<strong>Hơn 10 ngày qua, dư luận trong và ngoài nước đưa tin và
quan tâm đến việc nhà văn Nguyễn Quang Lập (Bọ Lập), bị
tạm giam và điều tra về hành vi liên quan đến tội danh
<i>"Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa
Việt Nam"</i> - theo điều 88 Bộ luật hình sự. Việc tạm giam
Bọ Lập dựa theo căn cứ nào?
</strong>
<div class="boxcenter550"><img
src="http://3.bp.blogspot.com/-X5VY1t42D8c/VJT1nhFjwhI/AAAAAAAAHbc/vBHyBskvbGI/s1600/Bolap.jpg"
/><div class="textholder">Nhà văn Nguyễn Quang Lập trong một lần
xuống đường cùng mọi người phản đối Trung Quốc có hành
vi xâm lấn lãnh thổ Việt Nam</div></div>
Bọ Lập là một nhà văn nổi tiếng và được hàng triệu
người yêu mến, trong đó có tôi. Thậm chí đối với tôi, còn
là sự QUÝ TRỌNG.
Bọ Lập là chủ trang blog Quechoa rất nổi tiếng, với hàng
trăm ngàn lượt đọc mỗi ngày. Theo thông tin trên báo chí,
được biết mấy ngày trước ông đã bị Cơ quan điều tra
tống đạt quyết định khởi tố bị can để điều tra, truy
tố về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam" - theo điều 88 của Bộ luật Hình sự
(BLHS). Cùng đó là quyết định phê chuẩn lệnh bắt tạm giam 4
tháng của Viện kiểm sát đối với ông.
Trong bài viết ngắn này, tôi không bàn tới chuyện tình cảm,
hay lòng quý trọng đối với Bọ Lập, mà muốn chia sẻ thông
tin về mặt pháp luật, về thủ tục tố tụng hình sự, xung
quanh việc tạm giam Bọ Lập.
Trước hết, tạm giam là một trong những "biện pháp ngăn
chặn" trong tố tụng hình sự, không chỉ Việt Nam mà hầu như
tất cả các nước trên thế giới đều có quy định. Tạm giam
không phải là hình phạt và chỉ áp dụng trong những trường
hợp thật sự cần thiết và phải đúng với quy định của
pháp luật hình sự.
Theo Điều 79 Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) về các biện
pháp và căn cứ áp dụng biện pháp ngăn chặn thì:
<blockquote > <i>"Để kịp thời ngăn chặn tội phạm hoặc khi
có căn cứ chứng tỏ bị can, bị cáo sẽ gây khó khăn cho
việc điều tra, truy tố, xét xử hoặc sẽ tiếp tục phạm
tội, cũng như khi cần bảo đảm thi hành án, Cơ quan điều tra,
Viện kiểm sát, Toà án trong phạm vi thẩm quyền tố tụng của
mình hoặc người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật
này có thể áp dụng một trong những biện pháp ngăn chặn sau
đây: bắt, tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo
lĩnh, đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo
đảm"</i>.</blockquote>
Thông thường, trước khi bị tạm giam, người có dấu hiệu
phạm tội có thể bị tạm giữ.
Về thời hạn tạm giữ, điều 87 BLTTHS quy định như sau:
<blockquote > <i>"Thời hạn tạm giữ không được quá ba ngày.
Trong trường hợp cần thiết, người ra quyết định tạm giữ
có thể gia hạn tạm giữ, nhưng không quá ba ngày. Trong trường
hợp đặc biệt, người ra quyết định tạm giữ có thể gia
hạn tạm giữ lần thứ hai nhưng không quá ba ngày".
</i></blockquote>
Như vậy, có thể thấy thời hạn tạm giữ cao nhất (đã
được gia hạn) là không quá 9 ngày. Chính vì vậy, mà có tin
nói Bọ Lập khi bị công an dẫn đi đã dặn vợ rằng: "Nếu
sau 9 ngày mà không về thì 3 năm". Tức là ông đã "nghiên cứu"
và hình dung ra phần nào tình huống của mình.
Điều 88 BLTTHS quy định về tạm giam như sau:
<blockquote > <i>1. Tạm giam có thể được áp dụng đối với
bị can, bị cáo trong những trường hợp sau đây:
a) Bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng; phạm
tội rất nghiêm trọng;
b) Bị can, bị cáo phạm tội nghiêm trọng, phạm tội ít nghiêm
trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù trên hai
năm và có căn cứ cho rằng người đó có thể trốn hoặc cản
trở việc điều tra, truy tố, xét xử hoặc có thể tiếp tục
phạm tội.</i></blockquote> <blockquote > <i>2. Đối với bị can,
bị cáo là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới ba mươi
sáu tháng tuổi, là người già yếu, người bị bệnh nặng mà
nơi cư trú rõ ràng thì không tạm giam mà áp dụng biện pháp
ngăn chặn khác, trừ những trường hợp sau đây:</i></blockquote>
<blockquote > <i>a) Bị can, bị cáo bỏ trốn và bị bắt theo
lệnh truy nã;
b) Bị can, bị cáo được áp dụng biện pháp ngăn chặn khác
nhưng tiếp tục phạm tội hoặc cố ý gây cản trở nghiêm
trọng đến việc điều tra, truy tố, xét xử;
c) <b>Bị can, bị cáo phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia và có
đủ căn cứ cho rằng nếu không tạm giam đối với họ thì
sẽ gây nguy hại đến an ninh quốc gia.</b></i></blockquote>
Như vậy, theo lẽ thông thường thì do đang có nhiều bệnh
tật, Bọ Lập không thể bị tạm giam. Tuy nhiên, vì cơ quan
điều tra cho rằng Bọ lập có hành vi "phạm tội xâm phạm an
ninh quốc gia và có đủ căn cứ cho rằng nếu không tạm giam
đối với họ thì sẽ gây nguy hại đến an ninh quốc gia" - nên
họ đã đề nghị tạm giam Bọ Lập.
Thời gian vừa qua, tại Việt Nam đã có nhiều người bị truy
tố và kết án về "Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ
xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp
của tổ chức, công dân" - theo điều 258 BLHS.
Điều đáng nói là "Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ
xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp
của tổ chức, công dân" được xếp vào nhóm "Các tội xâm
phạm trật tự quản lý hành chính" - nhìn chung được xác
định là ít nghiêm trọng, ít "nguy hiểm" hơn (đối với Nhà
nước CHXHCNVN) so với nhóm tội Xâm phạm an ninh quốc gia.
Theo Điều 88 Bộ luật hình sự, tội "Tuyên truyền chống Nhà
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam" thuộc nhóm "Các
tội xâm phạm an ninh Quốc Gia" - và đây là trường hợp của
Bọ Lập.
Nói tóm lại, nếu căn cứ theo quy định hiện hành của pháp
luật Việt Nam, thì việc Bọ Lập bị bắt tạm giam là có căn
cứ, chứ không hẳn là bắt bừa, bắt ẩu.
Tất nhiên, chúng ta cần biết là về nguyên tắc, thì hiện nay
nhà văn Nguyễn Quang Lập chưa/không có tội. Chưa có bản án
nào của tòa án có thẩm quyền phán quyết ông phạm tội.
Điều này được quy định trong Hiến Pháp.
Liệu Bọ Lập có phạm tội "Tuyên truyền chống Nhà nước
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam" hay không - chúng ta cần
phải chờ và mong mỏi một phiên tòa xét xử công khai, khách
quan và công bằng.
Ps. Xin nói thêm là trước đây khi còn là phóng viên ở báo
Pháp luật TP.HCM, tôi từng có bài viết <b><i><a
href="http://dandensg.blogspot.com/2014/04/tam-giam-ang-bi-lam-dung.html">"Tạm
giam đang bị lạm dụng"</a></i></b>.
---------------------
<b><i>Quy định tại Bộ luật hình sự:</i></b>
<b>Điều 88. Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam</b>
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống
Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt
tù từ ba năm đến mười hai năm:
a) Tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân;
b) Tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin
bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân;
c) Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, văn hoá phẩm có
nội dung chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng thì
bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm.
--------------------
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141222/tran-hong-phong-vi-sao-bo-lap-bi-tam-giam),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét