõ là sự nhạo
báng công lý, nhạo báng lòng yêu nước, khi cái "tội lớn
nhất" của các bị cáo là đã lên án bọn bành trướng
chiếm đất, biển và đảo nước ta và lên án chính quyền đã
tỏ ra mềm yếu, ươn hèn đến mức ô nhục!
Có nhà văn hoá nào, anh chị em trí thức thủ đô nào tin rằng
các công trình kỷ niệm sắp tới sẽ là những công trình
nghệ thuật thật sự có giá trị? Hàng chục những tượng
đài, vườn hoa, bài hát, điệu múa, bộ phim, vở kịch … rồi
sẽ chỉ ở mức loàng xoàng. Vì ở thời buổi giá trị đảo
điên, người thực tài không được trọng dụng, kẻ mánh mung
luồn cúi luôn trúng quả, thì bi kịch tượng đài Điện Biên
Phủ sẽ có cơ lắp lại nhiều lần.
Niềm vui lớn trong dịp này sẽ chỉ dành cho các vị chức sắc
trong thành uỷ và uỷ ban nhân dân (!) thủ đô, ngành văn hoá
thông tin và các tay chân bộ hạ tha hồ chia nhau thật hào phóng
ngân sách hàng nghìn tỷ đống, cùng với những cuộc nhậu
nhẹt ồn ào phung phí.
Tôi chỉ muốn nhắn các bạn trẻ thủ đô thật sự yêu nước
Việt, thương dân Việt, hãy tỉnh táo suy nghĩ bằng cái đầu
của chính mình, tham gia vào việc đổi mới đất nước, phục
hưng thủ đô. Hãy nghe những ý kiến xây dựng chân thành của
các chuyên gia Đại học Harvard Mỹ, của bốn nghìn trí thức
trong mạng Bauxitvn.info, Viện IDS vừa giải thể nhưng vẫn bền
gan…rằng vấn đề sinh tử của Việt Nam giờ đây không phải
là đổi mới điểm này hay chính sách kia. Điều cần thiết là
phải đổi mới hẳn hệ thống chính trị, kinh tế và văn hoá,
từ hệ thống độc đoán sang hệ thống dân chủ, từ hệ
thống độc đảng sang hệ thống đa đảng trong ổn định và
luật pháp, từ hệ thống phản dân chủ, phi dân chủ sang hệ
thống tự do, từ hệ thống kín, tập trung sang hệ thống mở,
minh bạch, công khai, từ hệ thống Mác-Lénin (học thuyết đấu
tranh giai cấp và chuyên chính vô sản) sang hệ thống dân chủ
và dân tộc…
Các bạn trẻ hãy suy nghĩ cho kịp thời đại, hãy nhận rõ
chủ nghĩa xã hội hiện thực theo học thuyết Mác là sai lầm
lịch sử lớn nhất trong thế kỷ XX. Học thuyết Mác phá sản
triệt để với sự tan rã của phe XHCN, sự tan vỡ của Đảng
Cộng sản Liên xô và sự giải thể của Liên bang Xô viết ở
thế kỷ trước.
Các bạn hãy ghi rõ vị thế của Việt Nam ta hiện nay theo
thống kê của Liên Hợp Quốc. Về mức sản xuất theo đầu
người, tự do của công dân, tự do báo chí, tự do tín
ngưỡng, tính công khai, minh bạch, chống tham nhũng, chăm sóc
sức khỏe cho xã hội, chất lượng giáo dục, sáng tác phát
minh trong khoa học và công nghệ, Việt Nam đều đứng dưới
thứ 100 trong 189 nước của thế giới.
Các bạn hãy ghi nhớ kỹ những thứ hạng không vẻ vang ấy!
Nguyên nhân cơ bản là con người Việt Nam chưa tự do, dân tộc
Việt Nam bị cắt cụt cánh. Một con người mất tự do là mất
nhân phẩm, mất tự tin. Một con người mất tự do chỉ là
một hạt cát.
Một con người tự do là một con người mà tư duy mọc cánh,
là con người có thể phát triển toàn diện, để mỗi người
là một ngôi sao lấp lánh tài năng và trí tuệ. Đưa một đất
nước từ độc đoán lên tự do và dân chủ là đưa lên cao
hơn một nấc thang văn hóa, kịp với đà tiến của thời
đại, vươn lên hàng ngũ những quốc gia tiên tiến.
Chỉ khi ấy mới có thể nghĩ và nói đến phát triển bền
vững với tốc độ cao, đến công bằng và bình đẳng xã
hội, đến phồn vinh và hạnh phúc cho toàn dân, đến "ra
khơi" và "bay cao, bay xa" đến những chân trời vô tận.
Nếu không, chỉ là ảo tưởng, lừa dối, mỵ dân. Chỉ có khi
ấy thủ đô Thăng Long mới mang hết ý nghĩa sâu xa là Rồng
Vàng Việt Nam cuốn mình bay lên những tầng cao luôn mới.
Cuối cùng tôi muốn nêu một nét lịch sử. Lý Công Uẩn lên
ngôi Lý Thái Tổ, dời đô, khai sáng triều Lý trên cơ sở
loại bỏ Lê Long Đĩnh mang danh Lê Ngoạ Triều cực kỳ truỵ
lạc, dâm ô, gian ác (từng giết anh ruột là Lê Long Việt,
giành ngôi Vua, phong một lúc 4 vợ là Hoàng hậu, róc mía trên
đầu nhà sư để mua vui, chỉ nằm dài khi thiết Triều, trị
vì 4 năm, bị giết khi 24 tuổi …). Khi ấy triều Lê đã phơi
bày tất cả sự suy đồi thối nát, lòng dân đòi hỏi một
sự đổi đời triệt để, một thay đổi Triều đại. Cuộc
dời đô mang tính lịch sử sang trang tràn đầy hứng khởi mà
kỷ niệm Nghìn năm lúc này khó lòng diễn đạt nổi, dù chỉ
là trong muôn một.
Mong có dịp kể chuyện thay đổi triều đại từ triều
Tiền-Lê sang triều Lý với các bạn trẻ. Cám ơn các bạn.
<strong>Phía Trước:</strong> <em>Cảm ơn nhà báo Bùi Tín đã chia
sẻ những tâm tình rất quý báu đến các bạn trẻ. Phía
Trước mong sẽ có dịp tiếp tục những cuộc phỏng vấn thú
vị tương tự trong tương lai gần.</em>
<strong>Nhóm Cộng tác viên <em>PHÍA TRƯỚC</em> thực hiện
©Tạp Chí Thanh Niên <em>PHÍA TRƯỚC</em></strong>
<strong>Chú thích:</strong> Bùi Tín (sinh năm 1927) là một nhà báo
độc lập, hiện là cộng tác viên cho VOA cũng như nhiều tờ
báo có uy tín khác của người Việt ở nước ngoài. Ông đã
từng là phó tổng biên tập của báo Nhân Dân, đại tá Quân
đội Nhân dân Việt Nam, tỵ nạn chính trị từ năm 1990 tại
Pháp, xem thêm tại wikipedia về cuộc đời của ông. Hai tác
phẩm nổi tiếng của ông viết sau khi ra nước ngoài là <em>Hoa
xuyên tuyết</em> và <em>Mặt thật</em>. Cuốn <em>Hoa xuyên
tuyết</em> được có mặt trong nhiều danh sách tài liệu tham
khảo của các dự án nghiên cứu về Chiến tranh Việt Nam
<strong><center>Download TCPT 31 - 1000 NĂM THĂNG LONG
<a
href="http://go2.wordpress.com/?id=725X1342&site=phiatruoc.wordpress.com&url=http%3A%2F%2Fwww.mediafire.com%2F%3Fgky3nkm2njr">Bản
PDF – HD</a>
<a
href="http://go2.wordpress.com/?id=725X1342&site=phiatruoc.wordpress.com&url=http%3A%2F%2Fwww.mediafire.com%2F%3Fzytozyzoitm">Bản
PDF – Standard</a>
<a
href="http://go2.wordpress.com/?id=725X1342&site=phiatruoc.wordpress.com&url=http%3A%2F%2Fwww.mediafire.com%2F%3Fty5qrioiwwl">Bản
PDF – Mini</a></center></strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4286), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét